DNA-onderzoek naar de taxonomie van de vogels

De taxonomische indeling van Sibley-Ahlquist^[1] veroorzaakte een radicale omwenteling in het denken over de indeling van de hedendaagse vogels. Deze nieuwe indeling kwam tot stand op grond van vergelijkend onderzoek van DNA van vogels uit alle belangrijke groepen. Het was echter gebaseerd op DNA-DNA-hybridisatietechnieken, die inmiddels alweer als achterhaald beschouwd worden.

Deze omwenteling van Sibley-Ahlquist werd door Noord-Amerikaanse ornithologen in belangrijke mate aanvaard, daarbij inbegrepen de American Ornithologists' Union, maar in andere delen van de wereld is niet alles ervan zonder meer overgenomen, hoewel de indeling wel zijn invloed heeft uitgeoefend op de daar gehanteerde indelingen.

Een latere studie met verbeterde technieken, maar een kleiner aantal vogels heeft bijvoorbeeld gekeken naar wat de oudste vogelgroepen zijn. Traditioneel dacht men daarbij aan de Palaeognathae, dat zijn de loopvogels en de tinamoes. Dat wordt ook bevestigd door onderzoek. Daarna dacht men aan de duikers, futen en pinguïns, maar dat werd niet door DNA-resultaten bevestigd.

In plaats daarvan vond men dat het de eenden, zwanen en ganzen en de hoenders zijn die aan de basis van de stamboom staan. Op dit punt heeft ook de British Ornithologists' Union de nieuwe inzichten aanvaard en de Britse vogellijst -die in Europa hoog aangeschreven staat- zal voortaan met eendvogels en hoendervogels beginnen.

De onderzoekers Matthew Faine en Peter Houde^[2] onderzochten het intron 7 van het beta-fibrinogeen-gen. Op basis van dit ene gen identificeerden zij de Palaeognathae en de Galloanserae als een groep die apart stond van de rest van de Neognathae (de Neoaves). Maar zij gaven ook aan dat er binnen de Neoaves sprake zou zijn van twee hoofdgroepen, een kleinere die zij Metaves noemden en de rest die de Coronaves gedoopt werd. De Metaves bevatte de futen, de keerkringvogels, de flamingo's, de kagoe van Nieuw-Caledonië, de zonneral, de steltrallen van Madagaskar, de zandhoenders, de duiven, de nachtzwaluwen, gierzwaluwen en de kolibries. De rest van de vogels behoorde bij de Coronaves. Later werd deze indeling door voortgezet onderzoek bevestigd.^[3]

Pas in 2008 verscheen een nieuwe studie van vergelijkbare reikwijdte^[4] als die van Sibley-Ahlquist, maar nu gebaseerd op vergelijking van individuele base-paren, wat de beschikbare hoeveelheid informatie veel groter maakt. Een aantal resultaten van Sibley-Ahlquist werd er door bevestigd. De grote uitbreiding van de Ciconiiformes werd wel wat teruggebracht, maar werd voor een deel ook bevestigd in een nieuwe groep die wel wordt aangeduid als 'watervogels'. Daarnaast ontstaat er een nog veel grotere supergroep die wel de 'landvogels' genoemd wordt.

De resultaten van Hackett et al. vertonen opmerkelijke verschillen met de traditionele indeling: