Google Chrome
| Google Chrome | |
|---|---|
.svg){kind=icon}
| |
| Типи | браузер эмда проприетар программа баджарыу |
| Джаратхан | |
| Джазылгъан тили | С++ |
| Интерфейслери | GTK эмда Cocoa |
| Къымылдатыучула | Blink (къымылдатыучу), V8 JavaScript къымылдатыучу, WebKit |
| Операцион системалары | Windows, Linux, macOS |
| Интерфейсини тиллери | 167 тил |
| Биринчи чыкъгъаны | 2-чи сентябрь, 2008-чи джыл |
| Аппарат платформалары | IA32, X86-64, ARM |
| Ахыр версиясы | IOS: 125.0.6422.33 (8-чи май 2024), Windows, macOS, Linux: 125.0.6422.60/61 (15-чи май 2024), Android: 125.0.6422.53 (15-чи май 2024)[ |
| Бета-версиясы | Windows, macOS, Linux: 125.0.6422.41 (8-чи май 2024), iOS: 125.0.6422.32 (9-чу май 2024), Android: 125.0.6422.53 (15-чи май 2024) |
| Тест версиясы | Windows, macOS: 124.0.6367.221 (15-чи май 2024) |
| Лицензиясы | шартлы тёлеусюз лицензия[1] |
| Сайты | https://www.google.com/intl/en/chrome/ |
Google Chrome (ХАФА [ɡuːɡl krəum][2][3], MWCD[en] /ˈgü-gəl ˈkrōm/[4][5], chrome ингил. — «хром») — Google команияны эркин браузер Chromium эмда Blink къымылдатыучуну тамалында джарашдырылгъан браузерди [6] (2013-чю джылны апрелине дери WebKit хайырландырылгъанды). Windows ючюн биринчи ачыкъ бета-версия 2008-чи джылны 2-чи сентябрында чыкъгъанды, биринчи джарашхан версиясы уа - 2008-чи джылны 11-чи декабрында. StatCounter билгилерине кёре, Chrome сауда юлюшю 2022-чи джылны августуна ▲65,12 % болгъанды[7].
Тарихи
[тюзет | къайнакъны тюзет]Google Баш толтуруучу директору Эрик Шмидт алты джылны узунлугъуна энчи браузер болдуруу идеягъа къаршчы болгъанды. «Google уллу компания тюлдю», ол себебден «ауур тиерик браузер къазауатлагъа» къошулургъа излемегенди. Компанияны къурагъан Сергей Брин бла Ларри Пейдж Mozilla Firefox бла байламлы талай джаратыучуну ишге алыб Chrome демоверсия болдурадыла, Шмидт былай айтады: «аллай иги эди ол, мени оюумуму тюрлендирди»[8].
2008-чи джылны 2-чи сентябрында Google кесини энчи браузери Google Chrome чыгъаргъанын баямлады. Аллында браузерни бета-версиясы Windows операцион системада ишлерча чыгъарылгъанды, къуру 43 тилде локализациясы болады[9]. Чыкъгъандан сора талай сагъатны ичинде Google, тюрлю-тюрлю халатланы юсюнден талай джюз билдириу алады[10]. Кечирек (2009-чу джылны 9-чу декабрында) бета-версия бла джаратыучулагъа версияла чыгъадыла[11][12] ОС Linux эмда macOS. Ол заманнга бу эки ОС ючюн джыйыула Windows ючюн этилген бета-версиялача толу функциялыкълары болмагъанды (сёз ючюн, белгилени синхронизациясы), алай а 5.0.* бутакъны чыгъыуу бла бютеу джыйыуланы берген онглулулкълары бирча болгъанды[13].
Chrome кёб турмай сауданы 1% кючлейди[14][15][16][17]. Биринчи тирилиуюнден сора, хайырланыучуланы юлюшю 2008-чи джылны октябрына 0,73 % дери тюшеди. Артдан джангыдан ёсюб башлайды, ол джылны декабрына 1% чекни ётеди. 2011-чи джылда Google Chrome 11 эски къалын логотипини орнуна джангы джассы логотипни кёргюзтдю[18][19], приблизивший его к новому логотипу Chromium, но в цветном варианте. По словам дизайнера из Google Стива Рура, «мы обновили логотип Chrome, чтобы лучше показать эти чувства. Простой значок воплощает в себе дух Chrome — сделать сеть быстрее, легче и проще для всех»[20].
Айныуу
[тюзет | къайнакъны тюзет]Chrome джарашдырыучуланы командасы кесини браузеринде, Android команда насигъат бергенча, WebKit къымылдатыучуну хайырландырыргъа оноу этеди. Браузерлени кёбюсюча, Chrome да чыгъарыны аллы бла компанияны ичинде тест этиледи.
Google Chrome биринчи версиясы Acid1 бла Acid2 тестлени толусу бла ётеди, алай а Acid3 тестни толу ёталмайды (тестлени къуру 79/100). 4.0 версиядан башлаб, Chrome бютеу тестни да ётеди.
Саудада юлюшю
[тюзет | къайнакъны тюзет]2022-чи джылны сентябрында браузер, сауданы 65,52 % тутханды (StatCounter билгилеге кёре), десктоп эмда мобил версияла эсебленсе эм джууукъ конкуренти — Apple Safari 18,78 % блады, ючюнчю орунда Edge 4,3 % бла). Эресейде браузерлени саудаларыны 54,65 % алады (ызындан «Яндекс.Браузер» (16,36 %), Safari (11,91 %) , Opera (6,77 %), Firefox (4,75 %) эмда алтынчы Edge 2,73 % бла)[21].
Энчиликлери
[тюзет | къайнакъны тюзет]Google Chrome къоркъуусузлукъну, теркликни эмда дайымлыкъны кючлендириуге джораланнганды. 2009-чу джылны 9-чу июнунда Google Chrome джарашдырыучула, официал болмагъан хайырланыучу джамагъатха берген интервьюларында, андан ары стратегияларын былай белгилегендиле: браузер максимум терклик, минимум функционал тутаргъа керек боллукъду, къошакъ функционал кенгертиулени болушлугъу бла алынныкъдыла.[22]
Къоркъуусузлукъ
[тюзет | къайнакъны тюзет]Chrome кёзюу кёзю эки къара тизмеден джангыртыуланы джюклеб (бири фишинг сайтла башхасыда зараны болгъан программа баджарыу тутхан сайтла ючюн), хайырланыучу къоркъуулу сайтлагъа кирсе аллындан билдиреди.
Chrome, кёбюсюне хар салгъычха айры процесс къурайды, ол бир салгъычны ичиндеги башханыкъыгъа къатышмазгъа амал береди (аны тышында бирини процесси бузласа, башха салгъычладагъы тас болмай джабарча болады).[23] Салгъычны процессине эм аз онглулукъ бериледи, процесс тергеуле эталады, алай а не окъууну, не джаздырылыуну эталмайды.
Толтурулгъан файлны джюклеуде (сёз ючюн, EXE, DLL неда BAT кенгериулери бла) биринчи Сакъландырны басыб, джюклеуню къабыл этерге керек болады. Бу заран берген программа баджарыуну автомат халда компьютерге джюклениуюн тыяды.
Браузер инкогнито режимге да дагъан береди. Инкогнито режимде къаралгъан бетле браузерни эмда излеуню тарихинде чыкъмайдыла, аны тышында компьютерде cookie файлла кибик ыз да къоймайдыла, хайырланыучу терезени джабханлай автомат халда джокъ боладыла. Алай болса да, джюкленнген файлла неда болдурулгъан салгъычла сау-саламат къаллыкъдыла. Браузер кеси эсгертгеннге кёре, инкогнито режимге кёчюу башха хайырланыучуланы, серверлени неда программаланы кеслерини джюрютгенлерине джукъ эталмайды, эмда быладан къорууланалмайды:
- Сизни юсюгюзден информация джыйгъан неда аны башхалагъа берген веб-сайтладан
- Къаллай бетлеге киргенигизни ызлагъан Интернет къуллукъ бергенледен эмда алада ишлегенледен
- Тёлеусюз смайлчыкълагъа ауушдуруб тиеклени басхагъызны марагъа заран берген программа баджарыудан
- Таша агентлени ызлауларындан
- Аркъа джаныгъызда сирелген адамладан
Терклиги
[тюзет | къайнакъны тюзет]Chrome JavaScript сценарийлени джарашдырыр ючюн V8 хайырланады. Терклик тестге кёре Chrome 2.0.172.33 скрпитлени тындырыу терклик Safari 4.0.2 (530.19.1) браузернден 2,1 кереге кёб заман алгъанды.[24] Firefox, Opera эмда Internet Explorer бу кёргюзюм андан да аманды (Firefox 3.5 2,2 кереге Safari 4.0.2 браузерден акъыртынды, Opera 9.64 (10487) — 2,6 кереге, IE8 — 4,6 кереге).
Тынгылы ишлеую
[тюзет | къайнакъны тюзет]Chrome кёб процессорлукъ архитектураны хайырланады эмда хар салгъычда эм плагинде кёбюсюне айры процесс болады. Бу процедура, бир-бири ишлерине къатышмазча этеди, атына да процесслени изоляциясы деб айтылады.[25] Аман иннетли бир салгъычны кючлесе, башха салгъычлада не болгъанын кёраллыкъ тюлдю, бузукълукъ болса да, бютеу браузерни ишин тохтатыргъа керек болмайды, белгиленнген салгъычны къоратыу джетерчады.
Chrome браузерде оператив эс бла процессорни сайтла къалай хайырландыргъанларына къарарча нюзюрлени диспетчери барды, аны тышында хайырланыучуну интернет-каналын джюклейди, эмда аланы тамамландырыр амал береди.
Интерфейси
[тюзет | къайнакъны тюзет]Тынгылау бла Google Chrome интерфейс: алгъа, артха, джангырт, баргъан бетни салгъычлагъа къош, бётге кёч/джюклеуню тохтат, баш бетге кёч (юйге) тиекледен къуралады. Баш бетге кёчюрген тиек джукълатылыргъа болады.
Салгъычланы панели интерфейсни баш компонентиди эмда адрес тизгинни тюбюнде болмай, терезени огъары джанында орналгъанды. Бу башха браузерлеге кёре айрылыкъ кёргюзеди. Салгъыч тартылыб айры терезеге кёчюрюлюрчады, ол процесс ызына да этиледи. Хар салгъычны энчи элементле тобламасы барды, аланы ичинде Omnibox.
Omnibox - адрес тизгин бла излеу тизгинни бирикдирген, хар салгъычны башында болгъан адрес тизгинди. Omnibox излемни излеу системагъа джангыдан джибереди, адрес URL джазыу джорукълагъа келишмей эсе— к сёз ючюн, нохталары, протоколну аты, сёдегей сызлары джокъ эсе, адресни аллында бошлукълары бар эсе э. а. к. Излеу излемни киргизилген заманда, Google Интернетде излеу системаны хайырландырыб, тизмеде биринчи URL-адресни теджейди (сёз ючюн, адрес тизгиннге «яндекс» сёз джазылса, браузер автомат халда «www.yandex.ru» адресни теджерикди). Автотолтуруу белгиле эмда алгъын къаралгъан бетлени тарихин теджейди. Браузерде тюрлю-тюрлю излеу машиналаны адрес тизмеден, туурадан чакъырыу этерге болады. Аны ючюн, бу излеу машинагъа къысхартыуну джазаргъа керекди (сёз ючюн, 'g' хариф google ючюн), артдан «Tab» тиекни басыб эмда излеу излемни киргизирге керекди. Сайтлагъа кирилген заманда, браузер автомат халда аладан излеу излемлени тизгинин копия этеди эмда эндиги кереде бу сайтны киргизген заманда автомат халда аны излеу сис��емасыны хайырланыб излеу теджелликди.
Chrome энчиликлерини бири, дженгил джетишиуню бетиди, ол баш бетни орнуна салынырчады, эмда джангы салгъыч ачылса ачылады. Дженгил джетишиуню бетинде 8 эм кёб кирилген веб-сайт болады (веб-бетни гитче картчыкъларыча кёрюнеди), кёб болмай джабылгъан салгъычла, Chrome хайырланыуда насигъатла эмда салгъычланы синхронизациясы.[26] Хайырланыучу излесе бетни тюрсюнюн, опцияланы къошуб неда къоратыб, тюрлендирирге болады.
Chrome браузерни менюдан джеталырча белгилени менеджери барды. Omnibox онг джанында, джулдуз суратлы тиек барды, ол басылса, баргъан бет белгилеге къошулады.[27] 6-чы версияда бу тиек параметрледе опция бла бирге къоратылгъанды, джудузчукъ эсе уа Mozilla Firefox браузердеча Omnibox онг джанына кёчгенди.
«Google Chrome параметрле» терезеде юч салгъыч барды: «Тамаллыла», «Энчи материалла» эмда «Кенгергенле». «Тамаллыла» бу джарашдырыуланы тутады: юй бетни, излеу системаланы эмда тынгылау бла браузерни. «Энчи материалла» салгъыч бу джарашдырыуланы тутады: белгилени синхронизациясы, паролланы сакъландырыу, формаланы автотолтуруу, башха браузерден импортха амал бериу эмда темаланы джарашдырыу. «Кенгергенле» салгъыч бу джарашдырыуланы тутады: ташалыкъ, аулаула, тылмач, джюклеуле эмда къоркъуусузлукъ.
Chrome хайырланыучулагъа къошакъла ючюн локал ярлыкла болдурургъа амал береди (бетге). Аллай ярлык ачылса, ол белгилеген бет Chrome браузерде интерфейс элементсиз ачылады (башлыкъны тышында).
Веб-сайтдан файл джюкленсе, салгъычны тёбен джанында джюклеулени панели ачылады, эмда анда файлны джюклениуюню процесси кёрюнеди. При загрузке файла с веб-сайта в нижней части вкладки появляется панель загрузок, на которой отображается ход загрузки файла. Бютеу джюкленнген файлланы тизмеси тизмелени бетинде орналыбды.
Кенгериуле
[тюзет | къайнакъны тюзет]4.0 версиядан башлаб, Google Chrome WebExtensions технология бла этилген браузер кенгериулеге дагъан береди, ол браузерни функционалын кенгертеди. Кенгериуле, Google этген интернет-тюкенден къуруладыла.
2020-чы джылны декабрында Chrome 88 бета-версиядан башлаб Google Manifest V2 орнуна Manifest V3 джандыргъанды, ол кенгериу джаратыучулагъа рекламаны блок этиуню, этимлиликни эмда хайырланыучу ташалыкъны саныргъа амал бергенди[28]. Алай болса да, чыкъгъандан сора бу оноуну кенгериулени джараытыучуланы джанындан хыртха урулгъанды[29][30], чуруму, бу кенгериулеге веб-бетлени ичиндегисини джетишиуюн чеклендириу болгъанды. Американ коммерциясыз хакъла джакълаучу организация «Электрон чеклени фонду» Google Chrome хайырланыучуланы хайырланыучуланы ташалыкъларына эмда браузерни этимлилигине заран бергени себебли, эсгериб Manifest V3 бла хайырланыргъа чакъыргъанды, «къоркъуусузлукъгъа аз этген, алай а боллукъну инновацияларын чеклендирген дюрген адыр» деб белгилегендиле.[31]. Аллындан Manifest V2 дагъанны 2023-чи джылны январындан башлаб тохтатыргъа планланнганды (корпорация хайырланыучулагъа июндан), алай 2022-чи джылны 28-чи сентябрында бу болджалны 5 айгъа созулгъанын билдиргендиле[32], 2022-чи джылны октябрында уа Google бу оноуну тындырыуун 2024-чи джылны январына кёчюргенди[33]. 2023-чю джылны 29-чу мартында уа Manifest V3 кёчюу болджалсыз заманнга созулгъанды[34].
Веб-бетлени автомат халда кёчюрюу
[тюзет | къайнакъны тюзет]Бетлени кёчюрюу функция хайырланырча 4.1.249.1036 версиядан болгъанды (17-чи март 2010).
Google Chrome интерфейсден башха тилде болгъан бетгекирилсе, бетнибаш кесегинде автомат халда веб-бетни кёчюрюрге теджеб панел чыгъады.
Бу функция Google Translate сервисни хайырландырады. Хайырланыучу, боллукъду кёчюрюрге керек болмагъан тилни эмда бетни сайларгъа боллукъду. Керек болмаса, хайырланыучу бу функцияны, джарашдырыулагъа кириб, тамамы бла джукълатыргъа боллукъду.
Веб-бетледе текстни тауушландырыу
[тюзет | къайнакъны тюзет]2023-чи джылны августуну аягъында Chrome Canary ал джыйылыуда, веб-бетледеги текстни тауушлаугъа буруу функцияны тестини юсюнден белгили болгъанды.[35].
Каналла эмда джангыртыу процесс
[тюзет | къайнакъны тюзет]Аллында къуру 2 джангыртыу канал болгъанды: Beta бла Developers. 2009-чу джылны 8-чи январында Google энтда бир джангыртыу каналны танытханды: Stable. Бу, хайырланыучула тыйыншлы ишлеген версияланы хайырланыучула дженгилирек алыр ючюн этилгенди.
2010-чу джылны 22-чи июлунда Google браузерни тыйыншлы ишлеген версияларыны джангыртыу алыуларыны терклигин къызыулашлырлыгъын билдиргенди — аны чыгъыу циклы алты ыйыкъгъа дери азайыгъанды (алгъыннгы юч ай орнуна)[36]. Ол себебден, къошакъ, тёртюнчю канал болдурулгъанды: В связи с этим запускается дополнительный, четвёртый, канал обновления — «Canary», анда къоркъуу бла байламлы тюрлениуле тест этилликдиле. Бу канал каналгъа ушашды, алай а керек болса къошакъ джангылыкъла аллыкъды, ол себебден аны версиясыны номерлери Developers номерледен уллу боллукъду. Chrome Canary бир башха энчилиги параллель (салыннган версиягъа байламлы болмагъан) къурууду, ол себебден джангыртыулары да айры боллукъдула[37]. Аллында къуру Windows-платформада хайырланырчады[38].
Google Chrome, браузерны джангы версиясны эслегенлей, автомат халда джангыртылады. Джангыртыу процесс фон режимде тындырылады, хайырланыучу къатышыргъа керек болмайды. Джангыртыу заманда Google Chrome ачыкъ болгъан эсе, браузер джабылыб ачылса джангы версия ишлеб башлайды[39].
Джа��гыртыу эки кюнню ичинде джетиширча боласа, «Google Chrome джарашдырыу эмда джюрютюу» стандарт иконачыкъ орнуна, джашил фонда ёрге садакъ кёрюннюкдю, 4 кюн — сары фонда, 7 кюн — къызылда. «Google Chrome джангырт» иконачыкъны басаргъа эмда Джангыдан бардырны басыу джетерикди[40].
Веб-усталагъа адырла
[тюзет | къайнакъны тюзет]Веб-инспектор: Башлатыр ючюн чычханны онг тиеги бла веб-бетни къаллай да болса компонентине басыб, «Кодну элементине къарау»ну сайларгъа керекди. Бу компонент бла байламлы эмда элементле бла къайнакъла кёргюзюлген диалог терезе чыгъарыкъды. Аны тышында, DOM моделни иерархия кёрюнюмне эмда JavaScript консолгъа къарар мадарла да бардыла (JavaScript консолну ачар ючюн, тёбен кесегинде орта тиекге басаргъа керекди.Windows ОС-де Бет > Джаратыучулагъа >JavaScript Консоль джол бла ачаргъа да болады.)
Нюзюрлени диспетчери: Башлатыр ючюн «Бет» менюну ачыб «Джаратыучулагъа» кёчерге керекди (ОС Windows). «Нюзюрлени диспетчери»н сайларгъа. Андан сора да дженгил клавишала бла хайырланыргъа да боллукъду ⇧ Shift+Esc. Нюзюрлени диспетчеринде Google Chrome браузерде бардырылгъан бютеу процессле эмда бу процессле хайырландыргъан къайнакъла кёргюзюледиле (эс, процессор, аулау).
JavaScript джарашдырыучу: ББашлатыр ючюн «Бет» менюну ачыб «Джаратыучулагъа» кёчерге керекди (ОС Windows). «JavaScript джарашдыру»ну сайларгъа. JavaScript джарашдырыучуну буйрукъ тизгини ачыллыкъда, аны бардырылгъан процесслени джарашдырыр ючюн хайырланыргъа боллукъду.
Браузерни къуллукъ бетлери
[тюзет | къайнакъны тюзет]Башлатыр ючюн, къошакъ информанцияны кёрюрча, энишгеде кёргюзюлген буйрукъланы бирин адрес тизгинде киргизирге керекди.
| Адресле | Магъаналары |
|---|---|
| chrome://about | Къуллукъ бетлени тизмеси |
| chrome://accessibility | Джетиширчалыгъы |
| chrome://extensions | Салыннган кенгериулени тизмеси |
| chrome://cache | Кешни ичиндегин кёргюзюу |
| chrome://crash (эски болгъанды, хайырланмайды) chrome://kill |
Бузукълукъну билдирген бетни кёргюзеди. |
| chrome://credits | Chrome браузерде хайырланнган джангы джаратыула |
| chrome://settings/security?q=enhanced | Къоркъуусузлукъну джарашдырыуу |
| chrome://dino | Интернетге байлам боламса чыкъгъан динозавр оюн |
| chrome://dns | DNS джазыуланы кёргюзеди |
| chrome://flags | Джашырылгъан (экспериментли) мадарланы кёргюзеди |
| chrome://flash (джетиширча тюлдю) | Flash-плагинни юсюнден информацияны кёргюзюу |
| chrome://histograms | Тюрлю-тюрлю статистика параметлени графиклери |
| chrome://inducebrowsercrashforrealz | Google Chrome браузерде бузукълукъ джаратыу. Джаратыучула бузукълукъда болгъан процесслеге къарарча |
| chrome://memory | Къошакъны эмда салгъычланы хайырланнган эслерини юсюнден информацияны кёргюзеди |
| chrome://shorthang | Салгъычны «бузлауун» чакъырыу. Джаратыучула бузлаудан къоруулауланы сынар ючюн |
| chrome://net-internals | Байланыуланы юсюнден информация |
| chrome://terms | Google Chrome берген къуллукъланы юсюнден шартла |
| chrome://version | Версия бла джыйыну номери. Аналог — about: |
| view-source:[URL] | Бетни тамал кодуна къарау |
Хайырланыуну статистикасы
[тюзет | къайнакъны тюзет]Chrome автомат халда браузерни хайырланыууну юсюнден информацияны Google компаниягъа джибереди. Бу информация джыйыуну бир къауум механизмин хайырланыучу кеси джукълатырчады, бир къаууму уа амалсызды, джукълаталмазчады.[41]
Лицензиялары
[тюзет | къайнакъны тюзет]Браузер энчиликчи лицензияны шартларында джайылады[42].
Браузерни кодуну асламысы[43][44] Chromium проект тюрсюн бла BSD типли эмда башха лицензияланы тамалында ачылыбды.
2008-чи джылны 9-чу сентябрына дери хайырланыу келишиуде, Google бютеу браузерни юсю бла баргъан информацияны тёлеусюз хайырланыргъа, аланы тамалында башха чыгъармала джаратыргъа, реклама нюзюрлю джаяргъа эмда басмаларгъа эркинлик берген абзац болгъанды. Быллай абзацла, сёз ючюн, ICQ эмда Facebook келишиуледе да болгъанды, алай бу «Google Къуллукъ Бериу Шартларындан» алыннганды[45]. Блоглада хыртха урулуудан сора, бу абзац келишиуден къоратылгъанды[46][47].
Дагъыда къара
[тюзет | къайнакъны тюзет]Белгиле
[тюзет | къайнакъны тюзет]- ↑ https://www.google.com/intl/en/chrome/terms/
- ↑ Англо-русский пе��евод «chrome». ABBYY Lingvo.Pro. Ал къайнакъдан архивация этилгенди (17 март 2012). Тинтилгенди: 10 апрель 2011.
- ↑ How to pronounce Google (ингил.). inogolo.com. Ал къайнакъдан архивация этилгенди (2 февраль 2012). Тинтилгенди: 10 апрель 2011.
- ↑ Chrome — Definition and More from the Free Merriam-Webster Dictionary (ингил.). Merriam-Webster, Incorporated. Ал къайнакъдан архивация этилгенди (17 март 2012). Тинтилгенди: 10 апрель 2011.
- ↑ [https://news.yandex.ru/yandsearch?text=%22гугл+хром%22&rpt=nnews2&grhow=clutop Къарачай-малкъар тилде «Гугл Хром», джазылса да, транскрипция джорукъла бла «Гугл Кроум» вариант тюздю.
- ↑ Браузер Chrome сменит движок. Lenta.ru (2013-04-04). Ал къайнакъдан архивация этилгенди (17 август 2013).
- ↑ Browser Market Share Worldwide // StatCounter.com (ингил.). Тинтилгенди: 11 август 2022.
- ↑ Julia Angwin. Sun Valley: Schmidt Didn’t Want to Build Chrome Initially, He Says (ингил.). WSJ Digits Blog (2009-07-09). Ал къайнакъдан архивация этилгенди (17 март 2012). Тинтилгенди: 14 июль 2010.
- ↑ It was when not if… Google Chrome (ингил.) (2008-09). Ал къайнакъдан архивация этилгенди (17 март 2012). Тинтилгенди: 2 сентябрь 2008.
- ↑ Issues — chromium — Google Code.
- ↑ Выпущена бета-версия Google Chrome для Linux. Google. Ал къайнакъдан архивация этилгенди (17 март 2012). Тинтилгенди: 9 декабрь 2009.
- ↑ Страница загрузки. Ал къайнакъдан архивация этилгенди (17 март 2012). Тинтилгенди: 9 декабрь 2009.
- ↑ Новая бета-версия Google Chrome для Mac и Linux Архивная копия от 30 июнь 2016 на Wayback Machine(ингил.)
- ↑ Sundar Pichai, Linus Upson. A fresh take on the browser (ингил.). Google Blog (2008-09-01). Ал къайнакъдан архивация этилгенди (17 март 2012). Тинтилгенди: 1 сентябрь 2008.
- ↑ Google Chrome update: First screenshot, and live-blog alert (ингил.). CNet (2008-09-01). Ал къайнакъдан архивация этилгенди (17 март 2012). Тинтилгенди: 2 сентябрь 2008.
- ↑ Google launches Chrome web browser (ингил.). The Canadian Press (2008-09-02). Ал къайнакъдан архивация этилгенди (17 март 2012). Тинтилгенди: 2 сентябрь 2008.
- ↑ Come on Google… Chrome for Mac? (ингил.) (2008-11). Ал къайнакъдан архивация этилгенди (17 март 2012). Тинтилгенди: 22 ноябрь 2008.
- ↑ Steve Rura. A fresh take on an icon (ингил.). Google (2011-03-21). Ал къайнакъдан архивация этилгенди (17 март 2012). Тинтилгенди: 22 март 2011.
- ↑ Adam Ostrow. Google Chrome Gets a New Icon [PIC] (ингил.). Mashable (2011-03-21). Ал къайнакъдан архивация этилгенди (17 март 2012). Тинтилгенди: 22 март 2011.
- ↑ Steve Rura. A fresh take on an icon (ингил.) (2011-03). Ал къайнакъдан архивация этилгенди (17 март 2012). Тинтилгенди: 22 март 2011.
- ↑ Мир перевернулся. Google Chrome начал без спроса передирать идеи для развития у браузера Microsoft Edge Архивная копия от 23 сентябрь 2022 на Wayback Machine //CNews, 19 сентября 2022(орус.)
- ↑ John Migman. Интервью с разработчиками (орус.). My-Chrome Blog (???). Тинтилгенди: 8 октября 2009.(орус.)
- ↑ Chung, Marc chromes-process model explained (2008-09-05). Тинтилгенди: 10 сентябрь 2008.
- ↑ Celtic Kane. Web Browser Javascript Benchmark (10 июля 2009). Тинтилгенди: 8 сентября 2009.Шаблон:Dead link
- ↑ Chromium Developer Documentation Process Models (2008-09-03). Тинтилгенди: 12 сентябрь 2008.
- ↑ Google Chrome after a year: Sporting a new stable release — Official Google Blog
- ↑ Add a Bookmark Button to Google Chrome’s Toolbar — Google Chrome — Lifehacker
- ↑ В бета-версии Chrome 88 включили Manifest V3, который изменит доступ расширений к данным / Хабр.(орус.)
- ↑ Предлагаемые изменения в Chromium нарушат работу uBlock Origin / Хабр.(орус.)
- ↑ Chrome Users Beware: Manifest V3 is Deceitful and Threatening | Electronic Frontier Foundation.(орус.)
- ↑ «Фонд электронных рубежей» призвал пользователей Chrome настороженней отнестись к Manifest v3 / Хабр.(орус.)
- ↑ Google проверит отключение расширений Chrome Manifest V2 в июне 2023 года / Хабр.(орус.)
- ↑ Google отложила прекращение поддержки Chrome Manifest V2 до января 2024 года / Хабр.(орус.)
- ↑ Google отложила переход с Manifest V2 на Manifest V3 на неопределённое время / Хабр.(орус.)
- ↑ Google Chrome сможет зачитывать веб-страницы вслух.(орус.)
- ↑ Anthony Laforge. Release Early, Release Often (ингил.) (2010-07-22). Ал къайнакъдан архивация этилгенди (17 март 2012). Тинтилгенди: 28 июль 2010.
- ↑ Huan Ren. Install/run two Google Chrome builds side by side (ингил.) (2010-07-22). Тинтилгенди: 28 июль 2010.
- ↑ Google Chrome Canary Build (ингил.) (2008-09-03). Ал къайнакъдан архивация этилгенди (17 март 2012). Тинтилгенди: 28 июль 2010.
- ↑ Обновление Google Chrome.
- ↑ Как обновить Google Chrome - Компьютер - Cправка - Google Chrome (орус.). support.google.com. Тинтилгенди: 22 август 2018.
- ↑ Communications between Chromium/Google Chrome and service providers(ингил.)
- ↑ Google Chrome Terms of Service.
- ↑ «Chromium is the open-source project behind Google Chrome» // The Chromium Projects Архивная копия от 18 август 2013 на Wayback Machine
- ↑ «Google Chrome is built with open source code from Chromium» // Chromium Developer Documentation Архивная копия от 12 ноябрь 2010 на Wayback Machine
- ↑ Условия использования Google.
- ↑ Google Amends Chrome License Agreement After Objections (ингил.). PC World (2008-09-03). Ал къайнакъдан архивация этилгенди (17 март 2012). Тинтилгенди: 4 сентябрь 2008.
- ↑ Пользовательское соглашение на браузер Google Chrome подверглось резкой критике. Компьюлента (2008-09-04). Ал къайнакъдан архивация этилгенди (27 февраль 2014). Тинтилгенди: 5 сентябрь 2008.
Джибериуле
[тюзет | къайнакъны тюзет]- Официал сайты(орус.)
- Google Chrome лицензия(ингил.)
- Русское сообщество браузера(орус.)
- Google Chrome Releases(ингил.) — Google Chrome джангы версияланы анонслары бла блог
- Книга-комикс про Google Chrome(ингил.)
- Книга-комикс про Google Chrome(орус.)
- Google Къуллукъ Бериу Шартлары. Google.(орус.)
- Браузер Chrome. Google. — Chrome Canary джюклеу бети.
- Google Chrome — the Google Chrome team with comics adaptation by Scott McCloud (ингил.). Google Books.
- Басымда
- Ionut Ilascu. Google Chrome Inside Out (ингил.). Softpedia (2008-09-03). Ал къайнакъдан архивация этилгенди (17 март 2012). Тинтилгенди: 13 март 2011.
- Lucian Parfeni. Google Chrome 5 Beta Review (ингил.). Softpedia (2010-03-13). Ал къайнакъдан архивация этилгенди (17 март 2012). Тинтилгенди: 13 март 2011.
- Craig Grannell. Google Chrome for Mac review (ингил.). TechRadar (2010-07-14). — Can Chrome beat Safari to claim the title of best browser on the Mac?. Ал къайнакъдан архивация этилгенди (17 март 2012). Тинтилгенди: 13 март 2011.
- Nick Mediati. Google Chrome 5 (ингил.). PCWorld. — «Google’s streamlined and speedy browser offers strong integrated search and an intriguing alternative to Firefox and Internet Explorer» Ал къайнакъдан архивация этилгенди (17 март 2012). Тинтилгенди: 13 март 2011.
- Seth Rosenblatt. Google Chrome (ингил.). CNET (2011-03-08). Ал къайнакъдан архивация этилгенди (11 январь 2011). Тинтилгенди: 13 март 2011.