Scratch

Scratch

Scratch бол хүүхэд залуучуудад зориулсан анимэйшн, тоглоом, хөдөлгөөнт дүрс бүтээх боломжийг олгодог 2D орчинд буюу x y тэнхлэг дээр дүр болон дэвсгэр зургыг кодчилдог анхан шатны программын хэл юм. Scratch-ийг Scratch Foundation^[1] ашгийн бус байгууллага зохион бүтээж, удирдан хөгжүүлдэг.

Scratch нь 8-16 насны хүүхдүүдэд зориулагдсан бөгөөд логик сэтгэлгээ, төсөөлөн бодох, өөрийгөө илэрхийлэх, асуудал шийдвэрлэх чадваруудыг эзэмшүүлэх ач тустай. Scratch нь үнэ төлбөргүй бөгөөд 70 гаруй хэл дээр байдаг. ^[2] Scratch нь боловсрол олгох, сурахад хялбар байхаар бүтээгдсэн. Энэ нь блок дээр суурилсан програмчлалыг ашиглан интерактив түүх, тоглоом, урлаг, симуляци болон бусад зүйлсийг бүтээх хэрэгслүүдтэй.

Хэрэглэгчид блокуудыг чирч, эвлүүлэх гэх мэт бусад блокуудад угсрах замаар Scratch программыг ашигладаг. Олон блокийн бүтцийг скрипт гэж нэрлэдэг. Програмчлалын энэ аргыг (блок бүхий барилгын код) "чирч буулгах програмчлал" гэж нэрлэдэг.^[3]

2000-аад оны эхээр LLK нь хүүхдүүдэд чиглэсэн визуал програмчлалын хэлийг хөгжүүлсэн. 2003 онд Mitchel Resnick, Yasmin Kafai, John Maeda нар хүүхдүүдэд кодоор өөрийгөө илэрхийлэх шинэ програмчлалын орчинг хөгжүүлэхэд зориулж Үндэсний Шинжлэх Ухааны Сангийн тэтгэлэгт хамрагдсан. Митчел Ресник тэргүүтэй MIT Media Lab-ийн Lifelong Kindergarten бүлэг нь UCLA-ийн Ясмин Кафайгийн багтай хамтран Бостон, Лос Анжелес дахь Computer Clubhouses-тай нягт хамтран ажиллаж 2003 оноос хөгжүүлж эхэлсэн бөгөөд 2007 онд олон нийтэд танилцуулсан. ^[4]Scratch-ийн санаа нь хүүхдүүд интерактив түүх, тоглоом, хөдөлгөөнт дүрс бүтээхийг хүсдэг байсан ч тэдэнд тохирох хэрэгсэл байхгүй байсан тул Лого,EToys болон Computer Clubhouse ажлаас санаа авсан. Эхний хувилбар болох Scratch 1.0 нь Scratch 1.4-тэй тун төстэй байсан. Тэр үед зөвхөн оффлайн засварлагч л байсан, веб сайт нь төслүүдийг байршуулж, тоглох боломжтой жижиг блог байсан. Scratch томрох тусам вебсайт томорсон. Scratch 1.1, Scratch 1.2, Scratch 1.3, Scratch 1.4 гарсан. Энэ үед Scratch нь сая сая хэрэглэгчид, төслүүд, олон шинэ боломжууд гарч ирсэн.

2013 онд Scratch 2.0 гарсны дараа вебсайт болон хэрэглэгчийн интерфейс өөрчлөгдсөн. Scratch өссөөр 2018 онд 30 сая хэрэглэгчтэй болсон байна.Scratch 3.0 нь 2019 онд гарсан.

Scratch их хэмжээгээр өргөжсөний улмаас Scratch Foundation өргөжиж, 2019 оны 3-р сарын 12-ноос эхлэн Scratch-ийн дизайн, хөгжүүлэлт, дэмжлэгийг тэргүүлж байна. MIT нь Scratch Foundation-тай үргэлжлүүлэн хамтран ажиллах болно.^[5]

Scratch-ийн уриа нь "Төсөөл, программ, хуваалц". Энэ нь төсөл зохиох үндсэн зарчмыг баримталдаг. Хүн санаа гаргаж ирэн ("Төсөөл"), санаагаа Scratch ("Программ") дээр програмчилж, дараа нь түүнийг олон нийтэд нийтэлдэг ("Хуваалцах").^[6]

Scratch программыг хүүхдүүдэд компьютерын анхан шатны програмчлалыг нэвтрүүлэх хэрэгсэл болгон дэлхийн сургуулиуд өргөнөөр ашигладаг. Зарим багш нар Scratch Community-д сурагчдыг хянахын тулд Багшийн бүртгэлээр ч ашигладаг. Хүүхдүүд, тэр байтугай насанд хүрэгчид ч гэсэн Scratch програмчлалын үндсэн ойлголтуудыг олж авдаг бөгөөд анхан шатны мэдлэг олж авсны дараа бусад програмчлалын хэл рүү шилждэг. Scratch-ийг ашиглах явцад хүмүүс Scratch төслүүдийг бүтээх, бүтээлийг дахин найруулах, бусадтай хамтран ажиллах боломжтой.^[6]

Scratch- ийн гол зорилго бол програмчлалын туршлагагүй хүүхдүүдэд программын талаар сурахад хялбар болгох явдал юм.

Scratch хөгжүүлэлтийн орчны хэрэглэгчийн интерфэйс нь дэлгэцийг хэд хэдэн хэсэгт хуваадаг. Зүүн талд блокуудын хэсэг, дунд хэсэгт скриптийн хэсэг, баруун талд тайз болон спрайт жагсаалт байдаг. Блокны хэсэг нь кодын фрагментуудтай ("блок" гэж нэрлэдэг) тэдгээрийг палитраас скриптийн талбар руу чирч програм үүсгэх боломжтой. Палеттыг эмх цэгцтэй, ашиглахад хялбар байлгахын тулд хөдөлгөөн, харагдах байдал, дуу чимээ, хяналт, үйл явдал, мэдрэгч, оператор, хувьсагч болон бусад блокууд гэсэн есөн бүлэгт хуваагдана.

Хэрэглэгчдийн бүтээсэн төслүүдийг Scratch вэбсайт дээр хуваалцаж, бусад хүмүүс үзэх боломжтой.^[6]

Scratch Wiki нь Scratch -ийн вэбсайт, түүх, түүнийг тойрсон үзэгдлүүдийг дэмжих эх сурвалж юм. Хэдийгээр Scratch Team (Scratch-ийг хөгжүүлэгчид) дэмждэг боловч үүнийг үндсэндээ Scratchers (Scratch-ийн хэрэглэгчид) программ болон вэб сайтын талаарх мэдээлэл авах зорилгоор бичдэг. En.scratch-wiki.info дээрээс авах боломжтой.^[7]

Scratch нь ширээний компьютер, зөөврийн компьютер, таблет дээрх ихэнх вэб хөтчүүдэд ажилдаг. Гар утаснаасаа төслүүдийг үзэх боломжтой ч одоогоор утсан дээрээ төсөл үүсгэх, засварлах боломжгүй байна. Албан ёсоор дэмжигдсэн хөтчүүдийн жагсаалт :^[8]

Chrome (63+)

Ирмэг (15+)

Firefox (57+)

Safari (11+)

Internet Explorer-г ДЭМЖИГДЭЭГҮЙ.

Mobile Chrome (63+)

Mobile Safari (11+)

Scratch одоогоор 3.0 хувилбар дээр байна. Онлайн засварлагч нь 2019 оны 1-р сарын 2-нд албан ёсоор, оффлайн редактор нь дараа нь гарса��. Үүний өмнөх хувилбар нь 2013 оны 5-р сарын 9-нд гарсан Scratch 2.0 бөгөөд өмнөх хувилбарууд нь Scratch 1.4, Scratch 1.3, Scratch 1.2, Scratch 1.1, Scratch 1.0 юм. Хувилбар бүр нь мэдэгдэхүйц өөрчлөлтүүдтэй 2.0, 3.0 хувилбараар шинэчилсэн төдийгүй вэбсайтыг бүхэлд нь шинэчилсэн.

Scratch нь өгөгдөл хадгалах хувьсагч, жагсаалттай бөгөөд массивыг хуулбарлах боломжтой.

Scratch нь атомын давталт биш боловч Single Frame програмчлалын тусламжтайгаар дуурайж болно.

Scratch 2.0 нь процедур болон рекурсийг дэмждэг.^[9]