Polski Znak Honorowy
Polski Znak Honorowy (ros. Польский Знак Отличия за Военное Достоинство, Polska Odznaka Zaszczytna za Zasługi Wojenne) – odznaka pamiątkowa Imperium Rosyjskiego, ustanowiona przez cesarza Mikołaja I po stłumieniu powstania listopadowego.
_ribbon_bar.jpg){kind=small} Baretka | |
| Ustanowiono | |
|---|---|
| Wydano |
ok. 106 tys. |
| Powiązane |
z walką z Polakami: |
m.jpg)
Historia
edytujWprowadzona rozkazem Mikołaja I z 12 stycznia 1832 roku (31 grudnia 1831 roku starego stylu obowiązującego wtedy w Rosji), degradującym polski Order Virtuti Militari do rangi pamiątkowej odznaki rosyjskiej, nadawanej wszystkim uczestnikom walk z powstańcami listopadowymi. Polski Znak Honorowy był kopią orderu Virtuti Militari, jednak dokonano w nim paru istotnych zmian: krzyż orderowy był nieco mniejszy (miał rozmiary 36 mm x 33 mm dla IV klasy i 34 mm x 30 mm dla V klasy), na rewersie pod hasłem Rex et Patria umieszczono datę 1831, a wstążkę ułożono w tzw. rosyjski pięciokąt.
Odznaka dzieliła się na V klas. Powszechność nadania miała w zamierzeniu Rosjan zdeprecjonować wartość polskiego orderu. Do czerwca 1835 nadana została 106,5 tysiącom osób. Klasę I nadano 14 osobom, klasę II – 188, klasę III – 1105, klasę IV – 5219, klasę V – ok. 100 tysiącom osób. Później nadano jeszcze około 3000 odznak klasy IV i V.
Odznaczenie nie zostało włączone do rosyjskiego oficjalnego systemu odznaczeń. W carskiej precedencji miało niższe znaczenie niż wszelkie inne odznaczenia. Było przyznawane żołnierzom rosyjskim (szczególnie tym pacyfikującym niepokoje w Polsce), ale nie przyznawano go osobom o szlacheckim pochodzeniu. Odznaczenie zostało włączone do rosyjskiego oficjalnego systemu odznaczeń w 1857 roku.
Order Virtuti Militari został wskrzeszony przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 1 sierpnia 1919 roku.
Odznaczeni
edytujUwaga
edytujPolskiego Znaku Honorowego nie należy mylić ze Znakiem Honorowym, ustanowionym przez cesarza Mikołaja I w 1829 roku i przyznawanym (jedynie w 1830 roku) za długoletnią służbę oficerom i urzędnikom cywilnym.
Bibliografia
edytuj- Anna Bigoszewska: Polskie ordery i odznaczenia. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1989, s. 35. ISBN 83-22-32287-9.
- Zbigniew Puchalski, Ireneusz Józef Wojciechowski, Ordery i odznaczenia polskie i ich kawalerowie, Mirosław Ciunowicz (ilustr.), Maciej Ciunowicz (ilustr.), Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, s. 59, ISBN 83-03-02143-5, OCLC 834957013.
- Stefan Oberleitner, Polskie ordery odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705-1990, Zielona Góra: Wydawnictwo Kanion, 1992, s. 88-90, ISBN 83-85571-00-7, OCLC 836298607.
- Орден «Виртути Милитари» (военного достоинства)