Od razu zaznaczę, że nie jestem znawcą sportów motorowych. Poza jednym. Od kilkunastu lat staram się oglądać każdy wyścig oraz kwalifikacje Formuły 1 i mam w tym pewnie ponad 90-procentową skuteczność. Oglądałem też kiedyś namiętnie MotoGP, a raz na jakiś czas, absolutnie w ramach ciekawostki, sprawdzę jakąś inną serię - DTM, WEC, Nascar czy Formułę E. Na pewno zauważyliście już pewnie pewną zależność. Wszystko to wyścigi. Jakoś nigdy nie ciągnęło mnie do rajdów, które z perspektywy widza sprzed telewizora wydawały mi się po prostu nudne. Brak mi w nich bezpośredniej rywalizacji, którą lubię na torach.
Z drugiej strony znam mnóstwo osób, które się rajdami fascynuje i potrafi o nich opowiadać z pasją. Okazja przejechania się najlepszym samochodem WRC sezonu 2023 r. brzmiała więc, jak zaproszenie do obcego świata. Po zaledwie kilku minutach na pokładzie zrozumiałem fenomen WRC.
Jari-Matti Latvala. Fin, który rywalizował z Loebem i Ogierem, stworzył potwora
Najlepiej mi znani kierowcy rajdowi to Robert Kubica i Kimi Raikkonen... Oczywiście żart. Nawet taki laik jak ja doskonale zna i podziwia dwóch francuskich kierowców, którzy na długo zdominowali stawkę w WRC. Najpierw wygrywał Sebastien Loeb, a schedę po nim przejął Sebastien Ogier. Skoro znam ich, to nazwisko Jari-Matti Latvala również nie było mi obce. Fin ma na koncie trzy tytuły wicemistrza świata (2010, 2014 i 2015), kiedy to uległ tylko i wyłącznie któremuś z Francuzów. Do tego Latvala dorzucił jeszcze w sezonach 2012 i 2013 trzecie miejsce w WRC. Mówimy więc o jednym z najlepszych rajdowych kierowców ostatnich lat.
Jari-Matti Latvala to już nie tylko pan kierowca, ale też pan szef. Fin w 2021 roku przejął stery w zespole Toyota Gazoo Racing WRT. Razem z japońską ekipą stworzyli prawdziwego rajdowego potwora. Zgadza się i samochód, i skład kierowców. Na Toyotę GR Yaris Rally1 Hybrid nie ma na odcinkach specjalnych mocnych.
Na dwa rajdy przed końcem sezonu, Toyota Gazoo Racing zapewniła sobie piąty z rzędu tytuł mistrzowski w klasyfikacji kierowców i pilotów. Ekipa zapewniła sobie zwycięstwo na początku października w Chile. W miniony weekend podczas rozgrywanego w San Marino Rajdzie Legend dalej świętowano. To właśnie przy okazji tej imprezy zaproszono mnie na fotel pilota.
Jazda Yarisem z WRC jest jak jazda kolejką górską
Denerwować zacząłem się, kiedy dotarliśmy na miejsce. Toyota GR Yaris Rally1 Hybrid wygląda bardzo groźnie i sam jej widok budzi respekt. W dodatku uwijała się wokół niej cała masa mechaników, kiedy odpalono silnik, to zaczęła wydawać odgłosy z piekła rodem, a przy aucie stała taka sława motorsportu jak sam Jari-Matti Latvala. Bać zacząłem się, kiedy na fotel pilota wcisnęła się pierwsza osoba, a Latvala ruszył na przejażdżkę.
Pełnym ogniem. Jari-Matti Latvala może i ma już prawie 40 lat, a jego głównym zadaniem jest planowanie, jak utrzymać formę zespołu, to wcale nie zawiesił kombinezonu w szafie. Cały czas jeździ. I to na najwyższym poziomie WRC. W tym sezonie wziął udział w Rajdzie Finlandii. Wie więc, jak wycisnąć z GR Yarisa Rally1 Hybrid wszystko, co w nim drzemie.
Kiedy to mnie usadzono w fotelu po prawej stronie fińskiego kierowcy szybko odkryłem, że Jari-Matti Latvala jest szalony. Od pierwszego wciśnięcia gazu już wiedziałem, że będzie grubo, a tę przejażdżkę zapamiętam na długo. Jeśli miałbym porównać jazdę GR Yarisem Rally1 Hybrid do czegokolwiek, co znam, byłyby to najbardziej hardcorowe kolejki górskie. Prędkość, hamowania i ostre zakręty dostarczają takich wrażeń.
Tylko, że ze dwa albo trzy razy bardziej. Nie ma tak brutalnego rollercoastera! Wiem, że mój kierowca jechał pewnie na 50-60 proc., a i tak rzucało mną w każdą stronę, a pasy chciały mi zmiażdżyć żebra. Do tego, w rajdówce jest gorąco i potwornie głośno.
Jednak nie to jest najgorsze. Najgorsze jest to, że nie widać, co się stanie zaraz. Kierowca WRC pędzi przed siebie i nie widzi, co jest za zakrętem albo wzniesieniem, a jedzie najszybciej, jak tylko potrafi. Musi zaufać wcześniejszemu rozpoznaniu trasy i pilotowi, który mówi mu, co ma robić. Dobrze, że Jari-Matti Latvala pokonał ten krótki odcinek wiele razy i znał go na pamięć. Ja jako pilot głównie milczałem. Ze strachu, ale i fascynacji niesamowitą jazdą na centymetry. Bałem się jak jeszcze nigdy w samochodzie, a jednocześnie miałem tyle frajdy i adrenaliny we krwi, że żałowałem, że te tortury się kończą. Chętnie popilotowałbym pana Latvalę na dłuższym odcinku, bo rajdy nagle bardzo mi się spodobały. Chyba zrozumiałem fenomen WRC. Ta przejażdżka z miejsca melduje się wśród moich najlepszych motoryzacyjnych przeżyć.
Potem okazało się, że Jari-Matti Latvala nie jest taki szalony
Kiedy wróciliśmy do bazy, a wszyscy, o dziwo, przeżyli, mieliśmy chwilę porozmawiać z szefem Toyota Gazoo Racing WRT już bez kasków, interkomu i walki o życie. Jako rajdowy laik znowu przede wszystkim skupiłem się na milczeniu, ale z rozmowy dowiedziałem się kilku ciekawych rzeczy. Choćby o Rajdzie Polski, który wraca do WRC. Ekipa Toyoty nie może się go doczekać, ponieważ zdaniem Latvali będzie to najszybsza runda w całym kalendarzu. Kierowcy już zacierają ręce.
Z innych ciekawych rzeczy Jari-Matti Latvala powiedział też, że walka w WRC jest zbyt kosztowna, a władze sportu powinny się zastanowić, jak obniżyć próg wejścia i umożliwić wejście na poziom Toyoty także innym producentom. W siedzibie Toyota Gazoo Racing WRT na pewno strzelają korki od szampanów przy każdym zwycięstwie zespołu, ale w długiej perspektywie taka dominacja wcale nie jest dobra. Brak rywalizacji sprawia, że od sportu zaczynają się odwracać kibice. Trudno ekscytować się w końcu kolejnym rajdem, kiedy wiemy, kto wygra. Znamy ten problem doskonale z Formuły 1. Niedawno mieliśmy fascynujące sezony, kiedy Verstappen i Hamilton bili się o wygraną co wyścig. Teraz? Bolid Red Bulla jest tak szybki, a Verstappen tak dobry, że oglądamy tylko rywalizację o drugie miejsce. To już tak nie bawi.
Dlatego tak ważne jest przyciągnięcie do WRC kolejnych producentów. Z Toyotą walczy tak naprawdę tylko Hyundai, a w stawce jeżdżą jeszcze samochody Forda (M Sport). Plotkuje się o wejściu Subaru. Jari-Matti Latvala przyznał też, że rajdy powinny się bardziej otworzyć na widza i spróbować przebić się do mainstreamu. Na sugestię jednego z dziennikarzy, że przydałoby się "Drive to Survive" w wersji WRC, tylko się uśmiechnął i przyznał, że mogłoby to być ciekawe.
Cieszy, że tak ważna osoba zauważa problem i szuka rozwiązań. Przyciągnięcie do WRC większej liczby zespołów i widzów napędzi cały sport i sprawi, że rywalizacja stanie się jeszcze ciekawsza. Nie tylko dla zapaleńców. Jak ogromny potencjał mają rajdy w 2023 r. i w ogóle motorsport, zobaczyłem właśnie podczas Rajdu Legend, o którym jeszcze wam opowiemy. Na stadion w San Marino przyszło całe mnóstwo widzów. I to w przeróżnym wieku. Materiał powstał na wyjeździe sfinansowanym przez Toyota Motor Europe, a w galerii wykorzystaliśmy zdjęcia organizatora. Przed publikacją nikt nie miał wglądu w treść artykułu.
