Seul
Seul[1][2] (koreeraz: 서울), izen ofiziala Seul metropoli hiri berezia (koreeraz: 서울특별시), Hego Koreako hiriburu eta hiririk handiena da. 2017an 10.178.395 biztanle zituen;[3] Incheon hiria eta Gyeonggi probintzia ere hartzen dituen metropoli eremuan, berriz, 25.600.000 pertsona bizi ziren. Hego Koreako merkataritza, finantza, administrazio eta kultura gune nagusia da.
| Seul 서울 서울 | |||
|---|---|---|---|
national capital (en)  | |||
.jpeg) | |||
| |||
| Administrazioa | |||
| Herrialdea |  Hego Korea | ||
| Probintzia | Sudogwon | ||
| Banaketa administratiboa | 25 barruti | ||
| Alkatea | Oh Se-hoon | ||
| Izen ofiziala | 서울특별시 | ||
| Jatorrizko izena | 서울 | ||
| Herriburua | Jung District (en) | ||
| Geografia | |||
| Koordenatuak | 37°34′N 126°59′E / 37.56°N 126.99°E | ||
 | |||
 | |||
| Azalera | 605,25 km² | ||
| Altuera | 38 m | ||
| Mugakideak | Gyeonggi eta Incheon | ||
| Demografia | |||
| Biztanleria | 9.668.465 (2020) −138.073 (2018) | ||
| Metropolia | 25,600,000 (2.017) | ||
| Dentsitatea | 15.974 bizt/km² | ||
| Informazio gehigarria | |||
| Sorrera | 1395eko ekainaren 6a | ||
| Ordu eremua | UTC+09:00 | ||
| Hiri senidetuak | San Frantzisko, Kairo, Jakarta, New Delhi, Taipei, Ankara, Guam, Teheran, Bogota, Tokio, Mosku, Sydney, Pekin, Ulan Bator, Hanoi, Varsovia, Astana, Atenas, Washington, Bangkok, Tirana, São Paulo, Delhi, Buenos Aires, Mexiko Hiria, Rio de Janeiro, Honolulu konderria, Paris, Erroma, New York, Honolulu, Bandung eta Kiev | ||
| Hizkuntza ofiziala | koreera | ||
| http://english.seoul.go.kr | |||
Geografia
aldatuHego Koreako ipar-mendebaldean dago, Han ibaiaren ertzean, Itsaso Horiaren ertzetik 60 kilometrora.
Klima
aldatu| Datu klimatikoak (Seul, 1981–2010 bitartean, muturrekoak 1907–egun) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 14.4 | 18.7 | 23.8 | 29.8 | 34.4 | 37.2 | 38.4 | 38.2 | 35.1 | 30.1 | 25.9 | 17.7 | 38.4 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 1.5 | 4.7 | 10.4 | 17.8 | 23.0 | 27.1 | 28.6 | 29.6 | 25.8 | 19.8 | 11.6 | 4.3 | 17.0 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | −2.4 | 0.4 | 5.7 | 12.5 | 17.8 | 22.2 | 24.9 | 25.7 | 21.2 | 14.8 | 7.2 | 0.4 | 12.5 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | −5.9 | −3.4 | 1.6 | 7.8 | 13.2 | 18.2 | 21.9 | 22.4 | 17.2 | 10.3 | 3.2 | −3.2 | 8.6 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | -22.5 | -19.6 | -14.1 | -4.3 | 2.4 | 8.8 | 12.9 | 13.5 | 3.2 | -5.1 | -11.9 | -23.1 | -23.1 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 20.8 | 25.0 | 47.2 | 64.5 | 105.9 | 133.2 | 394.7 | 364.2 | 169.3 | 51.8 | 52.5 | 21.5 | 1450.5 |
| Prezipitazio egunak (≥ 0.1 mm) | 6.5 | 5.8 | 7.4 | 7.8 | 9.0 | 9.9 | 16.3 | 14.6 | 9.1 | 6.3 | 8.7 | 7.4 | 108.8 |
| Elur egunak (≥ 1 mm) | 8.0 | 5.2 | 3.4 | 0.1 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.1 | 2.1 | 6.1 | 24.9 |
| Eguzki orduak | 160.3 | 163.3 | 189.0 | 205.0 | 213.0 | 182.0 | 120.0 | 152.5 | 176.2 | 198.8 | 153.2 | 152.6 | 2066.0 |
| Hezetasuna (%) | 59.8 | 57.9 | 57.8 | 56.2 | 62.7 | 68.1 | 78.3 | 75.6 | 69.2 | 64.0 | 62.0 | 60.6 | 64.4 |
| Iturria: Korea Meteorological Administration[4][5][6] (eguzki orduak eta elur egunak)[7] | |||||||||||||
Historia
aldatuXI. mendean sortu zuten hiria Gyeong Seong izenaz. 1394. urtean egin zuten Koreako hiriburu. 1910-1945 bitartean, japoniarren inbasioaren garaian, Keijo izena eman zioten. Kalte handiak izan zituen 1950-1953 bitarteko gerran eta molde modernoen arabera eraiki zuten berriro hiria. Bertan egin ziren 1988ko Udako Olinpiar Jokoak.
Banaketa administratiboa
aldatuSeul 25 barrutitan (gu) banaturik dago. Hauek dira:
|
|
Herri eta hiri senidetuak
aldatuSeul ondorengo herri eta hiriekin senidetuta dago:
|
Erreferentziak
aldatu- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2018/4/13 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ Euskaltzaindia. 38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak. .
- ↑ Euskaltzaindia. (2012-06-29). 171. araua: Asiako toponimia. (Noiz kontsultatua: 2013-02-11).
- ↑ Seoul: City Overview. english.seoul.go.kr (Noiz kontsultatua: 2018-4-13).
- ↑ Climate data in seoul, 1981 ~ 2010, Korea Meteorological Administration.
- ↑ 기후자료 극값(최대값) 전체년도 일최고기온 (℃) 최고순위, 서울(108). Korea Meteorological Administration (Noiz kontsultatua: 2013-08-18).
- ↑ 기후자료 극값(최대값) 전체년도 일최저기온 (℃) 최고순위, 서울(108). Korea Meteorological Administration (Noiz kontsultatua: 2013-08-18).
- ↑ Climatological Normals of Korea. Korea Meteorological Administration.
- ↑ (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-23).
- ↑ (Ingelesez) Taipei City Council. (Noiz kontsultatua: 2018-07-20).
- ↑ (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-23).
Kanpo estekak
aldatu- Webgune ofiziala, english.seoul.go.kr