Jan Peszek

polski aktor

Jan Peszek, właśc. Henryk Jan Peszek[3] (ur. 13 lutego 1944 w Szreńsku) – polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, reżyser teatralny i pedagog.

Jan Peszek
Ilustracja
Jan Peszek (2019) Foto: Paweł Matyka
Imię i nazwisko

Henryk Jan Peszek

Data i miejsce urodzenia

13 lutego 1944
Szreńsk

Zawód

aktor, reżyser, pedagog

Współmałżonek

Teresa Peszek (od 1969)

Lata aktywności

od 1966

Zespół artystyczny
Teatr Polski we Wrocławiu
(1966–1975)
Teatr Nowy w Łodzi
(1975–1979)
Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi
(1979–1981)
Teatr Polski w Poznaniu
(1981–1982)
Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie
(1986–1992, 2003–2010)
Teatr Narodowy w Warszawie
(1997–1998)
Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
J. Peszek, M. Peszek, M. Nogaś[1]
Zespół MW 2 w drodze do Rønne[2]
Odcisk dłoni i podpis J. Peszka w Alei Gwiazd w Międzyzdrojach

Życiorys

edytuj

Urodził się w Szreńsku. Dzieciństwo i młodość spędził w Andrychowie. Ukończył krakowską PWST w 1966, w tym samym roku debiutował – na deskach Teatru Polskiego we Wrocławiu. W następnych latach pracował m.in. w łódzkim Teatrze Nowym i krakowskim Starym Teatrze, a w ostatnich latach regularnie pojawiał się na scenach warszawskich (Teatr Narodowy i Teatr Rozmaitości). W latach 1964–1998 był członkiem awangardowego Zespołu MW 2[4][5]. W swoim dorobku ma role u najsłynniejszych polskich reżyserów teatralnych: Jerzego Krasowskiego, Kazimierza Dejmka, Mikołaja Grabowskiego, Jerzego Jarockiego, Krystiana Lupy, Michała Zadary czy Grzegorza Jarzyny.

Profesor krakowskiej Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego[6].

Laureat Nagrody im. Aleksandra Zelwerowicza – przyznawanej przez redakcję miesięcznika „Teatr” – za sezon 1986/1987, za rolę w Scenariuszu dla trzech aktorów Bogusława Schaeffera w Teatrze STU w Krakowie oraz za rolę Jakuba w przedstawieniu Republika marzeń Brunona Schulza w Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie.

W filmie debiutował już w 1969 w Znakach na drodze, jednak regularnie na ekranach kinowych zaczął się pojawiać dopiero na początku lat 80. Zagrał w kilkudziesięciu polskich filmach, w jego filmografii znajdują się role m.in. w: Był jazz Falka, Trójkącie bermudzkim Wójcika, Ferdydurke Skolimowskiego, Śmierci jak kromka chleba Kutza, Łabędzim śpiewie Glińskiego, Ucieczce z kina „Wolność” Marczewskiego i Darmozjadzie polskim Wylężałka.

W RMF FM czytał kryminalno-polityczne powieści Klary Weritas: W imię Ojca (2007/2008 r.) oraz Trzy dni Pontona (2008/2009 r.)[7]. W PR3 czyta autobiograficzną książkę noblisty Mario Vargas Llosy Jak ryba w wodzie. Wspomnienia[8].

Jest ojcem aktorki i piosenkarki Marii (wraz z nią i zespołem Voo Voo nagrał płytę Muzyka ze słowami) oraz aktora, Błażeja.

Filmografia

edytuj

Polski dubbing

edytuj

Dyskografia

edytuj

Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. IX Festiwal Góry Literatury, 2023.
  2. Zespół MW 2 na promie z Ystad na koncert w ramach „Bornholms Musik-Festival”. Jan Peszek – drugi od lewej. w dniu 20 lipca 1986.
  3. a b M.P. z 2015 r. poz. 53.
  4. Zespoły [online], polmic.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
  5. „Ensemble MW2" – Życie i twórczość | Artysta | Culture.pl [online], culture.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
  6. Wykaz pedagogów PWST w Krakowie. [dostęp 2014-01-13].
  7. Klara Weritas [online], 30 lat RMF FM [dostęp 2024-05-04].
  8. Jan Peszek wciela się w Noblistę w Trójce [online], Polskie Radio Program III, 10 grudnia 2010 [dostęp 2024-05-04] (pol.).
  9. Podziękowanie za zasługi w umacnianiu wolności. prezydent.pl, 11 listopada 2014. [dostęp 2014-11-11].
  10. Jan Peszek laureatem Nagrody BOYA | AICT Polska [online], www.aict.art.pl, 29 września 2021 [dostęp 2024-04-23] (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj