1455
rok kalendarzowy w XV wieku
Rządzący państwami w 1455
Wydarzenia w Polsce
edytuj- luty – wojna trzynastoletnia: zaciężne wojska krzyżackie bezskutecznie oblegały miasto i zamek w Lubawie.
- 15 maja-21 maja – w Piotrkowie obradował sejm[1].
- 25 maja – wojna trzynastoletnia: klęska wspierającego stronę polską dolnopruskiego pospolitego ruszenia z krzyżackimi najemnikami w bitwie pod Iławą[2].
- 24 czerwca-3 lipca w Piotrkowie obradował sejm walny[3].
- 9 lipca – przywilej piotrkowski Kazimierza Jagiellończyka upoważnił Gdańsk do samodzielnego wydawania wilkierzy i nakładania podatków. Oddawał na wyłączne użytkowanie mennicę oraz prawo kontroli wybrzeża pruskiego od Księstwa Słupskiego do posiadłości Elbląga.
- 10 lipca – wojna trzynastoletnia: wypad krzyżackiej załogi Gniewu zdobył i splądrował miasto i port w Świeciu, całkowicie rozbijając działające w oparciu o to miasto prozwiązkowe stronnictwo rycerstwa pomorskiego, którego przywódcy zginęli lub znaleźli się w niewoli, chociaż Krzyżacy nie podjęli próby zdobycia miejscowej twierdzy.
- 14 lipca – wojna trzynastoletnia: wojska krzyżackie zdobyły Knipawę.
- 17 sierpnia – wojna trzynastoletnia: Olsztyn skapitulował przed najemnikami krzyżackimi.
- Gdańsk – zburzenie przez gdańszczan Młodego Miasta.
- Wielki pożar w Krakowie.
- Zakon krzyżacki sprzedał Drezdenko Brandenburgii, pomimo sporu o nie z Królestwem Polskim.
- Papież Kalikst III obłożył klątwą wszystkich mieszkańców Pomorza i Prus którzy wystąpią przeciw zakonowi krzyżackiemu[4].
Wydarzenia na świecie
edytuj- 8 stycznia – papież Mikołaj V bullę Romanus Pontifex, w której przyznawał królowi portugalskiemu Alfonsowi V, jego sukcesorom i infantowi Henrykowi prawo podboju nowych terenów w Afryce, walki z niewiernymi i monopol na handel, a tym którzy by Portugalczykom utrudniali ich dzieło groził ekskomuniką.
- 23 lutego – umowna data publikacji pierwszej drukowanej książki - Biblii Gutenberga.
- 8 kwietnia – Kalikst III został papieżem.
- 22 maja – zwycięstwo armii Yorków w I bitwie pod St Albans rozpoczęło trwającą 30 lat Wojnę Dwóch Róż, walkę o tron angielski pomiędzy dwoma liniami Plantagenetów: Lancasterami (czerwona róża w herbie) i Yorkami (biała róża).
- 8 lipca – porwanie książąt z Altenburga. Kunz von Kauffung, Wilhelm von Mosen i Wilhelm von Schönfels uprowadzili dwóch synów elektora saskiego Fryderyka II Łagodnego.
- 7 listopada – po 24 latach od spalenia na stosie, w katedrze Notre-Dame w Paryżu rozpoczął się proces rehabilitacyjny Joanny d’Arc.
- Ukazała się Biblia Gutenberga, pierwsze wydawnictwo wykonane za pomocą druku, przy użyciu czcionki ruchomej.
Urodzili się
edytuj- 2 lutego – Jan II Oldenburg, król Danii, Norwegii i Szwecji (zm. 1513)
- 3 marca – Jan II Doskonały, król Portugalii (zm. 1495)
- 3 marca – Ascanio Sforza, włoski kardynał (zm. 1505).
- 2 sierpnia – Jan Cicero, elektor Brandenburgii (zm. 1499)
Zmarli
edytuj- 18 lutego – Fra Angelico, malarz włoski (ur. ok. 1387)
- 24 marca – Mikołaj V, papież kościoła katolickiego (ur. 1397)
- 1 kwietnia – Zbigniew Oleśnicki, kardynał, doradca Władysława Jagiełły i Władysława Warneńczyka (ur. 1389)
- Peter Payne – angielski teolog, husyta i lollard (ur. ok. 1380)
Przypisy
edytuj- ↑ Ryszard Rosin, Piotrków miejscem wieców, zjazdów, konfederacji i sejmów przed 1493 r., w: Piotrków sejmowy, Piotrków 1995, s. 32.
- ↑ J.W. Dyskant, Zatoka Świeża 1463, s. 108.
- ↑ Wojciech Fałkowski, Rok trzech sejmów, w: tenże, Pierwsze stulecie Jagiellonów, Kraków 2017, s. 294.
- ↑ Marian Biskup, Dzieje narodu i państwa polskiego. Wojna trzynastoletnia, Kraków 1990, s. 49.