Kormorany

Kormorany
	Phalacrocoracidae
	Reichenbach, 1850
	; Przedstawiciel rodziny – kormoran zwyczajny (Phalacrocorax carbo)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	głuptakowe
Podrząd	głuptakowce
Rodzina	kormorany
	Typ nomenklatoryczny
	Phalacrocorax Brisson, 1760
Rodzaje
	8 rodzajów – zobacz opis w tekście
	8 rodzajów – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Kormorany^[2], kormoranowate (Phalacrocoracidae) – rodzina ptaków z rzędu głuptakowych (Suliformes).

Zasięg występowania

Rodzina obejmuje gatunki wodne, zamieszkujące brzegi mórz, jezior i rzek wszystkich kontynentów^[3]^[4].

Cechy charakterystyczne

Ptaki te charakteryzują się następującymi cechami:

długość ciała 45–100 cm^[3]
rozpiętość skrzydeł 80–160 cm
masa 0,9–4,9 kg
silnie wydłużona sylwetka^[5]
długa szyja^[5]
długi, prosty, haczykowato zakończony dziób^[5]
nogi przesunięte ku tyłowi
w ubarwieniu dominują ciemne barwy lub czerń, często z zieloną albo niebieską opalizacją^[3]
barwne tęczówki
barwna skóra nóg i w okolicy dzioba
doskonali lotnicy
dobrze pływają i nurkują
upierzenie nie jest wodoodporne – po nurkowaniu muszą je wysuszyć
zasadniczo gnieżdżą się kolonijnie^[3]
zazwyczaj 2 do 4 jaj w zniesieniu
błony między palcami^[5]
gniazdowniki.

Mniejsze gatunki kormoranów nurkują zwykle na głębokości 5–10 m, większe zazwyczaj do 30 m. Maksymalna odnotowana głębokość, na jaką nurkował kormoran żałobny (Phalacrocorax atriceps melanogenis), wynosi 145 m^[6].

Systematyka

Do rodziny należą następujące rodzaje^[2]:

Afrocarbo Kennedy, Salis, Seneviratne, Rathnayake, Nupen, Ryan, Volponi, Lubbe, Rawlence & Spencer, 2023
Microcarbo Bonaparte, 1856
Poikilocarbo Boetticher, 1935 – jedynym przedstawicielem jest Poikilocarbo gaimardi (Garnot, 1828) – kormoran czerwononogi
Urile Bonaparte, 1856
Phalacrocorax Brisson, 1760
Gulosus Montagu, 1813 – jedynym przedstawicielem jest Gulosus aristotelis (Linnaeus, 1761) – kormoran czubaty
Nannopterum Sharpe, 1899
Leucocarbo Bonaparte, 1856

Kladogram

Uproszczone drzewo filogenetyczne (metoda bayesowska) na podstawie analiz z 2023 roku^[7]:

	Leucocarbo bransfieldensis

	Leucocarbo melanogenis

	Leucocarbo nivalis

	Leucocarbo purpurascens

Leucocarbo verrucosus

	Leucocarbo atriceps

	Leucocarbo georgianus

Leucocarbo albiventer

	Leucocarbo campbelli

	Leucocarbo colensoi

	Leucocarbo chalconotus

	Leucocarbo onslowi

Leucocarbo carunculatus

Leucocarbo ranfurlyi

Leucocarbo bougainvillii

Leucocarbo magellanicus

	Nannopterum auritum

	Nannopterum brasilianum

Nannopterum harrisi

	Gulosus aristotelis

	Phalacrocorax carbo

	Phalacrocorax capillatus

Phalacrocorax capensis

	Phalacrocorax fuscescens

	Phalacrocorax varius

	Phalacrocorax fuscicollis

	Phalacrocorax sulcirostris

	Phalacrocorax featherstoni

	Phalacrocorax punctatus

Phalacrocorax nigrogularis

Phalacrocorax neglectus

	Urile pelagicus

	Urile urile

Urile penicillatus

	Poikilocarbo gaimardi

Microcarbo melanoleucos

	Microcarbo niger

	Microcarbo pygmaeus

	Afrocarbo africanus

	Afrocarbo coronatus

Przypisy

↑ Phalacrocoracidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Phalacrocoracidae Reichenbach, 1849-50 (1836) – kormorany – Cormorants (wersja: 2023-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-10-10].
↑ ^a ^b ^c ^d D.W.D.W. Winkler D.W.D.W., S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J. Lovette S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J., Cormorants and Shags (Phalacrocoracidae), version 1.0, [w:] S.M.S.M. Billerman, B.K.B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2020, DOI: 10.2173/bow.phalac1.01 [dostęp 2020-05-21] (ang.).
↑ P. Rasmussen, D. Donsker (red.): Storks, frigatebirds, boobies, cormorants, darters. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-04]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Lars Svensson: Przewodnik Collinsa. Ptaki. Wyd. II. Warszawa: Multico, 2017, s. 78. ISBN 978-83-7763-406-6.
↑ Tremblay et al. Time budget and diving behaviour of chick-rearing Crozet shags. „Canadian Journal of Zoology”. 83 (7), s. 971, 2005. (ang.).
↑ M. Kennedy, A.T. Salis, S.S. Seneviratne, D. Rathnayake, L.J. Nupen, P.G. Ryan, S. Volponi, P. Lubbe, N.J. Rawlence & H.G. Spencer. Phylogeny of the microcormorants, with the description of a new genus. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 199 (1), s. 314, 2023. DOI: 10.1093/zoolinnean/zlad041. (ang.).

[itis-1] Phalacrocoracidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-2] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Phalacrocoracidae Reichenbach, 1849-50 (1836) – kormorany – Cormorants (wersja: 2023-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-10-10].

[Winkler&inni-3] D.W.D.W. Winkler D.W.D.W., S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J. Lovette S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J., Cormorants and Shags (Phalacrocoracidae), version 1.0, [w:] S.M.S.M. Billerman, B.K.B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2020, DOI: 10.2173/bow.phalac1.01 [dostęp 2020-05-21] (ang.).

[ioc-4] P. Rasmussen, D. Donsker (red.): Storks, frigatebirds, boobies, cormorants, darters. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-04]. (ang.).

[collins-5] Lars Svensson: Przewodnik Collinsa. Ptaki. Wyd. II. Warszawa: Multico, 2017, s. 78. ISBN 978-83-7763-406-6.

[Tremblay-6] Tremblay et al. Time budget and diving behaviour of chick-rearing Crozet shags. „Canadian Journal of Zoology”. 83 (7), s. 971, 2005. (ang.).

[ken&inni-7] M. Kennedy, A.T. Salis, S.S. Seneviratne, D. Rathnayake, L.J. Nupen, P.G. Ryan, S. Volponi, P. Lubbe, N.J. Rawlence & H.G. Spencer. Phylogeny of the microcormorants, with the description of a new genus. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 199 (1), s. 314, 2023. DOI: 10.1093/zoolinnean/zlad041. (ang.).

[2]