Tribunal Internacional de Xustiza

As súas funcións principais son resolver por medio de sentenzas as disputas que lle sometan os Estados (procedemento contencioso) e emitir ditames ou opinións consultivas para dar resposta a calquera cuestión xurídica que lle sexa suscitada pola Asemblea Xeral ou o Consello de Seguridade, ou polas axencias especializadas que sexan autorizadas pola Asemblea Xeral de acordo coa Carta das Nacións Unidas (procedemento consultivo). O Estatuto do Tribunal forma parte integral de devandita Carta. En virtude do artigo 30 do Estatuto, o Tribunal adoptou o 14 de abril de 1978 un regulamento mediante o cal determinouse o xeito de exercer as súas funcións e, en particular, as súas regras de procedemento.

Os idiomas oficiais da Corte son o francés e o inglés.

Existen dous tipos de procedementos dentro do TIX: o contencioso (para disputas entre Estados) e o consultivo (para aclaracións xurídicas a órganos da ONU).^[1]

Poden recorrer ao Tribunal en "materia contenciosa" todos os Estados que sexan parte no seu estatuto, o que inclúe automaticamente todos os membros das Nacións Unidas. Un estado que non for membro da organización pode chegar a ser parte non estatuto do Tribunal nas condicións que en cada caso determine a Asemblea Xeral, por recomendación do Consello de Seguridade. Outros estados, non membros das Nacións Unidas e non partes no estatuto, poden encomendarlle casos nas condicións que estableza o Consello de Seguridade segundo a Resolución 9 do 15 de outubro de 1946. Ademais, o Consello pode recomendar que un litixio se remita ao Tribunal.

Tanto a Asemblea Xeral como o Consello de Seguridade poden solicitar unha opinión consultiva do Tribunal sobre calquera cuestión xurídica. Outros órganos das Nacións Unidas e os organismos especializados, con autorización da Asemblea Xeral, poden solicitar opinións consultivas sobre cuestións xurídicas que correspondan ao ámbito das súas actividades.

Ningunha persoa individual, física ou xurídica, poderá recorrer ao Tribunal, nin na vía contenciosa nin na consultiva.

A xurisprudencia internacional é unha fonte do dereito, é dicir, non crea dereito, senón que é só un «medio auxiliar para a determinación das regras de dereito» (art. 38, 1, d) do Estatuto do TIX). Os ditames, xunto coas decisións en asuntos contenciosos, forman parte desta xurisprudencia internacional, que ten como principal función a de servir como elemento de interpretación do dereito internacional. O TIX fixo na práctica un uso indistinto como precedentes dos seus ditames e sentenzas, tratando ambos os tipos de resolucións en pé de igualdade. Ambas, polo tanto, son igualmente xurisprudencia. Iso producíase xa no Tribunal Permanente de Xustiza Internacional, que tamén podía ditar tanto ditames como sentenzas.^[2]

O TIX está composto de quince xuíces electos para períodos de 9 anos pola Asemblea Xeral da ONU e o Consello de Seguridade da ONU dunha listaxe de persoas nomeadas polos grupos nacionais nos Tribunais Permanentes de Arbitraxe. O proceso de elección está exposto nos artigos 4–19 do estatuto do TIX. As eleccións son graduadas con cinco xuíces electos cada tres anos, para garantir a continuidade dentro do tribunal.

En caso de que un xuíz morra no cargo, a práctica é en xeral elixir un xuíz nunha elección especial para completar o mandato. Non poderá haber dous que sexan nacionais do mesmo país. De acordo co artigo 9, suponse que a composición do tribunal para representar as "principais formas de civilización e os principais sistemas xurídicos do mundo". En esencia, isto significou o dereito común, o dereito civil e o dereito socialista, hoxe lei post-comunista.

Hai un entendemento informal de que os asentos do Tribunal serán distribuídos de xeito que haxa:

• Cinco escanos para os países occidentais.
• Tres escanos para os estados africanos (entre eles un xuíz de dereito civil francófono, un de dereito común anglófono e outro árabe).
• Dous para estados da Europa do Leste.
• Tres para os estados de Asia.
• Dous para os estados de América Latina e o Caribe.

Os cinco membros permanentes do Consello de Seguridade das Nacións Unidas (Francia, Rusia, China, Reino Unido e os Estados Unidos) teñen sempre un xuíz do Tribunal, ocupando desta maneira tres dos asentos do Oeste, un dos asentos de Asia e un dos asentos da Europa Oriental. A excepción foi a China, que non contou cun xuíz do Tribunal entre 1967 e 1985, xa que non presentou un candidato.

O artigo 6 dos Estatutos establece que todos os xuíces deben ser "elixidos independentemente da súa nacionalidade, entre persoas de grande integridade moral", que son ben cualificados para o máis alto cargo xudicial nos seus estados de orixe, ou coñecidos como avogados coa competencia suficiente no dereito internacional. A independencia xudicial abórdase especificamente nos artigos 16 a 18. Os maxistrados da Corte Internacional de Xustiza non poden ocupar ningún outro posto, nin actuar coma asesores. Na práctica, os membros do Tribunal teñen a súa propia interpretación das presentes bases. Isto permítelles participar na arbitraxe fóra e ocupar cargos profesionais, sempre e cando non haxa conflito de intereses. Un xuíz pode ser destituído só polo voto unánime dos demais membros da Corte. A pesar destas disposicións, a independencia dos xuíces do TIX foi cuestionada. Por exemplo, durante o Caso Nicaragua, os Estados Unidos emitiron un comunicado dando a entender que non podían presentar o material sensible á Corte debido á presenza dos xuíces dos Estados do bloque oriental.

Os xuíces poden ditar resolucións conxuntas ou dar as súas propias opinións independentes. As decisións e opinións consultivas son por maioría e, en caso de empate, o voto do presidente convértese en decisivo. Os xuíces tamén poden emitir ditames disidentes separados.

• Corte Penal Internacional

• Resúmenes de los fallos, opiniones consultivas y providencias de la Corte Internacional de Justicia en español (1948-2016) (en castelán)
• Páxina da Corte Internacional de Xustiza Inclúe o Estatuto eo Regulamento da CIJ, así como un resumo dos seus fallos, opinións consultivas e providencias, entre outros documentos. (en castelán)
• Organigrama de las Naciones Unidas Arquivado 19 de abril de 2009 en Wayback Machine. (en castelán)