1976
1976
| |
---|---|
Ans : 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 Decennis : Cronologia mesadièra : Cronologias tematicas : Autres calendièrs : |
Aquesta pagina concernís l'an 1976 del calendièr gregorian.
Eveniments
modificarOccitània
modificarFrança
modificarEuròpa
modificarTemptativa de còp d'estat menada per lei partisans dau partit islamista Umma dirigit per Sadiq al-Mahdi. Un milièr d'òmes venguts de Libia intrèron dins la capitala e assaièron de conquistar lei luòcs dau poder sodanés. Après tres jorns de combats, foguèron finalament vencuts per l'arribada d'unitats blindadas e lo sostèn d'Egipte au govèrn de Gaafar Nimeiry. Lei relacions entre Sodan e Libia venguèron marridas per d'annadas. En revènge, Nimeiry decidèt de se raprochar deis islamistas per neutralizar la principala fònt d'oposicion a son poder e acomencèt rapidament de negociar una aliança ambé Sadiq al-Mahdi.
Independéncia dau país lo 29 de junh.
Arts
modificarSciéncias e tecnicas
modificarArmament
modificarIntrada en servici dau premier carri de combat de tresena generacion (lo T-80 sovietic). A respèct dei carris de segonda generacion, dispausan d'un blindatge composit pus resistent, d'una velocitat pus importanta e de sistèmas informatics d'estabilizacion e de contraròtle de tir que permeton de destrurre rapidament una buta a una portada d'au mens 2 000 m.
Capitada de la mesa en orbita de la mission estatsunidenca Viking 2 a l'entorn de Mart. Lo 3 de setembre, la sonda principala larguèt un module d'atteratge que capitèt de se pausar a la superficia de la planeta. La mission estudièt en particular la composicion atmosferica e la preséncia d'una forma de vida. Foncionèt fins a 1978.
Descubèrta d'un lepton novèu dich tau per Martin Lewis Perl. Aquela particula a de proprietats similaras a aquelei de l'electron mai sa massa es aperaquí 3 500 còps pus granda. L'autor d'aquela descubèrta recebèt lo Prèmi Nobel de Fisica 1995.
Intrada en servici dau Cray-1 que foguèt lo premier superordinator. Desvolopat per la companhiá estatsunidenca Cray, conoguèt un succès important e plusors unitats foguèron produchas.
D'autra part, desvolopament dau sistèma operatiu CP/M per l'engenhaire estatsunidenc Gary Kildall (1942-1994). Aqueu sistèma venguèt rapidament lo sistèma d'esplecha estandard deis ordinators 8 bits de la fin deis annadas 1970 fins au desvolopament de MS-DOS per Microsoft.
A partir dei trabalhs dau genetician estatsunidenc Baruch Blumberg (1925-2011), desvolopament dau premier vaccin còntra l'epatita B per una còla dirigida per lo mètge francés Philippe Maupas (1939-1981).
Economia
modificar- 9 d'agost - Audrey Tautou, actritz francesa
- 27 de setembre - Francesco Totti, fotbolaire italian
- 10 de genièr - Howlin' Wolf, musician american (n.1910)
- 12 de genièr - Agatha Christie, escrivana anglesa (n.1890)
- 1 de febrièr - Werner Heisenberg, fisician alemand, Prèmi Nobel de Fisica (n.1901)
- 1 de febrièr - George Whipple, scientific american, Prèmi Nobel de Fisiologia o Medecina (n.1878)
- 1 d'abril - Max Ernst, pintor surrealista alemand (n. 1891)
- 17 d'abril - Henrik Dam, mètge danés, Prèmi Nobel (n.1895)
- 26 de mai - Martin Heidegger, filosòf alemand (n.1889)
- 22 d'agost - Juscelino Kubitschek de Oliveira, president de Brasil (n.1902)
- 26 de setembre - Lavoslav Ružička, quimista croat, Prèmi Nobel (n.1887)
- 6 de decembre - João Goulart, president de Brasil (n.1918)
- Prèmi Nobel de Fisica :
- Prèmi Nobel de Quimia :
- Prèmi Nobel de Fisiologia o Medecina :
- Prèmi Nobel de Literatura :
- Prèmi Nobel de la Patz : Betty Williams, Mairead Corrigan
- Prèmi Nobel d'Economia : Milton Friedman