s Alt Chaufhuus z Fryburg

S eerscht kommunaal Chaufhuus as Böu vu dr stedtische Määrtverwaltig zum Waarenumschlaag un fir d Zollabwicklig z Fryburg isch im 14. Joorhundert in dr Schueschterstrooß böue woore, di eerscht Nännig isch vu 1378. Ab 1520 isch neerdli vu däm alte Chaufhuus s hitig Gebei zum Minschterblatz zues mit Blick uf s Fryburger Minschter böue woore. Dr Abschluss vu däm „Neie Chaufhuus“ wird uf 1532 datiert. Wär dr Architäkt vum Gebei gsii isch, waißt mer nit gnau, mer vermuetet, ass es e Böumaischter gsii isch, wu dertemool am Fryburger Minschter gschafft het, villicht dr Lienhart Müller vu Ettlinge.

S Chaufhuus isch speeter meefach umgstaltet woore. Anne 1550 isch e Balkon ergänzt woore, no dr Belaagerige vu dr Stadt 1714 un 1744 hän Chriegsschääde mieße repariert wääre, 1814 isch d Fassade vum Simon Göser nei aagmoolt woore. 1880/84 isch s Gebei, wie s dr Zytgschmack doodmol gsii isch, hischtorisierend umgstaltet un mit ere neie Dachgaube in dr Art vum Hôtel-Dieu vu Beaune versääne woore. 1924/25 sin d Änderige vu 1884 no Blään vum Stadtböudiräktor Karl Gruber wider ruggängig gmacht un s Chaufhuus in dr voorig Zuestand versetzt woore, 1987 bis 1991 un 2000 het s di letschte umfangryyche Renovierige gee.

Vu 1946 bis 1947 het im Gebei di Berootend Landesversammlig vu Baade daagt, vu 1947 bis 1951 het s Alt Chaufhuus as Barlemäntsgebei vum Landdaag vu Baade dient.

S Gebei stoot mit dr Draufsyte zum Minschterblatz un fallt uf wäg sym Schmuck un syre dunkelroote Faarb. E hooch Dach mit zwai dur Schleppgaube gliftete Spyychergschoss wird vu Stäägegiibel yygfasst. Dur Effnige un Uusleeger an dr Weschtsyte het mer d Waar in d Spyycher chenne due. S Chaufhuus isch us dr Flucht vu dr Nääbegebei fiirigruckt. Im eerschte Stock het s e Laube mit vier Arkaade zum Minschterblatz zues un zwoo uf dr Syte, unter dääne Arkaade isch friejer Handel driibe woore. S Rippegwelb vu dr Laube schmicke Schlussstai mit Woobe. An dr Drännwand lang verlauft e Staibank. Dur e grooß Door chunnt mer in e Halle, wu zum Innehoof ufgoot. Zuesätzli fiert e chlaini Diire, wu mit Maaßwäärch yygraamt isch un wu s Woobe vu Fryburg un Eeschtryych draa het, in Hoof, wu nume zue bsunderer Aaloss uf isch. An dr Balkedecki siit mer no dr grooß Balke, wu d Stadtwoog dra ufghänkt gsii isch. Im Hoof het s e Duurn mit ere ufwändige spindelloose Schnäckestääge („Kaiserstiege“), wu uurspringli dr Hauptzuegang zum grooße Saal bildet ghaa het.

S gsamt Oobergschoss vum Gebei nimmt e Saal yy, wu s spootgootischi Vorhangboogefänschter zum Määrtblatz zues din het. Är wird vu zwee zierlige, polygonaale un mit faarbige Ziegel deckte Eerker an dr Gebeidecke flankiert. Au uf dr Syte zum Hoof zues het dr Saal grooßi Fänschter. D Front isch verziert mir habsburgischi Skulpture un Woobe, wu zwische 1530 un 1531 vum Hans Sixt von Staufen gmacht woore sin.^[1] D Skulture mit Baldachinchroone zwische dr Fänschter vu dr Voorderfront stelle dr Chaiser Maximilian I., sy Suun Cheenig Philipp dr Scheen un däm syni Siin, dr Reemisch Chaiser Karl V. un dr Reemisch Cheenig un speetere Chaiser Ferdinand I. dar.^[2] Unter dr Fänschter vu dr beede Eerker het s je fimf Woobefälder, wu vu dr Oordeschette vum Oorde vum Guldene Vlies umgee sin un an dr ussere Schreegsyte dr chaiserli Doppeladler un d Woobe vu dr Habsburgische Erbland zaige. Dr Drauf vu dr mit faarbige Ziegel deckte Eerker isch mit chlaine Bländwasserspeier verziert, d Entwässerig vum grooße Dach goot iber chupferni Wasserspeier, wu as Drachechepf gstaltet sin.

•  
  Maximilian I.
•  
  Philipp dr Scheen
•  
  Karl V.
•  
  Ferdinand I.

Wiichtigschte Inneruum isch dr Chaisersaal, wu hite as represäntatiive Veraastaltigsoort dient un bis zue 350 Lyt fasst. Är het e 1629/31 aabroochti Stuckdecki mit uusgmoolte Woobefälder un zaalryyche Porträt vu habsburgische Heerscher an dr Wänd – si zaige dr Chaiser Franz I. un sy Frau Maria Theresia, ire Suun un Noofolger vum Vater as Chaiser Joseph II. un sy Frau Isabella von Parma un dr Chaiser Franz II. An dr Stiirnwand zaigt e grooß Gmääld d Belaagerig vu dr Feschtig Fryburg anne 1714. D Glaasgmääld in dr Fänschter stamme vum Fritz Geiges us em Joor 1924. Au in dr Eerker het s bis 1924 Glaasgmääld gee, wu dr Geiges 1884 gschaffe ghaa het (hite im Auguschtinermuseum). Dr Saal isch noch em dytsche Chaiser Wilhelm I. gnännt, nit no dr Reemische Chaiser us em Huus Habsburg. D Stadt Fryburg het fir dr Wilhelm I. doo am 3. Oktober 1876 im Rame vum Feschtakt zue dr Yyweiig vum Siigesdänkmool e Feschtbankett gee.^[3]

Anne 1776 isch eschtli vum Chaushuusgebei s Redoutehuus as Ballhuus an dr Stell vum Salzhuus, wu deert syt em Mittelalter gstande isch, böue woore. Syterhäär chunnt mer in Chaisersaal iber e barocke Stäägenufgang in däm Gebei. Im Yygangsberaich liige Garderoobe, im zweete Stock isch s Foyer vum Chaisersaal un im 3. Stock isch im Joor 1878 d Verainsstuube vum Gschichtsvereins Schau-ins-Land noch eme Entwurf vum Fritz Geiges yygriichtet woore.^[4] D Grindigsversammlig vum Landesverain Baadischi Haimet het au im Alte Chaufhuus stattgfunde.^[5]

Zue dr Schueschterstrooß zues het s im zweete Stock zwee chlaineri Ryym, wu fir Veraastaltige bruucht wääre. Im Chämizimmer, wu mer iber e Schnäckestääge vu 1518 vum Hoof här chunnt, hän bis zue 90 Lyt Blatz, het s e grooß Chämi us em 15. Joorhundert, un e Stuckdecki us em 18. Joorhundert, wu dr chaiserli Doppeladler zaigt. Dr Rokokosaal fasst bis zue 70 Lyt un het e Stuckdecki vum Franz Anton Vogel us dr Wessobrunner Schuel vu 1751.

• D Fänschterbilder vum Chaisersaal znaacht, vu inne aaglyychtet
•  
•  
•  
•  
•  

• Friedrich Hefele: Zur Baugeschichte des Freiburger Kaufhauses. In: Zeitschrift des Breisgau-Geschichtsvereins „Schau-ins-Land“, 51.–53. Jahresheft 1926, Seite 1–24 online

• Bschryybig uf freiburg.de
• Websyte Alts Chaufhuus

1. ↑ Hefele, Seite 9; Ingeborg Schroth: Meister Sixt, der Bildhauer von Staufen, in: Zeitschrift des Breisgau-Geschichtsvereins „Schau-ins-Land“, 74. Jahresheft 1956, Seite 86 online
2. ↑ Württembergisches Landesmuseums Stuttgart (Hrsg.): Ausstellungskatalog „Vorderösterreich. Nur die Schwanzfeder des Kaiseradlers“. Württ. Landesmuseum, Stuttgart 1999, ISBN 3-88294-276-2, S. 390. 
3. ↑ Hans Schadek: Freiburg, ehemals – gestern – heute, Die Stadt im Wandel der letzten 100 Jahre. Steinkopf Verlag, Stuttgart 2004, S. 58
4. ↑ freiburg-online.com: Haus zur Roten Schär und Redoutenhaus. Archiviert vom Original am 10. November 2009; abgruefen am 29. November 2012. 
5. ↑ Infodaafele in dr Uusstellig 100 Jahre Badische Heimat, Fäldberg, Juni 2010

47.9949647.852727Koordinate: 47° 59′ 41,9″ N, 7° 51′ 9,8″ O