Orpesa

Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. Pues añadiles tu mesmu o avisar al autor principal del artículu na so páxina d'alderique pegando: {{subst:Avisu referencies|Orpesa}} ~~~~

Orpesa
Q47170411 Q47170411
Alministración
País	España
Autonomía	Comunidá Valenciana
Provincia	Castelló
Comarques	Plana Alta (es)
Tipu d'entidá	conceyu d'España
Alcaldesa de Oropesa del Mar (es)	María Jiménez Román (es)
Nome oficial	Orpesa (ca)[1] Oropesa del Mar (es)[1]
Nome llocal	Orpesa (ca)
Códigu postal	12594
Xeografía
Coordenaes	40°05′32″N 0°08′02″E / 40.092222222222°N 0.13388888888889°E / 40.092222222222; 0.13388888888889
Orpesa Orpesa (España)
Superficie	26.4 km²
Altitú	33 m
Llenda con	Benicàssim y Cabanes (es)
Demografía
Población	10 958 hab. (2023) - 4660 homes (2019) - 4416 muyeres (2019)
Porcentaxe	100% de Plana Alta (es)
Densidá	415,08 hab/km²
Más información
Estaya horaria	UTC+01:00
oropesadelmar.es

Orpesa (Oropesa del Mar en castellanu y oficialmente Orpesa/Oropesa del Mar)^[2] ye un conceyu de la Comunidá Valenciana, España. Asitiáu na mariña de la provincia de Castellón, na comarca de la Plana Alta. Cuenta con 10 958 hab. (2023)^[3][4].

Asitiada xunto al mar Mediterraneu cuenta con numberoses sableres y pequeñes cales naturales. Pelos senderos cercanos a la Sierra de Oropesa, destaca'l panorama de los campos de naranxales nun primer planu, enmarcaos pel mar. Na sierra atopen paraxes naturales qu'oldeen col paisaxe marino. Igualmente nel Monte del Bobalar, que cai sobre'l mar y el puertu deportivu, puede esfrutase de llugares como El Mirador qu'en díes estenos dexa entever la figura del Parque natural de les Islles Columbretes nel horizonte. Ye carauterística la vexetación autóctona d'esta contorna.

Aportar a esta llocalidá dende Castellón al traviés de la N-340 y l'AP-7 (salida 45). Tamién cunta con accesu ferroviariu (RENFE).

Nel términu municipal d'Orpesa intégrense tamién los siguientes nucleos de población:^[2]

• El Balcó.
• La Sablera.
• Les Amplaries.
• Les Playetas.
• Marina d'Or.
• Camín Latall.

El términu municipal d'Orpesa parte coles llocalidaes de Cabañas y Benicàssim, los dos pertenecientes a la provincia de Castellón.^[2]

La historia d'Orpesa, cola so situación estratéxica, foi focu d'atraición de munches cultures. Esisten muertes del paleolíticu y íberos.

Antes de la conquista, en 1149, foi apurrida en donación a la Orde de San Juan del Hospital. En 1233, Xaime I d'Aragón conquistó'l so castiellu que corona la parte alta de la población. En 1259 pasó a manes de Fernando Pérez de Pina, en que la so familia caltener hasta finales de sieglu. En 1296 pasa a pertenecer a Berenguer Dalmau, de quien la herieda'l so fíu Guillem. Escontra 1330 pasó a Guillem Jàver, y en 1350 yera'l so señor Pere de Tous, permaneciendo nesta familia hasta finales del sieglu XV. En 1497 foi mercada por Joan de Cervelló y heredar los sos fíos. En 1589, concedióse-y carta puebla p'ameyorar la situación de los vecinos, y otra nueva en 1609. En 1654, Felipe IV crea'l títulu de conde de Gerard de Cervelló, títulu que llogró grandor d'España en 1727. Por matrimoniu, pasó en 1821 a los condes de Fernán-Núñez. Población de cristianos, foi llugar de frecuentes ataques de pirates berberiscos; por esto nel sieglu XVI construyóse la Torre del Rei con oxetu de xixilar la mariña. Nesta población, mientres la guerra de les Germanías, foi ganáu l'exércitu d'Estellés a manes del duque de Segorbe. N'ochobre de 1811 caltuvo una fuerte resistencia contra la conquista del llugar pol exércitu francés del Mariscal Suchet, siendo destruyíu'l castiellu de Oropesa

Mientres los sieglos XIX y XX la so población esperimentó una continua crecedera: 856 habitantes en 1900 y 2.671 en 1994.

El desenvolvimientu del sector turísticu dio-y un fuerte impulsu demográficu mientres los últimos años, especialmente cola construcción del macrocomplejo turísticu Marina d'Or. Tamién s'amontó la inmigración estranxera. Nel añu 2010, Orpesa cuntaba con 10.787 habitantes (anque nel añu 2008 algamó un máximu de 11.245 habitantes) y nel añu 2016, Orpesa cunta con 9.245 habitantes según datos oficiales del INE del 2016.

Ente la sierra y el mariña abre una franxa de tierres cultivaes ocupaes por naranxales y hortolices. Nes zones de secanu abonda'l almendral, la olivar y la vide, que les sos uves utilizar pa ellaborar el conocíu vinu moscatel.

El sector turísticu predomina sobre los demás. Destaca'l macrocomplejo turísticu Marina d'Or, Ciudá de Vacaciones, que s'atopa na llinia costera del so conceyu, en direición a Cabañas y dende el que puede aportase tamién al traviés del Camín Latall el cual caltién los cultivos típicos de la zona nes tierres cultivaes.

La llocalidá cunta con una estación ferroviaria na qu'efectúen parada trenes de Llarga y Media Distancia, que s'amonten nel periodu branizu.

• Ilesia Virxe de la Paciencia. Nel so interior caltienen muestres de azulejería del sieglu XVIII y una imaxe del sieglu XVI de la Patrona.

• Castiellu d'Oropesa. Castillo d'orixe musulmán. Asitiáu a lo cimero del Cascu Antiguu, apoderaba la ciudá.
• Torre del Rei. Torre construyida nel sieglu XVI. Construyir pa la defensa de los ataques pirates.
• Cascu Antiguu. Trazáu medieval de cais estreches y empinaes, rincones típicos y muralles. Ciudá de los Anticuarios.
• Plaza de Toros. Construyida va bastantes años ^{[ensin referencies]} y remocicada en delles ocasiones onde inda, anguaño, siguen realizándose festexos populares.

• Orpesa La Vella. Pobláu íberu con más de dos mil años d'antigüedá. Taba formáu por una población pocu numberosa que vivía, principalmente de la pesca. Ta asitiáu ente calar d'Orpesa la Vella y del Retor, a escasos metros del puertu deportivu. Anguaño, ye de propiedá privada y namái puede vese dende detrás d'unes valles que lo delimitan.
• La Renegá y Playetas de Bellver. Paisaxe de cantiles y cales arrodiaes de pinos y vexetación típica mediterránea.
• Sablera de la Concha. Bandera Azul. Atopar al sur de les sableres de les Amplaries y de Morru de Gos.
• Sableres de Les Amplaries y de Morru de Gos. De sables blancos. Bandera Azul de la Xunión Europea.
• Muséu del Naipe c/Hospital 1

• San Antonio Abá. Conocíu na población como "Sant Antoni del Porquet". Celébrase'l sábadu siguiente al día de San Antonio Abá o'l mesmu día si coincide en sábadu. Realízase una foguera y colos caricotes suelse rustir carne pa cenar. Yá pela nueche faise la bendición d'animales y el desfile de los amos de mascotes colos sos animales y de vecinos amarutaos que recueyen los tradicionales "prim" y "coqueta" (amarutar opten a premios). La nueche acaba con verbena. A otru día, destaca, pela mañana, la carrera de caballos pola Sablera de Morru de Gos y pela tarde, los xuegos destinaos a los más pequeños.

• La foguera (foguera) de San Juan. Celébrase la tarde-nueche del 23 al 24 de xunu. El so principal aliciente ye'l "Correfoc", la entrega de "coca", mistela y la "cremá" de la foguera de lleña a la vera la mar, xunto cola verbena que pon el puntu final. Amás, dende hai más de 10 años instauróse la foguera artística que suel celebrase'l fin de selmana más próximu al día de San Xuan (estes fiestes paraleles a les mentaes enantes, consisten na tradicional plantá (montaxe del monumentu) y la cremá, que s'acompaña d'un espectáculu pirotécnicu. Amás, vien siendo habitual que se realicen otres actividaes tales como verbena y bailles folclóricos.

• Fiestes de San Jaime. N'honor al patrón de la población. 25 de xunetu. Celebrar mientres unos cinco díes, siendo'l día 25 de xunetu'l de fiesta mayor y englobando. Xeneralmente, suelen celebrase actos taurinos, pirotécnicos y verbenes.

• Virxe de la Paciencia. Fiestes Patronales. Nun tienen fecha fixa pero empecipien el sábadu anterior al primer domingu d'ochobre (día de la patrona) y remata el segundu domingu d'ochobre. Los sos principales actos son les procesiones, la ufrienda floral a la Virxe, espectáculos taurinos, pirotécnicos, tiru y arrastre, verbenes y conciertos.

Oropesa ufierta una gastronomía que xune a los productos del mar los de la so estensa güerta. De los platos típicos de la población destaquen: l'arroz en toles sos variedaes como paella, arroz negro, arroz caldoso, "arrosejat" y arroz al fornu, según la fideuá, la caragolada (cascoxos) y la oropesina, que consiste nun dulce típicu d'almendres.

• Puertu Deportivu de Oropesa

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Orpesa.
• Información turística d'Orpesa
• Conceyu d'Orpesa
• Orpesa nel Rexistru d'Entidaes Llocales de la Xeneralidá Valenciana
• Federación Valenciana de Conceyos y Provincies - Guía Turística D'onde s'estrayxo información col so consentimientu. [1]
• (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). mar/webcams/webcam-orpesa-oropesa-del mar Webcam en direutu d'Orpesa], de www.comunitatvalenciana.com
• castiellu-de-oropesa-del mar-ruines-de-una-antigua-fortaleza-musulmana/ Fotografíes del Castiellu d'Orpesa