Sedille
¸ ç ş |
Lêstekens: skrapke of komma apostrof breedteken of kapke
|
In sedille (fia Frânsk cédille út it Spaansk cedilla, ferlytsingswurd fan ‘’ceta’’, de letter ‘z’) is in lêsteken dat ûnder oare yn de stavering fan it Albaneesk, it Katalaansk, it Frânsk, it Portegeesk en it Turksk brûkt wurdt. De sedillee is in heakje dat ûnder in bylûd set wurdt.
Yn it Frânsk, it Katalaansk en it Portugeesk komt de sedille allinnich foar ûnder in c dy’t folge wurdt fan in a, o of u, en jout dan oan dat dy c net as in k mar as in s útsprutsen wurde moat.
- ca = /ka/ (cadeau)
ça = /sa/ (ça va?) - co = /ko/ (comédie)
ço = /so/ (garçon) - cu = /ku/ (culture)
çu = /su/ (reçu)
Fan oarsprong wie de sedille in z dy’t efter in c skreaun waard. De z like wat op in 3 (sjoch ôfbylding). Dy z waard letter ûnder de c set, wêr’t dy it boppeste streekje kaam te missen.
Yn it Turksk wurdt de sedille brûkt ûnder de s en de c. De ç stiet foar de [tsj] lykas yn ‘’Tsjechië’’ (IPA: tʃ) en de ş foar de [sj] yn ‘’sjantelje’’ (IPA: ʃ). In c sûnder sedille jout it lûd [dzj] lykas yn ‘’jeans’’ (IPA: dʒ) oan en de s sûnder sedille de sisklank lykas dy ek yn ‘’splisse’’ foarkomt. Yn it Turkske alfabet nimme ç en ş in eigen plak yn.