Y

	Y
	;
	;
Bruk
Skriftsystem	Latinsk skrift
Type	Alfabet
Fonetisk bruk	[y]; [ʏ]; [ɨ]; [j]; [i]; [iː]; [ɪ]; [ɘ] ; [ə]; [ɯ]; [ɛː]; [ɥ]; [ɣ̟]; [ɛi]; /waɪ/; /aɪ/
Unicode	U+0059, U+0079
Plass i alfabetet	; Talverdi: 25
Historie
Tidsperiode	54 til no
Etterkomarar	• U; • V; • W; • Ỿ; • ¥; • Ꮙ; • Ꮍ; • Ꭹ
Slektningar	F; Ѵ; У; Ў; Ұ; Ү; ו; و; ܘ; וּ; וֹ; ࠅ; 𐎆; 𐡅; ወ; વ; ૂ ુ; उ
Anna
Tilknytte tal	25
Skriveretning	Venstre til høgre

Y (y) er den 25. bokstaven i det latinske alfabetet og den 20. bokstaven i det greske alfabetet (Υ, υ). Grekarane har kanskje teke teiknet opp frå ei eldre stavingsskrift som var i bruk på Kypros. I gresk var lydverdien til bokstaven opphavleg u, seinare y. Etruskarane, og frå dei romarane, tok opp bokstaven som V (sjå U og V). Under Augustus vart rettskrivinga på latin endra til y. I seingresk tid vart både υ og οι uttalt i. For å vise til at lyden skulle skrivast υ, ikkje οι, sa ein at ein skulle skrive «y psilon», «berre y»; derav namnet.

Alfabetet
A	B	C	D	E
F	G	H	I	J
K	L	M	N	O
P	Q	R	S	T
U	V	W	X	Y
Z	Æ	Ø	Å

Y er i norsk ein trong, fremre, runda vokal. På engelsk er bokstaven dels teikn for i (system), dels for ai (spy) og dels for j (year). På fransk er bokstaven teikn for i og på tysk dels for y, dels for i (i opphavlege tyske ord vert ü nytta).

Y kan tyde

kjemisk symbol for grunnstoffet yttrium.
symbol for SI-prefikset yotta, lik 10²⁴.
y er symbol for SI-prefikset yokto, lik 10^-24.
den andre ukjende verdien i ei matematisk likning med to eller fleire ukjende, eller verdien for andreaksen i eit koordinatsystem
namnet på det eine kjønns kromosomet
symbolet for tyrosin i ei polypeptidlenkje
ein del av eit asteroidenummer som syner at lekamen blei oppdaga mellom den 16. og den 31. desember

Y som namn

Y er ein kommune i Matanuska-Susitna Borough i Alaska
Y (uttala «i») er ein fransk kommune i departementet Somme i Picardie. Innbyggjarane i kommunen heiter ypsilonarar, etter det franske namnet for bokstaven y.
vert nytta mellom faren og mora sitt etternamn i spanske familienamn, til dømes Ortega y Gasset.

Kjelder

«Y – bokstav» i Store norske leksikon, snl.no.