Fot. Iwona Burdzanowska / Agencja Wyborcza.pl
1 z 15
Paliwo z CO2, UMCS
Rok� 2009 by� rokiem prof. Dobies�awa Nazimika. G��wnie za spraw� relacji medialnych. Pisano: "Za trzy lata jedna czwarta wytwarzanego w Polsce dwutlenku w�gla ma by� przerabiana na paliwa". Albo: "Mo�emy by� Kuwejtem. Gdyby wymy�lona w Lublinie metoda zosta�a zastosowana w najwi�kszych zak�adach przemys�owych w kraju, Polska mog�aby produkowa� 21 mln ton paliwa rocznie". Prof. Dobies�aw Nazimiek, w�wczas kierownik� Zak�adu Chemii �rodowiskowej UMCS opracowa� metod� wytwarzania paliwa z metanolu powsta�ego z dwutlenku w�gla. Na uniwersytecie powsta�a ma�a instalacja eksperymentalna, kt�r� uczony pokazywa� go�ciom. W�r�d nich by� wicepremier Waldemar Pawlak, kt�ry odwiedzi� UMCS by pozna� szczeg�y odkrycia.
2 z 15
Paliwo z CO2, UMCS
Niestety, rewolucji si� nie doczekali�my. Rz�d nie dofinansowa� projektu, inwestor�w zabrak�o. Profesor w ubieg�ym roku odszed� z UMCS na emerytur� (ma 67 lat). Co teraz robi? Pracuje na Uniwersytecie Przyrodniczym. - Da�em si� nam�wi�. Uzna�em, �e szkoda tej pracy, kt�r� wykonali�my do tej pory - m�wi i dodaje, �e w�a�nie powstaje konsorcjum kilku polskich uczelni, w kt�rym dominuj�c� rol� odgrywa UP. Zajmowa� si� b�dzie problematyk� ograniczenia emisji dwutlenku w�gla, jego utylizacji w kierunku metanolu i produkcji metanolu z metanu. W�r�d badanych metod b�dzie r�wnie� ta prof. Nazimka.
Fot. Piotr Michalski / Agencja Wyborcza.pl
3 z 15
Antygen malarii, UMCS
O badaniach naukowc�w z UMCS zrobi�o si� g�o�no jesieni� 2011 r. Zesp� prof. Nikodema Grankowskiego z Instytutu Mikrobiologii i Biotechnologii dosta� Nagrod� Naukow� Marii Curie, kt�r� uczelnia przyzna�a wtedy po raz pierwszy. Badaczom uda�o si� stworzy� antygen, czyli najwa�niejszy sk�adnik, kt�ry mo�e pos�u�y� do produkcji szczepionki na malari�. Rocznie na �wiecie, wed�ug r�nych szacunk�w na t� chorob� umiera od miliona do dw�ch milion�w os�b. Do�wiadczenia na myszach pokaza�y, �e antygen wywo�uje odpowied� uk�adu odporno�ciowego zwierz�t. Na zdj�ciu dr Barbara Michalec-Wawi�rka z Zak�adu Biologii Molekularnej UMCS, cz�onek zespo�u badaj�cego antygen malarii.
Fot. Piotr Michalski / Agencja Wyborcza.pl
4 z 15
Antygen malarii, UMCS
Odkrycie naukowc�w znalaz�o si� w kilku plebiscytach na najwa�niejsze naukowe wydarzenie 2011 r. czasopism popularno naukowych. Tw�rcy odkrycia maj� ju� patent w Polsce, czekaj� jeszcze na przyznanie patentu europejskiego. - Obecnie wyst�pujemy do z Narodowego Centrum Bada� i Rozwoju o pieni�dze na kontynuowanie prac - m�wi prof. Marek Tch�rzewski, cz�onek zespo�u. - B�dziemy te� wsp�pracowa� z instytutem badawczym z Holandii, kt�ry tak�e pracuje nad szczepionk� na malari�. Opracowali sw�j w�asny antygen. By� mo�e razem uda nam si� dokona� prze�omu. To prawdopodobnie w Holandii odb�d� si� badania na ma�pach, kt�re maj� najbardziej zbli�ony do ludzkiego system immunologiczny. Na zdj�ciu dr Barbara Michalec-Wawi�rka z Zak�adu Biologii Molekularnej UMCS, cz�onek zespo�u badaj�cego antygen malarii.
Fot. Piotr Michalski / Agencja Wyborcza.pl
5 z 15
Mechanizm do drzwi windy, Politechnika Lubelska
Naukowcy z Politechniki Lubelskiej skonstruowali mechanizm otwieraj�cy drzwi winy. Co w tym nadzwyczajnego? To, �e pobiera nawet pi�ciokrotnie mniej energii ni� te dotychczas stosowane. Ale po kolei. Wiosn� ubieg�ego roku do Politechniki zg�osili si� przedstawiciele� Lubelskiej Wytw�rni D�wig�w Osobowych Lift Service S.A. z propozycj� wsp�pracy nad opracowaniem nowego typu nap�du drzwi kabiny. - Stworzyli�my zesp�. Do�wiadczenie praktyk�w i wiedza naukowc�w - m�wi dr Krzysztof� Kolano z Katedry Nap�d�w i Maszyn Elektrycznych PL. - Prace trwa�y kilka miesi�cy, osi�gn�li�my pe�en sukces.
Fot. Piotr Michalski / Agencja Wyborcza.pl
6 z 15
Mechanizm do drzwi windy, Politechnika Lubelska
Sercem mechanizmu jest silnik z magnesami trwa�ymi, w wi�kszo�ci konstrukcji tego typu wykorzystuje si� silnik tr�jfazowy indukcyjny. Kolano dodaje, �e ich konstrukcja jest wyj�tkowa w Europie. Mniej pr�du pobieranego przez wind� oznacza wyra�ne oszcz�dno�ci dla administratora budynku. Lift Service przygotowuje si� do seryjnej produkcji urz�dzenia. Ju� zasta�o zauwa�one przez bran��. Mechanizm otrzyma� medal na Mi�dzynarodowych Targach D�wig�w EURO-LIFT, kt�re w pa�dzierniku odby�y si� w Kielcach. Na zdj�ciu dr Krzysztof Kolano.
Fot. Piotr Michalski / Agencja Wyborcza.pl
7 z 15
Robot do kana��w wentylacyjnych, Politechnika Lubelska
Przyk�ad, �e studenci te� mog�. Prototyp Inspektora powsta� przed pi�cioma laty. Skonstruowali go studenci z Ko�a Naukowego Zastosowa� Mechatroniki ELMECH. W�wczas w Polsce podobnego urz�dzenia nie produkowa�a �adna firma. G��wnym zastosowaniem Inspektora jest� czyszczenie kana��w wentylacyjnych. Wyspecjalizowane firmy, kt�re si� tym zajmuj� robi� to najcz�ciej za pomoc� szczotek na specjalnych wysi�gnikach a je�eli kana� na to pozwala - po prostu wpe�za do niego pracownik. Oczywi�cie na rynku s� dost�pne urz�dzenia, kt�re mog� w tym wyr�czy� cz�owieka jednak ich koszt jest bardzo du�y. Inspektor mia� by� tani� i to mia�o mu zapewni� sukces rynkowy.
Fot. Piotr Michalski / Agencja Wyborcza.pl
8 z 15
Robot do kana��w wentylacyjnych, Politechnika Lubelska
Urz�dzenie o niespe�na 20. cm d�ugo�ci je�dzi na trzech ko�ach, dodatkowo wyposa�one jest w kolejne, wysuwane dzi�ki czemu mo�e porusza� si� w pionowych szybach wentylacyjnych. Na "pok�adzie" ma kamer� kolorow� i wiele czujnik�w - w tym gazu czy si�y ci�gu powietrza. - Robot mechanicznie jest uko�czony. Brakuje jeszcze sterowania bezprzewodowego i oprogramowania procesora - m�wi dr Przemys�aw Filipek (na zdj�ciu), opiekun ko�a naukowego ELMECH. - Na razie prezentujemy go na wyk�adach studentom. Ale je�eli uda si� ostatecznie uko�czy� projekt, mamy ju� firm�, kt�ra chcia�by przetestowa� prototyp.
9 z 15
"Elektroniczna szcz�ka" do nadgryzania owoc�w. Instytut Agrofizyki PAN
"Elektroniczna szcz�ka" to tak naprawd� niedu�a skrzynka z ramieniem z podstawk�, na kt�rej umieszczany jest owoc. Nast�pnie czujnik przebija jab�ko. Urz�dzenie symuluje spo�ywanie owocu przez cz�owieka, a precyzyjnie - proces nadgryzania. Ocenia tzw. emisj� akustyczn� konsumowanego jab�ka (b�d� gruszki czy innych kruchych owoc�w). Czyli w�a�nie odg�os chrupania. Wygl�d jab�ka ma znaczenie dla klient�w ale wa�ne jest te� to czy przyjemnie chrupie a im owoc bardziej chrupi�cy i delikatny, tym ch�tniej znowu si�gniemy po dan� odmian� jab�ek. Producenci �ywno�ci wykorzystuj� tzw. panele sensoryczne czyli grupy ludzi smakuj�cych produkt.
Fot. Iwona Burdzanowska / Agencja Wyborcza.pl
10 z 15
"Elektroniczna szcz�ka" do nadgryzania owoc�w. Instytut Agrofizyki PAN
"Elektroniczna szcz�ka" naukowc�w z Instytutu Agrofizyki Polskiej Akademii Nauk im. Bohdana Dobrza�skiego w Lublinie jest ta�sza i precyzyjniejsza w ocenie. Zainteresowani powinni by� sadownicy i firmy handluj�ce owocami. To pierwsze takie urz�dzenie w kraju. "Szcz�ka" powsta�a przed dwoma laty. Co obecnie dzieje si� z wynalazkiem? - Czekamy na decyzj� urz�dy patentowego - m�wi prof. Artur Zdunek, konstruktor urz�dzenia (na zdj�ciu). - Mieli�my ju� zapytania ofertowe w tej sprawie. Liczymy, �e uda si� rozpocz�� produkcj� urz�dzenia.
Fot. Iwona Burdzanowska / Agencja Wyborcza.pl
11 z 15
Olej rzepakowy do sa�atek, Instytut Agrofizyki PAN
Olej rzepakowy z lubelskiego instytutu pod wzgl�dem jako�ciowym por�wnywalny jest do tego, jaki we W�oszech t�oczy si� z oliwek i od razu serwuje na st�. Tak przynajmniej twierdzi tw�rca jego receptury prof. Jerzy Tys. Produktu o takiej jako�ci nie mo�na kupi� w sklepach w Polsce bo nim zostanie sprowadzony z W�och mijaj� tygodnie w czasie kt�rych olej utlenia si� i drastycznie traci na warto�ci. W�a�nie dlatego "Kropla zdrowia" prof. Tysa ma du�e szanse na sukces rynkowy. Metoda wyt�aczania oleju chroniona jest patentem. Wa�na uwaga - poza walorami smakowymi wyr�nia go w�a�nie to, �e jest wyj�tkowo zdrowy. - Prowadzimy rozmowy z inwestorami, szukamy kogo� kto by si� podj�� produkcji na skal� przemys�ow� - m�wi prof. Tys.
Fot. Iwona Burdzanowska / Agencja Wyborcza.pl
12 z 15
Olej rzepakowy do sa�atek, Instytut Agrofizyki PAN
W ubieg�ym roku przy siedzibie instytutu przy ul. Do�wiadczalnej 4 powsta�a ma�a, eksperymentalna linia produkcji oleju. Zosta�a sfinansowana w wi�kszo�ci z funduszy unijnych. Olej naukowcy rozdaj� ch�tnym za darmo. - Prowadzimy rozmowy z inwestorami, szukamy kogo� kto by si� podj�� produkcji na skal� przemys�ow� - m�wi prof. Tys. Wed�ug szacunk�w wyprodukowanie litra "Kropli" oleju mo�e kosztowa� ok. 13 z�. Prof. Tys przekonuje, �e to niewyg�rowana cena za tak unikalny produkt. Profesor i jego zesp� otrzyma� niedawno nagrod� magazynu "Presti� - relacje gospodarcze" w konkursie "Renoma Roku Edycja 2012". Lubelscy naukowcy zwyci�yli w kategorii "Wynalazca".
13 z 15
"Sztuczna ko��", Uniwersytet Medyczny
"Sztuczna ko��", to materia� opracowany przez zesp� prof. Gra�yny Ginalskiej, szefowej Katedry i Zak�adu Biochemii Uniwersytetu Medycznego UM. Wynalazek zosta� opatentowany. Wykorzystuje hydroksyapatyt, w przyrodzie minera� wyst�puj�cy np. w ko�ciach ludzi i zwierz�t. U�ywany przez lubelskich badaczy zosta� uzyskany syntetycznie (metod� opracowa� zesp� AGH z Krakowa). "Sztuczna ko��"� jest niealergiczna, trwa�a, plastyczna (twardnieje po wysuszeniu), mo�na do niej podawa� antybiotyki. Do�wiadczenia na zwierz�tach� potwierdzi�y unikalne w�a�ciwo�ci materia�u. O wynalazku g�o�no by�o przed dwoma laty. Za "sztuczn� ko��" prof. Ginalska otrzyma�a wyr�nienie w konkursie "Wynalazczyni 2011", organizowanym przez Naczeln� Organizacj� Techniczn�, Urz�d Patentowy RP, Stowarzyszenie Polskich Wynalazc�w i Racjonalizator�w oraz redakcj� "Przegl�du Technicznego".
Fot. Iwona Burdzanowska / Agencja Wyborcza.pl
14 z 15
"Sztuczna ko��", Uniwersytet Medyczny
By �atwiej finansowa� dalsze badania Uniwersytet Medyczny zdecydowa� si� na niezwyk�y krok. Podj�� decyzj� o powo�aniu sp�ki. W Medical Inventi udzia�ami podzieli�a si� uczelnia, dwoje naukowc�w i prywatny inwestor - biznesmen. Sp�ka stara si� obecnie o wsparcie finansowe na przeprowadzenie zaawansowanych bada� klinicznych na ludziach. W Katedrze i Zak�adzie Chirurgii Stomatologicznej UM "sztuczna ko��" jest ju� eksperymentalne wszczepiana podczas zabieg�w stomatologicznych pacjentom. Ponadto trwaj� dalsze eksperymenty na kr�likach oraz zwierz�tach leczonych w Klinice Chirurgii Ma�ych Zwierz�t Uniwersytetu Przyrodniczego.
Archiwum KUL
15 z 15
Bakterie �ywi�ce si� metanem, KUL
Naukowcy z Katedry Biochemii i Chemii �rodowiska KUL zauwa�yli, �e w kopalni w�gla kamiennego w Bogdance, jeszcze� nigdy nie zdarzy�o si�, by st�enie metanu osi�gn�o stan alarmowy. W ska�ach towarzysz�cych z�o�u w Bogdance odkryli bakterie metanotroficzne. Podobne znale�li te� na �l�sku. Maj� bardzo wa�n� w�a�ciwo�� - �ywi� si�" metanem. W ten spos�b jego st�enie, a wraz z nim zagro�enie wybuchem, maleje. Metan to problem niemal ka�dej kopalni na �wiecie, przyk�ad jeden z wielu - 18 wrze�nia 2009 r. w Kopalni "Wujek" w Rudzie �l�skiej zgin�o 20 g�rnik�w, a 36 zosta�o rannych. Przyczyn� tej tragedii by� w�a�nie wybuch gazu. Badania nad bakteriami metanotroficznymi, kt�re prowadzi KUL s� wyj�tkowe w skali kraju. Zajmuje si� tym zesp� pod kierownictwem prof. Zofii St�pniewskiej. Naukowcy zbudowali specjalne biofiltry, redukuj�ce st�enie metanu w kopalniach. Obecnie s� w fazie test�w.
Wszystkie komentarze