Jump to content

Peru

Gikan sa Wikipedia, ang gawasnong ensiklopedya

Peru (Quechua: Piruw, Aymara: Piruw), maoy usa ka nasod sa kasadpang parte sa Habagatang Amerika. Sa amihanang bahin giutlanan kini sa nasod sa Ekwador ug nasod sa Kulumbya samtang sa sidlakang bahin gi utlanan, sa nasod sa Brasil, sa habagatang sidlakan ang Boliya ug sa habagatan parte nagautlanan sa nasod sa Tsile samtang sa kasadpan bahin sa nasod naga atubang sa Kadagatang Pasipiko.

Kaniadto ang teritoryo sa mga Perubyan ang puluy-anan ug guin sumikaran sa kultura sa ilang katiguwangan nga nag sugod pa gikan sa sibilisasyon sa Norte Chico nga usa sa kinaka karaanan sa tibuok kalibutan ngadto sa Imperyo sa mga Inca nga usa usab sa kina dak-an nga estado sa wala pa mahigangat ang Amerika. Ang emperyo sa Espanya mi buntog sa maung rehiyon kaniadting 16th ka gatusan ka tuig ug gimugna ang Viceroyalty kauban ang kabisera sa Lima uban na ang kadaghanan sa mga kolonya sa kahabagatang Amerika. Human ma kab-ot ang kagawasan kaniadtong 1821, ang nasod sa Peru naga kasinati sa kalisud sa pamulitika ug ka kuwangan sa panalapi. Ang nahimung gatasan sa panalapi sa pang gobyerno naga sumikad lamang sa pag pamupo sa mga hilaw nga materyales sama sa guano(1840s-1860s) ug goma (ca. 1900).

Ang nasod sa Peru usa ka representative democratic nga republika sa gi bahin ngadto sa 25 regions. Ang iyang heyographya naga depende sa kahimtang sa iyang mga kayutaan sa mga baybayon sa pasipiko paingon sa iyang kinatumyan sa kabukiran sa Bukid sa Andes ug ang kalasangang tropiko sa Palanggana sa Amazon. Usa siya sa Magauswag nga kanasuran ug adunay hataas nga Timala saPaglambo sa Katawhan nga ang tala sa kalisud naa sa lebel sa 25.8 porsyento.[1] Ang iyang pinaka sumikaran sa iyang panalapi mao ang pag mina, pag himo ug produckto, agrikultura ug pangisda.


Lima ang iyang kapital.

  1. UN: Peru Posts One of Region’s Best Reductions in Poverty in 2011 Archived 2018-09-12 at the Wayback Machine. Andean Air Mail and Peruvian Times, November 28, 2012.