Wikipedia:Wist je dat

Overzicht beheerpagina's
Overzicht navigatie

Elke dag wordt op de hoofdpagina een overzicht gegeven van wist-je-datjes, waarin sommige artikelen uit Wikipedia kort worden aangestipt. Hiertoe zijn verschillende sjablonen beschikbaar. Na een jaar wordt de cyclus van deze weetjes automatisch herhaald. De wist-je-datjes zijn bedoeld om bezoekers via deze manier naar artikelen te laten navigeren.

Het lijstje wordt dagelijks om 24.00 uur 's nachts (MET/MEZT, dus Belgische/Nederlandse tijd) automatisch vervangen, indien de pagina Sjabloon:Hoofdpagina_-_wist_je_dat_<datum> bestaat.
Hieronder staat een overzicht van vandaag en de tien vorige en tien volgende dagen.
Oude weetjes kun je vinden op Wikipedia:Archief/Wikipedia:Wist je dat/Oud.
Ideeën voor nieuwe weetjes kunnen geplaatst worden op het Wikiproject Wist je dat.

Voorbije 10 dagen	Komende 10 dagen
1 oktober ... doerians gelden als lekkernij, hoewel ze enorm stinken? ... de Sint Servaasbrug (1280-1298) de Romeinse brug van Maastricht verving die er iets noordelijker sinds het begin van de jaartelling had gestaan? ... sprekers van de Scandinavische talen van het vasteland nog geen drie minuten met elkaar kunnen praten zonder een Nedersaksisch leenwoord te gebruiken? ... Ann Burton als Nederlandse jazzzangeres al begin jaren 1970 succes had in Japan? ... voetballer Robin van Persie al op vijfjarige leeftijd werd aangenomen bij Excelsior, terwijl zes jaar de minimumleeftijd was?
30 september ... aangezien één astronomische eenheid gelijk is aan 8,317 lichtminuten, zonlicht er ruim acht minuten over doet om de aarde te bereiken en we de zon daardoor altijd zien zoals die ruim acht minuten eerder was? ... Mokum, bijnaam voor Amsterdam, eigenlijk gewoon stad betekent en vroeger met allerlei bijvoegsels ook voor andere steden werd gebruikt? ... poldermolen Arkens in Franeker als enige in Nederland vlinderwieken heeft? ... zeekomkommers dieren zijn waarop commercieel wordt gevist en die worden gegeten? ... volgens de wet van Benford de kans dat een bedrag op facturen en belastingbrieven begint met het cijfer 1 niet 10 procent is maar 30,1 procent?	2 oktober ... een stomme Franse film uit 2011 drie Golden Globes, zeven BAFTA Awards en vijf Oscars won? ... malaria tot 1959 in Nederland als inheemse ziekte voorkwam en dat de WHO Nederland pas in 1970 officieel malariavrij verklaarde? ... de schorzijdebij een van haar broedparasieten om de tuin leidt door een lokgangetje zonder eitje, maar met voedsel? ... er tijdens de Tweede Wereldoorlog 51 verzetsmensen werden bevrijd uit de gevangenis Blokhuispoort, waarbij geen schot is gelost en waarop geen vergeldingsactie door de SD volgde? ... de maniëristisch kunstschilder Cornelis Ketel (1548-1616) ook met zijn vingers en voeten schilderde?
29 september ... de Amerikaanse trompettist-zanger Chet Baker op 13 mei 1988 overleed door een val uit een hotelraam in Amsterdam? ... Blija Buitendijks het enige Nederlandse waterschap was zonder inwoners en daarom niet aan de waterschapsverkiezingen meedeed? ... de Chinese admiraal Zheng He onder de Ming-dynastie in de 15e eeuw zeven vlootexpedities naar de Indische Oceaan ondernam? ... Anne Zernike in 1911 in het Friese Bovenknijpe werd beroepen als eerste vrouwelijke predikant van Nederland? ... de Nederlander Fred Kaps (1926-1980) driemaal is uitgeroepen tot wereldkampioen goochelen?	3 oktober ... een zombie-uitbraak waar niets tegen wordt gedaan onze maatschappij waarschijnlijk zou wegvagen? ... in een tunnel door de Noorse berg Gaustatoppen een treintje naar de top rijdt, dat lang voor militaire doeleinden werd gebruikt? ... de hutspot die gegeten werd bij Leidens ontzet anders dan bij het huidige 3 oktoberfeest geen aardappel bevatte, maar pastinaak? ... volgens de wet van Benford de kans dat een bedrag op facturen en belastingbrieven begint met het cijfer 1 niet 10 procent is maar 30,1 procent? ... er een 57 kilometer lange, 23 meter diepe vaargeul in de Noordzee is gegraven voor toegang tot de haven van Rotterdam?
28 september ... Jan Raas vijfmaal de Amstel Gold Race won en Amstel Gold Raas als bijnaam had? ... de KLM de oudste nog onder oorspronkelijke naam vliegende luchtvaartmaatschappij is? ... de plakker in 1868 ontsnapte uit een kweek van een Franse wetenschapper in Medford, Massachusetts en zich nadien heeft ontwikkeld tot een plaaginsect in Noord-Amerika? ... de euro ook de officiële munt is in een aantal landen die geen lid zijn de Europese Unie? ... het Nedersaksisch in al zijn vormen door ongeveer 1,8 miljoen Nederlanders en nog eens 3 miljoen Duitsers gesproken wordt?	4 oktober ... dierendag wordt gevierd op 4 oktober, omdat het de feestdag is van de heilige Franciscus van Assisi, die volgens een legende preekte voor dieren? ... er op plaatsen rond de zuidpool van de maan lagere temperaturen zijn gemeten dan de gemiddelde temperatuur op Pluto? ... rupsen en bastaardrupsen duidelijk van elkaar zijn te onderscheiden door het aantal schijnpoten? ... Friese talen behalve in Friesland ook in Saterland en het Deens-Duitse grensgebied worden gesproken? ... de saxofoon is uitgevonden door de Belg Adolphe Sax en, hoewel van metaal, wordt gerekend tot de houtblazers?
27 september ... de Japanse torpedobootjager Hatsukaze tijdens de Tweede Wereldoorlog vier zeeslagen wist te overleven en tot zinken werd gebracht door een botsing met een kruiser uit de Japanse vloot? ... Wim T. Schippers in 1962 een kunstwerk van pindakaas maakte dat scholieren in 1997 bestrooiden met hagelslag en boterhammen? ... sociaal-psychologisch onderzoek heeft aangetoond dat hitte mensen agressiever maakt? ... er op de oceaanbodem bergen voorkomen met platte toppen van wel 10 kilometer doorsnede? ... een kilobyte sinds 1998 genormeerd is als 1000 bytes en niet meer als 1024 bytes?	5 oktober ... in de klassieke logica geldt dat uit een innerlijk tegenstrijdige bewering alles kan worden afgeleid? ... het gerezen brood zoals we dat nu in Europa kennen waarschijnlijk in Egypte is ontstaan? ... plaaginsecten kunnen worden bestreden door veel onvruchtbare mannetjes los te laten? ... het verhaal over de pot met goud aan het einde van een regenboog afkomstig is uit de Ierse folklore waarin zo'n pot bewaakt wordt door een leprechaun? ... het aantal waterschappen in Nederland in 1950 ongeveer 2600 bedroeg, terwijl er in 2015 nog maar 24 over waren?
26 september ... de dagtemperatuur op Mercurius lager is dan de temperatuur op Venus, hoewel Venus verder van de zon staat? ... het Twents vaak umlaut gebruikt om mannelijke en onzijdige zelfstandige naamwoorden in meervoud en verkleinvorm te zetten? ... de Sex Pistols hun bekendste single God Save the Queen uitbrachten bij het zilveren jubileum van koningin Elizabeth? ... het graafschap Holland vanaf 1581 niet geleid werd door een graaf, maar door de Staten van Holland en West-Friesland? ... pas in 2009 werd ontdekt dat komodovaranen gifklieren bezitten, terwijl daarvoor werd gedacht dat bacteriën in de bek verantwoordelijk waren voor de giftigheid van hun beet?	6 oktober ... de stad Zwolle tijdens de stadsbrand van 1324 op negen huizen en een kapel na afbrandde? ... de Duitse Katharina Molitor in 2015 wereldkampioene werd bij het speerwerpen, maar ook in de hoogste Duitse volleybalcompetitie uitkwam? ... rastafari hun levensbeschouwing niet als geloof zien? ... de grenzen van de Amerikaanse staten Colorado, Utah en Wyoming, een paar door geodeten gemaakte vergissingen daargelaten, precies noord-zuid en oost-west lopen? ... Nederland betrokken was in de langste oorlog ooit, tot na 335 jaar de vrede met de Scilly-eilanden officieel werd getekend?
25 september ... korenmolen De Blazekop in het Zeeuwse Ovezande als enige molen in Nederland nog is uitgerust met bilauwieken op één roede? ... pokken de eerste virusziekte was die, na een uitgebreid vaccinatieprogramma, wereldwijd uitgeroeid werd? ... de sneeuwmug (Chionea belgica), waarvan men lang dacht dat die alleen in België voorkwam, zich in de winter voortplant en geen vleugels heeft? ... Nokia een waarschuwingssignaal voor een ontvangen sms heeft, dat de morsecode is voor de letters sms (3 korte piepjes, 2 lange en weer 3 korte)? ... de giftige voorjaarskluifzwam geldt als delicatesse?	7 oktober ... Superman als stripfiguur de eerste superheld is, sinds in 1938 het eerste stripalbum over hem verscheen? ... in een holle zomereik in Allouville-Bellefosse in de zeventiende eeuw twee kapelletjes zijn gemaakt, die nog steeds kunnen worden bezocht? ... het Nedersaksisch gesproken wordt van het (noord)oosten van Nederland tot aan Denemarken en Polen? ... Bob Marley de auteursrechten van het nummer No Woman, No Cry, dat gaat over de kracht van vrouwen, weggaf aan een vriend om een gaarkeuken in stand te houden? ... de runderlintworm alleen de mens als definitieve gastheer heeft?
24 september ... de hit O Superman van Laurie Anderson uit 1981 geïnspireerd is op een opera van Jules Massenet? ... Mozes in de kunst vaak met hoorntjes werd afgebeeld omdat Bijbelvertalers het Hebreeuwse woord קרן (karan) verkeerd hadden geïnterpreteerd? ... Eddy Merckx vrijwel alle belangrijke wielerwedstrijden wist te winnen, maar nooit Parijs-Tours? ... Johnny Weissmuller, de beroemde vertolker van Tarzan in films van 1932 tot 1948, eerder Olympisch zwemkampioen was en ook nog een Olympische medaille in het waterpolo won? ... het wapen van Zeeland en de bijbehorende wapenspreuk Luctor et Emergo niet verwijzen naar de strijd tegen de zee?	8 oktober ... de raket in China is uitgevonden en de eerst bekende raket die als brandstof buskruit had werd ontwikkeld door Tang Fu in dat land in 998? ... er tot 1932 zestien passagiersspoorverbindingen waren tussen België en de Franse regio Nord-Pas-de-Calais? ... ijskristallen vierkant kunnen zijn? ... de naam van het noordpoolgebied, Arctis, is afgeleid van het Griekse woord voor "beer" en verwijst naar de sterrenbeelden Grote Beer en Kleine Beer? ... de Belgische karikaturist Karl Meersman op zijn dertiende een tekenwedstrijd won, waarvoor hij aanvankelijk was gediskwalificeerd omdat de jury niet geloofde dat hij de tekenaar kon zijn?
23 september ... Playboy-oprichter Hugh Hefner zijn carrière begon als striptekenaar? ... de Jan Schaeferbrug elke vijf jaar ontmanteld wordt om aanmeren in de IJhaven tijdens Sail Amsterdam mogelijk te maken? ... er een paardentram getrokken door een muilezel heeft gereden in Willemstad op Curaçao? ... de Noordse stern in zijn leven 2,4 miljoen kilometer kan vliegen, ongeveer drie keer heen en weer naar de maan? ... de schrijver van het boekenweekgeschenk in de jaren veertig, vijftig en zestig meestal anoniem was, om de lezers te laten raden wie de schrijver was?	9 oktober ... de naam 'vrijdag' verwijst naar een Germaanse godin van de liefde, Friia ofwel Freya? ... Londen tussen 1831 en 1925 de grootste stad ter wereld was? ... 90% van de volwassenen in Nederland antistoffen tegen klierkoorts (de ziekte van Pfeiffer) heeft? ... maretak, grote ratelaar en hengel voorbeelden zijn van halfparasieten? ... Clara Hughes als wielrenster bij zowel de wegwedstrijd als de tijdrit Olympische medailles heeft gewonnen en daarnaast als schaatsster Olympisch kampioene werd?
22 september ... een mandoline zowel een muziekinstrument als een keukengerei is? ... schubben van vissen vaak jaarringen hebben vergelijkbaar met die van bomen? ... Eric Gerets in het seizoen 1987/88 met PSV Eindhoven de Europacup I won en daarmee de enige Belgische voetballer is die daar ooit in slaagde? ... de hinderlaag bij Rineen in 1920 een groot succes was voor de Mid-Clare Brigade van het IRA omdat men wist te ontsnappen toen een onverwachte legermacht opdook? ... de Eemshaven een van de grootste computercentra van Europa huisvest en Google daar 100.000 servers in gebruik heeft?	10 oktober ... Queen twee albums vernoemde naar films van The Marx Brothers, namelijk A Night at the Opera en A Day at the Races? ... George Bernard Shaw zowel een Nobelprijs voor Literatuur als een Oscar heeft gekregen? ... de Nederlandse band Clan of Xymox zijn succes vooral in het buitenland behaalde, zoals met Twist of shadows, waarvan er in de Verenigde Staten 300.000 exemplaren werden verkocht? ... de Scheldebrug tussen Temse en Bornem met 374 meter de langste brug van België over water is? ... de programmeertaal Python is ontworpen door de Nederlander Guido van Rossum en is vernoemd naar het komisch-satirische televisieprogramma Monty Python's Flying Circus?
21 september ... het natuurgebied Bargerveen in Drenthe een restant van ongeveer 2100 hectare hoogveen is van het vroeger vele malen grotere Bourtangermoeras? ... in de provincie Zeeland niet minder dan 117 dorpen zijn verdwenen in de zee? ... het verschil tussen dag- en nachttemperatuur op Mercurius zo'n 600 graden is? ... biomimetici zich laten inspireren door de natuur om menselijke toepassingen uit te vinden of te verbeteren? ... de Sovjet-Unie in haar bijna zeventigjarige bestaan maar één president heeft gehad?	11 oktober ... de avocado haar naam ontleent aan het Nahuatl woord ahuacatl, dat ook teelbal betekent? ... tandwalvissen de enige zoogdieren met maar één neusgat zijn? ... de zwaarste eruptie uit de geschiedenis, de uitbarsting van de Tambora op Soembawa in april 1815, leidde tot het jaar zonder zomer in Europa? ... er in Australië een monument en een herdenkingshal zijn opgericht ter ere van de vlinder Cactoblastis cactorum? ... de meeste satellieten op een hoogte van enkele honderden kilometers vliegen, binnen de aardatmosfeer?

Alle dagen

Januari	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
Februari	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29
Maart	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
April	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
Mei	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
Juni	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
Juli	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
Augustus	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
September	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
Oktober	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
November	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
December	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31

Wikipedia:Wist je dat

Alle dagen

Zie ook