سید علی خامنهای: تفاوت میان نسخهها
[نسخهٔ بررسیشده] | [نسخهٔ بررسیشده] |
Sa.vakilian (بحث | مشارکتها) نیاز به مدرک |
Sa.vakilian (بحث | مشارکتها) ←ماجرای کرخه کور: افزودن اطلاعات |
||
خط ۳۸۲: | خط ۳۸۲: | ||
== اتهامات == |
== اتهامات == |
||
=== ماجرای کرخه کور === |
=== ماجرای کرخه کور === |
||
{{اصلی|عملیات نصر}} |
|||
⚫ | |||
بنا بر ادعای [[ابوالحسن بنیصدر]] که در آن زمان فرماندهی کل قوا را بر عهده داشته است، خامنهای در جریان جنگ ایران و عراق و در نبرد کرخه کور در جبهه جنگ حضور یافته ولیکن فرار وی از منطقه عملیاتی موجب تضعیف روحیه و فرار سربازان شده است.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/09/110916_l13_banisadr_interview_on_khamenei.shtml بیبیسی]</ref> خود خامنه ای در جلسه مجلس شورای اسلامی می گوید:«شانزدهم [دی ماه] هم تا حدود ساعت سه تا سه و نیم بعد از ظهر من بودم که آقای بنی صدر هم بود و نیروهای ما به تدریج شروع کردند به ضربت خوردن. یعنی نیروهای عراقی، نیروی کمکی بزرگی به کمکشان آمد و نیروهای ما را از پهلو مورد هدف قرار دادند که این برای ما قابل محاسبه نبود، و محاسبه نشده بود برای نیروهای ما و دستگاه اطلاعاتی ما، این بود، که نیروهای ما شروع کردند به عقب نشینی کردن... و همه آن ساعت بینی و بین الله تلاش می کردند، یعنی من آن کسانی را که مسئولان سطح بالا هستند، نظامی یا غیرنظامی نیافتم که تلاش نکنند. البته در آن ساعت که من آمدم آقای بنی صدر نبود. یا غذا می خورد یا نماز می خواند یا خوابیده بود، به هر حال نبود. یکی دو ساعتی، لکن بعد که آمدیم، ایشان بوده آنجا حدود چند ساعت هم آنجا بود و نیروهای ما وقتی منهدم شدند، ایشان آنجا بود، شاهد بود و بعداً آمده بود برای ما نقل می کرد. علی ایحال، در هویزه که بچه های ما شهید شدند، من به طور قطع نفی نمی کنم، ولی من به هیچ وجه از کسانی یک تعلل عمدی، سستی عمدی، خیانت خدای نکرده مشاهده نکردم.»<ref>[http://www.aja.ir/portal/Home/Default.aspx?CategoryID=93ff1782-c7c7-4a54-afdd-ad408512f67a 15 دی سالروز عملیات آفندی نصر]</ref> |
|||
⚫ | از سوی دیگر سایت مشرق نیوز ادعا دارد که در جریان جنگ اساساً چنین اتفاقی نیافتاده است. همچنین سخنان خامنهای علیه بنیصدر در مجلس نه در پاسخ نمایندگان سؤال کننده از وی در مورد فرار از جنگ، بلکه در جریان جلسه رای عدم کفایت در تاریخ ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ میباشد.<ref>[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/68879/تحلیلی-بر-عملیات-فریب-بی-بی-سی مشرق نیوز]</ref> |
||
[[حسین علایی]] بی تجربگی و عدم برنامه ریزی درست برای رزمندگان سپاه پاسداران و نیز ناهماهنگی در عقب نشینی نیروها را عامل شکست می داند و می گوید:«عقب نشینی سریع واحدهای لشکر 16 در این عملیات، آسیب روحی زیادی به رزمندگان وارد نمود وآنها را دچار یأس و سردرگمی کرد.»<ref>[http://khabaronline.ir/detail/268642/weblog/alaei-hosein مروری برعملیات نصر وشهادت دانشجویان پیرو خط امام]</ref> در خاطرات [[علی صیاد شیرازی]]، فرمانده [[نیروی زمینی ارتش]] در زمان جنگ، نیز ذکر شده در سال نخست جنگ قرارگاه مشترکی برای هماهنگی نیروهای عملیاتی ارتش و سپاه وجود نداشته است.<ref>[http://www.ensani.ir/fa/content/45727/default.aspx خاطرات صیاد شیرازی]</ref> |
|||
=== ترور میکونوس === |
=== ترور میکونوس === |
نسخهٔ ۹ فوریهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۰۹:۰۲
سید علی خامنهای | |
---|---|
دومین رهبر ایران | |
دوره مسئولیت ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ – تاکنون | |
رئیسجمهور | اکبر هاشمی رفسنجانیسید محمد خاتمیمحمود احمدینژادحسن روحانی |
پس از | سید روحالله خمینی |
سومین رئیس جمهور ایران | |
دوره مسئولیت ۱۷ مهر ۱۳۶۰ – ۱۲ مرداد ۱۳۶۸ | |
نخستوزیر | میرحسین موسوی |
رهبر | سید روحالله خمینی |
پس از | محمدعلی رجایی |
پیش از | اکبر هاشمی رفسنجانی |
نمایندهٔ دوره اول مجلس خبرگان رهبری | |
دوره مسئولیت ۲۴ مرداد ۱۳۶۲ – ۱ اسفند ۱۳۶۹ | |
حوزه انتخاباتی | استان تهران[۱] |
نمایندهٔ دوره اول مجلس شورای اسلامی | |
دوره مسئولیت ۷ خرداد ۱۳۵۹ – ۲۱ مهر ۱۳۶۰ | |
حوزه انتخاباتی | تهران و ری و شمیران |
اکثریت | ۱٬۴۰۵٬۹۷۶ رأی (۶۵٫۱٪)[۲] |
سومین امام جمعهٔ تهران | |
دوره مسئولیت ۲۴ دی ۱۳۵۸ – تاکنون | |
گمارنده | سید روحالله خمینی |
پس از | حسینعلی منتظری[۳] |
معاون امور انقلاب وزیر دفاع | |
دوره مسئولیت ۳۱ تیر ۱۳۵۸[۴] – ۲ اسفند ۱۳۵۸[۵] | |
نخستوزیر | مهدی بازرگانکابینه موقت شورای انقلاب |
وزیر | محمدتقی ریاحیمصطفی چمران |
عضو شورای انقلاب اسلامی | |
دوره مسئولیت ۲۲ دی ۱۳۵۷ – ۲۶ تیر ۱۳۵۹ | |
گمارنده | سید روحالله خمینی[۶] |
اطلاعات شخصی | |
زاده | سید علی حسینی خامنه ۲۴ تیر ۱۳۱۸ (شناسنامه) ۲۹ فروردین ۱۳۱۸[۷] (۸۵ سال) مشهد، خراسان |
ملیت | ایران |
حزب سیاسی | حزب جمهوری اسلامیجامعه روحانیت مبارز |
همسر(ان) | منصوره خجسته باقرزاده[۸][۹] |
فرزندان | مصطفی، مجتبی (۱۳۴۸)، مسعود (۱۳۵۳)، میثم (۱۳۵۷)، بشری (۱۳۵۹)، هدی (۱۳۶۰) |
محل تحصیل | حوزهٔ علمیهٔ مشهدحوزهٔ علمیهٔ قم |
پیشه | سیاستمدار |
تخصص | روحانی |
هیئت دولت | دولت سومدولت چهارم |
خویشاوندان سرشناس | پدر: سید جواد خامنهایبرادران: محمد (۱۳۱۴)، هادی (۱۳۲۶)، حسنخواهر: بدری (همسر شیخ علی تهرانی) |
امضا | |
وبگاه | |
خدمات نظامی | |
لقب(ها) | سیدعلی |
وفاداری | ایران |
خدمت/شاخه | سپاه پاسداران |
سالهای خدمت | (۳ آذر ۱۳۵۸ - ۵ اسفند ۱۳۵۸) |
درجه | سرپرست فرماندهی کل سپاه[۱۰] |
سید علی حسینی خامنه[۱۱] (زادهٔ ۲۹ فروردین ۱۳۱۸،[۷] مشهد) معروف به سید علی خامنهای، آیتالله خامنهای و امام خامنهای که در ادبیات جمهوری اسلامی ایران با عناوین رهبر انقلاب اسلامی، مقام معظم رهبری و ولی امر مسلمین جهان شناخته شده است.[۱۲]؛ روحانی مسلمان، مجتهد، مرجع تقلید شیعه و امام جمعهٔ تهران[۱۳] و دومین رهبر ایران است. او دومین ولی فقیه در جمهوری اسلامی ایران است. او طبق قانون اساسی عالیترین مقام کشور و فرمانده کل نیروهای مسلح محسوب میشود. وی پیش از این، سومین رئیسجمهور ایران از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸ در دو دورهٔ پیاپی بود.
او تا ۱۹ سالگی تحصیلات خود را در حوزه علمیه مشهد و حوزه علمیه نجف پی گرفت و سپس برای تحصیلات عالی به حوزه علمیه قم رفت.[۱۴] او از شاگردان سید محمدهادی میلانی بود.[۱۵] وی در این حوزه با روحالله خمینی که از استادان آنجا بود و بعدها بنیانگذار حکومت جمهوری اسلامی ایران گشت، آشنا شد و بر سر درسهای او نشست.[۱۴] در جوانی با جنبشهای مخالف حکومت پادشاهی پهلوی همراه شد[۱۶] و نخستین بار پس از حادثه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ دستگیر و به زندان انداخته شد.[۱۷] او چندین بار دیگر نیز در طی دوران حکومت پهلوی توسط ساواک دستگیر شد که مجموعاً ۶ مرتبه از بازداشتهای وی در زندانهای دوران پهلوی در اسناد ساواک و زندگی نامه او ثبت گردیده است؛ این دستگیریها به آشنایی او با چندین انقلابی معروف از جمله حسینعلی منتظری انجامید. وی مدتی نیز به ایرانشهر تبعید شد. با اوجگیری اعتراضات مردمی در سال ۱۳۵۷ و آزادسازی تعدادی از زندانیان سیاسی از سوی حکومت به منظور بازتر کردن فضای سیاسی، خامنهای پس از واپسین دوره تبعید خود در ایرانشهر به زادگاهش مشهد بازگشت.[۱۴]
به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷، خامنهای عضوی از شورای انقلاب شد و در سال ۱۳۵۹ به نمایندگی مردم تهران در نخستین مجلس شورای اسلامی رسید. در سال 1360 او توانست از یک سوءقصد که توسط هواداران گروه فرقان طراحی شده بود جان سالم به در برد. از آن پس، خامنهای برای دو دوره پیاپی سمت ریاست جمهوری ایران را میان سالهای ۱۳۶۸–۱۳۶۰ بر دوش داشت. وی پس از درگذشت خمینی در سال ۱۳۶۸ به عنوان دومین ولی فقیه به رهبری ایران رسید و از آن هنگام تاکنون بر این مسند است. او امام جمعهٔ تهران و رئیس بنیاد دائرةالمعارف اسلامی (منتشر کنندهٔ دانشنامه جهان اسلام) نیز میباشد.[۱۸]
او از سال ۱۳۷۳ به عنوان یکی از مراجع تقلید شیعیان مورد قبول جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اعلام شده[۱۹][۲۰][۲۱] اما برخلاف عرف، تا کنون به جای انتشار توضیح المسائل، تنها به انتشار استفتائات اکتفا کرده است.[۲۲]
اوان زندگی
زادروز
این مقاله بخشی از رشته مقالات دربارهٔ سیاست در ایران است |
نظام جمهوری اسلامی ایران |
---|
قانون اساسی |
|
سید علی خامنهای در سال ۱۳۱۸ در مشهد به دنیا آمدهاست.[۲۳][۲۴] در شناسنامه، تاریخ تولد وی ۲۴ تیرماه ۱۳۱۸ ثبت شدهاست که با ۱۶ژوئیهٔ ۱۹۳۹ برابر است، اما خود وی، تاریخ صحیح زادروز را ۲۹ فروردین ماه آن سال میداند.[۲۵][۲۶]
خانواده
پدر سید علی خامنهای، سید جواد و پدربزرگ پدریش سید حسین از روحانیان آذری مقیم نجف بودند و نیایش اهل تفرش که به آذربایجان هجرت کردهبود.[۲۷][۲۸] مادرش خدیجه میردامادی[۲۹] که متولد سال ۱۲۹۱ بود در سال ۱۳۶۸، تنها دو ماه بعد از شروع رهبری او درگذشت. وی دربارهٔ مادرش چنین گفتهاست: «مادرم خانمی بود بسیار فهمیده، باسواد، کتابخوان، دارای ذوق شعری و هنری، حافظشناس –البته نه به معنای علمی، بلکه به معنای مأنوس بودن با دیوان حافظ–، با قرآن کاملاً آشنا بود».[۳۰] او دختر هاشم میردامادی بود که اصالتاً اصفهانی و مقیم مشهد بود. سید جواد خامنهای امام جماعت مسجد ترکها در مشهد بود. او از ازدواج اولش سه دختر به نامهای علویه، بتول و فاطمه داشت که همگی فوت کردهاند. پس از درگذشت همسر اولش با خدیجه میردامادی، ازدواج کرد که از این ازدواج دارای ۴ پسر (سید محمد، سید علی، سید هادی و سید حسن) و یک دختر (بدری، همسر شیخ علی تهرانی) شد.[۳۱][۳۲]
سید محمد برادر بزرگتر خامنهای، عضو مجلس خبرگان قانون اساسی بوده و در حال حاضر ریاست بنیاد حکمت اسلامی صدرا را بر عهده دارد. برادر کوچکترش سیدهادی نیز روحانی و فعال سیاسی عضو مجمع روحانیون مبارز است، که در سال ۱۳۷۹ روزنامهٔ حیات نو را منتشر کرد که بعداً به دستور دادگاه ویژهٔ روحانیت توقیف شد.[۳۳][۳۴] خواهر تنی او بدری همسر شیخ علی تهرانی است. علی تهرانی روحانی فعّال در دوران انقلاب بود که به مجاهدین خلق گرایید و به عراق پناهنده گشت. او در سال ۱۳۷۴ به همراه خانوادهاش به ایران بازگشت.[۳۵][۳۶] کوچکترین برادر او، سید حسن، مسئول هیئتهای رسیدگی به تخلفات اداری وزارت نفت و نمایندهٔ وزیر نفت در این هیئت،[۳۷] و عضو شورای پروانه نمایش است.[۳۸]
پدر بزرگ مادری رهبر ایران، زاده و بزرگشدهٔ نجف و دانشآموختهٔ حوزهٔ علمیهٔ نجف و نیز از سادات میردامادی اصفهانی و مشخصاً نجفآبادی بود. او حدوداً در ۴۰ سالگی به ایران مهاجرت کرد و در مشهد به تبلیغات مذهبی و تحصیل و تدریس و نوشتن کتابهای اسلامی مشغول بود. او در زمان کشف حجاب در حکومت رضاشاه در مسجد گوهرشاد مشهد مبارزاتی کرد و پس از مخالفت با این طرح به سمنان تبعید شد و در مسجد جامع گوهرشاد سالیان بسیار امام جماعت بود و تفسیر قرآن میکرد و کتاب تفسیر قرآن خلاصةالبیان را نوشت.[۳۹] شوهر عمهاش شیخ محمد خیابانی بود.[۴۰]
سید علی خامنهای متأهل و دارای ۶ فرزند است. همسر وی منصوره خجسته باقرزاده نام دارد. نام دخترانش بشری و هدی، و پسرانش مصطفی ،مجتبی، مسعود (محسن) و میثم است.[۴۱][۴۲] بشری همسر محمدجواد گلپایگانی فرزند محمدی گلپایگانی رئیس دفتر رهبری است.[۴۳] هدی، همسر مصباحالهدی باقری کنی فرزند محمدباقر باقری کنی است.[۴۴] مجتبی با دختر غلامعلی حداد عادل ازدواج کردهاست.[۴۵] مصطفی با دختر عزیزالله خوشوقت ازدواج کردهاست و مسعود نیز با فرزند محسن خرازی و خواهر صادق خرازی.[۴۳] میثم داماد محمود لولاچیان از بازاریان مذهبی تهران است.[۴۶]
دوران کودکی و تحصیل
او از دوران کودکی در خانوادهای فقیر پرورش یافت[۱۷] و از چهار سالگی به همراه برادر بزرگش سید محمد به مکتبخانه و پس از مدتی به دبستانی اسلامی به نام دارالتعلیم دیانتی رفت و تحصیلش را تا اخذ مدرک دیپلم ادامه داد. در دورهٔ دبیرستان، خواندن جامع المقدمات و صرف و نحو را آغاز کرد. سپس از مدرسهٔ جدید وارد حوزهٔ علمیهٔ مشهد شد و نزد پدر و دیگر استادان وقت ادبیات و مقدمات را خواند.[نیازمند منبع]
وی کتب ادبی از قبیل جامع المقدمات، سیوطی، مغنی را نزد مدرّسان مدرسهٔ سلیمان خان و نوّاب خواند. پدر نیز بر درس فرزندانش نظارت میکرد. کتاب معالم را نیز در همان دوره خواند. سپس شرایع الاسلام و شرح لمعه را مشترکاً نزد پدر و آقا میرزا مدرس یزدی آموخت و رسائل و مکاسب را در حضور شیخ هاشم قزوینی. بقیهٔ دروس سطح فقه و اصول را نزد خود پدر خواند و دورهٔ مقدمات و سطح را در پنج سال و نیم به اتمام رساند.[نیازمند منبع]
در زمینهٔ منطق و فلسفه، کتاب منظومهٔ سبزواری را ابتدا از میرزا جوادآقا تهرانی و بعدها نزد شیخ رضا ایسی خواند.[۴۷]
همچنین خامنهای در سال ۱۳۸۸ پیشنهاد اخذ مدرک دکترای افتخاری را که از طرف اساتید و رئیس دانشگاه تهران مطرح شد را رد کرد و گفت:
این مسئله و ابراز محبت دانشگاهیان برای بنده افتخار است اما از پذیرش آن معذورم و اگر خدای کریم کمک کند به همان میثاق طلبگی متعهد و پایبند خواهم بود.[۴۸]
تحصیلات حوزوی
سیدعلی خامنه ای، از شاگردان سید محمدهادی میلانی بود.[۱۵]
سید علی خامنهای از سن هجدهسالگی در مشهد درس خارج فقه و اصول را نزد سید محمدهادی میلانی از مراجع وقت آغاز کرد. در سال ۱۳۳۶ به قصد زیارت عازم نجف شد. در مدت اقامت کوتاه خود از دروس سید محسن حکیم و ابوالقاسم خویی و سید محمود شاهرودی بهره برد. او با مشاهدهٔ وضعیت تحقیق و تدریس در نجف تصمیم به تحصیل در آن شهر گرفت، ولی به دلیل مخالفت پدر پس از هفت ماه به ایران بازگشت.[۱۴]
پس از آن از سال ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۳ در حوزهٔ علمیهٔ قم به تحصیلات عالی در فقه و اصول و فلسفه مشغول شد. او سر درس بروجردی و مرتضی حائری یزدی و علامه طباطبایی حاضر شد و نیز پای درس فقه و اصول سید روحالله خمینی شرکت کرد.[نیازمند منبع]
در سال ۱۳۴۳ یک چشم پدرش براثر بیماری آب مروارید نابینا شد. پس از آن بهرغم علاقهاش به تحصیل در قم، برای مراقبت از پدر به مشهد بازگشت و تا سال ۱۳۴۷ همانجا درسآموزی خود را با شرکت در دروس استادانی چون میلانی ادامه داد. در کنار آن به کتابهای فقه و اصول و معارف دینی به طلاب و دانشجویان میآموخت.[۱۴]
به نوشته آبراهامیان، بعد از برگزیده شدن حجتالاسلام سیدعلی خامنهای به عنوان رهبر ایران، رسانههای حکومتی، او و همکارش حجتالاسلام علی اکبر هاشمی رفسنجانی را به عنوان آیتالله معرفی کردند.[۴۹]
سیدعلی خامنهای در حال حاضر یک فقیه و مجتهد محسوب میشودو به صورت تدریجی به این درجه رسیده است.[۵۰]
مرجعیت وی در سال ۱۳۶۹ یک سال پس از درگذشت خمینی و انتصاب وی به عنوان رهبری، توسط ۷ آیتالله به طور رسمی و عمومی تأیید شد.[۵۱]
ابعاد شخصیتی
شخصیت فرهنگی
او علاوه بر رمان در زمینه های دیگر هم مطالعات فراوان دارد و بسیار کتاب می خواند.[۵۲]
سیدعلی خامنه ای فعالیت های فرهنگی انقلاب ایران را کم می داند و از این انقلاب به عنوان انقلاب کم کار(در زمینه ی فرهنگ) یاد می کند. او اعتقاد دارد که اصل یک انقلاب، باید با آثار سینمایی و رمان های خود به دنیا شناسانده شود و می گوید:" انقلاب بدون رمان نمیشود. انقلاب روسیه و انقلاب فرانسه با رمانهایشان معرفی شدند. یا بدون فیلم خوب نمیشود. باید پنجاه تا، صد تا فیلم قوی راجع به فیزیک و متافیزیک انقلاب و جنگ از دوران مبارزات قبل از انقلاب، دوران مبارزات چریکی، زندانها و فداکاریها، تبعیدها تا سال ۵۷ که نمونهٔ منحصر بفرد در تاریخ است ساخته شود. هیچ انقلاب دیگری اینطور اتفاق نیفتاده، نه قبل و نه بعد. انقلاب فرانسه و انقلاب روسیه هم به معنای انقلاب اسلامی سال ۵۷ نبودهاند. هیچ وقت ملتها این طور بیرون نمیآمدند و بعد هم اتفاقاتی که بعدش افتاد در آن هشت سال، ترورها، جنگ تحمیلی، تحریمها و مسائلی که تا همین الان دارد اتفاق میافتد. ما هنوز در متن انقلابیم و انقلاب تمام نشده است."[۵۳]
فعالیتهای انقلابی
سیدعلی خامنهای خود را «از شاگردان فقهی، اصولی، سیاسی، انقلابی سید روحالله خمینی» میداند. البته به گفتهٔ خودش نخستین جرقههای انقلابی و مبارزاتی با نظام پهلوی را سید مجتبی نواب صفوی در ذهن او زدهاست:[۱۶][۵۴]
همان وقت جرقههای انگیزش انقلاب اسلامی به وسیله نوّاب صفوی در من به وجود آمد و هیچ شکی ندارم که اولین آتش را مرحوم نوّاب در دل ما روشن کرد.
در سال ۱۳۳۱ هنگامی که نوّاب صفوی با عدّهای از فدائیان اسلام به مشهد رفتهبود و در مدرسهٔ سلیمان خان، سخنرانیای پرهیجان کرد در موضوع احیای اسلام و حاکمیت احکام الهی، مخالفت با شاه و انگلیس و ادعای دروغگویی آنان به ملت ایران، سید علی یکی از طلبههای جوان همان مدرسه بودهاست.[۱۶]
نخستین دستگیریها (ایام ۱۵ خرداد)
وی را در ۱۲ خرداد ۱۳۴۲ (۹ محرم) دستگیر کردند و یک شب بازداشت بود. فردای آن روز به شرط اینکه منبر نرود و تحت نظر باشد، آزاد شد.[نیازمند منبع]
با پیش آمدن حادثهٔ خونین قیام ۱۵ خرداد، بازهم او را از بیرجند به مشهد آورده تحویل بازداشتگاه نظامی دادند و ۱۰ روز آنجا زندانیش کردند.[۱۷][۵۵]
دومین بازداشت (سفرهای انقلابی)
بهمن ۱۳۴۲ (رمضان ۱۳۸۳ قمری) او با عدهای از دوستانش آهنگ کرمان کرد و پس از دو سه روز توقف در کرمان و سخنرانی و منبر و دیدار با عالمان و طلاب شهر، عازم زاهدان شد. به دلیل سخنرانیها بهویژه درایام ششم بهمن سالگرد انتخابات و رفراندوم شاه، در روز ۱۵ رمضان زادروز حسن بن علی، ساواک شبانه او را دستگیر و با هواپیما روانهٔ تهران کرد.[نیازمند منبع]
وی حدود ۲ ماه به صورت انفرادی در زندان قزلقلعه زندانی شد.[۱۴]
سومین و چهارمین بازداشت (کلاسهای درس)
به دلیل کلاسهای تفسیر و حدیث و اندیشهٔ اسلامی وی در مشهد و تهران مورد تعقیب ساواک قرار گرفت.[نیازمند منبع]
برای همین در سال ۱۳۴۵ در تهران مخفیانه زندگی میکرد. سال دیگر در ۱۳۴۶ دستگیر و محبوس شد. همچنین دوباره ساواک در سال ۱۳۴۹ نیز دستگیر و زندانیش کرد.[۱۴]
پنجمین بازداشت
وی دربارهٔ پنجمین بازداشت خویش توسط ساواک مینویسد:[۱۴]
از سال ۴۸ زمینهٔ حرکت مسلحانه در ایران محسوس بود. حساسیت و شدت عمل دستگاههای جاری رژیم پیشین نیز نسبت به من، که به قرائن دریافته بودند چنین جریانی نمیتواند با افرادی از قبیل من در ارتباط نباشد، افزایش یافت. سال ۵۰ مجدداً و برای پنجمین بار به زندان افتادم. برخوردهای خشونتآمیز ساواک در زندان آشکارا نشان میداد که دستگاه از پیوستن جریانهای مبارزهٔ مسلحانه به کانونهای تفکر اسلامی بهشدت بیمناک است و نمیتواند بپذیرد که فعالیتهای فکری و تبلیغاتی من در مشهد و تهران از آن جریانها بیگانه و بهکنار است. پس از آزادی، دایرهٔ درسهای عمومی تفسیر و کلاسهای مخفی ایدئولوژی و... گسترش بیشتری پیدا کرد.
سخنرانی در مسجد هدایت
وی در سال ۱۳۵۰ به دعوت آیتالله طالقانی سخنرانیهایی در مسجد هدایت تهران، که کانون توجه دانشجویان و جوانان مبارز بود، ایراد کرد.[۵۶]
بازداشت ششم (ادامهٔ درسها)
در خلال سالهای ۱۳۵۰-۱۳۵۳ درسهای تفسیر و ایدئولوژی سید علی خامنهای در سه مسجد کرامت و امام حسن و میرزا جعفر در مشهد تشکیل میشد. این فعالیتها موجب شد که در دی ماه ۱۳۵۳ ساواک به خانهاش در مشهد هجوم برده، او را دستگیر و بسیاری از یادداشتها و نوشتههایش را ضبط کند.[نیازمند منبع]
این ششمین و طولانیترین بازداشت وی بود که نزدیک به ۱۰ ماه به طول انجامید. خامنهای تا پاییز ۱۳۵۴ در زندان کمیتهٔ مشترک ضدخرابکاری بود. در این مدت او به سلول انفرادی بردهبودند.[۱۴]
وی در این باره گفت:
سختیهایی که در این بازداشت تحمل میکرد، فقط برای آنان که آن شرایط را دیدهاند، قابل فهم است.
پس از آزادی از زندان، به مشهد برگشت و بازهم همان برنامه ادامه داشت. البته دیگر امکان تشکیل کلاسهای سابق را به او ندادند.[۱۴]
تبعید به ایرانشهر
در اواخر سال ۱۳۵۶، نیروهای امنیتی پهلوی وی را دستگیر و به مدت ۳ سال به ایرانشهر تبعید کرد.[نیازمند منبع] در اواسط سال ۱۳۵۷ با اوجگیری مبارزات انقلاب ایران، از تبعیدگاه آزاد شده به مشهد بازگشت.[۱۴]
پس از انقلاب اسلامی ایران
آیتالله خمینی پیش از بازگشت از پاریس به تهران او را در کنار مطهری و بهشتی و هاشمی رفسنجانی در شورای انقلاب منصوب کرد. هنگامی که مطهری پیام خمینی را بدو رساند از مشهد به تهران آمد.[نیازمند منبع]
ازجمله فعالیتهای او در این دوره عبارت اند از:[۱۴]
رخدادها | سال |
---|---|
پایهگذاری و عضویت درحزب جمهوری اسلامی با همکاری و همفکری بهشتی و باهنر و هاشمی رفسنجانی و برخی دیگر در اسفند |
اسفند ۱۳۵۷ |
معاونت وزارت دفاع | ۱۳۵۸ |
سرپرستی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی | ۱۳۵۸ |
امام جمعهٔ تهران | ۱۳۵۸ |
نمایندهٔ مردم تهران در مجلس شورای اسلامی | ۱۳۵۸ |
نمایندهٔ سید روحالله خمینی در شورای عالی دفاع | ۱۳۵۹ |
حضور در جبههها با شروع جنگ ایران و عراق | ۱۳۵۹ |
ترور نافرجام[۵۷] آسیب دائمی در ناحیه دست در پی حادثه[۵۸] |
ششم تیرماه ۱۳۶۰[۵۹] |
شورای انقلاب
پس از انقلاب اسلامی، آیتالله خمینی در ۱۵ بهمن ۱۳۵۷ مهدی بازرگان را به نخستوزیری دولت موقت انتقالی برگزید. پس از تسخیر سفارت آمریکا در تهران در آبان ۱۳۵۸ دولت موقت استعفا کرد.[نیازمند منبع]
با پذیرش این استعفا از آبان ۱۳۵۸ تا بهمن همان سال (رویهمرفته به مدت سه ماه) ادارهٔ کشور را به شورای انقلاب سپردند. در این سه ماه سید علی خامنهای سرپرستی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را برعهده داشت. او سپس برای کاندیداتوری در انتخابات اولین دوره مجلس شورای اسلامی استعفا داد.[۶۰]
نمایندگی مجلس ۱۳۵۹–۱۳۶۰
در اردیبهشت ۱۳۵۹ با کسب ۶۵٫۸۰ درصد از مجموع ۲٬۱۳۴٬۴۳۴ رای[۶۱] بعد از فخرالدین حجازی، حسن حبیبی، مهدی بازرگان، علی اکبر معین فر، در حوزهٔ انتخابیهٔ تهران پنجم شد و به اولین دورهٔ مجلس شورای ملی پس از انقلاب راه یافت.[۶۰]
ترور ناموفق
در ضبط صوتی بزرگ که بر میز سخنرانی خامنهای در مسجد ابوذر تهران بمب کار گذاشتند. به واسطه نوشته داخل ضبط صوت، رهروان فرقان که بازماندهٔ گروه فرقان بودند را عامل این بمب گذاری دانستهاند، این بمب ۶ تیر ۱۳۶۰ هنگام سخنرانی او منفجر شد. البته بمب کامل عمل نکرد. امام جمعهٔ تهران و نمایندهٔ خمینی در شورایعالی دفاع، از این سوءقصد که ممکن بود به مرگ وی بینجامد، جان سالم به در برد ولی جراحات شدیدی بر او وارد شد. براساس اخبار منتشره در همان زمان، خامنهای «از نقطه بالای کتف راست و بالای ران سمت راست» مجروح شد و «استخوان ترقوه» اش شکست و با قطع چند رگ و عصب دست راست وی، دچار مشکل حرکتی شد. دست راست او از آن هنگام از کار افتادهاست.[نیازمند منبع]
احمد قدیریان این ترور را کار جواد قدیری و سازمان مجاهدین خلق میداند. البته گزارش روزنامهٔ کیهان در شماره فردای ترور در داخل ضبط صوت نوشته شدهبود: «هدیهٔ گروه فرقان». اعضای گروه فرقان پس از ترورهای سال ۱۳۵۸ دستگیر و اعدام شدهبودند اما برخی از پیروان آنها گروه رهروان فرقان را تأسیس کردند و قاسم اسلامی و سید علی خامنهای را ترور کردند. ایرج مصداقی عاملان ترور را ایرج افشاری و اروج امیرخانزاده معرفی کردهاست.[۶۲] مرکز اسناد انقلاب اسلامی نیز این ترور را کار بازماندگان گروه فرقان میداند با این تفاوت که نام عامل اصلی را امیرمسعود تقیزاده میداند.[۶۳][۶۴]
ریاست جمهوری ۱۳۶۰–۱۳۶۸
سید علی خامنهای در انتخابات مهرماه ۱۳۶۰ به مقام ریاست جمهوری رسید. در این انتخابات ۴۲ نفر از ۴۶ نامزد رقیب وی در این انتخابات رد صلاحیت شدند و تا حدود زیادی مشخص بود که نامزد اول مورد حمایت نظام، حجتالاسلام خامنهای است.[۶۵] او در این انتخابات که با مشارکت ۷۵٪ی مردم برگزار شد که از دو انتخابات پیش بیشتر بود، ۹۵٪ رایها را به دست آورد که تا کنون بیشترین است.[نیازمند منبع]
خمینی، در مورد ریاستجمهوری او گفتهاست:
ما از سر ناچاری چون آدم نداشتیم به ورود یکی از روحانیون به عرصهٔ اجرایی و انتخابات آقای خامنهای، رای دادیم، وگرنه هر زمانی که آدم صالح و مورد اعتمادی پیدا کنیم، ایشان باید به جایگاه اصلیش یعنی مسجد بازگردد.[۶۶][نیازمند منبع]
در انتخابات سال ۱۳۶۴ نیز، بسیاری از رقیبان خامنهای از جمله نامزدان نهضت آزادی یعنی مهدی بازرگان و ابراهیم یزدی و احمد صدر حاجسیدجوادی، رد صلاحیت شدند. او بار دیگر با کسب ۸۵٪ رای در سمت ریاستجمهوری ماند.[نیازمند منبع]
مهدی بازرگان، دربارهٔ رد صلاحیت خود در این انتخابات گفتهاست:
چون حاکمیت میدید که ممکن است ما در انتخابات حائز اکثریت باشیم، چنین تصمیمی گرفت[۶۵]
از جمله سمتها در این دوران:[۱۴]
- ریاست شورای انقلاب فرهنگ، ۱۳۶۰
- ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام، ۱۳۶۶
الگو:کابینه اول میر حسین موسوی | الگو:کابینه دوم میر حسین موسوی |
رهبری
پس از درگذشت خمینی، خبرگان رهبری در تاریخ ۱۴ خرداد ۱۳۶۸، سید علی خامنهای را که در آن زمان ریاست جمهوری ایران را بهعهده داشت، به سمت «رهبر جمهوری اسلامی ایران» برگزیدند.[نیازمند منبع]
برگزیدگی به رهبری
پیش از درگذشت خمینی، حسینعلی منتظری برای جانشینی او برگزیده شدهبود. در سال پایانی رهبری او و همزمان با درگیری وی با نظام، او را از این سمت برکنار کردند. البته مسئلهٔ قائم مقامی رهبری در قانون اساسی پیشبینی نشدهبود.[نیازمند منبع]
در ابتدا، شورای رهبریای سه نفره مرکب از علی مشکینی و موسوی اردبیلی و سید علی خامنهای برای جانشینی سید روحالله خمینی پیشنهاد شد که نتوانست آرای کافی را بدست بیاورد. سپس گلپایگانی در مجلس خبرگان به رای گذاشته شد که اجماع حاصل نگردید. سرانجام ۸۰٫۹ درصد حاضران در مجلس خبرگان که شامل ۷۲ درصد کل اعضا بودند، به رهبری سید علی خامنهای رای دادند.[۶۷]
در این جلسه هم چنین هاشمی رفسنجانی پیش از رایگیری سخنرانی کرد و به تمجید از او پرداخت.[۶۸] در زمان انتخاب وی به رهبری، در قانون اساسی پیشبینی شدهبود، که رهبر باید مرجع (دارای صلاحیت افتاء و مرجعیت) باشد.[نیازمند منبع]
مخالفتها
انتخاب خامنهای برای رهبری بحثبرانگیز بودهاست. وی یکی از شرطهای به دست گرفتن امر رهبری یعنی مرجعیت را مطابق با قانون اساسی نداشت. بر اساس اصل صد و نهم قانون اساسی سابق شرایط و صفات رهبر یا اعضای شورای رهبری عبارت بود از: صلاحیت علمی و تقوایی لازم برای افتا و مرجعیت، بینش سیاسی و اجتماعی و شجاعت و قدرت و مدیریت کافی برای رهبری؛ ولی او عنوان مرجعیت را نداشت. هاشمی رفسنجانی به نقل از خمینی در مجلس خبرگان گفت که وی گفتهبودهاست که مرجعیت لازم نیست.[نیازمند منبع]
خمینی پیش از درگذشتش خود خواستار اصلاح قانون اساسی بود و خود شورایی برای بازنگری در قانون اساسی تشکیل دادهبود. وی در ۹ اردیبهشت ۱۳۶۸ در نامهای به علی مشکینی، رئیس شورای بازنگری قانون اساسی، نوشته بود که:
معتقدم برای رهبری شرط مرجعیت لازم نیست. مجتهد عادل مورد تأیید خبرگان محترم سراسر کشور، کفایت میکند[۶۹][۷۰]
- در سال ۱۳۷۶، آیتالله حسینعلی منتظری عدم کفایت علمی و دینی و نامشروع بودن انتخاب خامنهای را مطرح کرد.[۷۱] وی دربارهٔ مرجعیت خامنهای گفت:
اینکه آمدند در شب بعد از فوت آیتالله اراکی، عدهای بچه راه انداختند در خیابان جلوی جامعه مدرسین، مثل همین الان که راه میاندازند؛ بعد هم سه چهار نفر از تهران آمدند و اصلاً (کسانی که ایشان را میگفتند) هفت هشت نفر بیشتر نبودند و به زور هفت نفر را به عنوان مرجع گفتند که ایشان را هم جزو کنند، در صورتی که ایشان در حد فتوا و مرجعیت نیست. بنابر این مرجعیت شیعه را مبتذل کردند، بچه گانه کردند، با یک عده بچه اطلاعاتی که راه انداختند! اینها مصیبتهایی است که ما در این کشور میبینیم.[۷۲]
- احمد آذری قمی نیز با نوشتن نامهای او را فاقد شرایط مرجعیت برشمرد.[۷۳][۷۴]
- در سال ۸۳ قاسم شعلهسعدی نمایندهٔ مجلسهای سوم و چهارم در نامهای به سید علی خامنهای با وی را حجتالاسلام خطاب کرد و گفت در زمان انتصاب به عنوان رهبر، فاقد شرایط تعیینشده برای رهبری در قانون اساسی بودهاست.[۷۵]
علاقه خمینی به خامنهای
حسین سلیمانی از محافظان شخصی روحالله خمینی در کتاب خاطراتش از توجه بنیانگذار جمهوری اسلامی به خامنهای گفته است:[۷۶]
امام عنایت خاصّی به آیتالله خامنهای داشتند. هر موقع که آقای خامنهای به جبهه یا جای دیگر سفر میکردند، امام درصدد بودند که زنگ بزنند و از احوال ایشان جویا شوند. در بین کسانی که به دیدار امام میآمدند، تنها آقای خامنهای بودند که اجازه داشتند با ماشین تا دم در حسینیّهٔ جماران بیایند. مابقی افراد در هر پُست و مقامی که بودند، نهایتآ تا «سهراه بیت» با ماشین میآمدند و بقیّهٔ مسیر را که حدود پنجاه متر بود، پیاده طی میکردند. در زمان ملاقاتهای بزرگ در حسینیّهٔ جماران که شخصیّتهای طراز اوّل هم حضور مییافتند و شلوغ میشد، امام سفارش کرده بودند که آقای خامنهای را از در مخصوصی وارد کنند؛ لذا آقای خامنهای با ماشین تا نزدیکترین جای ممکن میآمدند و بعد پیاده میشدند و از داخل بیت امام و حیاط اندرونی عبور میکردند و در جلسهٔ ملاقات حضور مییافتند.
در رسانه
طبق بررسی های نشریه ی فوربیس، سیدعلی خامنه ای هجدهمین فرد قدرتمند دنیا در سال ۲۰۱۵ و تنها فرد ایرانی است که جزو صد مرد قدرتمند دنیا قرار گرفته است.[۷۷] قبل از این، او ۲۶اُمین انسان قدرتمند جهان در سال ۲۰۱۱ و ۲۱اُمین در سال ۲۰۱۲ میلادی[۷۸] بودهاست.[۷۹]
در سریال معمای شاه به کارگردانی محمدرضا ورزی در بخش هایی از داستان، به مبارزات سیدعلی خامنه ای در جریان های مربوط به حکومت پهلوی و انقلاب اسلامی پرداخته شده است. در این سریال علیرضا مهران، نقش سید علی خامنه ای در آن دوران را بازی می کند. این سریال محصول شبکه ی یک صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است.[۸۰]
موقوفه کارنگی برای صلح بینالمللی در سال ۲۰۰۸ مقالهای با عنوان «بازخوانی خامنهای: دیدگاه جهانی قدرتمندترین رهبر ایران» به قلم کریم سجادپور منتشر کرد.[۸۱] مقاله اینچنین آغاز میشود: «شاید در دنیا هیچ رهبری نباشد که به اندازهٔ آیتالله خامنهای برای مسایل جاری جهان اهمیت داشته باشد اما درعینحال تا این حد برای جهانیان ناشناخته باشد». به نظر میرسد این تحلیل که خود مؤسسهٔ کارنگی آن را «تحلیل عمیق سیاسیِ» سیدعلی خامنهای و بر اساس سخنرانیها و نوشتههای وی در ۳ دهه اخیر میداند،[۸۲] در ایران چندان با واکنشهای تند داخلی مواجه نشدهاست.[۸۳][۸۴]
در مستندی از بزرگمهر شرف الدین در شبکه بی بی سی فارسی، آنچه خامنهای را از اکثر رهبران و حاکمان تاریخ معاصر ایران متمایز کردهاست، نگاه منطقی او به سیاست است.[۸۵]
انتخابات ریاستجمهوری ۱۳۸۸
سازمان عفو بینالملل در اطلاعیهای سخنرانی خامنهای در نماز جمعهٔ ۲۹ خرداد ۱۳۸۸ [۸۶] که یک هفته بعد از انتخابات برگزار شد را «چراغ سبز رهبر ایران برای سرکوب» توصیف کرد. اعتراضات فردای آن روز با کشته شدن چند تن از معترضین همراه شد.[۸۷][۸۸]
دیری نبایست که اعتراضات متوجه خامنهای شد و معترضان با سردادن شعارهایی، عملکرد وی را مورد اعتراض قرار دادند.[۸۹]
او در پاسخ به درخواست موسوی اردبیلی، برای آزادی زندانیان سیاسی گفت:
شما در زمان امام راحل عظیم الشان، رئیس شورای عالی قضائی بودید و من رئیسجمهور. در آن زمان که متولی قوهٔ قضائیه شما بودید به دستور رهبر فقید انقلاب، مخالفان نظام اعدام میشدند. اکنون من دستور ندادهام مخالفان نظام را اعدام کنند، آنها را فقط زندانی کردهاند، حالا شما به این هم اعتراض میکنید؟![۹۰][۹۱]
در پی حوادث سال ۸۸ او را در سال ۲۰۰۹ دانشگاه اسلو دیکتاتور سال شناخت.[۹۲]
در سال ۱۳۹۰ پس از انتشار اسنادی که جزئیات آن پس از یک سال و نه ماه پس از دیداری با نمایندگان اصولگرای مجلس داشتهاست، به مجلس توصیه کردهاست که قوهٔ قضاییه باید میان معترضان و آشوبگران تمایز قایل شود، اما این تمایز به معنی مصونیت معترضان نیست و آنها نیز باید تاوان آنچه را که میگویند، بپردازند.[۹۳]
حادثهٔ کهریزک
پس از انتخابات، چند تن از دستگیر شدگان از جمله فرزند عبدالحسین روح الامینی از وفاداران به سید علی خامنهای در بازداشتگاه کهریزک، جان خود را از دست دادند که حتی ادعای شکنجهٔ زندانیان نیز شدهاست. پس از این ماجرا وی دستور تعطیلی بازداشتگاه را صادر کرد.[۹۴]
حمله به کوی دانشگاه
در دومین حمله به کوی دانشگاه (حملهٔ نخست در زمان ریاستجمهوری سید محمد خاتمی روی دادهبود)، متجاوزان با شعار حمایت از رهبر به ضرب و شتم دانشجویان پرداختند، که خامنهای در نماز جمعهٔ ۲۹ خرداد این عمل را تقبیح کرد.[۹۵] وی دستور به رسیدگی به وقایع کوی دانشگاه را صادر کردهبود.[۹۶]
دیدگاهها
اعتقاد به تئوری توطئه و روحیه ضد آمریکایی
در اسفند ۱۳۵۹، هنگامی که بیش از ۱۰۰ هزار نفر برای گرامی داشت درگذشت مصدق و درخواست تشکیل جمهوری دموکراتیک به جای جمهوری اسلامی در دانشگاه تهران گردهم آمدند، سیدعلی خامنهای به شکل تهدید آمیز گفت: «ما مثل آلنده و مصدق لیبرال نیستیم که C.I.A بتواند «ما را» سرکوب کند.»[۹۷]
سرژ میشل و پائولو وودز بر این باورند که سخنرانیهای سید علی خامنهای مجموعهای است از «تهدیدها و شعارهای تو خالی» که با اعتقاد بر تئوری توطئه و روحیهٔ شدید ضد آمریکایی همراه است، او همه جا «دسیسهٔ دشمنان» را میبیند و قدرتهای خارجی را «مستکبر»، «شیطانی»، «آزمند»، «منفور»، «واپسگرا»، «برتریطلب»، «سرطانی»، «ستمکار»، «زهرآگین» و «تجسم شیطان» توصیف میکند. این صفات هم به دولتهای غربی و هم به سرویسهای اطلاعاتیشان سیا، موساد، اینتلیجنت سرویس، اطلاق میشود.[۹۸]
خامنهای معتقد است که توهم توطئه، خود یک توطئه است.[۹۹] بعقیده خامنهای انکار دشمنیهای آشکار آمریکا با نظام و ملت ایران، توطئهای است برای کاهش حساسیتها در مقابل شیطان بزرگ.[۱۰۰]
اعتقاد به مبانی سکولار در رابطه حکومت با مردم
به نظر سعید برزین، خامنهای رابطه حکومت و مردم را اساساً غیر مذهبی و بر اساس یک «قرارداد اجتماعی» تعریف کرده است.[۱۰۱] هر چند روحانیان دست راستی در ایران قائل به چنین قراردادی نیستند.[۱۰۱]
اعتقاد به برتری عقیده و صلاحدید ولی فقیه بر نظر مردم
سید علی خامنهای، رهبر کنونی نظام جمهوری اسلامی ایران، معتقد است:
اختیارات ولی فقیه در صورت تعارض با اراده و اختیار مردم، بر اختیارات و تصمیمات مردم، مقدم و حاکم است.[۱۰۲][۱۰۳]
او عقیده دارد در نظام تحت ولایت او ولی فقیه همان حاکم اسلامی است و حکومتش تا قیامت ادامه پیدا میکند:[۱۰۴]
مراد از ولایت مطلقه فقیه جامعالشرایط، این است که دین حنیف اسلام که خاتم ادیان آسمانی و باقی تا روز قیامت است، دین حکومت است و دین اداره شئون جامعه، پس در این حکومت چارهای جز این نیست که تمام طبقات جامعه، یک ولی امر و حاکم شرع و رهبر داشته باشند، تا امت اسلام را از شر دشمنان اسلام و مسلمین حفظ کند و با جلوگیری تعدی قوی بر ضعیف، عدالت را در سیاست جامعه برپا دارند و وسایل پیشرفت فرهنگی، سیاسی و شکوفایی اجتماعی را فراهم سازد و چه بسا این کارها با خواستهها، مطامع، منافع و آزادی بعضی اشخاص در تضاد باشد.[۱۰۴]
از نظر او این حکومت و حاکمیت نه تنها اختیاری نیست،[۱۰۴] بلکه تحت عناوینی چون «مصلحت»، «حفاظت امت از دشمنان» و «اجرای حکم اسلام» گریز و چارهای از آن نیست. او همچنین اعتقاد دارد دایره این حاکمیت میتواند تا آزادی شخصی افراد پیش رود. خامنهای همچنین از «واجب بودن» اقدام علیه خواسته و صلاحدید مردم، در شرایطی که آنرا مخالف با آنچه که او «مصالح عمومی اسلام و مسلمین» مینامند، سخن به میان میآورد و حتی بیان میدارد که این تشخیص مصالح بر دوش حاکم مسلمین یا همان «ولی فقیه» است:[۱۰۴]
همچنین بر حاکم مسلمین پس از عهدهدار گردیدن وظیفه مهم رهبری واجب است، که عنداللزوم دست به اقدامات مناسب بزند و باید خواسته و صلاحدید حاکم مسلمین در مواردی که به مصالح عامه اسلام و مسلمین مربوط میشود، برخاسته و صلاحدید عامه مردم، مقدم گردد.
به گفته حسن فیروزآبادی، خامنهای در زمستان ۱۳۹۱ در برابر گفته عدهای که سخنان او را «فرمایش» میدانند، آنها را «دستور» دانست و از مسوولان حکومتی گلایه کرد که بدانها عمل نمیکنند.[۱۰۵]
آزادی بیان
در سال ۲۰۰۰ کمیتهٔ حمایت از روزنامهنگاران، وی را جزو ۱۰ دشمن آزادی بیان قرار داد.[۱۰۶]
در اوایل کار مجلس ششم، وقتی طرح اصلاح قانون مطبوعات، تهیه شدهبود تا در جلسهٔ علنی مجلس مطرح شود، خامنهای با حکم حکومتی خود، دستور داد این طرح مسکوت گذاشته شود.[۱۰۷] این طرح چندی پیش در مجلس پنجم تصویب شدهبود.[نیازمند منبع]
تاکنون روزنامهنگاران بسیاری به دلیل انتقاد از او یا سازمانهای زیر نظر او دستگیر شده و به زندان افتادهاند.[۱۰۸][۱۰۹][۱۱۰] مانند احمد زیدآبادی، عبدالله نوری، محمد نوری زاد، عیسی سحرخیز، محسن سازگارا و اکبر گنجی اشاره کرد.[۱۱۱]
فرهنگ ایرانی
سید علی خامنهای بر این باور است، که به جای تأکید بر ایران قبل اسلام، باید بر ایران بعد از اسلام تأکید شود زیرا به عقیدهٔ او افتخارات ایران بعد از اسلام برجسته تر از افتخارات ایران قبل از اسلام است.[نیازمند منبع]
او همچنین بیان کرده که پیشرفتهای حکومتهای دیلمی، سلجوقی و صفوی با پیشرفتهای ایران قبل اسلام، قابل مقایسه نیست.[۱۱۲]
شعر و ادبیات
خامنهای تعداد زیادی کتاب رمان و شعر خوانده است.[۱۱۳] وی به شعر و ادبیات روسی علاقهمند است. میخاییل شولوخف و الکسی تولستوی از نویسندگان مورد توجه وی هستند.[۱۱۳] وی سعی داشته همه ساله گپ و گفتی دوستانه با شاعران داشته باشد، برگزاری شب شعرهای نیمه رمضان که توسط خامنهای برگزار میشود، تبدیل به یک آیین فرهنگی شده است که احتمالاً حاکی از علاقه وی به شعر و ادبیات است.[۱۱۳] ولی برخی برگزاری این جلسات را فرایندی دستوری و یکطرفه میدانند که بموجب آن قرار است شاعران، مجری اوامر بخشنامهای وی باشند.[۱۱۳] گاهی در این جلسات شاعرانی از تاجیکستان، هند و افغانستان نیز حضور یافتهاند.[۱۱۳]
او از نوجوانی کتاب های مختلف و رمان های ایرانی و خارجی بسیاری مطالعه کرده است.[۱۱۴] و نگاه بسیار حرفه ای به رمان دارد.[۱۱۵][۱۱۶]
موسیقی
معیارهای خامنهای در مورد حلال یا حرام بودن موسیقی معیارهایی متغیر و مبهم است.[۱۱۷] خامنهای همچون خمینی و منتظری تشخیص حلال یا حرام بودن موسیقی را موکول به نظر عرفی مکلف نموده است.عرف عام در باره موسیقی معیاری مبهم و متغیر است. چون تاثیر یک قطعه موسیقی بر شنوندگان مختلف و حتی بر شنونده واحد همیشه ثابت و یک دست نیست.[۱۱۷] وی، به تبعیت از اکثر فقهای شیعه، سازها را نیز بدون ارائه معیار طبقه بندی، به دو نوع "آلات مختص حرام" و "آلات مشترک" تقسیم کرده که این گونه تفکیک نیز ناممکن است چون آنچه محتوا و شکل و در نتیجه، تاثیر یک اثر موسیقیایی را تعیین میکند، آهنگسازان و نوازندگان هستند و نه سازها.[۱۱۷]
زنان
خامنهای در سخنرانیهای خود به مناسبتهای گوناگون دیدگاه خود دربارهٔ زنان و نقش آنان را در جامعه بیان کرده است. این دیدارها گاه به مناسبت روز زن در ایران بودهاند و گاه با فعالان زن در جهان عرب. دولت ایران اغلب به تبلیغ دیدگاههای او دربارهٔ زنان میپردازد و بسیج ایران نیز برپایه این دیدگاهها منشوری تهیه کرده است تا به تبیین «زن مسلمان طراز انقلاب اسلامی» بپردازد.[۱۱۸]
در ژوئیه ۱۹۹۷، او اندیشهٔ مشارکت برابر زنان در جامعه را منفی و ابتدایی و کودکانه خواند.[۱۱۹] به باور وی، حضور زنان در پستهای اجرایی کشور مایه افتخار نیست و نوعی انفعال در برابر گفتمان غربی به شمار میرود.[۱۲۰] او همچنین «خانهداری» و «فرزندآوری» را مجاهدت و هنر زنان دانسته است.[۱۲۱]
ارزش راستین زن با این سنجیده میشود که او چه میزان محیط خانواده را برای همسر و فرزندانش همانند بهشت میکند.[۱۱۹]
همزمان با رهبری سید علی خامنهای، سیاستهای محدودیتی برای زنان ایران دنبال شد. این شامل جلوگیری از سفر به خارج زنان بیاجازه «ولی» (که اغلب شوهر یا پدر میباشد) و جداسازی جنسیتی میشود.[۱۱۹] سرکوب زنان از راه کنترل پوشش هر سال توسط گشتهای ارشاد اعمال میشود و زنان ناچار به بر سر گذاشتن حجاب میشوند. سرپیچی از این قانون اغلب دستگیری و جریمه نقدی به همراه دارد.[۱۲۲] در ژوئن ۱۹۹۸، سید علی خامنهای دستور به «سرکوب رفتارهای سرکشانه زنان» داد و تا میانه اوت همان سال، ۱۸۰۰ زن و مرد به دلیل آنچه «پوشش نامناسب و رفتار هرزه» خوانده شد توسط پلیس دستگیر شدند. این دوره همچنین شاهد سرکوب روزنامهنگاران زن و روزنامهها و مجلات ویژهٔ زنان همچون مجله زنان بود.[۱۱۹]
اتهامات
ماجرای کرخه کور
بنا بر ادعای ابوالحسن بنیصدر که در آن زمان فرماندهی کل قوا را بر عهده داشته است، خامنهای در جریان جنگ ایران و عراق و در نبرد کرخه کور در جبهه جنگ حضور یافته ولیکن فرار وی از منطقه عملیاتی موجب تضعیف روحیه و فرار سربازان شده است.[۱۲۳] خود خامنه ای در جلسه مجلس شورای اسلامی می گوید:«شانزدهم [دی ماه] هم تا حدود ساعت سه تا سه و نیم بعد از ظهر من بودم که آقای بنی صدر هم بود و نیروهای ما به تدریج شروع کردند به ضربت خوردن. یعنی نیروهای عراقی، نیروی کمکی بزرگی به کمکشان آمد و نیروهای ما را از پهلو مورد هدف قرار دادند که این برای ما قابل محاسبه نبود، و محاسبه نشده بود برای نیروهای ما و دستگاه اطلاعاتی ما، این بود، که نیروهای ما شروع کردند به عقب نشینی کردن... و همه آن ساعت بینی و بین الله تلاش می کردند، یعنی من آن کسانی را که مسئولان سطح بالا هستند، نظامی یا غیرنظامی نیافتم که تلاش نکنند. البته در آن ساعت که من آمدم آقای بنی صدر نبود. یا غذا می خورد یا نماز می خواند یا خوابیده بود، به هر حال نبود. یکی دو ساعتی، لکن بعد که آمدیم، ایشان بوده آنجا حدود چند ساعت هم آنجا بود و نیروهای ما وقتی منهدم شدند، ایشان آنجا بود، شاهد بود و بعداً آمده بود برای ما نقل می کرد. علی ایحال، در هویزه که بچه های ما شهید شدند، من به طور قطع نفی نمی کنم، ولی من به هیچ وجه از کسانی یک تعلل عمدی، سستی عمدی، خیانت خدای نکرده مشاهده نکردم.»[۱۲۴] از سوی دیگر سایت مشرق نیوز ادعا دارد که در جریان جنگ اساساً چنین اتفاقی نیافتاده است. همچنین سخنان خامنهای علیه بنیصدر در مجلس نه در پاسخ نمایندگان سؤال کننده از وی در مورد فرار از جنگ، بلکه در جریان جلسه رای عدم کفایت در تاریخ ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ میباشد.[۱۲۵]
حسین علایی بی تجربگی و عدم برنامه ریزی درست برای رزمندگان سپاه پاسداران و نیز ناهماهنگی در عقب نشینی نیروها را عامل شکست می داند و می گوید:«عقب نشینی سریع واحدهای لشکر 16 در این عملیات، آسیب روحی زیادی به رزمندگان وارد نمود وآنها را دچار یأس و سردرگمی کرد.»[۱۲۶] در خاطرات علی صیاد شیرازی، فرمانده نیروی زمینی ارتش در زمان جنگ، نیز ذکر شده در سال نخست جنگ قرارگاه مشترکی برای هماهنگی نیروهای عملیاتی ارتش و سپاه وجود نداشته است.[۱۲۷]
ترور میکونوس
در ۲۱ فروردین ۱۳۷۶، دادگاهی در آلمان، که به پرونده ترور میکونوس رسیدگی میکرد، در طی حکمی کمیته امور ویژه جمهوری اسلامی را، که سید علی خامنهای یکی از اعضای آن بود، به دادن دستور این ترور، متهم کرد.[۱۲۸]
مرتضی سرمدی معاون ارتباطات وزیر امور خارجه ایران، در آن زمان اتهامات دستگاه قضائی آلمان را به شدت رد کرد و گفت: «ایران معتقد است مقامات قضایی آلمان و دستگاه قضایی این کشور تحت نفوذ صهیونیستها به مبارزه سیاسی کثیفی علیه جمهوری اسلامی ایران دست یازیدهاند.»[۱۲۹]
پس از این حکم، آلمان و ایران سفرای خود در دو کشور را فرا خواندند و آلمان چهار دیپلمات ایرانی را از این کشور اخراج کرد، تمامی کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز، سفرای خود را از ایران فراخواندند. ایران نیز در پاسخ به این حرکت اتحادیه اروپا، تمام سفیران خود را از کشورهای عضو این اتحادیه فرا خواند و روابط دو طرف دچار بحران شد.[نیازمند منبع]
که تا سه ماه بعد و پیروزی محمد خاتمی در انتخابات ریاست جمهوری ادامه داشت.[۱۳۰][۱۳۱]
این واقعه، موجی از اعتراضات را در میان مردم ایران علیه آلمان برانگیخت.[۱۳۲] صدها تن از ایرانیان مخالف حکومت پس از اعلام حکم به شادمانی و رقص در خیابانهای آلمان پرداختند و آلمان به شهروندانش درمورد سفر به ایران هشدار داد.[۱۳۳]
دادگاه آرژانتین
نشریه نیویورک تایمز، مدعی است، که عبدالقاسم مصباحی، یکی از افراد بلندپایه وزارت اطلاعات ایران که درسال ۱۹۹۶ به آلمان گریخت، در مصاحبهای با بازپرس دادگاه آمیا، که برای رسیدگی به پرونده بمب گذاری آمیا برگزار شده بود، خامنهای را متهم کرد که عامل اصلی این ترور بوده و ۲۰۰ میلیون دلار از حساب مشترک خود با احمد خمینی در بانک سوئیس را صرف این کار کردهاست. در نهایت دادگاه آرژانتین هیچ حکمی دربارهٔ خامنهای صادر نکرد[۱۳۴] ... و نیز مقامات ایرانی مدعی هستند که، تاکنون هیچ مدرکی علیه دخالت جمهوری اسلامی ایران در این خصوص ارائه نشده و سیستم قضایی آرژانتین را فاسد و موضوع را توطئهای سیاسی از سوی صهیونیستها و آمریکا تلقی میکنند.[۱۳۵]
اینترنت و حضور در شبکههای اجتماعی مجازی
در دوران رهبری خامنهای بر ایران، این کشور شاهد ورود فناوریهای نوین ارتباطی همانند اینترنت بود. با اینکه جمعیت زیادی از جوانان ایران به اینترنت دسترسی دارند، خدمات اینترنت در این کشور با محدودیتهایی روبرو است که اغلب از سوی نهادهای مرتبط با رهبر اعمال میشوند.[۱۳۶] به گفته احمد علمالهدی، خامنهای مخالف بالا بردن سرعت اینترنت در ایران است و برای مقابله با آن دستور داده است.[۱۳۷]
با این حال دفتر خامنهای در فضای مجازی فعالیت دارد و علاوه بر اداره یک سایت اینترنتی بسیار فعال و به لحاظ فنی پیشرفته، بر روی شبکههای اجتماعی فیس بوک،[۱۳۸] توییتر و اینستاگرام نیز حضور دارد.[۱۳۹][۱۴۰] به باور خامنهای استفاده از فیس بوک در شرایطی که موجب «مفسده، تقویت دشمنان اسلام یا خوف ارتکاب گناه» نباشد بلامانع است.[۱۴۱]
نامههای سرگشاده خطاب به غرب
سید علی خامنهای در طی سالهای ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۴ نامههایی را برای جوانان جهان غرب و به طور خاص جوانان اروپا و آمریکای شمالی فرستاد. خطاب به جوانان اروپا و آمریکای شمالی و عموم جوانان در کشورهای غربی سر تیتر نامههای وی بودند که به ۵۲ زبان دنیا ترجمه شد.[۱۴۲][۱۴۳]
انتقادها از رهبری
خامنهای تاکنون چندین بار در زمینه چگونگی رهبری و اداره کشور مورد انتقاد قرار گرفته است. اغلب مخالفان وی در ایران توسط دستگاههای اطلاعاتی دستگیر، زندانی، محصور، یا حذف میشوند.[۱۴۴]
بعضی مخالفانی که در دوره خمینی دستگیر و به زندان افتاده بودند نیز در دوره خامنهای به حصر انداخته شدند؛ از جمله آنها نورالدین کیانوری، رهبر حزب توده ایران، بود که در نامهای به خامنهای پس از رسیدن او به قدرت در نامهای به شرح شکنجههای زندان بر خودش، خانوادهاش، و اعضای حزب توده پرداخت. او به همراه همسرش مریم فیروز پس از اعتراف اجباری در زیر شکنجه به «خانه امن» منتقل و تا هنگام مرگ در آنجا نگاه داشته شدند.[۱۴۵]
پس از فوت خمینی و در پی انتشار فهرستی از سوی حوزه علمیه قم که در آن نام مراجع تقلید آورده شده بود، خامنهای به عنوان مرجع تقلید معرفی شد. چنین چیزی واکنش تعدادی از مراجع تقلید را در برداشت. آنها بر این باور بودند که خامنهای درجه مرجعیت ندارد. در سال ۱۳۷۶ و چند ماه پس از انتخابات دوم خرداد، آیت الله حسینعلی منتظری که یکی از استادان او بود، در یک سخنرانی به شدت از خامنهای انتقاد کرد و گفت:
آقای خامنهای شما که در شان و حد مرجعیت نیستید... آیتالله مؤمن (عضو شورای نگهبان) به من گفت یکی از این آقایان (نماینده آیتالله خامنهای در دفتر استفتائات) میرود در دفتر ایشان در قم مینشیند و مسائل را مطابق نظر آقای خامنهای جواب میدهد به ایشان گفتم ایشان که رساله ندارد، شما چگونه فتوا را بر طبق نظر ایشان جواب میدهید؟ گفت ما روی تحریر امام [خمینی] جواب میدهیم! گفتم مردم آخر مسئله ایشان را میخواهند، گفت: میگویند ایشان فتوایش مثل فتوای امام است، ما روی تحریر امام جواب میدهیم! خوب این معنایش مبتذل کردن مرجعیت شیعه نیست؟[۱۴۴]
این سخنرانی (معروف به سخنرانی ۱۳ رجب) حصر منتظری را در پی داشت. این حصر برای شش سال ادامه یافت تا آنکه سرانجام در اواسط دوره دوم دولت اصلاحات در آن بازنگری شد. در رسانههای رسمی ایران برای سالها از منتظری به بدی یاد میشد و او را «شیخ سادهلوح» و عامل غرب و ضد انقلاب مینامیدند. آیتالله منتظری تا هنگام مرگ در آذر سال ۱۳۸۸ منتقد رهبری سید علی خامنهای باقی ماند و در سخنرانیهایش درخواست انتخابات آزاد، واگذاری قدرت و اجازه انتقاد از او داشت.[۱۴۶]
پس از انتخابات جنجالبرانگیز ۱۳۸۸ در ایران، انتقاد از روش رهبری خامنهای بالاتر گرفت. کسانی چون محمد نوریزاد و مهدی خزعلی از جمله کسانی بودند که با نوشتن نامههای انتقادی از او، روش برخورد نیروهای زیر فرمانش را در برخورد و کشتن معترضان به انتخابات زیر سؤال بردند. پاسخ حکومت به این افراد دستگیری و شکنجه آنها بوده است؛ به گونهای که نوریزاد و خزعلی هر دو بارها توسط نیروهای اطلاعاتی دستگیر و مورد ضرب و شتم قرار گرفتند.[۱۴۷] در یکی از واپسین نامههای خود به خامنهای، نوریزاد او را به دلیل کارنامه سیاسی اش به عدم کفایت سیاسی و توانایی رهبری کشور متهم کرد.[۱۴۸]
جراحی پروستات
در صبح ۱۷ شهریور ۱۳۹۳، وبسایت رسم�� سید علی خامنهای از عمل جراحی پروستات وی خبر داد. علیرضا مرندی، رئیس تیم معالج وی اعلام کرد: «مدتی بود که این عارضه در رهبر انقلاب ایجاد شده بود و نظر پزشکان این بود که اکنون زمان مناسبی برای عمل است و رهبر معظم انقلاب نیز از نظر پزشکان معالج تبعیت کردند ... رهبری پس از هفت روز درتاریخ ۲۴ شهریور ۱۳۹۳ از بیمارستان مرخص شدند.» عمل جراحی پروستات رهبر ایران با موفقیت انجام شد.[۱۴۹]
کتابشناسی
تالیفها و پژوهشها
|
ترجمهها
- صلح امام حسن، تألیف راضی آل یاسین.
- آینده در قلمرو اسلام، تألیف سید قطب.[۱۵۲]
- مسلمانان در نهضت آزادی هندوستان، تألیف عبدالمنعم نمری نصری.
- ادعانامه علیه تمدّن غرب، تألیف سید قطب.
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ «فهرست اعضای ادوار پیشین». دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری. ۳ اردیبهشت ۱۳۹۴. دریافتشده در ۱۲ بهمن ۱۳۹۵.
- ↑ «نمایندگان تهران در مجلس اول /رأی اکثر نمایندگان بیش از یک میلیون بود». خبر آنلاین. ۸ بهمن ۱۳۹۰. دریافتشده در ۱۰ بهمن ۱۳۹۵.
- ↑ «ائمه جمعه تهران؛ از حضوری ۳ هفتهای تا ۴۲۴ حضور». خبرگزاری فارس. ۶ مرداد ۱۳۹۲. دریافتشده در ۱۰ بهمن ۱۳۹۵.
- ↑ حسن شمسآبادی. «نگاهی به زمینههای تشکیل شورای انقلاب اسلامی». موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی. دریافتشده در ۱۰ بهمن ۱۳۹۵.
- ↑ «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۱ جلسه ۱۶۷». کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۳۰ خرداد ۱۳۶۰. دریافتشده در ۱۲ بهمن ۱۳۹۵.
- ↑ «تشکیل شورای انقلاب». مرکز اسناد انقلاب اسلامی. دریافتشده در ۱۲ بهمن ۱۳۹۵.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ روایتی از شرکت رهبر انقلاب در سرشماری عمومی نفوس و مسکن
- ↑ همسران رهبران ایران و جهان، دویچه وله فارسی
- ↑ همسران روسای جمهور ایران چه کسانی هستند؟، تابناک
- ↑ «نگاهی گذرا به زندگینامهی حضرت آیتاللهالعظمی سید علی حسینی خامنهای». دفتر حفظ و نشر آثار آيتاللهالعظمی سيدعلی خامنهای. ۱ فروردین ۱۳۹۳. دریافتشده در ۲۳ دی ۱۳۹۵.
- ↑ «تصویری از شناسنامه حضرت آیتالله خامنهای». پایگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتاللهالعظمی سیدعلی خامنهای. دریافتشده در {{جا:تاریخ}}. تاریخ وارد شده در
|بازبینی=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «آیا اطلاق «امام» یا «رهبر مسلمانان جهان» به مقام معظم رهبری درست است». آوینی. دریافتشده در ۵ آذر ۱۳۹۴.
- ↑ «اقامه اولین نمازجمعه پس از پیروزی انقلاب».
- ↑ ۱۴٫۰۰ ۱۴٫۰۱ ۱۴٫۰۲ ۱۴٫۰۳ ۱۴٫۰۴ ۱۴٫۰۵ ۱۴٫۰۶ ۱۴٫۰۷ ۱۴٫۰۸ ۱۴٫۰۹ ۱۴٫۱۰ ۱۴٫۱۱ ۱۴٫۱۲ «زندگینامه رهبر انقلاب اسلامی». دفتر حضرت آیتالله العظمی سید علی خامنهای. دریافتشده در ۱۷ آوریل ۲۰۰۹.
- ↑ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ مقدم، بیژن (1387). «ویژه نامهٔ تداوم آفتاب». جام جم. تهران: روزنامه جام جم (یک): ۵. بایگانیشده از اصلی در 12-06-2016. دریافتشده در 28-03-1395. از پارامتر ناشناخته
|صاحب امتیاز=
صرفنظر شد (کمک); از پارامتر ناشناخته|ماه=
صرفنظر شد (کمک); بیش از یک پارامتر|نویسنده=
و|نام خانوادگی=
دادهشده است (کمک); تاریخ وارد شده در|تاریخ دسترسی=،|تاریخ بایگانی=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ ۱۶٫۲ «نگاهی اجمالی به مبارزات سیاسی رهبر فرزانه انقلاب». مؤسسهٔ فرهنگی امام حسین. دریافتشده در ۲۴ مرداد ۱۳ر۸۷. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ ۱۷٫۲ «زندگینامه». پایگاه اطلاعرسانی دفتر مقام معظم رهبری. دریافتشده در ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷.
- ↑ «معرفی بنیاد دائرةالمعارف اسلامی». وبگاه بنیاد دانشنامه جهان اسلام.
- ↑ «نظرات حضرات آیات محفوظی، خاتم یزدی، ملک حسینی، فاضل هرندی و جعفری در خصوص مرجعیت آیتالله العظمی خامنهای در سال1373». پایگاه صالحات. بایگانیشده از اصلی در 20-05-2016. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بایگانی=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «نظرات حضرات آیات استادی، محسنی گرکانی، هاشمی، و مجتهدی در خصوص اعلمیت یا اصلح بودن تقلید از آیتالله العظمی خامنهای در سال1373». پایگاه صالحات. 31-02-1395. بایگانیشده از اصلی در 20-05-2016. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=،|تاریخ بایگانی=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ . پایگاه صالحات. 31-02-1395 http://www.webcitation.org/6heONE9St. بایگانیشده از [نظرات حضرات آیات یزدی، واعظ طبسی، باریک بین، صابری همدانی و آذری قمی در خصوص اعلمیت یا اصلح بودن تقلید از آیتالله العظمی خامنهای در سال 1373 اصلی] مقدار
|نشانی=
را بررسی کنید (کمک) در 20-05-2016. تاریخ وارد شده در|تاریخ=،|تاریخ بایگانی=
را بررسی کنید (کمک); پارامتر|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک) - ↑ «انتشاراحکام موضوعی (استفتائات)». فقه روز (وابسته به انتشارات انقلاب اسلامی).
- ↑ تصویر کارت ملی در وبگاه دفتر
- ↑ سابقاً نام وی در شناسنامه فاقد لفظ سید بود. ویدیو، دقیقه ۰۲:۴۰، «شرایط برگزاری همه پرسی در ایران چیست؟»، بیبیسی فارسی
- ↑ «روایتی از شرکت رهبر انقلاب در سرشماری عمومی نفوس و مسکن». پایگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله خامنهای. ۲ آبان ۱۳۹۰. دریافتشده در ۲۹ تیر ۱۳۹۱.
- ↑ «گلایه رهبر انقلاب از برپایی جشن تولد برای ایشان». خبرگزاری فارس به نقل از روزنامه کیهان. ۳ مرداد ۱۳۸۶. دریافتشده در ۲۴ تیر ۱۳۹۱.
- ↑ «نسب و والدین آیتالله خامنهای». وبگاه آفتاب. ۲۲ خرداد ۱۳۸۶. دریافتشده در ۲۶ فروردین ۱۳۸۷.
- ↑ مرکز اسناد انقلاب اسلامی - نسب و والدین رهبر معظم انقلاب، حضرت آیتالله خامنهای-۱
- ↑ BBC فارسی - ایران - خویشاوندان آیتالله خامنهای چه کسانی هستند
- ↑ KHAMENEI.IR - گزارشی کوتاه از زندگی ادبی حضرت آیتالله خامنهای / متن کامل - دیگران
- ↑ «برادران و خواهران رهبری چه میکنند؟». ۲۰۱۵-۱۱-۲۰. دریافتشده در ۲۰۱۵-۱۱-۲۰. از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=
صرف نظر شد (|وبگاه=
پیشنهاد میشود) (کمک) - ↑ «خواهر گرامی آیتالله العظمی خامنهای درگذشت». ۲۰۱۵-۱۱-۲۰. دریافتشده در ۲۰۱۵-۱۱-۲۰. از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=
صرف نظر شد (|وبگاه=
پیشنهاد میشود) (کمک) - ↑ امیر نامدار (۱۲ ژانویه ۲۰۰۳). «کاریکاتور روزولت در ایران بحران آفرید». وبگاه بیبیسی فارسی. دریافتشده در ۲۶ فروردین ۱۳۸۷.
- ↑ «توضیحات هادی خامنهای در مجلس راجع به کاریکاتور اهانتآمیز». وبگاه رادیو صدای آمریکا (VOA News). ۱۲ ژانویه ۲۰۰۳. دریافتشده در ۲۶ فروردین ۱۳۸۷.
- ↑ "خواهر رئیس جمهور ایران برای پیوستن به شوهرش در عراق از کشور گریخت" (به انگلیسی). وبگاه روزنامه نیویورک تایمز. ۳ مه ۱۹۸۵. Retrieved 8 اردیبهشت 1387.
{{cite web}}
: Check date values in:|تاریخ بازدید=
(help) - ↑ ایران قلم، برداشت شده در ۱۰ مرداد ۱۳۸۸.
- ↑ سید حسن خامنهای عضو کارگروه پیشگیری و مبارزه با رشوه در صنعت نفت شد - نفت نیوز
- ↑ http://www.mashreghnews.ir/fa/news/253025/اعضای-شورای-نمایش-معرفی-شدند
- ↑ زندگی نامه آیتالله خامنهای (بخش نخست)- تولد و والدین
- ↑ BBC فارسی - ایران - خویشاوندان آیتالله خامنهای چه کسانی هستند
- ↑ «کروبی پسر آیتالله خامنهای را به دخالت در انتخابات متهم کرد». بیبیسی فارسی. ۱۹ ژوئن ۲۰۰۵. دریافتشده در ۲۶ فروردین ۱۳۸۷.
- ↑ علیرضا نوریزاده (۲۳ نوامبر ۲۰۰۷). «یا رب این بچه ترکان چه دلیرند به خون». سایت اینترنتی دکتر علیرضا نوریزاده. دریافتشده در ۲۶ فروردین ۱۳۸۷.
- ↑ ۴۳٫۰ ۴۳٫۱ «از ازدواج انقلابی تا ازدواج سیاسی». سایت تحلیلی خبری عصر ایران. ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷. دریافتشده در ۸ فروردین ۱۳۸۷.
شهروند امروز
- ↑ «همه چیز دربارهٔ فرزندان امام خامنهای». شبکه مجازی میبد ما. ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۰. دریافتشده در ۸ آبان ۱۳۹۱.
- ↑ ««خواستگاری» داستان ازدواج پسر مقام معظم رهبری با دختر دکتر حداد عادل». وبگاه ایرانیان آتلانتا (AtlantaPersians.com). دریافتشده در ۲۶ فروردین ۱۳۸۷.
نشریه «اشراق اندیشه» به نقل از حجت السلام پاینده، از اعضای دفتر مقام معظم رهبری
- ↑ BBC فارسی - ایران - خویشاوندان آیتالله خامنهای چه کسانی هستند
- ↑ تبیان. «زندگینامه حضرت آیتالله سید علی حسینی خامنهای».
- ↑ http://farsi.khamenei.ir/others-report?id=8807
- ↑ Abrahamian، Ervand. A History of Modern Iran. Cambridge University Press، ۲۰۰۸،P.182
- ↑ «اجتهاد مقام معظم رهبری». اداره مشاوره نهاد رهبری در دانشگاهها. 31-2-1395. بایگانیشده از اصلی در 20-05-2016. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=،|تاریخ بایگانی=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «نظرات حضرات آیات مشکینی، فاضل لنکرانی، جوادی آملی، یزدی و مؤمن در خصوص اجتهاد مطلق مقام معظم رهبری در سال 1369 + نظر شیخ یوسف صانعی». پایگاه صالحات. 31-05-1395. بایگانیشده از اصلی در 20-05-2016. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=،|تاریخ بایگانی=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «چرا آیتالله خامنهای اینقدر کتاب میخوانند؟». بایگانیشده از اصلی در 05-07-2016. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بایگانی=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «در مخاطب شناسی دچار توهم بودیم». بایگانیشده از اصلی در 05-07-2016. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بایگانی=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «فدائیان اسلام؛ طلایه داران تشکیل حکومت اسلامی». بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس، وبگاه ساجد. دریافتشده در ۲۵ مرداد ۱۳۸۷.
- ↑ «نشریه ۳۱». سبز سرخ - سایت بزرگداشت سرداران و دههزار شهید مازندران. دریافتشده در ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷.
- ↑ پایگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله سیدعلی خامنهای
- ↑ مسئولین نظام: منافقین به تلویح یا تصریح مسئول این اقدام هستند
- ↑ بیبیسی
- ↑ سایت خبری تحلیلی خدمت
- ↑ ۶۰٫۰ ۶۰٫۱ http://www.radiofarda.com/content/b17-khamenei-biography-12/24732052.html
- ↑ http://rc.majlis.ir/fa/parliament_member/show/762450
- ↑ «چه کسی خامنهای را در تیرماه ۶۰ ترور کرد؟». ایرج مصداقی. ۱۳۹۰/۱۲/۲۴. دریافتشده در ۲ شهریور ۱۳۹۱. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «چه کسی خامنهای را ترور کرد». روز آنلاین. ۱۳۹۱/۰۴/۰۶. دریافتشده در ۲ شهریور ۱۳۹۱. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «چه کسی مسئول ترور رهبر انقلاب بود؟». پارسینه. ۱۳۹۱/۰۴/۰۵. دریافتشده در ۲ شهریور ۱۳۹۱. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۶۵٫۰ ۶۵٫۱ آیتالله خامنهای از ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۸
- ↑ کانون اندیشه وران ایرانی، آسیبشناسی روانی سیدعلی خامنهای، نوامبر ۲۰۰۰، ص ۶۹
- ↑ «چگونه آیتالله خامنهای رهبر شدند ؟». تبیان. ۴ تیر ۱۳۸۸.
- ↑ فیلم جلسه نمایش داده شده در صدا و سیما
- ↑ [مندرج در صورت مشروح مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی، جلد ۱، صفحه ۵۸]
- ↑ نامه روحالله خمینی رهبر ایران به علی مشکینی رئیس مجلس خبرگان درباره متمم قانون اساسی
- ↑ میشل، سرژ (۲۰۱۰)، صفحهٔ ۳۵۳
- ↑ «سخنرانی ۱۳ رجب». دریافتشده در ۲۰ مه ۲۰۱۳.
- ↑ روز آن لاین
- ↑ سخنرانی آیتالله منتظری دربارهٔ مرجعیت خامنهای در یوتیوب
- ↑ جنبش راه سبز - قاسم شعله سعدی، نماینده اسبق مجلس و استاد دانشگاه تهران، بازداشت شد
- ↑ عنایت ویژه و مخصوص امام خمینی(ره) به آیتالله خامنهای، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- ↑ Forbes list of The World's Most Powerful People
- ↑ "قدرتمندترین انسانهای جهان" (به انگلیسی). فوربس. ۲ نوامبر ۲۰۱۱. Retrieved 14 November 2011.
- ↑ http://www.forbes.com/profile/ali-hoseini-khamenei/
- ↑ «سایت رسمی سریال معمای شاه». بایگانیشده از اصلی در 20-06-2016. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بایگانی=
را بررسی کنید (کمک) - ↑
سجادپور، کریم (2008). "بازخوانی خامنهای: دیدگاه جهانی قدرتمندترین رهبر ایران" (به انگلیسی). وبگاه موقوفه کارنگی برای صلح بینالمللی. Retrieved 8 اردیبهشت 1387.
{{cite web}}
: Check date values in:|تاریخ بازدید=
(help); Unknown parameter|ماه=
ignored (help) - ↑ proj=zme "بخش ایران - بازخوانی خامنهای: دیدگاه جهانی قدرتمندترین رهبر ایران" (به انگلیسی). وبگاه موقوفه کارنگی برای صلح بینالمللی. Retrieved 8 اردیبهشت 1387.
{{cite web}}
: Check|نشانی=
value (help); Check date values in:|تاریخ بازدید=
(help) - ↑
«اهمیت هیچ رهبری در جهان به اندازه آیتالله خامنهای نیست». وبگاه آفتاب (aftab.ir). ۱۹ فروردین ۱۳۸۷. دریافتشده در ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷.
خبرگزاری فارسی
- ↑ «تحلیل مؤسسه کارنگی دربارهٔ رهبر انقلاب». سایت تحلیلی خبری عصر ایران. ۱۹ فروردین ۱۳۸۷. دریافتشده در ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷.
- ↑ بزرگمهر شرف الدین (شنبه 17 سپتامبر 2011 - 26 شهریور 1390). «آیت الله خامنهای؛ مرد فضاهای خالی». بیبیسی فارسی. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «خطبههای نماز جمعهٔ تهران». دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتاللهالعظما خامنهای. ۲۹ خرداد ۱۳۸۸.
- ↑ BBC هشدار آیتالله خامنهای در مورد ادامه تظاهرات خیابانی بی بیسی فارسی
- ↑ سخنرانی ۲۹ خرداد آیتالله خامنهای؛ نقطه عطف امید پارسانژاد، بی بیسی فارسی، ۲۹ خرداد ۱۳۸۹
- ↑ Iranian protesters' slogans target Khamenei as the real enemy
- ↑ «خامنهای: امام خمینی مخالفان نظام را اعدام میکرد و من فقط زندانی میکنم». وبگاه. العربیه. اکتبر ۲۰۱۱. دریافتشده در ۳۱ اکتبر ۲۰۱۱.
- ↑ «خامنئی لمرجع شیعی: الخمینی کان یعدم المعارضین وأنا أکتفی بسجنهم». وبگاه (به عربی). العربیه. اکتبر ۲۰۱۱. دریافتشده در ۳۱ اکتبر ۲۰۱۱.
- ↑ Iran's Khamenei named 'dictator of the year'
- ↑ شرف الدین، بزرگمهر (۲۸ اکتبر ۲۰۱۱). «معترض و اغتشاشگر در نگاه رهبر ایران». بیبیسی. دریافتشده در ۲۸ اکتبر ۲۰۱۱.
- ↑ دومین سالگرد کشتهشدگان بازداشتگاه کهریزک در تهران برگزار شد
- ↑ پایگاه اطلاعرسانی دفتر مقام معظم رهبری
- ↑ دستور رهبری در رسیدگی به پرونده «جنایت کوی دانشگاه» را فراموش نکنید
- ↑ آبراهامیان (۱۳۹۳). کودتا. ص. ۳۰۶.
- ↑ میشل، سرژ (۲۰۱۰)، صفحه ۳۵۲–۳۵۱
- ↑ رادیوزمانه (۱۴ خرداد ۱۳۹۵). «آیتالله خامنهای: توهم توطئه، خود یک توطئه است». رادیوزمانه.
- ↑ مشرق نیوز (۱۴ خرداد ۱۳۹۵). «وقتی سیا اصطلاح «تئوری توطئه» را اختراع کرد +عکس و فیلم». مشرق نیوز.
- ↑ ۱۰۱٫۰ ۱۰۱٫۱ سعید برزین (۹ فوریه ۲۰۱۶–۲۰ بهمن ۱۳۹۴). «مبانی سکولار پیشنهاد انتخاباتی رهبر ایران». بیبیسی. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ ولی فقیه، مشروعیت خود را از مردم میگیرد یا خدا؟, بیبیسی فارسی
- ↑ پایگاه اطلاعرسانی و استفتائات آیتالله خامنهای - ولایت فقیه و حکم حاکم - سؤال ۶۳,
- ↑ ۱۰۴٫۰ ۱۰۴٫۱ ۱۰۴٫۲ ۱۰۴٫۳ مقایسه تطبیقی مفهوم اطلاق در نظامهای سلطنتی و ولایتی، از کتاب اجوبة الاستفتائات، سید علی خامنهای، وبگاه حوزه
- ↑ حسین باستانی (۲۲ اسفند ۱۳۹۱). «توصیف جدید رهبر ایران از جایگاه خود: حرفی نمیزنم مگر آنکه دستور باشد». بیبیسی فارسی.
- ↑ Spotlight on Press Tyrants: CPJ Names Ten Worst Enemies of the Press
- ↑ مجلس ششم، ضعف نمایندگان یا مشکل ساختاری؟
- ↑ همسر نوری زاد: نگران سرانجام مصیبتی که بر سر افراد خیرخواه کشور آوردهاند، هستم
- ↑ یادمان اسرای جنبش سبز/ احمد زیدآبادی تاوان انتقاد خود از رهبر را پس میدهد!
- ↑ کمیته حمایت از روزنامه نگاران: ایران بزرگترین زندان روزنامه نگاران بعد از چین
- ↑ The world view of iran's most powerful leader
- ↑ «آیت الله خامنهای: به جای ایران قبل از اسلام بر ایران بعد از اسلام تأکید شود». بیبیسی فارسی. ۲۹ اوت ۲۰۱۱. دریافتشده در ۲۹ اوت ۲۰۱۱.
- ↑ ۱۱۳٫۰ ۱۱۳٫۱ ۱۱۳٫۲ ۱۱۳٫۳ ۱۱۳٫۴ «رسانههای خارجی درباره علاقه آیتالله خامنهای به شعر و ادبیات چه میگویند؟». نسیم آنلاین. دوشنبه ۳۱ خرداد ۱۳۹۵. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «امام خامنه ای در نوجوانی چه رمان هایی را مطالعه می کردند؟». بایگانیشده از اصلی در 05-07-2016. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بایگانی=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ Flood، Alison, ویراستار (27). «Ayatollah Khamenei reveals himself as an '#AvidReader' of fiction» [آیت الله خامنه ای خود را یک خواننده ی مشتاق به داستان نشان می دهد.]. The Guadian. بایگانیشده از اصلی در 05-07-2015. دریافتشده در 05-07-2016. از پارامتر ناشناخته
|ماه=
صرفنظر شد (کمک); تاریخ وارد شده در|تاریخ دسترسی=،|تاریخ=،|تاریخ بایگانی=، عدم تطابق|سال= / |تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «گاردین: آیتالله خامنه ای نگاه بسیار حرفه ای به رمان دارد». بایگانیشده از اصلی در 05-07-2016. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بایگانی=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۱۱۷٫۰ ۱۱۷٫۱ ۱۱۷٫۲ فرج سرکوهی (سه شنبه 11 اکتبر 2011 - 19 مهر 1390). «موسیقی و مجسمه؛ عقبنشینی فقه سنتی در برابر هنر؟». بی بی سی فارسی. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «شاخصههای زن در انقلاب اسلامی براساس دیدگاههای سید علی خامنهای تدوین شد». رادیو فرانسه پارسی. ۲۰ آوریل ۲۰۱۳. دریافتشده در ۱۲ مه ۲۰۱۳.
- ↑ ۱۱۹٫۰ ۱۱۹٫۱ ۱۱۹٫۲ ۱۱۹٫۳ Donna M. Hughes (February 2000), Women and Reform in Iran (به انگلیسی), University of Rhode Island, retrieved 12 May 2013
- ↑ «رهبر ایران: حضور زنان در مناصب اجرایی افتخار ندارد». بیبیسی پارسی. ۱۱ مه ۲۰۱۳.
- ↑ «بیانات در دیدار جمعی از مداحان». دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله خامنهای. ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۲.
- ↑ Jason Rezaian (21 July 2012), Struggle over what to wear in Iran (به انگلیسی), Washington Post, retrieved 12 May 2013
- ↑ بیبیسی
- ↑ 15 دی سالروز عملیات آفندی نصر
- ↑ مشرق نیوز
- ↑ مروری برعملیات نصر وشهادت دانشجویان پیرو خط امام
- ↑ خاطرات صیاد شیرازی
- ↑ ««از آزادی هماهنگ کننده تیم ترور میکونوس متاسفم»». وبگاه رادیو فردا. چهارشنبه ۲۱ آذر ۱۳۸۶. دریافتشده در ۲۶ نوامبر ۲۰۰۸. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ جزئیات خواندنی ماجرای میکونوس بعد از ۱۴ سال (فارسی) سایت خبری تحلیلی عصر ایران به نقل از کتاب «بررسی روابط ایران و آلمان» نوشته سید حسین موسویان چاپ مرکز تحقیقات استراتژیک/ شابک: ۹۶۴۷۲۹۸۱۷x
- ↑ "German court implicates Iran leaders in '92 killings" (به انگلیسی). وبگاه CNN. April ۱۰, ۱۹۹۷. Retrieved 26 November 2008.
- ↑ ALAN COWELL (April ۱۱, ۱۹۹۷). "BERLIN COURT SAYS TOP IRAN LEADERS ORDERED KILLINGS" (به انگلیسی). وبگاه The New York Times. Retrieved 26 November 2008.
- ↑ جزئیات خواندنی ماجرای میکونوس بعد از ۱۴ سال
- ↑ German court rules Iranian leaders ordered Berlin slayings
- ↑ LARRY ROHTER (March ۱۰, ۲۰۰۳). "Argentine Judge Indicts 4 Iranian Officials in 1994 Bombing of Jewish Center" (به انگلیسی). وبگاه The New York Times. Retrieved 26 November 2008.
- ↑ «روزنامه همشهری - ایران - سیاستخارجی - واکنش ایران به اتهامات مجدد آرژانتین». ۱۳۸۶/۰۸/۰۵. دریافتشده در ۱۳۸۶/۰۲/۱۶. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=،|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ "Iran's Supreme Leader sets up body to oversee internet" (به انگلیسی). BBC World. 7 March 2012. Retrieved 19 September 2014.
- ↑ «تقابل نظامی با ایران به نفع غرب نیست». صبح توس. ۲۵ شهریور ۱۳۹۳.
- ↑ «آیتالله خامنهای به عضویت فیس بوک درآمد». رادیو فردا. ۲۷ آذر ۱۳۹۱.
- ↑ «آیتالله سید علی خامنهای عضو فیسبوک شد». دریافتشده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۲.
- ↑ http://www.azadegi.com/link/2012/12/17/288683
- ↑ «خامنهای: استفاده از فیسبوک در شرایطی بلامانع است». دریافتشده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۲.
- ↑ پیام رهبری به جوانان غربی
- ↑ نامه دوم رهبری به جوانان غربی به ۴۸ زبان زنده دنیا ترجمه شد
- ↑ ۱۴۴٫۰ ۱۴۴٫۱ جلال کیهان منش (۹ آبان ۱۳۸۸). «سرنوشت منتقدین آِیت الله خامنهای». روزآنلاین. دریافتشده در ۱۲ بهمن ۱۳۹۲.
- ↑ «تاریخچهای از «حصر» و بازداشت در «خانه امن»: سرنوشت چهار رهبر ناپدید شده چه خواهد بود؟». کمپین بینالمللی حقوق بشر در ایران. ۱۵ اسفند ۱۳۸۹. دریافتشده در ۱۲ بهمن ۱۳۹۲.
- ↑ Profile: Iran's dissident ayatollah (به انگلیسی), BBC World, 30 January 2003, retrieved 1 February 2014
- ↑ «مهدی خزعلی، وبلاگنویس منتقد، بازداشت شد». رادیو فردا. ۱۹ دی ۱۳۹۰.
- ↑ شاهرخ بهزادی (01 فوریه 2014). «نوریزاد خطاب به آیتالله خامنهای: عدم کفایت شما برای رهبری قطعی و محرز است». رادیو فرانسه. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «عمل جراحی موفقیت آمیز رهبر معظم انقلاب/عیادت روحانی و آیتالله هاشمی از حضرت آیتالله خامنهای/دکتر مرندی: وضعیت عمومی رهبری کاملاً خوب است/ایشان بعد از طی دوران نقاهت به منزل منتقل میشوند». انتخاب. ۱۷ شهریور ۱۳۹۳.
- ↑ «فرمایشات رهبر انقلاب دربارهٔ فلسطین خواندنی شد». تسنیم. ۱۶ تیر ۱۳۹۴.
- ↑ [۱]
- ↑ [hhttp://www.iranianmagazines.com/npview.asp?ID=1662669 «حکومت جهانی مهدوی»]. روزنامه رسالت، شماره ۶۴۸۳، صفحه ۱۸، ۱۳۸۷. دریافتشده در ۲۶ آبان ۱۳۸۸.
منابع
- آبراهامیان، یرواند (۱۳۹۳). کودتا. ترجمهٔ محمدابراهیم فتاحی. تهران: نشر نی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۱۸۵-۳۴۲-۸.
- شیرازی، علی (۱۳۸۵)، پرتوی از خورشید، ص. صفحهٔ ۲۰۸ پارامتر
|چاپ=
اضافه است (کمک) - سرژ میشل و پائولو وودز (۲۰۱۰)، «رهبر»، قدمت روی چشم، ترجمهٔ لاله پویا، پاریس: برنارد گراسه
- دفتر نشر و حفظ آثار آیتالله خامنهای (۱۸ خرداد ۱۳۸۸)، روزنامه همشهری، ش. شماره ۴۸۵۳، ص. صفحه ۱۷ پارامتر
|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک); از|مقاله=
صرفنظر شد (کمک)
- Garver, John W (۲۰۰۶). China and Iran: ancient partners in a post-imperial world (به انگلیسی). Washington: University of Washington Press. pp. ۴۰۵.
- Zucker, Daniel M (Dec 17, 2006). "Iran's VEVAK: Disinformation, Inc" (به انگلیسی). Ocnus. Retrieved 24-02-2012.
{{cite web}}
: Check date values in:|بازبینی=
(help) - Berman, Ilan (۲۰۰۵). Tehran Rising: Iran's Challenge to the United States (به انگلیسی). Maryland: Rowman & Littlefield. pp. ۲۲۳.
- TIMMERMAN, KENNETH R (۲۰۰۲). "Iran's "Moderates" Are No Reformer" (PDF). The Brown journal of world affairs. ۹ (به انگلیسی). Institute for International Studies (Brown University). Retrieved 24-02-2012.
{{cite journal}}
: Check date values in:|تاریخ دسترسی=
(help) - Wihbey, Paul Michael (۱۹۹۹). "The Southern Eurasian Great Game". IASPS Research Papers in Strategy (به انگلیسی). Institute for Advanced Strategic and Political Studies (۸). Retrieved 24-02-2012.
{{cite journal}}
: Check date values in:|تاریخ دسترسی=
(help)
پیوند به بیرون
- رهبر انقلاب در جبهههای جنگ tarikhirani.ir
- وبگاه رسمی دفتر رهبری
- وبگاه مرکز نشر آثار آیتالله خامنهای
- زندگینامه برگرفته از وبگاه رسمی
- مستند خط و نشان رهبر در یوتیوب
- همه نامههای باراک اوباما به آیتالله خامنهای بیبیسی فارسی
مناصب سیاسی | ||
---|---|---|
پیشین: محمدعلی رجایی |
رئیسجمهور ایران ۱۳۶۰–۱۳۶۸ |
پسین: اکبر هاشمی رفسنجانی |
پیشین: ایجاد منصب |
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ۱۳۶۶–۱۳۶۸ |
پسین: اکبر هاشمی رفسنجانی |
مناصب حکومتی | ||
پیشین: روحالله خمینی |
رهبر جمهوری اسلامی ایران ۱۳۶۸–تاکنون |
پسین: در حال تصدی |
مناصب نظامی | ||
پیشین: جواد منصوری |
فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ۱۳۵۸ |
پسین: عباس دوزدوزانی |
پیشین: روحالله خمینی |
فرمانده کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران ۱۳۶۸-تاکنون |
پسین: در حال تصدی |
عنوانها در اسلام | ||
پیشین: حسینعلی منتظری |
امام جمعه تهران ۱۳۵۸-تاکنون |
پسین: در حال تصدی |
مناصب احزاب سیاسی | ||
پیشین: محمدجواد باهنر |
دبیرکل حزب جمهوری اسلامی ۱۳۶۰–۱۳۶۶ |
پسین: انحلال حزب |
- سید علی خامنهای
- آذریهای ایرانی
- آمریکاستیزی
- آیتاللههای اهل ایران
- اسلامگرایان اهل ایران
- اعضای حزب جمهوری اسلامی
- اعضای شورای انقلاب اسلامی ایران
- اعضای هیئت بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
- افراد زنده
- افراد مربوط به انقلاب ۱۳۵۷ ایران
- امامان جمعه شهر تهران
- انقلابیون اهل ایران
- انکارکنندگان هولوکاست
- انکارکنندگان هولوکاست اهل ایران
- اهالی آذربایجان
- اهالی مشهد
- تبعیدشدگان اهل ایران
- روحانیان سیاستمدار رزمنده در جنگ ایران و عراق
- روحانیان شیعه
- روحانیان شیعه اهل ایران
- رهبران ایران
- رهبران ملی کنونی
- رئیسجمهورهای ایران
- زادگان ۱۳۱۸
- زادگان ۱۹۳۹ (میلادی)
- زندانیان کمیته مشترک ضدخرابکاری
- سیاستمداران آذری اهل ایران
- شیعیان ایران
- عالمان شیعه
- عالمان مسلمان
- فارسیزبانان
- فرماندهان کل نیروهای مسلح ایران
- مترجمان اهل ایران
- مترجمان سده ۲۰ (میلادی)
- مراجع تقلید زنده
- مراجع تقلید و روحانیون اهل آذربایجان ایران
- نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۶۴)
- نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ایران (مهر ۱۳۶۰)
- نجاتیافتگان از ترور
- نجاتیافتگان از ترور اهل ایران
- نمایندگان تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر در مجلس شورای اسلامی
- نمایندگان دوره اول مجلس شورای اسلامی
- نویسندگان متون دینی
- وزیران ایران