Dinastio de Valois
La dinastio de Valois [valŭa], en Esperanto Valezianoj[1], estas reĝa familio, branĉo de la Kapetidoj, kiu regis en Francio de 1328 ĝis 1589 (kiel reĝoj) kaj en Burgonjo de 1364 ĝis 1477 (kiel dukoj). Ili ricevis sian nomon laŭ la regiono Valezio[2], france Valois [valŭa], situanta norde de Parizo.
| Dinastio de Valois | ||
|---|---|---|
| Dinastio | ||
| ||
| Blazono | ||
| dinastio • nobela familio | ||
| Apero | 1270 vd | |
| Lando | Reĝlando Francio vd | |
| Religio | katolikismo | |
| Dinastiaj rilatoj | ||
| Fondinto | Karlo de Valois vd | |
| Branĉo de | Kapetidoj vd | |
| Branĉoj | House of Valois-Anjou • Dinastio de Valois-Burgonjo • list of Dukes of Brabant • Counts and dukes of Nevers • Counts and Dukes of Alençon • Dinastio de Orléans • Counts and Dukes of Angoulême • Orléans-Longueville • House of Alençon vd | |
| Regadoj | ||
Reĝo de Pollando-Litovio 
| ||
| Henriko de Valois | ||
| Dum | 1573–1574 | |
| Antaŭulo | Jogajlidoj | |
| Sekvanto | (Jogajlidoj)/Báthory | |
Reĝoj de Francio .svg){kind=small}
| ||
| Dum | 1328–1589 | |
| Antaŭulo | Rektaj kapetidoj | |
| Sekvanto | Burbonoj | |
Dukoj de Burgonjo .svg){kind=small}
| ||
| branĉo Valois-Burgonjo | ||
| Dum | 1364–1477 | |
| Sekvanto | Habsburgoj | |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
| Historio de Francio |
|---|
 |
|
Antikva epoko Mezepoko Moderna epoko 19-a / 20-a jarcentoj
Vidu ankaŭ : |
| Kronologio de Francio |
En la duklando Burgonjo, kiu oficiale plu estis parto de Francio, regis ekde 1364 familia branĉo – la Valezianoj de Burgonjo. Ili sukcesis fortigi la duklandon al preskaŭ sendependa regno lime inter Francio kaj Germanio (proksimume sur la tereno de hodiaŭaj Loreno kaj Benelukso), kiu faris sian propran politikon inter la eŭropaj grandpotencoj. Tamen post kvar generacioj tiu regno kolapsis sub duko Karlo la Brava, kaj la postrestaĵoj falis parte reen al Francio, parte al la Sankta Romia Imperio sub la Habsburgoj.
Dum la regado de la Valezianoj en Francio (1328–1589) okazis interalie:
- 1337–1453 Centjara milito
- 1364–1477 Prospero kaj falo de la kvazaŭ-sendependa Duklando Burgonjo
- 1407–1435 Enlanda milito inter armanjakanoj kaj burgonjanoj
- 1407 Murdo de duko Ludoviko de Orleano fare de lia kuzo duko Johano Sentima
- 1419 Murdo de tiu lasta fare de la estonta reĝo Karlo la 7-a
- 1431 Bruligo de Johana de Arko sur brulŝtiparo
- 1562–1598 Francaj militoj pri religio
- 1572 Masakro de la Sankta Bartolomeo fare de reĝino Katerino de Mediĉo
- 1589 Murdo de reĝo Henriko la 3-a, la lasta Valeziano, kio signifis la finon de tiu dinastio
Kelkaj gravaj dinastianoj
redakti- Johano la 2-a (france Jean II)
- Karolo la 5-a (Charles V)
- Ludoviko la 11-a (Louis XI)
- Francisko la 1-a (François Ier)
- Henriko la 2-a (Henri II)
- Henriko la 3-a (Henri III)