Rodio

45 zenbaki atomikoa duen elementu kimikoa

Rodioa elementu kimiko bat da, Rh ikurra eta 45 zenbaki atomikoa dituena. Platinoaren taldeko trantsizio-metal zuri zilarkara arraroa da. Platino-meetan agertu ohi da eta platino-aleazioetan eta katalizatzaile gisa erabiltzen da. Metal bitxirik garestiena izan ohi da, nahiz eta zenbaitetan renioa garestiagoa den, merkatuen momentuko egoeraren arabera.

Rodioa
45 RutenioaRodioaPaladioa
   
 
45
Rh
 
               
               
                                   
                                   
                                                               
                                                               
Ezaugarri orokorrak
Izena, ikurra, zenbakiaRodioa, Rh, 45
Serie kimikoatrantsizio-metalak
Taldea, periodoa, orbitala9, 5, d
Masa atomikoa102,90550(2) g/mol
Konfigurazio elektronikoa[Kr] 4d8 5s1
Elektroiak orbitaleko2, 8, 18, 16, 1
Propietate fisikoak
Egoerasolidoa
Dentsitatea(0 °C, 101,325 kPa) 12,41 g/L
Urtze-puntua2.237 K
(1.964 °C, 3.567 °F)
Irakite-puntua3.968 K
(3.695 °C, 6.683 °F)
Urtze-entalpia26,59 kJ·mol−1
Irakite-entalpia494 kJ·mol−1
Bero espezifikoa(25 °C) 24,98 J·mol−1·K−1
Lurrun-presioa
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k
T/K 2.288 2.496 2.749 3.063 3.405 3.997
Propietate atomikoak
Kristal-egiturakubikoa, aurpegietan zentratua
Oxidazio-zenbakia(k)4, 3, 2, 1[1]
(oxido anfoterikoa)
Elektronegatibotasuna2,28 (Paulingen eskala)
Ionizazio-potentziala1.a: 719,7 kJ/mol
2.a: 1.740 kJ/mol
3.a: 2.997 kJ/mol
Erradio atomikoa (batezbestekoa)135 pm
Erradio atomikoa (kalkulatua)173 pm
Erradio kobalentea135 pm
Datu gehiago
Eroankortasun termikoa(300 K) 150
Soinuaren abiadura4.700 m/s
Isotopo egonkorrenak
Rodioaren isotopoak
iso UN Sd-P D DE (MeV) DP
99Rh Sintetikoa 16,21 e ε - 99Ru
γ 0,089, 0,353, 0,528 -
101mRh Sintetikoa 4,34 e ε - 101Ru
IT 0,157 101Ru
γ 0,306, 0,545 -
101Rh Sintetikoa 3,3 u ε - 101Ru
γ 0,127, 0,198, 0,325 -
102mRh Sintetikoa 2,9 u ε - 101Ru
γ 0,475, 0,631, 0,697, 1,046 -
102Rh Sintetikoa 207 e ε - 102Ru
β+ 0,826, 1,301 102Ru
β- 1,151 102Pd
γ 0,475, 0,628 -
103Rh %100 Rh egonkorra da 58 neutroirekin
105Rh Sintetikoa 35,36 o β- 0,247, 0,260, 0,566 105Pd
γ 0,306, 0,318 -

Ezaugarri nagusiak

aldatu

Rodioa metal oso iraunkorra da eta distira altua dauka. Normalean ez du oxidorik eratzen. Urtze-puntura iristen denean oxigenoa xurgatzen du atmosferatik, baina berriro solidotzen denean askatu egiten du. Rodioak platinoak baino urtze-puntu altuagoa eta dentsitate baxuagoa dauzka. Azidoek ez diote erasaten: erabat disolbaezina da azido nitrikoan eta apur bat disolbatzen da aqua regian-n. Rodioa erabat disolbatzeko, hauts bihurtu eta azido sulfurikoan disolbatu behar da.

Kanpo estekak

aldatu