Tekst źródłowy strony Katowice

Nie masz uprawnień do edytowania tej strony z następującego powodu:
Twój adres IP znajduje się w zakresie adresów, który został zablokowany na wszystkich wiki Wikimedia Foundation.
Blokada została nałożona przez ‪Jon Kolbert‬. Podany powód to Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected .
Początek blokady: 05:57, 27 lis 2021
Zakończenie blokady: 05:57, 27 lis 2024
Twój obecny adres IP to 52.91.167.64. Zablokowany zakres to 52.91.0.0/16.
Prosimy o uwzględnienie wszystkich powyższych informacji we wszelkich zapytaniach. Jeśli uważasz, że zostałeś zablokowany przez pomyłkę, możesz znaleźć dodatkowe informacje i instrukcje w globalnej polityce No open proxies.
Aby zakwestionować lub omówić blokadę, proszę wysłać prośbę o jej weryfikację na Meta-Wiki. Możesz również wysłać e-mail do kolejki VRT stewardów na adres stewards@wikimedia.org, podając wszystkie powyższe szczegóły.
Tekst źródłowy strony można podejrzeć i skopiować.
{{wyróżnienie|AnM}}
{{Inne znaczenia|miasta w woj. śląskim|[[Katowice (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tego słowa]]}}
{{Polskie miasto infobox
 |nazwa                     = Katowice
 |dopełniacz nazwy          = Katowic
 |zdjęcie                   = Katowice collage v. 2023.jpg
 |opis zdjęcia              = [[Biurowce .KTW]], [[Hotel Monopol w Katowicach|Hotel Monopol]], [[Siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach|siedziba NOSPR-u]], [[pomnik Powstańców Śląskich]], [[Spodek (hala widowiskowa)|hala Spodek]], siedziba [[Muzeum Śląskie w Katowicach|Muzeum Śląskiego w Katowicach]], [[Dom nadleśniczego w Katowicach-Giszowcu|d. dom nadleśniczego]] w [[Giszowiec|Giszowcu]], fragment [[Nikiszowiec|osiedla Nikiszowiec]] (w tle [[Kościół św. Anny w Katowicach|kościół św. Anny]]), [[Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach|kościół Mariacki]], [[Altus]], [[Bazylika św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach|bazylika św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia NMP]] w [[Panewniki|Panewnikach]], [[Gmach Sejmu Śląskiego w Katowicach|gmach Sejmu Śląskiego]], [[Gmach Akademii Muzycznej w Katowicach|budynek]] [[Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach|Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach]]
 |herb                      = Katowice Herb.svg
 |flaga                     = Katowice Flaga.svg
 |dewiza                    = 
 |województwo               = śląskie
 |powiat                    = 
 |gmina                     = 
 |aglomeracja               = górnośląska
 |data założenia            = XVI wiek
 |prawa miejskie            = 11 września 1865
 |stanowisko zarządzającego = prezydent
 |zarządzający              = [[Marcin Krupa]]
 |powierzchnia              = 164,73
 |wysokość                  = 245–357
 |rok                       = 30.06.2024
 |liczba ludności           = 278 090<ref name="Populacja">{{Cytuj |tytuł = Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2024 r. (stan w dniu 30.06) |data = 2024-10-15 |data dostępu = 2024-10-28 |opublikowany = Główny Urząd Statystyczny |url = https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/ludnosc-stan-i-struktura-ludnosci-oraz-ruch-naturalny-w-przekroju-terytorialnym-w-2024-r-stan-w-dniu-30-06,6,37.html |język = pl}}</ref>
 |gęstość zaludnienia       = 1 688
 |strefa numeracyjna        = (+48) 32
 |kod pocztowy              = od 40-001<br>do 40-999
 |tablice rejestracyjne     = SK, IK<ref>{{Dziennik Ustaw|2022|1847}}.</ref>
 |plan miasta               = 
 |współrzędne               = 50°15′51″N 19°01′25″E
 |TERYT                     = 2469011
 |SIMC                      = 0937474
 |hasło promocyjne          = Katowice ''dla odmiany''
 |adres urzędu miasta       = [[Ulica Młyńska w Katowicach|ul. Młyńska]] 4<br>40-098 Katowice
 |commons                   = Category:Katowice
 |wikinews                  = Kategoria:Katowice
 |wikicytaty                = Katowice
 |wikisłownik               = Katowice
 |www                       = https://www.katowice.eu/
 |bip                       = https://bip.katowice.eu/
}}
'''Katowice''' ({{niem.|Kattowitz}}{{r|TGG}}) – [[miasto na prawach powiatu]] w południowej [[Polska|Polsce]], położone we wschodniej części [[Górny Śląsk|Górnego Śląska]], na [[Wyżyna Śląska|Wyżynie Śląskiej]]. Jest siedzibą władz [[Województwo śląskie|województwa śląskiego]] i [[Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia|Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii]], a jednocześnie stanowi największe pod względem liczby ludności miasto [[Konurbacja górnośląska|konurbacji katowickiej]] i [[Dane statystyczne o miastach w Polsce|jedenaste największe w Polsce]].

Katowice są stosunkowo młodym miastem, posiadającym [[prawa miejskie]] od 11 września 1865 roku, a po raz pierwszy wzmiankowane były w 1598 roku. Jego szybki rozwój rozpoczął się wraz z doprowadzeniem do [[Mysłowice|Mysłowic]] przez Katowice linii [[Kolej Górnośląska|Kolei Górnośląskiej]] w 1846 roku, a sprzyjał temu także rozwój przemysłu w regionie. W [[Historia Polski (1918–1939)|latach międzywojennych]] miasto stało się stolicą [[Województwo śląskie (II Rzeczpospolita)|autonomicznego województwa śląskiego]] – najbogatszego wówczas regionu Polski. Po 1945 roku miasto odzyskało znaczenie jako ośrodek przemysłowy i administracyjny, a w latach 1953–1956 nosiło nazwę ''Stalinogród''. Po [[Transformacja systemowa w Polsce|transformacji ustrojowej]] od lat 90. XX wieku Katowice przeobraziły się w nowoczesny ośrodek wielofunkcyjny, w którym dokonały się zmiany w każdej dziedzinie.

[[Architektura Katowic|Architektonicznie]] Katowice są stosunkowo młodym miastem z zabudową pochodzącą z różnych okresów historycznych, od zabytkowej zabudowy mieszczańskiej z drugiej połowy XIX wieku przez [[Osiedle patronackie|osiedla patronackie]] (w tym przede wszystkim [[Giszowiec]] i [[Nikiszowiec]]), katowicką [[Modernizm (architektura)|modernę]] (m.in. [[Archikatedra Chrystusa Króla w Katowicach|archikatedra Chrystusa Króla]] i [[Gmach Sejmu Śląskiego w Katowicach|gmach Sejmu Śląskiego]]) po zabudowę powojenną, zarówno z czasów [[Polska Ludowa|Polski Ludowej]] (w tym osiedla [[Osiedle Tysiąclecia (Katowice)|Tysiąclecia]] i [[Osiedle Walentego Roździeńskiego|W. Roździeńskiego]]), jak i najnowszą (w tym [[Wysokościowiec|wysokościowce]], jak m.in. [[Altus]] czy [[Biurowce .KTW|.KTW]]).

Katowice są wielofunkcyjnym ośrodkiem miejsko-usługowym o randze krajowej i regionalnej, a także należą do grona największych w Polsce ośrodków tego typu. Działalność przemysłowa pomimo restrukturyzacji nadal odgrywają istotną rolę, szczególnie w dziedzinach związanych z energetyką, hutnictwem oraz przetwórstwem surowców mineralnych. Siedzibę ma tutaj m.in. [[Tauron Polska Energia]] i [[Polska Grupa Górnicza]].

Miasto stanowi istotny [[węzeł transportowy]] z dogodnym położeniem blisko granicy z [[Czechy|Czechami]] i bliskością autostrad oraz linii kolejowej. Miasto przecina [[Autostrada A4 (Polska)|autostrada A4]], kilka dróg krajowych ([[Droga krajowa nr 79 (Polska)|DK79]], [[Droga krajowa nr 81 (Polska)|DK81]] i [[Droga krajowa nr 86 (Polska)|DK86]]) i [[Drogowa Trasa Średnicowa]], a także kilka linii kolejowych o znaczeniu magistralnym krzyżujących się na [[Katowice (stacja kolejowa)|stacji Katowice]], będąc znaczącym [[Węzeł kolejowy|węzłem kolejowym]]. W odległości niecałych 40 km od centrum miasta znajduje się [[Port lotniczy Katowice-Pyrzowice|Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice im. W. Korfantego]].

Katowice są ważnym ośrodkiem edukacji i nauki ze względu na liczne szkoły wyższe i instytuty badawcze. Siedzibę ma tutaj większość uczelni publicznych województwa śląskiego, w tym m.in. [[Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach]], [[Uniwersytet Śląski w Katowicach]], [[Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach]], [[Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach]] czy [[Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach|Akademia Muzyczna im. K. Szymanowskiego w Katowicach]]. Ponadto miasto posiada kilka renomowanych liceów ogólnokształcących o zasięgu regionalnym.

Miasto odgrywa kluczową rolę w regionie jako ośrodek kulturalny, posiadając wiele teatrów, galerii sztuki, muzeów i centrów kongresowych. Jest ono siedzibą [[Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach|Teatru Śląskiego im. S. Wyspiańskiego w Katowicach]] – największej sceny dramatycznej w regionie. [[Strefa Kultury (Katowice)|Strefa Kultury]], która powstała na terenach dawnej [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Katowice”|kopalni „Katowice”]], jest przestrzenią publiczną koncentrującą kilka placówek kultury: [[Muzeum Śląskie w Katowicach]], [[Siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach|siedzibę Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach]] i [[Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach]]. Miasto jest organizatorem różnorodnych wydarzeń kulturalnych, koncertów, festiwali muzycznych i sportowych. [[Spodek (hala widowiskowa)|Spodek]], jeden z najbardziej rozpoznawalnych punktów Katowic, jest miejscem organizacji różnego typu wydarzeń sportowych i artystycznych, w tym rangi światowej.

Miasto stanowi także siedzibę [[Kościół łaciński|rzymskokatolickiej]] [[Archidiecezja katowicka|archidiecezji katowickiej]] oraz [[Kościół Ewangelicko-Augsburski w Rzeczypospolitej Polskiej|ewangelicko-augsburskiej]] [[Diecezja katowicka (Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP)|diecezji katowickiej]]. Działają tutaj także inne wspólnoty wyznaniowe, a ponadto miasto ma bogatą tradycję religijną.

== Położenie ==
[[Plik:Katowice July 2013 076.JPG|mały|lewo|[[Witacz]] przy wjeździe do Katowic od strony [[Chorzów|Chorzowa]] ([[Ulica Chorzowska w Katowicach|ulica Chorzowska]])]]

Katowice położone są w południowej [[Polska|Polsce]], w środkowej części [[Województwo śląskie|województwa śląskiego]]{{odn|Studium…|2012|s=2}}{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=43}}. Są także fragmentem południowego pasa miast wojewódzkich w jej środkowej części, obok takich miast jak: [[Wrocław]], [[Opole]], [[Kraków]] i [[Rzeszów]]{{odn|Raport…|2014|s=26}}{{odn|Lokalny…|2012|s=13}}, a w promieniu 600 km od Katowic znajduje się sześć europejskich stolic: [[Berlin]], [[Praga]], [[Wiedeń]], [[Bratysława]], [[Budapeszt]] i [[Warszawa]]{{odn|Raport…|2014|s=26}}.

Katowice graniczą z sześcioma [[Miasto na prawach powiatu|miastami na prawach powiatu]] ([[Chorzów]], [[Mysłowice]], [[Ruda Śląska]], [[Siemianowice Śląskie]], [[Sosnowiec]] i [[Tychy]]) oraz z [[Mikołów|Mikołowem]] ([[powiat mikołowski]]), [[Czeladź (miasto)|Czeladzią]] ([[powiat będziński]]) i [[Lędziny|Lędzinami]] ([[powiat bieruńsko-lędziński]]){{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=43}}. Łączna długość granic miasta wynosi około 100 km{{odn|Studium…|2012|s=2}}.

Katowice są częścią [[Konurbacja górnośląska|konurbacji katowickiej]], będącej jednym z najbardziej zurbanizowanych i uprzemysłowionych obszarów Europy{{odn|Lokalny…|2012|s=13}}. Są największym ludnościowo miastem tej konurbacji{{odn|Tkocz|1995|s=9}}. Miasto jest także częścią [[Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia|Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii]], której jednocześnie jest siedzibą<ref>{{Cytuj |autor = "Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia" |tytuł = Metropolia dziś |data dostępu = 2023-09-15 |opublikowany = metropoliagzm.pl |url = https://metropoliagzm.pl/metropolia-dzis/ |język = pl}}</ref>. Katowice według klasyfikacji [[NUTS]] wraz z Rudą Śląską, Świętochłowicami, Chorzowem, Siemianowicami Śląskimi i Mysłowicami tworzą na poziomie NUTS3 region katowicki (PL22A){{odn|Studium…|2012|s=3}}<ref>{{Cytuj |autor = „Główny Urząd Statystyczny” |tytuł = Wykaz jednostek NUTS 2021 w Polsce (stan na 1 stycznia 2021 r.) |data = |data dostępu = 2023-09-15 |opublikowany = stat.gov.pl |url = https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultstronaopisowa/5872/1/1/klasyfikacja-nuts-w-polsce-2003-2021.xls |język = pl}}</ref>. Pod względem [[Kraina historyczna|krain historycznych]] Katowice położone są we wschodniej części [[Górny Śląsk|Górnego Śląska]]{{odn|Szaraniec|1996|s=11}}.

Katowice według [[Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski|podziału fizycznogeograficznego]] [[Jerzy Kondracki|Jerzego Kondrackiego]] usytuowane są w znacznej części w mezoregionie [[Wyżyna Katowicka]] (341.13), z wyjątkiem południowej części [[podział administracyjny Katowic|dzielnicy]] [[Murcki]], będąca częścią [[Pagóry Jaworznickie|Pagórów Jaworznickich]] (341.14){{odn|Dulias|Hibszer|2008|s=35}}. Mezoregiony te stanowią południową część [[Wyżyna Śląska|Wyżyny Śląskiej]], wchodzącą w skład podprowincji [[Wyżyna Śląsko-Krakowska]]{{odn|Dulias|Hibszer|2008|s=34}}. Skrajne wysokości miasta sięgają od ok. 245 m n.p.m. (dolina [[Kłodnica|Kłodnicy]] w [[Ligota-Panewniki|Ligocie-Panewnikach]] i dolina [[Mleczna (dopływ Gostyni)|Mlecznej]] w Murckach) do 357,6 m n.p.m. ([[Wzgórze Wandy (Katowice)|Wzgórze Wandy]]){{odn|Tokarska-Guzik|Rostański|Kupka|2002|s=9}}. Geologicznie miasto położone jest w dewońsko-karbońskim [[Zapadlisko górnośląskie|zapadlisku górnośląskim]], a hydrologicznie na granicy [[Dział wód|działów wodnych]] [[Wisła|Wisły]] i [[Odra|Odry]]{{odn|Tokarska-Guzik|Rostański|Kupka|2002|s=9}}.

Powierzchnia miasta wynosi 164,73 km²{{r|BDLKatoPowiat}} (przed 2022 rokiem było to 164,64 km²{{odn|Opracowanie…|2014|s=25}}{{r|BDLKatoPowiat}}), co stanowi 6,4% powierzchni Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii i 1,3% powierzchni województwa śląskiego{{odn|Katowice…|2019|s=5}}. [[Rozciągłość południkowa]] miasta wynosi 18,6 km, a [[Rozciągłość równoleżnikowa|równoleżnikowa]] 16,7 km{{odn|Raport…|2014|s=33}}.

== Środowisko naturalne ==
=== Geologia ===
[[Plik:Katowice - Murcki II 088.jpg|mały|Fragment partii szczytowej [[Kamienna Góra (Katowice)|Kamiennej Góry]] w [[Murcki|Murckach]] z widocznymi wgłębieniami po eksploatacji [[Dolomit (skała)|dolomitu]]]]

Katowice są położone w [[Zapadlisko górnośląskie|niecce górnośląskiej]], będącej północną częścią dużej struktury geologicznej śląsko-morawskiej{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=44}}. Wykształciło się ono na przełomie [[dewon]]u i [[karbon]]u, kiedy to zostało zaburzone [[Paleozoik|paleozoiczne]] podłoże [[Wyżyna Śląska|Wyżyny Śląskiej]] przez utworzenie zapadliska otoczonego górami{{odn|Opracowanie…|2014|s=32}}, które zostało wypełnione przez [[Łupek|łupki]], [[Piaskowiec|piaskowce]] i [[Zlepieniec|zlepieńce]] z pokładami [[Węgiel kamienny|węgla kamiennego]], budujące współcześnie podłoże miasta Katowice. [[Wychodnia|Wychodnie]] tych skał występują na znacznej powierzchni miasta{{odn|Tokarska-Guzik|Rostański|Kupka|2002|s=9}}, głównie w środkowej części [[Murcki|Murcek]] i [[Kostuchna|Kostuchny]] oraz w obrębie katowickich wzgórz: [[Cisowa Góra (wzgórze)|Cisowej Góry]], [[Wzgórze Beaty|Wzgórza Beaty]] i [[Mrówcza Górka|Mrówczej Górki]]{{odn|Opracowanie…|2014|loc=Załącznik nr 10}} i są to głównie warstwy orzeskie. Ich cechą charakterystyczną są kilkudziesięciometrowe ławice [[Łupek ilasty|iłołupków]] nadających się do produkcji [[Ceramika|ceramiki]], z których korzystały cegielnie m.in. w [[Giszowiec|Giszowcu]], [[Muchowiec|Muchowcu]] czy [[Załęże (Katowice)|Załężu]]{{odn|Tokarska-Guzik|Rostański|Kupka|2002|s=9}}. Na serii osadów karbońskich leżą [[Węglany|węglanowe]] osady [[trias]]u – [[Wapień|wapienie]], [[Dolomit (skała)|dolomity]] i [[Margiel|margle]]. Ich wychodnie są jednak nieliczne, a jedną z nich jest [[Kamienna Góra (Katowice)|Kamienna Góra]] w Murckach{{odn|Tokarska-Guzik|Rostański|Kupka|2002|s=9}}.

[[Plik:Katowice - Murcki II 075.jpg|mały|lewo|Fragment [[Równina sandrowa|równiny sandrowej]] na wysokości [[Hamerla|Hamerli]] w [[Murcki|Murckach]]]]

W [[trzeciorzęd]]zie zostały utworzone główne rysy rzeźby Katowic. W okresie tym dochodziło do intensywnego [[Wietrzenie chemiczne|wietrzenia chemicznego]] i [[Denudacja|denudacji]]. Zasadnicze znaczenie miały trwające w [[miocen]]ie faza ruchów tektonicznych związanych z [[Orogeneza alpejska|orogenezą alpejską]]. Sztywna płyta [[antyklinorium]] śląsko-krakowskiego uległa spękaniu, a poszczególne jej części wypiętrzyły się lub zapadły. Powstały wówczas głębokie rowy i zapadliska o przebiegu równoleżnikowym, w tym [[Rów tektoniczny|rów]] [[Kłodnica|Kłodnicy]] ciągnący się z [[Ochojec (Katowice)|Ochojca]] w kierunku zachodnim{{odn|Opracowanie…|2014|s=33}}.

W [[plejstocen]]ie obszar Katowic został prawdopodobnie pokryty przez lądolód skandynawski dwukrotnie – podczas [[Zlodowacenie południowopolskie|zlodowacenia południowopolskiego]] oraz w czasie [[Zlodowacenie środkowopolskie|zlodowacenia środkowopolskiego]]. Osady pozostałe po pierwszym z nich w większości zostały usunięte w okresie [[interglacjał]]u. [[Lądolód]] zlodowacenia środkowopolskiego wkroczył na teren Katowic od zachodu wzdłuż obniżenia Kłodnicy. Wypływające z wycofującego się lądolodu środkowopolskiego wody spowodowały zasypanie obniżeń dolinnych materiałem piaszczystym i piaszczysto-żwirowym typu [[sandr]]owego{{odn|Opracowanie…|2014|s=33}}. Naniesione w czasie zlodowacenia południowopolskiego i środkowopolskiego, szeroko rozpowszechnione [[Glina zwałowa|gliny zwałowe]] oraz [[Piasek|piaski]] i [[żwir]]y są najmłodszymi osadami na terenie miasta. Miąższość tych osadów wynosi od kilku metrów na wierzchowinach i stokach do kilkudziesięciu (maksymalnie 100) metrów w dolinach i kotlinach{{odn|Tokarska-Guzik|Rostański|Kupka|2002|s=9}}.

W [[holocen]]ie panuje ogólna tendencja do niszczenia i wyprzątania pokryw osadów plejstoceńskich. W dolinach rzecznych utworzyła się niska [[terasa]], uformowana w kilku stopniach w wyniku płytkiego rozcięcia pokryw [[Akumulacja rzeczna|akumulacyjnych]]. Na stokach rozwinęła się natomiast sieć młodych dolin erozyjnych jak [[Wąwóz|wąwozy]], [[Parów|parowy]] i [[Dolina wciosowa|wciosy]]{{odn|Opracowanie…|2014|s=34}}.

=== Gleby ===
[[Plik:Szopienice wieża ciśnień.jpg|mały|Pole uprawne w [[Szopienice-Burowiec|Szopienicach-Burowcu]] w rejonie [[Ulica Janusza Korczaka w Katowicach|ulicy J. Korczaka]]]]

W Katowicach dominują [[gleby brunatne]], głównie w [[Gleby brunatne wyługowane|odmianie wyługowanej]], charakterystyczne dla obszarów o cięższym podłożu. Znaczny jest także udział [[Gleby bielicowe|gleb bielicowych]] i [[Gleby pseudobielicowe|pseudobielicowych]], a mniejszy mają występujące na gruntach bardziej wilgotnych [[czarne ziemie]] – głównie w dolinach i gleby organiczne ([[Gleby torfowe|torfowe]] i [[Gleby mułowe|mułowo-torfowe]]) – głównie obrębie płaskich den dolinnych{{odn|Studium…|2012|s=32}}.

Gleby na obszarze Katowic uległy silnej [[Antropopresja|antropopresji]] na skutek rozwoju osadnictwa, powierzchniowej eksploatacji surowców oraz składowania odpadów, a na znacznych obszarach doszło także do mechanicznego zniszczenia pokrywy glebowej{{odn|Studium…|2012|s=32}}, stąd duży jest tu udział gruntów urbanoziemnych i industrioziemnych. [[Gleby antropogeniczne]] dominują zwłaszcza w północnej, bardziej zurbanizowanej części miasta{{odn|Dulias|Hibszer|2008|s=121}}{{odn|Dulias|Hibszer|2008|s=126}}.

Pod względem [[Klasyfikacja gruntów ornych w Polsce|klasyfikacji bonitacyjnej gleb]], jedynie nieliczne fragmenty [[Grunty rolne|gruntów rolnych]] na terenie miasta zaliczane są do wysokich [[Klasa bonitacyjna|klas bonitacyjnych]]. Są to grunty III klasy występujące głównie w bardziej zurbanizowanej części Katowic w postaci niewielkich enklaw nieużytkowanych rolniczo (w dzielnicach [[Wełnowiec-Józefowiec]], [[Bogucice]] i [[Janów-Nikiszowiec]]). Ponad połowa gruntów przypada na IV klasę bonitacyjną{{odn|Studium…|2012|s=33}}.

=== Rzeźba terenu ===
[[Plik:Mapa ogólnogeograficzna Katowic.png|mały|312x312px|[[Mapa ogólnogeograficzna]] Katowic z opisem jednostek morfologicznych według C. Karaś-Brzozowskiej]]

Katowice według podziału na jednostki morfologiczne C. Karaś-Brzozowskiej są położone na będącym częścią [[Wyżyna Śląska|Wyżyny Śląskiej]] Płaskowyżu Bytomsko-Katowickim{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=43}}, który charakteryzuje się zróżnicowaną rzeźbą terenu. Najwyższy punkt Katowic to [[Wzgórze Wandy (Katowice)|Wzgórze Wandy]] sięgający wysokości 357,6 m&nbsp;n.p.m., natomiast najniższe części miasta to doliny rzek [[Kłodnica|Kłodnicy]] w [[Ligota-Panewniki|Ligocie-Panewnikach]] i [[Mleczna (dopływ Gostyni)|Mlecznej]] w [[Murcki|Murckach]], gdzie wysokość wynosi 245 m n.p.m.{{odn|Tokarska-Guzik|Rostański|Kupka|2002|s=9}}{{r|Geoportal1992}}

[[Plik:Katowice - Szopienice-Burowiec 523.jpg|mały|lewo|Widok z Wyżyny Siemianowickiej na Obniżenie [[Rawa (dopływ Brynicy)|Rawy]] na wysokości [[Szopienice-Burowiec|Szopienic-Burowca]]]]
[[Plik:KWK Murcki (5700560228).png|mały|lewo|[[Hałda w Kostuchnie]] w 2011 roku]]

Północna część Katowic położona jest w obrębie Płaskowyżu Bytomskiego, na którego terenie w granicach miasta Katowice rozciągają się następujące jednostki geomorfologiczne: Wzgórza Chorzowskie, Wyżyna Siemianowicka, Dolina Brynicy oraz Obniżenie Rawy. Wzgórza Chorzowskie, położone na terenie dzielnic [[Osiedle Tysiąclecia (Katowice)|Osiedle Tysiąclecia]], [[Wełnowiec-Józefowiec]], [[Dąb (Katowice)|Dąb]] i [[Bogucice]]{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=43}} mają charakter falistych, zaokrąglonych lub spłaszczonych wzniesień (tzw. ''bogucickie niwy''), przekraczających w kilku miejscach 300 m n.p.m. Południowe stoki tych wzgórz są rozcięte nieckowatymi dolinami, a kończą się krótką, stromą krawędzią, poprzez którą przechodzą do Obniżenia Rawy. Wzgórza Chorzowskie są silnie przekształcone na skutek gospodarczej działalności człowieka, głównie w formie hałd (np. Alpy na pograniczu [[Wełnowiec|Wełnowca]] i Bogucic) oraz osiadań poeksploatacyjnych{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=50}}{{odn|Tokarska-Guzik|Rostański|Kupka|2002|s=13}}. Wyżyna Siemianowicka, na której terenie leży [[Dąbrówka Mała]] i [[Szopienice-Burowiec]], osiąga wysokość 280 m n.p.m. Zaznacza się ona w formie długiego, płaskiego grzbietu oddzielającego dolinę [[Rawa (dopływ Brynicy)|Rawy]] i [[Brynica (dopływ Czarnej Przemszy)|Brynicy]]{{odn|Tokarska-Guzik|Rostański|Kupka|2002|s=9}}. Na południe od omawianych wzgórz znajduje się Obniżenie Rawy. Jest ona głęboko wcięte (ponad 100 m) w utwory [[Karbon|karbońskie]] i stanowi dno doliny wraz z [[Terasa|terasą]] [[Plejstocen|plejstoceńską]]. W Obniżeniu Rawy położone jest [[Załęże (Katowice)|Załęże]], północne [[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]] i [[Zawodzie (Katowice)|Zawodzie]]{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=50}}{{odn|Tokarska-Guzik|Rostański|Kupka|2002|s=13}}.

Obniżenie Rawy oddziela Płaskowyż Bytomski od Katowickiego. Sam zaś Płaskowyż Katowicki jest wyższy od Bytomskiego i obejmuje południową część miasta{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=43}}. Z racji licznych uskoków występują tu [[Zrąb tektoniczny|zręby]], [[Rów tektoniczny|rowy]] i [[Kotlina|kotliny]]{{odn|Tokarska-Guzik|Rostański|Kupka|2002|s=13}}. W obrębie Wzgórz Katowickich wyróżnia się następujące jednostki geomorfologiczne: Wzgórza Kochłowickie, Płaskowyż Murcek, Kotlina Mlecznej, Garb Mikołowski i Kotlina Mysłowicka{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=43}}. Wzgórza Kochłowickie to równoleżnikowy wał, który cechuje się spłaszczonymi wzgórzami o wysokości do 320–340 m n.p.m. i rozciętymi lokalnie głębokimi dolinami{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=50}}. Na tych wzgórzach położona jest [[Załęska Hałda]], [[Brynów]] oraz południowe Śródmieście{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=44}}. Najwyższym położonym punktem Wzgórz Kochłowickich jest [[Cisowa Góra (wzgórze)|Cisowa Góra]] (również pod nazwą Komarzy Szczyt<ref name="ZS">{{Cytuj stronę |url = https://geoportal.orsip.pl/gis/apps/experiencebuilder/experience/?id=62c8876817d24d11960dcc468fe67756&views=view_58%2Cview_102 |tytuł = Zielone Śląskie |autor = Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Katowicach |opublikowany = geoportal.orsip.pl |język = pl |data dostępu = 2023-09-16}}</ref>), która jest jednocześnie drugim najwyższym naturalnym wzniesieniem w Katowicach. Jego wysokość wynosi 338,8 m&nbsp;n.p.m.<ref name="Geoportal1992">{{Cytuj stronę |url = https://mapy.geoportal.gov.pl |tytuł = Geoportal Krajowy. Skany map topograficznych. Mapa topograficzna z 1992 roku. Skala 1:10&nbsp;000 |autor = Główny Urząd Geodezji i Kartografii |opublikowany = mapy.geoportal.gov.pl |język = pl |data dostępu = 2023-09-16}}</ref> Na południe od Wzgórz Kochłowickich występuje Rów Kłodnicy, na którym leży Ligota-Panewniki i częściowo [[Piotrowice-Ochojec]]. Jest to obniżenie tektoniczne o wysokości oscylującej w granicach 240–290 m n.p.m.{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=51}}

Duża część Katowic ([[Kostuchna]], [[Murcki]], [[Giszowiec]], [[Janów-Nikiszowiec]] i [[Muchowiec]]) położona jest na Płaskowyżu Murcek. Północne stoki wzgórz opadają łagodnie do Obniżenia Rawy, a południową część stanowią dwa równoleżnikowe garby oddzielone doliną [[Rów Murckowski|Rowu Murckowskiego]] oraz [[Przyrwa (dopływ Mlecznej)|Przyrwy]]. W ich obrębie występują duże fragmenty trzeciorzędowych spłaszczeń [[Denudacja|denudacyjnych]] na wysokości do 330 m n.p.m. W północno-wschodniej części Katowic płaskowyż przechodzi w tektoniczne obniżenie Kotliny Mysłowickiej (rejon [[Borki (Katowice)|Borek]]), natomiast na południu w Kotlinę Mlecznej i Obniżenie Górnej Mlecznej, również pochodzenia tektonicznego. W południowo-zachodniej części Katowic rozciąga się natomiast jedna z karbońskich grzęd – Garb Mikołowski. Stoki garbu mają zróżnicowane nachylenie ze względu na budowę geologiczną o różnej odporności na erozję{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=50}}{{odn|Tokarska-Guzik|Rostański|Kupka|2002|s=13}}. W tych jednostkach położona jest część Piotrowic-Ochojca, a także [[Podlesie (Katowice)|Podlesie]] i [[Zarzecze (Katowice)|Zarzecze]]{{odn|Opracowanie…|2014|loc=Załącznik 7}}.

Na skutek gospodarczej działalności człowieka, m.in. górnictwa węgla kamiennego, hutnictwa rud cynku, urbanizacji czy rozwoju sieci transportowej, na naturalną rzeźbę terenu miasta nakładają się także antropogeniczne formy terenu, w tym [[Hałda|hałdy]], [[Nasyp (budowla)|nasypy]], zwałowiska, rowy czy [[Wyrobisko|wyrobiska]]{{odn|Dulias|Hibszer|2008|s=41}}. Największą tego typu formą rzeźby terenu w Katowicach jest [[hałda w Kostuchnie]] o powierzchni 32,4 ha i wysokości względnej 49–64 m, a także [[hałda Murckowska]]{{odn|Opracowanie…|2014|s=35}}.

<gallery widths="220" heights="147" style="text-align:center" caption="Katowickie wzgórza">
Plik:2021-07 Katowice-Kostuchna (94).jpg|[[Wzgórze Wandy (Katowice)|Wzgórze Wandy]] (357,6 m&nbsp;n.p.m.)
Plik:2023-09 Cisowa Góra z wieży KWK Polska (2).jpg|[[Cisowa Góra (wzgórze)|Cisowa Góra]] (338,8 m&nbsp;n.p.m.)
Plik:2024-06 Katowice Mrówcza Górka (4).jpg|[[Mrówcza Górka]] (305,7 m&nbsp;n.p.m.)
</gallery>

=== Klimat ===
{{klimatogram|Katowic (1991–2020)
|−4|2|44
|−3|4|39
|−1|8|48
|4|15|45
|8|20|76
|12|23|79
|13|25|104
|13|25|73
|9|19|70
|5|14|53
|1|8|49
|−3|3|44
|float=right
|clear=both
|source=Temp. min.<ref name="TMIN_AVE">{{Cytuj stronę |url = https://klimat.imgw.pl/pl/climate-normals/TMIN_AVE |tytuł = Normy klimatyczne 1991-2020. Średnia minimalna temperatura powietrza |autor = IMGW |opublikowany = klimat.imgw.pl |język = pl |data dostępu = 2023-10-10}}</ref>; temp. maks.<ref name="TMAX_AVE">{{Cytuj stronę |url = https://klimat.imgw.pl/pl/climate-normals/TMAX_AVE |tytuł = Normy klimatyczne 1991-2020. Średnia maksymalna temperatura powietrza |autor = IMGW |opublikowany = klimat.imgw.pl |język = pl |data dostępu = 2023-10-10}}</ref>; opady{{r|OPAD_SUMA}}
}}

Katowice znajdują się w strefie [[Klimat umiarkowany|klimatu umiarkowanego]] ciepłego przejściowego. Według uaktualnionej [[Klasyfikacja klimatów Köppena|klasyfikacji Köppena-Geigera]] miasto leży w strefie ''Dfb'' – klimatu kontynentalnego wilgotnego<ref>{{cytuj |autor = M.C. Peel; B.L. Finlayson; T.A. McMahon |tytuł = Updated world map of the Köppen-Geiger climate classification |czasopismo = Hydrol. Earth Syst. Sci. |data = 2007 |issn = 1027-5606 |wolumin = 11 |s = 1641 |url = http://www.hydrol-earth-syst-sci.net/11/1633/2007/hess-11-1633-2007.html |język = en}}</ref>, a także według różnych klasyfikacji zalicza się do regionu wyżyn środkowych, krainy śląsko-krakowskiej i dzielnicy częstochowsko-kieleckiej. Na warunki klimatyczne Katowic wpływ mają naturalne czynniki geograficzne jak ukształtowanie terenu, wysokość nad poziomem morza, odległość od dużych akwenów (w tym przypadku [[Ocean Atlantycki|Oceanu Atlantyckiego]]) czy sąsiedztwo [[Azja|kontynentu azjatyckiego]]. Dodatkowo równoleżnikowy układ wzniesień oraz [[Brama Morawska]] na południowy zachód od Katowic sprzyjają przenikaniu różnych mas powietrza. Klimat Katowic nie wyróżnia się zbytnio z warunków panujących w regionie, lecz w przypadku dużych skupisk ludności na warunki klimatyczne wpływ mają również czynniki antropogeniczne, jak efekt [[Miejska wyspa ciepła|miejskiej wyspy ciepła]]. W tym przypadku temperatury powietrza oraz opady atmosferyczne są wyższe w stosunku do otaczających główne miasta [[Konurbacja górnośląska|konurbacji katowickiej]] terenów rolniczych i leśnych{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=51}}.

[[Plik:2022-04 Katowice-Muchowiec lotnisko (11).jpg|mały|lewo|[[Stacja meteorologiczna]] na terenie [[Lotnisko Katowice-Muchowiec|lotniska Katowice-Muchowiec]]]]

W [[Cyrkulacja powietrza|cyrkulacji powietrza]] przez ponad 60% dni w roku Katowice są w masie powietrza polarno-morskiego z zachodu, co powoduje złagodzenie klimatu zimą oraz ochłodzenie latem, a także opady. Przez 30% dni napływają masy polarno-kontynentalne ze wschodu, co powoduje mroźne i suche powietrze zimą oraz gorące i suche latem. Dodatkowo średnio przez 6% dni w roku napływa z północy powietrze arktyczne, przez 2% dni powietrze zwrotnikowe, a pozostałe masy przez 2% dni w roku{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=51}}.

Według danych ze [[Stacja meteorologiczna|stacji synoptycznej]] w Katowicach średnia roczna [[temperatura powietrza]] w wieloleciu 1991–2020 wynosiła 9,0&nbsp;°C, z czego w lipcu 19,1&nbsp;°C, a w styczniu 0,0&nbsp;°C<ref name="TSR_AVE">{{Cytuj stronę |url = https://klimat.imgw.pl/pl/climate-normals/TSR_AVE |tytuł = Normy klimatyczne 1991-2020. Średnia dobowa temperatura powietrza |autor = IMGW |opublikowany = klimat.imgw.pl |język = pl |data dostępu = 2023-10-10}}</ref>. Najniższą temperaturę powietrza w Katowicach w okresie pomiarów zanotowano 8 stycznia 1987 roku i w najzimniejszym momencie wynosiła ona −27,4&nbsp;°C. Najcieplejszy był za to dzień 29 sierpnia 1992 roku, kiedy to temperatura sięgała 36&nbsp;°C{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=52}}. Średnia suma [[Opad atmosferyczny|opadów]] w skali roku w wieloleciu 1991–2020 wynosiła 723,2&nbsp;mm, z czego najwięcej notuje się w lipcu (103,8&nbsp;mm), a najmniej w lutym (39,4&nbsp;mm)<ref name="OPAD_SUMA">{{Cytuj stronę |url = https://klimat.imgw.pl/pl/climate-normals/OPAD_SUMA |tytuł = Normy klimatyczne 1991-2020. Miesięczna suma opadu |autor = IMGW |opublikowany = klimat.imgw.pl |język = pl |data dostępu = 2023-10-10}}</ref>. Najwyższy dobowy opad odnotowano 21 kwietnia 1972 roku – 81,6&nbsp;mm{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=54}}. Pokrywa [[Śnieg|śnieżna]] występuje średnio przez 60 dni w roku{{odn|Opracowanie…|2014|s=92}}. W wieloleciu 1951–2005 średnia liczba dni z [[Mgła|mgłą]] w ciągu roku wynosiła 50 dni, z [[Burza|burzą]] 28 dni, a z [[grad]]em 2 dni{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=54}}. Według danych z wielolecia 1991–2020 średnie roczne [[zachmurzenie]] Katowic w skali 9–0 (od nieba całkowicie zachmurzonego do pogody bezchmurnej) wynosiło 5,4<ref name="ZACHM">{{Cytuj stronę |url = https://klimat.imgw.pl/pl/climate-normals/ZACHM |tytuł = Normy klimatyczne 1991-2020. Średnie pokrycie nieba przez chmury (oktanty) |autor = IMGW |opublikowany = klimat.imgw.pl |język = pl |data dostępu = 2023-10-10}}</ref>, natomiast [[okres wegetacyjny]] wynosił średnio 210–220 dni{{odn|Opracowanie…|2014|s=91}}. Średnie prędkości wiatru w Katowicach-Muchowcu w wieloleciu 1961–2005 wynoszą 2,4 m/s i wieją głównie z kierunku zachodniego (20,7%) i południowego zachodu (20,4%). Cisza trwała średnio przez 9,8% okresu{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=53}}.

{{Średnia temperatura i opady
 |metric_first = yes
 |single_line = yes
 |location = Katowic (1991–2020)

 |Jan_MEAN_°C = −1,2
 |Feb_MEAN_°C = 0,1
 |Mar_MEAN_°C = 3,6
 |Apr_MEAN_°C = 9,3
 |May_MEAN_°C = 13,8
 |Jun_MEAN_°C = 17,3
 |Jul_MEAN_°C = 19,1
 |Aug_MEAN_°C = 18,6
 |Sep_MEAN_°C = 13,7
 |Oct_MEAN_°C = 8,9
 |Nov_MEAN_°C = 4,2
 |Dec_MEAN_°C = 0,0
 |Year_MEAN_°C = 9,0

 |Jan_Hi_°C = 1,8
 |Feb_Hi_°C = 3,7
 |Mar_Hi_°C = 8,2
 |Apr_Hi_°C = 14,9
 |May_Hi_°C = 19,6
 |Jun_Hi_°C = 22,9
 |Jul_Hi_°C = 24,9
 |Aug_Hi_°C = 24,6
 |Sep_Hi_°C = 19,2
 |Oct_Hi_°C = 13,7
 |Nov_Hi_°C = 7,8
 |Dec_Hi_°C = 2,7
 |Year_Hi_°C = 13,7

 |Jan_Lo_°C = −4,3
 |Feb_Lo_°C = −3,4
 |Mar_Lo_°C = −0,7
 |Apr_Lo_°C = 3,5
 |May_Lo_°C = 8,0
 |Jun_Lo_°C = 11,7
 |Jul_Lo_°C = 13,4
 |Aug_Lo_°C = 12,9
 |Sep_Lo_°C = 8,9
 |Oct_Lo_°C = 4,6
 |Nov_Lo_°C = 0,9
 |Dec_Lo_°C = −2,9
 |Year_Lo_°C = 4,4

 |Jan_Precip_mm = 43,8
 |Feb_Precip_mm = 39,4
 |Mar_Precip_mm = 47,7
 |Apr_Precip_mm = 44,9
 |May_Precip_mm = 75,7
 |Jun_Precip_mm = 78,7
 |Jul_Precip_mm = 103,8
 |Aug_Precip_mm = 73,1
 |Sep_Precip_mm = 69,9
 |Oct_Precip_mm = 53,4
 |Nov_Precip_mm = 49,0
 |Dec_Precip_mm = 43,8
 |Year_Precip_mm = 723,2

 |Jan_Precip_days = 17,50
 |Feb_Precip_days = 15,97
 |Mar_Precip_days = 14,77
 |Apr_Precip_days = 12,00
 |May_Precip_days = 14,73
 |Jun_Precip_days = 14,30
 |Jul_Precip_days = 14,83
 |Aug_Precip_days = 12,23
 |Sep_Precip_days = 12,37
 |Oct_Precip_days = 14,07
 |Nov_Precip_days = 14,23
 |Dec_Precip_days = 16,43
 |Year_Precip_days = 173,44

 |Jan_Sun = 51
 |Feb_Sun = 71
 |Mar_Sun = 123
 |Apr_Sun = 183
 |May_Sun = 224
 |Jun_Sun = 231
 |Jul_Sun = 247
 |Aug_Sun = 241
 |Sep_Sun = 163
 |Oct_Sun = 115
 |Nov_Sun = 61
 |Dec_Sun = 43
 |Year_Sun = 1750

 |source = temperatura{{r|TSR_AVE|TMAX_AVE|TMIN_AVE}}; opady{{r|OPAD_SUMA}}<ref name="OPAD_01">{{Cytuj stronę |url = https://klimat.imgw.pl/pl/climate-normals/OPAD_01 |tytuł = Normy klimatyczne 1991-2020. Liczba dni z opadem >= 0,1mm |autor = IMGW |opublikowany = klimat.imgw.pl |język = pl |data dostępu = 2023-10-10}}</ref>; usłonecznienie<ref name="USL">{{Cytuj stronę |url = https://klimat.imgw.pl/pl/climate-normals/USL |tytuł = Normy klimatyczne 1991-2020. Średnia suma usłonecznienia (h) |autor = IMGW |opublikowany = klimat.imgw.pl |język = pl |data dostępu = 2023-10-10}}</ref>.
 |accessdate = }}

=== Wody ===
[[Plik:Katowice - Zawodzie (138).jpg|mały|lewo|[[Rawa (dopływ Brynicy)|Rawa]] na wysokości [[Osiedle Walentego Roździeńskiego|osiedla W. Roździeńskiego]] w [[Zawodzie (Katowice)|Zawodziu]]]]

Katowice pod względem hydrologicznym charakteryzują się położeniem w [[Dorzecze|dorzeczu]] dwóch największych rzek Polski: [[Wisła|Wisły]] (80,6% powierzchni miasta) i [[Odra|Odry]] (19,4% powierzchni miasta; głównie w rejonie Ligoty, Panewnik, Brynowa i Ochojca), a przez miasto przebiega [[Dział wód|dział wodny]] I rzędu{{odn|Opracowanie…|2014|s=105}}. Miasto w [[Dorzecze Wisły|dorzeczu Wisły]] jest odwadniane w zlewniach [[Rawa (dopływ Brynicy)|Rawy]], [[Brynica (dopływ Czarnej Przemszy)|Brynicy]] i [[Bolina|Boliny]], które są dopływami [[Czarna Przemsza|Czarnej Przemszy]]{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=55}}, a także przez zlewnię [[Mleczna (dopływ Gostyni)|Mlecznej]], która wraz z jej dopływem – [[Przyrwa (dopływ Mlecznej)|Przyrwą]], stanowi największą zlewnię w Katowicach (37,1% powierzchni miasta). Rzeka ta odwadnia południową część miasta i prowadzi swoje wody do [[Gostynia|Gostyni]], będącej lewobrzeżnym dopływem Wisły{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=55–56}}. [[Kłodnica]], biorąca swój początek w Katowicach, wraz ze [[Ślepotka|Ślepiotką]] i mniejszymi dopływami odprowadza wody do Odry, będąc jej prawym dopływem{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=56}}.

[[Plik:2022-07 Katowice - Ligota-Panewniki 133.jpg|mały|[[Kłodnica]] na wysokości [[Ulica Kijowska w Katowicach|ulicy Kijowskiej]] w [[Ligota-Panewniki|Ligocie-Panewnikach]]]]

Łączna długość [[ciek]]ów na terenie Katowic wynosi 107&nbsp;km, z czego najwięcej z nich jest w zlewni Mlecznej (45&nbsp;km) i Kłodnicy (26&nbsp;km). Obszary te są najbardziej wodonośne ze względu na występowanie w podłożu nieprzepuszczalnych, [[Ił (skała)|ilastych]] warstw [[Miocen|mioceńskich]]. Najdłuższą rzeką na terenie Katowic jest Rawa, której długość w granicach miasta wynosi 12,1&nbsp;km. Jest ona w całości uregulowana i niemal na całej długości ma betonowe [[Koryto rzeki|koryto]], przez co jest pozbawiona łączności hydraulicznej z [[Wody gruntowe|wodami gruntowymi]], przy czym w [[Śródmieście (Katowice)|Śródmieściu]] jest dodatkowo przykryta. Formalnie od źródła do ujścia [[Potok Leśny (dopływ Rawy)|Potoku Leśnego]] stanowi ona [[Kanalizacja|otwarty kanał ściekowy]]. Drugą pod względem długości rzeką w Katowicach jest Kłodnica, której długość w granicach miasta wynosi 10,7&nbsp;km, a trzecią Mleczna (9,7&nbsp;km){{odn|Tokarska-Guzik|Rostański|Kupka|2002|s=14}}. Rzeki Katowic z wyjątkiem kanału ściekowego Rawy są pod administracją Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach{{odn|Opracowanie…|2014|s=110}}<ref>{{Cytuj |autor = "Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie" |tytuł = Kontakt – regionalne zarządy i zarządy zlewni |opublikowany = wody.gov.pl |url = https://wody.gov.pl/dane-kontaktowe/regionalne-zarzady |język = pl}}</ref>.

[[Plik:2021-07 Katowice-Podlesie (17).jpg|mały|lewo|[[Mleczna (dopływ Gostyni)|Mleczna]] na wysokości ulicy Zaopusta w [[Podlesie (Katowice)|Podlesiu]]]]

[[Reżim rzeczny|Reżim rzek]] przepływających przez Katowice jest silnie zaburzony ze względu m.in. na dużą [[Retencja wodna|retencję powierzchniową]], drenaż technologiczny (odwadnianie [[Kopalnia węgla kamiennego|kopalń węgla kamiennego]]) oraz silnie rozbudowany system kanalizacji deszczowej. Ponadto, ze względu na przekształcenie stosunków wodnych prawie wszystkie wody powierzchniowe i znaczna część wód podziemnych nie nadają się do gospodarczego wykorzystania{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=57}}{{odn|Opracowanie…|2014|s=107}}.

W Katowicach według danych z 2000 roku występuje 95 antropogenicznych zbiorników wodnych łącznej powierzchni 237 ha. [[Jeziorność]] miasta wynosi 1,44%{{odn|Dulias|Hibszer|2008|s=75}}. Około 30 zbiorników ma powierzchnię przekraczającą 1 ha, z czego blisko połowa łącznej ich powierzchni przypada na kompleks stawów na pograniczu Katowic, Sosnowca i Mysłowic (89 ha w Katowicach), powstałych w dawnych wyrobiskach piasku. Są to stawy: [[Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Szopienice-Borki”|Borki, Morawa oraz Hubertus II, III i IV]]. W [[Dolina Trzech Stawów|Dolinie Trzech Stawów]] (Potoku Leśnego) zlokalizowanych jest 11 zbiorników wodnych o łącznej powierzchni 33 ha{{odn|Studium…|2012|s=29}}.

Poza nimi większe zbiorniki w Katowicach to: [[Wesoła Fala]] (9 ha), [[Staw Bolina|Bolina II]] (4,2 ha) i [[Stawy na Tysiącleciu|Maroko]], a ponadto w granicach miasta znajdują się stawy: [[Staw Grunfeld|Grünfeld]] w [[Brynów-Osiedle Zgrzebnioka|Brynowie-Osiedlu Zgrzebnioka]], [[Staw Trzewiczek|Trzewiczek]] i [[Staw Upadowy|Upadowy]] w [[Janów-Nikiszowiec|Janowie-Nikiszowcu]], stawy w [[Giszowiec|Giszowcu]] i w dolinie [[Bolina|Boliny]] ([[Barbara-Janina|Barbara i Janina]], [[Staw Górnik|Górnik]] i [[Staw Małgorzata|Małgorzata]]){{odn|Studium…|2012|s=29}} czy [[Kozubek (staw)|staw Kozubek]] w dzielnicy [[Osiedle Witosa (Katowice)|Osiedle Witosa]]<ref>{{Cytuj |autor = "Urząd Miasta Katowice" |tytuł = Rewitalizacja Stawu Kozubek coraz bliżej! |data = 2022-12-08 |data dostępu = 2023-09-16 |opublikowany = katowice.eu |url = https://www.katowice.eu/dla-mieszka%C5%84ca/aktualnosci?ItemID=5651&ListID=75169dcb-89ef-46cd-a876-165c1e838909 |język = pl}}</ref>. Stawy te wraz z otoczeniem pełnią funkcje przyrodnicze i rekreacyjne{{odn|Studium…|2012|s=29}}.

<gallery widths="220" heights="147" style="text-align:center" caption="Katowickie akweny">
Plik:Katowice - Szopienice-Burowiec 184.jpg|Staw Morawa, będący częścią [[Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Szopienice-Borki”|kompleksu stawów Szopienice-Borki]]
Katowice-Giszowiec II 059.jpg|[[Barbara-Janina|Staw Barbara]] w [[Giszowiec|Giszowcu]]
Plik:2023-09 Katowice - Obroki 012.jpg|[[Kozubek (staw)|Staw Kozubek]] w [[Obroki (Katowice)|Obrokach]]
</gallery>

Katowice położone są w obrębie śląsko-krakowskiego regionu hydrogeologicznego. Utwory wodonośne występują tu we wszystkich warstwach stratygraficznych, lecz ich znaczenie jest uzależnione od czynników geologicznych, hydrogeologicznych oraz wpływu człowieka{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=61}}. Wody podziemne występują tu na zróżnicowanej głębokości – od 10 do 100 metrów. Główny poziom wodonośny ma charakter porowo-szczelinowy i znajduje się w [[Piaskowiec|piaskowcach]] [[Karbon|karbońskich]]{{odn|Tokarska-Guzik|Rostański|Kupka|2002|s=14}}. Wody te są pod ciśnieniem, lecz zaznacza się w nich odwadniający wpływ kopalń węgla kamiennego. Z pozostałych kompleksów wodonośnych ważne znaczenie ma piętro wodonośne [[czwartorzęd]]u. Jest ono związane głównie z osadami rzecznolodowcowymi i rzecznymi. Wody w tych utworach występują najczęściej do głębokości 5 metrów. Największe kompleksy tych wód występują w dolinach Rawy i Kłodnicy{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=61}}.

=== Przyroda i ochrona środowiska ===
Stan [[Środowisko przyrodnicze|środowiska przyrodniczego]] na obszarze miasta Katowice jest zróżnicowany. Część północna to obszar [[Antropopresja|silnie przekształcony przez człowieka]], zaś w części południowej miasta zachowały się jeszcze krajobrazy o charakterze naturalnym i półnaturalnym. Pomimo znacznego przeobrażenia środowiska przyrodniczego Katowic jest ono bogate i na obszarze miasta istnieje wiele terenów o znacznej wartości przyrodniczej{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=91}}.

Tereny zieleni nieurządzonej występują głównie w dzielnicach południowych i wschodnich ([[Murcki]], [[Szopienice-Burowiec]], [[Podlesie (Katowice)|Podlesie]] i [[Zarzecze (Katowice)|Zarzecze]]), a na większych powierzchniach także w [[Ligota-Panewniki|Ligocie-Panewnikach]]{{odn|Studium…|2012|s=9}}. Łączna powierzchnia obszarów prawnie chronionych w 2018 roku w Katowicach wynosiła 232,0&nbsp;ha, w tym 127,4&nbsp;ha [[Rezerwat przyrody|rezerwatów przyrody]] i 100,4&nbsp;ha [[Zespół przyrodniczo-krajobrazowy|zespołów przyrodniczo-krajobrazowych]]{{odn|Katowice…|2019|s=15}}. Na terenie Katowic na podstawie [[Ustawa o ochronie przyrody (2004)|ustawy o ochronie przyrody]] [[Ochrona przyrody w Polsce|ochroną prawną]] objętych jest 5 obszarów: 2 rezerwaty przyrody, 2 zespoły przyrodniczo-krajobrazowe oraz 1 [[użytek ekologiczny]]{{odn|Studium…|2012|s=30}}.

{| class="wikitable sortable" style="font-size:85%;"
|+ Obszary ochrony przyrody w granicach Katowic
!Nazwa
!Pow.<br>[ha]
!Data<br>ustanowienia
!Dzielnica
!Charakterystyka
!Źródło
|-
|[[Rezerwat przyrody Las Murckowski|Rezerwat przyrody „Las Murckowski”]]
|141,56
|1954-01-13
|[[Murcki]]
|[[Rezerwat leśny]] ustanowiony celem zachowania fragmentu [[Las mieszany|lasu mieszanego]] o cechach naturalnych, położonego w bezpośrednim sąsiedztwie obszarów zurbanizowanych. Chroni on [[Buczyna|lasy bukowe]] i mieszane porastające [[Wzgórze Wandy (Katowice)|Wzgórze Wandy]]. Stwierdzono w nim występowanie 15 gatunków roślin chronionych i rzadkich, a także wiele gatunków ssaków i ptaków.
|{{odn|Studium…|2012|s=30}}<ref>{{Cytuj |autor = "Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska" |tytuł = Rezerwat przyrody. Las Murckowski |opublikowany = crfop.gdos.gov.pl |url = https://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/widok/viewrezerwatprzyrody.jsf?fop=PL.ZIPOP.1393.RP.25 |język = pl}}</ref>
|-
|[[Rezerwat przyrody Ochojec|Rezerwat przyrody „Ochojec”]]
|25,79
|1982-04-15
|[[Piotrowice-Ochojec]]
|[[Rezerwat florystyczny]] utworzony celem ochrony stanowiska [[Liczydło górskie|liczydła górskiego]]. Ponadto występują tutaj inne rośliny chronione i rzadkie, zwłaszcza charakterystyczne dla siedlisk zabagnionych i wodnych.
|{{odn|Studium…|2012|s=30}}<ref>{{Cytuj |autor = "Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska" |tytuł = Rezerwat przyrody. Ochojec |opublikowany = crfop.gdos.gov.pl |url = https://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/widok/viewrezerwatprzyrody.jsf?fop=PL.ZIPOP.1393.RP.415 |język = pl}}</ref>
|-
|[[Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Szopienice-Borki”]]
|157,00
|1999-11-29
|[[Szopienice-Burowiec]]
|Kompleks powstały w miejscu [[Piaskownia|piaskowni]], będący obszarem zróżnicowanym pod względem siedliskowym i stwarzającym dogodne warunki bytowania i rozrodu wielu gatunków roślin i zwierząt. Schronienie tutaj znajduje wiele gatunków ptaków wodnych i wodnobłotnych, w tym: [[łabędź niemy]], [[krzyżówka (zwyczajna)|krzyżowka]], [[Głowienka (ptak)|głowienka]], [[Czernica (ptak)|czernica]] i [[łyska]].
|{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=97}}<ref>{{Cytuj |autor = "Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska" |tytuł = Zespół przyrodniczo-krajobrazowy. Szopienice-Borki |opublikowany = crfop.gdos.gov.pl |url = https://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/widok/viewzespolprzyrodniczokrajobrazowy.jsf?fop=PL.ZIPOP.1393.ZPK.243 |język = pl}}</ref>
|-
|[[Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Źródła Kłodnicy”]]
|100,40
|2001-05-22
|[[Giszowiec]],<br>[[Piotrowice-Ochojec]]
|Zespół obejmuje obszar źródliskowy [[Kłodnica|Kłodnicy]] o powierzchni, w którym znajdują się fragmenty [[Las łęgowy|lasu łęgowego]] z wiekowymi okazami [[Olsza|olszy]] oraz bogatym w rzadkie i chronione gatunki roślin [[Runo leśne|runem]]. Koryto i rozlewiska Kłodnicy stanowią dogodne miejsce bytowania wielu gatunków płazów.
|{{odn|Studium…|2012|s=31}}<ref>{{Cytuj |autor = "Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska" |tytuł = Zespół przyrodniczo-krajobrazowy. Źródła Kłodnicy |opublikowany = crfop.gdos.gov.pl |url = https://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/widok/viewzespolprzyrodniczokrajobrazowy.jsf?fop=PL.ZIPOP.1393.ZPK.137 |język = pl}}</ref>
|-
|[[Płone Bagno|Użytek ekologiczny „Płone Bagno”]]
|4,22
|2002-06-21
|[[Murcki]]
|Użytek ustanowiony celem ochrony [[Torfowisko wysokie|torfowiska wysokiego]] z fragmentami [[Bór wilgotny|boru wilgotnego]] i [[Bór bagienny|bagiennego]].
|{{odn|Studium…|2012|s=31}}<ref>{{Cytuj |autor = "Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska" |tytuł = Użytek ekologiczny. Płone Bagno |opublikowany = crfop.gdos.gov.pl |url = https://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/widok/viewuzytekekologiczny.jsf?fop=PL.ZIPOP.1393.UE.2469011.14 |język = pl}}</ref>
|}

[[Plik:Katowice Płone Bagno 5.JPG|mały|lewo|Fragment [[Płone Bagno|użytku ekologicznego „Płone Bagno”]]]]

Do elementów struktury przyrodniczej o randze regionalnej na obszarze Katowic należą przede wszystkim duże kompleksy leśne (w tym [[Lasy Murckowskie]] i [[Lasy Panewnickie]]). W południowo-zachodniej części miasta występują obszary łącznikowe pomiędzy tymi lasami. W ich skład wchodzi [[korytarz ekologiczny]] [[Mleczna (dopływ Gostyni)|Mlecznej]] wraz z dolinami Kaskadnika i [[Bielawka (dopływ Mlecznej)|Bielawki]], [[las Gniotek]] i kompleksy rolne w [[Zarzecze (Katowice)|Zarzeczu]]. Ponadto ważnym pod tym względem elementem jest kompleks stawów „Szopienice-Borki”, gdyż jest to jedyny duży zespół akwenów w centralnej, silnie zurbanizowanej części [[Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia|Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii]]{{odn|Studium…|2012|s=30}}.

[[Plik:Katowice - Murcki II 054.jpg|mały|Fragment [[Lasy Murckowskie|Lasów Murckowskich]] w rejonie [[Hamerla|Hamerli]]]]

Łączna powierzchnia [[Grunty leśne|gruntów leśnych]] Katowic w 2018 roku wynosiła 68,462 km², a [[lesistość]] miasta 39,7%{{odn|Katowice…|2019|s=14}}. Lasy w Katowicach są rozmieszczone nierównomiernie. Koncentrują się one w południowej części miasta, obejmując w 2007 roku 86% obszaru Murcek i blisko 70% Giszowca. Większy odsetek powierzchni lasów mają też: Piotrowice-Ochojec (41%), [[Kostuchna]] (40%) i [[Janów-Nikiszowiec]] (blisko 37% powierzchni dzielnicy){{odn|Studium…|2012|s=9}}. W północnej i środkowej części Lasów Murckowskich zaznacza się przewaga [[Las liściasty|lasów liściastych]]. Na [[Wzgórze Wandy (Katowice)|Wzgórzu Wandy]] występują większe kompleksy lasów bukowych, a w dolinach rzecznych zbiorowiska wilgotnych lasów liściastych – [[Las łęgowy|łęgów]]. W południowej części Lasów Murckowskich dominują [[Bór sosnowy|bory sosnowe]], w Lasach Panewnickich przeważają bory sosnowe oraz bory mieszane, [[Las Załęski]] jest zaś głównie lasem liściastym, a [[Las Gniotek|Gniotek]] jest [[Remiza (łowiectwo)|remizą leśną]], głównie z siedliskami borowymi i wilgotnymi{{odn|Studium…|2012|s=33}}.

[[Plik:Lasy Panewnickie 2011 06.JPG|mały|lewo|[[Lasy Panewnickie]] w rejonie [[Wymysłów (Katowice)|Wymysłowa]] w [[Ligota-Panewniki|Ligocie-Panewnikach]]]]

Zdecydowana większość katowickich lasów znajduje się w zarządzie [[Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe|Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe]] i wraz z większością pozostałych lasów należą one do kategorii lasów ochronnych{{odn|Studium…|2012|s=33}}. W Katowicach przy [[Ulica Świętego Huberta w Katowicach|ulicy św. Huberta]] 43/45 siedzibę ma [[Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Katowicach]], a przy [[Ulica Kijowska w Katowicach|ulicy Kijowskiej]] 37b [[Nadleśnictwo Katowice]]<ref>{{Cytuj |autor = "Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Katowicach" |tytuł = Nadleśnictwa |opublikowany = katowice.lasy.gov.pl |url = https://www.katowice.lasy.gov.pl/nadlesnictwa |język = pl}}</ref>.

Do pozostałych obszarów o podwyższonej wartości przyrodniczej należą: [[Stawy na Tysiącleciu|stawy na osiedlu Tysiąclecia]], dolina [[Brynica (dopływ Czarnej Przemszy)|Brynicy]], [[potok Kokociniec]], dolina [[Kłodnica|Kłodnicy]], Stary Panewnik, [[Staw Grunfeld|staw Grünfeld]], [[Dolina Trzech Stawów]], [[Katowicki Park Leśny]], [[staw Trzewiczek]], dolina [[Bolina|Boliny]], [[Barbara-Janina|stawy Barbara i Janina]], [[staw Górnik]], dolina i górny bieg [[Ślepotka|Ślepiotki]], dolina [[Mleczna (dopływ Gostyni)|Mlecznej]], [[Hamerla]], [[Kamienna Góra (Katowice)|Kamienna Góra]] i [[buczyna]] pomiędzy Murckami a Kostuchną{{odn|Studium…|2012|s=32}}.

Najwięcej [[Pomnik przyrody|pomników przyrody]] w Katowicach ustanowiono w Giszowcu. Na podstawie rozporządzenia wojewody katowickiego z 25 kwietnia 1995 roku ustanowiono ich 29{{odn|Studium…|2012|s=31}}. Rok później ochroną objęto znajdujący się na [[Plac Pod Lipami w Katowicach|placu Pod Lipami]] [[buk Anton]]<ref name="BukAnton">{{Cytuj stronę |url = http://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/widok/viewpomnikprzyrody.jsf?fop=PL.ZIPOP.1393.PP.2469011.1492 |tytuł = Pomnik przyrody. Buk pospolity (Buk zwyczajny) – Fagus sylvatica |autor = Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska |opublikowany = crfop.gdos.gov.pl |język = pl |data dostępu = 2023-09-16}}</ref>, a 1 czerwca 2017 roku znajdujący się w Murckach (Hamerli) [[dąb Tadeusz]]<ref name="DabTadeusz">{{Cytuj stronę |url = http://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/widok/viewpomnikprzyrody.jsf?fop=PL.ZIPOP.1393.PP.2469011.1674 |tytuł = Centralny rejestr form ochrony przyrody. Pomnik przyrody |autor = Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska |opublikowany = crfop.gdos.gov.pl |język = pl |data dostępu = 2023-09-16}}</ref>. Ponadto pojedyncze pomniki przyrody ustanowiono w Kostuchnie ([[klon zwyczajny]] i [[jesion wyniosły]]; ul. Sołtysia 129), Ligocie-Panewnikach ([[dąb szypułkowy]] na terenie [[Klasztor Franciszkanów w Panewnikach|kompleksu klasztornego oo. franciszkanów]]) i w Piotrowicach-Ochojcu ([[grusza pospolita]] przy [[Ulica Artura Grottgera w Katowicach|ul. A. Grottgera]] 10c){{odn|Studium…|2012|s=31}}.

[[Plik:2021-07 Katowice-Brynów Park Kościuszki (11).jpg|mały|Fragment [[Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach|parku im. T. Kościuszki]] w [[Brynów-Osiedle Zgrzebnioka|Brynowie-Osiedlu Zgrzebnioka]]]]

[[Zieleniec (teren zieleni)|Obszary zieleni urządzonej]] w Katowicach obejmują [[park]]i, zieleńce, [[skwer]]y oraz [[Rodzinny ogród działkowy|rodzinne ogrody działkowe]]. Zasadnicze znaczenie dla mieszkańców miasta ma znajdujący się na terenie [[Chorzów|Chorzowa]], położony tuż przy granicy z Katowicami, [[park Śląski]]. Park ten o powierzchni 620 ha oferuje możliwość realizacji różnorodnych form wypoczynku, rekreacji, rozrywki czy zaspokojenie potrzeb kulturalnych i poznawczych. W samych zaś Katowicach znajdowało się w 2007 roku 9 parków miejskich oraz 56 skwerów i zieleńców o łącznej powierzchni 49,7 ha{{odn|Studium…|2012|s=69}}.

[[Plik:Dolina Trzech Stawów - 01.JPG|mały|lewo|Fragment [[Dolina Trzech Stawów|Doliny Trzech Stawów]]]]

Do znaczących parków o zasięgu ogólnomiejskim należą: [[Katowicki Park Leśny]], [[Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach|park im. T. Kościuszki]] oraz park przy kompleksie franciszkanów w [[Ligota-Panewniki|Ligocie-Panewnikach]] ([[Kalwaria Panewnicka]]). Pozostałe pełnią funkcję parków dzielnicowych i są to m.in. parki: [[Park Murckowski w Katowicach|Murckowski]], [[Park Zadole|Zadole]], [[Park Bolina|Bolina]], [[Park Wełnowiecki w Katowicach|Wełnowiecki]], [[Park Bogucki w Katowicach|Bogucicki]], [[Park Giszowiecki w Katowicach|Giszowiecki]], [[Park Olimpijczyków w Katowicach|Olimpijczyków]] i [[Park Załęski w Katowicach|Załęski]], park w Dąbrówce{{odn|Studium…|2012|s=69}} czy [[Lasek Alfreda]]{{odn|Studium…|2012|s=20}}.

Największe obszary terenów zieleni urządzonej znajdują się w dzielnicach: [[Osiedle Paderewskiego-Muchowiec]], obejmując 28% powierzchni dzielnicy (część Katowickiego Parku Leśnego oraz [[Dolina Trzech Stawów]]) oraz [[Brynów-Osiedle Zgrzebnioka|Brynów część wschodnia-Osiedle Zgrzebnioka]], obejmując 38% powierzchni (park im. T. Kościuszki i część Katowickiego Parku Leśnego). W pozostałych jednostkach ten odsetek wynosi maksymalnie kilkanaście procent{{odn|Studium…|2012|s=9}}.

Obszary zieleni urządzonej w Katowicach są pod opieką [[Zakład Zieleni Miejskiej w Katowicach|Zakładu Zieleni Miejskiej w Katowicach]] z siedzibą przy [[Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach|ulicy T. Kościuszki]] 138<ref>{{Cytuj |autor = "Zakład Zieleni Miejskiej" |tytuł = Informacje kontaktowe |data dostępu = 2023-09-16 |opublikowany = zzm.katowice.pl |url = https://zzm.katowice.pl/kontakt |język = pl}}</ref>, a park przyklasztorny przy panewnickiej bazylice jest poza zarządem ZZM-u. Katowicki Zakład Zieleni Miejskiej zarządza także skwerami i zieleńcami{{odn|Studium…|2012|s=34}}, a do większych z nich należą m.in. skwery: [[Skwer Walentego Fojkisa w Katowicach|W. Fojkisa]], [[Skwer Hilarego Krzysztofiaka w Katowicach|H. Krzysztofiaka]], [[Skwer Rotmistrza Witolda Pileckiego w Katowicach|rtm. W. Pileckiego]] czy [[Skwer Emila i Georga Zillmannów w Katowicach|E. i G. Zillmannów]]<ref name="Emapa">{{Cytuj stronę |url = https://emapa.katowice.eu/jarc-gui/ |tytuł = Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej |autor = Urząd Miasta Katowice |opublikowany = emapa.katowice.eu |język = pl |data dostępu = 2023-09-16}}</ref>.

== Nazwa ==
[[Plik:Katowice neon na dworcu.jpg|mały|[[Lampa neonowa|Neon]] z napisem „KATOWICE” na dworcu kolejowym [[Katowice (stacja kolejowa)|stacji Katowice]]]]

Etymologia nazwy ''Katowice'' nie jest jednoznaczna. W specjalistycznej literaturze językoznawczej wskazywane są dwa główne poglądy naukowe dotyczące pochodzenia nazwy miasta:
* Od nazwy osobowej ''Kat'', tj. od przydomka pierwszego osiadłego w Katowicach dzierżawcy gruntu bądź nazwiska właściciela lub dzierżawcy całego obszaru współczesnego miasta lub jego części ([[Nazwy patronimiczne|pochodzenie patronimiczne]]; hipoteza [[Witold Taszycki|Witolda Taszyckiego]] z 1935 roku){{odn|Rzewiczok|2006|s=13}}{{odn|Szaflarski|1978|s=60}},
* Od tzw. ''kątów'', czyli ''ustronnych chałup'', ''miejsca położonego w kącie, na uboczu'', czyli wtórnej, zapewne niewielkiej, złożonej z kilku łanów osady na peryferiach [[Kuźnica Bogucka|Kuźnicy Boguckiej]] (hipoteza [[Stanisław Rospond (językoznawca)|Stanisława Rosponda]] z 1966 roku){{odn|Rzewiczok|2006|s=13}}{{odn|Szaflarski|1978|s=60}}{{odn|Rymut|1987|s=103}}.
Spotykana była też wcześniejsza próba Stanisława Rosponda z około 1959 roku związania pochodzenia nazwy miasta od nazwy osobowej ''Kot'', która została potem zarzucona{{odn|Szaflarski|1978|s=60}}. W literaturze wskazywane jest to, iż nazwa Katowice ma pochodzenie miejscowe. Dodatkowo zauważana jest analogia w nazwach sąsiednich miejscowości jak [[Bogucice]], [[Mysłowice]], [[Świętochłowice]] czy [[Siemianowice Śląskie|Siemianowice]]{{odn|Szaflarski|1978|s=61}}. Sama zaś nazwa ''Katowice'' pojawia się w licznych dokumentach od przełomu XVI i XVII wieku{{odn|Szaflarski|1978|s=60–61}}, a po raz pierwszy została udokumentowana na protokole wizytacji [[Parafia św. Szczepana w Katowicach|bogucickiej parafii]] w 1598 roku jako ''et nova villa Katowice''{{r|MHKhist}}{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=17}}.

Od 1742 roku, gdy Katowice weszły w skład [[Królestwo Prus|Królestwa Prus]], do 1922 roku, gdy część [[Górny Śląsk|Górnego Śląska]] przyłączono do [[II Rzeczpospolita|Polski]] jako [[Województwo śląskie (II Rzeczpospolita)|autonomiczne województwo śląskie]], a także w latach 1939–1945 podczas [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|niemieckiej okupacji]], miasto funkcjonowało pod niemiecką nazwą ''Kattowitz''<ref name="TGG">{{Cytuj |autor = "The Genealogical Gazetteer" |tytuł = Katowice, Katowice, Stalinogród, Katowice, Katowice, Kattowitz, Kattowitz |data dostępu = 2023-09-17 |opublikowany = gov.genealogy.net |url = http://www.gov.genealogy.net/item/show/object_1160190 |język = en}}</ref>.

W okresie od 9 marca 1953 roku do 20 grudnia 1956 roku miasto nosiło urzędową nazwę ''Stalinogród{{r|MP195323280}}''{{r|DzU195658269}}.

== Historia ==
{{Osobny artykuł|Historia Katowic|Kalendarium historii Katowic}}

=== Przed uzyskaniem praw miejskich ===
{{Zobacz też|Kuźnica Bogucka}}
[[Plik:Katowice - Akta Wizytacji parafii w Bogucicach (1598).jpg|mały|lewo|Akt wizytacji [[Parafia św. Szczepana w Katowicach|parafii bogucickiej]] z 1598 roku, w którym po raz pierwszy pojawia się wzmianka o Katowicach]]

Katowice powstały jako wieś zagrodnicza pod koniec XVI wieku w dobrach kuźników boguckich zwanych [[Kuźnica Bogucka|Kuźnicą Bogucką]]{{odn|Szaraniec|1996|s=11}}, a założył ją na swoim gruncie koło 1580 kuźnik bogucki Andrzej{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=17}}. Pierwsza wzmianka o Katowicach pojawiła się w zapisach [[Krzysztof Kazimirski|ks. Krzysztofa Kazimirskiego]], wizytatora [[Parafia św. Szczepana w Katowicach|parafii boguckiej]] w 1598 roku. Zanotowano w nim wsie należące do parafii: ''Ad parochiam pertinent villae: Bogucice, Załęze et nova villa Katowice''{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=17}}.

Historię miasta wyznaczają jednak losy kilku znacznie wcześniejszych słowiańskich osad rolniczych z XIV i XVI wieku oraz kuźnic żelaza, będących współcześnie jego [[Dzielnica miasta|dzielnicami]] bądź [[Klasyfikacja miejscowości w Polsce|częściami]]{{odn|Plewako|1985|s=5–7}}. Już w 1299 roku wzmiankowano o jednej z najstarszych części Katowic – [[Dąb (Katowice)|Dębie]], leżącym wówczas na obszarze [[Księstwo bytomskie|księstwa bytomskiego]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=13}}. Należał on przez kilkaset lat do [[Zespół klasztorny bożogrobców w Miechowie|klasztoru bożogrobców]] w [[Miechów|Miechowie]]{{odn|Szaraniec|1996|s=84}}. Następnie wspomniane są kolejne wsie, wymienione w dokumencie [[Książęta opawscy|księcia opawsko-raciborskiego]] [[Mikołaj II opawski|Mikołaja II]] z 15 grudnia 1360 roku, potwierdzającego [[Otton z Pilczy|Ottonowi z Pilczy]] własność wsi [[Jaźwce]], [[Załęże (Katowice)|Załęże]], [[Bogucice]], [[Roździeń]] i miasta [[Mysłowice]]{{odn|Szaraniec|Złoty|2006|s=89–90}}. Usytuowana nad brzegiem rzeki [[Rawa (dopływ Brynicy)|Rawy]] [[Kuźnica Bogucka]] została wspomniana po raz pierwszy w 1397 roku i był to jeden z najstarszych zakładów tego typu w Polsce. Poza Kuźnicą Bogucką w okolicy istniały jeszcze trzy podobne zakłady: [[Załęże (Katowice)|załęski]], [[Szopienice|szopienicki]] i roździeński{{odn|Plewako|1985|s=5–7}}, a z tym ostatnim związana jest postać [[Walenty Roździeński|Walentego Roździeńskiego]]{{r|MHKhist}}. W 1467 roku{{odn|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|odn=b|s=679}} (bądź już w 1287 roku{{odn|Chmielewska|2016|s=22}}) po raz pierwszy została wzmiankowana wieś [[Uniczowy]], z której w XVI wieku wyodrębniły się osobne osady: [[Piotrowice (Katowice)|Piotrowice]], [[Podlesie (Katowice)|Podlesie]] i [[Zarzecze (Katowice)|Zarzecze]]{{odn|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|odn=b|s=679}}.

Katowice w swojej historii miały ponad dwudziestu właścicieli. Pierwszymi z nich byli kuźnicy boguccy{{odn|Szaraniec|1996|s=11}}, a wśród późniejszych byli także przedstawiciele znanych rodów, m.in.: Salomonowie, Kamińscy, [[Mieroszewscy herbu Ślepowron|Mieroszewscy]] czy [[Promnitzowie]]<ref name="MHKhist">{{Cytuj stronę |url = https://www.mhk.katowice.pl/index.php/edukacja/historia-miasta |tytuł = Historia miasta |autor = Muzeum Historii Katowic |opublikowany = mhk.katowice.pl |język = pl |data dostępu = 2023-08-01}}</ref>. 22 lutego 1536 roku Jan Thurzon sprzedał Stanisławowi Salomonowi dobra mysłowickie, w skład którego wchodziły m.in. Roździeń, Bogucice wraz z kuźnicą, Załęże i puste wówczas [[Szopienice]]. W ten sposób ziemia mysłowicka wyodrębniła si�� już na stałe od [[Księstwo pszczyńskie|wolnego państwa pszczyńskiego]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=16}}. W czasie [[Wojny śląskie|wojen śląskich]], w 1742 roku większość [[Śląsk]]a, a wraz z tym i obszar Katowic, zostały włączone do [[Królestwo Prus|Królestwa Prus]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=30}}.

[[Plik:Katowice Huta Baildon.jpg|mały|Pudlingarnia [[John Baildon|Johna Baildona]] na litografii z połowy XIX wieku]]

Na początku XVIII wieku w Katowicach istniały 33 gospodarstwa (w tym 10 nieobsadzonych), a pod koniec było ich 78{{odn|Szaraniec|1996|s=11}}. Do końca XVIII wieku następował szybki wzrost liczby ludności osady. W 1783 roku w Katowicach mieszkały 294 osoby, w 1845 roku – 1326, a w 1861 roku – 3780 osób{{odn|Szaraniec|1996|s=18}}.

Około 1740 roku na terenie współczesnych Katowic zaczęto na większą skalę eksploatować [[węgiel kamienny]], a w 1769 roku w [[Murcki|Murckach]] założono pierwszą na terenie obecnego miasta [[Kopalnia węgla kamiennego|kopalnię węgla kamiennego]] – [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Murcki”|„Emanuelssegen”]] (późniejsza kopalnia „Murcki”){{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=19}}. Koniec XVIII wieku był zaś czasem rozwoju technicznego i procesu uprzemysłowienia. W 1801 roku w [[Brynów|Brynowie]] uruchomiono [[Kopalnia Beata|kopalnię „Beate”]], w 1804 roku w [[Wełnowiec|Wełnowcu]] rozpoczęto budowę huty żelaza „Hohenlohe”{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=21}}, w 1818 i 1822 (bądź 1820{{odn|Bulsa|2018|s=108}}) roku kolejno huty cynku [[Huta Franz|„Franz”]] i [[Huta Fanny|„Fanny”]] w Bogucicach{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=22}}, a w 1823 roku [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Katowice”|kopalnię „Ferdinand”]] (późniejsza kopalnia „Katowice”) w Bogucicach oraz pudlingarnię i walcownię w Dębie, która była początkiem [[Huta „Baildon”|huty żelaza „Baildon”]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=23}}.

[[Plik:Katowice l. 30 XIX w..jpg|mały|lewo|Katowice w latach 30. XIX wieku]]

W 1838 roku [[Franz von Winckler]] kupił od Lehmanna dobra rycerskie Katowice, a w 1841 roku przeniósł z [[Miechowice|Miechowic]] do Katowic zarząd swoich dób. Zarządzający wówczas dobrami [[Friedrich Grundmann|Friedrich Wilhelm Grundmann]] stał się inicjatorem przemian, które doprowadziły do przekształcenia wsi Katowice w nowoczesne i dynamicznie rozwijające się miasto{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=25}}. Sojusznikiem Grundmanna w staraniach na rzecz przekształcenia Katowic w miasto stał się osiadły w 1851 roku [[Richard Holtze]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=26}}. Intensywny rozwój wsi Katowice rozpoczął się wraz z uruchomieniem 3 października 1846 przez [[Kolej Górnośląska|Towarzystwo Kolei Górnośląskiej]] (OSE) połączenia kolejowego [[Wrocław]]ia z [[Mysłowice|Mysłowicami]]. O przeprowadzenie linii kolejowej przez Katowice zabiegał Franz von Winckler, gdyż linia ta miała pierwotnie omijać dolinę Rawy{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=26}}. Szybki rozwój przemysłu i rozbudowa sieci transportowej sprzyjały urbanizacji wsi Katowice{{odn|Szaraniec|1996|s=13}}. W 1848 roku w Katowicach powstał pierwszy hotel, utrwalony przez mieszkańców jako [[Hotel Welt w Katowicach|hotel Welta]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=26}}, a w 1856 roku powstał pierwszy plan zabudowy przestrzennej Katowic autorstwa [[Heinrich Moritz August Nottebohm|Heinricha Moritza Augusta Nottebohma]]. Wprowadzał on ład urbanistyczny w miejsca, gdzie trwała już rozbudowa miejscowości, zwłaszcza w [[Rynek w Katowicach|Rynku]], który połączono reprezentacyjną ulicą, nazwaną później [[Ulica 3 Maja w Katowicach|ulicą 3 Maja]], kończącą się na obecnym [[Plac Wolności w Katowicach|placu Wolności]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=27}}.

[[Plik:Evangelische Kirche und Schule Kattowitz.jpg|mały|[[Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach|Kościół Zmartwychwstania Pańskiego]] i [[Budynek szkoły ewangelickiej w Katowicach|budynek szkoły ewangelickiej]] przy [[Ulica Szkolna w Katowicach|ulicy Szkolnej]] 5 w latach 60. XIX wieku]]

Katowice połowy XIX wieku były miejscowością wielonarodowościową i wielowyznaniową z wyraźną jednak przewagą katolików{{odn|Rzewiczok|2006|s=20–22}}. Już 29 września 1858 roku, dzięki znacznemu wsparciu ówczesnego właściciela dóbr katowickich – [[Hubert von Tiele-Winckler|Huberta von Tiele-Wincklera]] konsekrowano [[Kościół Ewangelicko-Augsburski w Rzeczypospolitej Polskiej|ewangelicki]] kościół [[Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach|Zmartwychwstania Pańskiego]] przy dzisiejszej [[Ulica Warszawska w Katowicach|ulicy Warszawskiej]], a pierwszym proboszczem [[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Katowicach|ewangelickiej parafii]] został [[Gotthold Christian Clausnitzer|ks. Gotthold Christian Clausnitzer]]{{odn|Gostomski-Nałęcz|1926|s=81}}. Katolicy z Katowic i przyległych wsi korzystali w tym czasie z niewielkiego kościoła w Bogucicach. Dopiero 11 listopada 1860 roku poświęcono, zbudowany z [[Mur pruski|muru pruskiego]], [[Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach (nieistniejący)|kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny]], który był usytuowany przy dzisiejszym [[Plac Wolności w Katowicach|placu Wolności]]. Posługę duszpasterską objął w nim [[Teodor Kremski|ks. Teodor Kremski]]. W 1862 roku poświęcono [[kamień węgielny]] pod budowę pierwszego murowanego kościoła katolickiego w Katowicach – [[Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach|kościoła Mariackiego]]{{odn|Gostomski-Nałęcz|1926|s=81}}<ref name="HKNŚ">{{Cytuj stronę|url=https://silesia.edu.pl/index.php/Kremski_Teodor|tytuł=Kremski Teodor|autor=E-ncyklopedia, Historia Kościoła na Śląsku|opublikowany=silesia.edu.pl|język=pl|data dostępu=2024-09-25}}</ref>. W 1862 roku ukończona też została [[Stara Synagoga w Katowicach|pierwsza publiczna synagoga]] na rogu dzisiejszych ulic [[Ulica 3 Maja w Katowicach|3 Maja]] i [[Ulica Juliusza Słowackiego w Katowicach|J. Słowackiego]], którą postawił budowniczy [[Ignatz Grünfeld]]{{odn|Gostomski-Nałęcz|1926|s=233}}{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=28}}.

Prawdopodobnie już w XVII wieku Katowice miały samorząd gminny na czele z sołtysem{{odn|Szaraniec|1996|s=11}}, a do 1865 roku w skład gminy wchodziły prócz Katowic także dwa przysiółki: [[Brynów]] i [[Katowicka Hałda]]{{odn|Szaraniec|1996|s=13}}. Około 1859 roku ostatni polskojęzyczny sołtys Katowic – [[Kazimierz Skiba]], ustąpił ze swojego urzędu. Opierał się on wraz z innymi polskimi członkami rady gminy naciskom ze strony ludności niemieckiej, którzy docelowo planowali przekształcić Katowice w miasto{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=28}}. Ostatecznie, w dniu 11 września 1865 na [[Pałac Babelsberg|zamku w Babelsbergu]] król [[Królestwo Prus|Prus]] [[Wilhelm I Hohenzollern]] nadał Katowicom [[prawa miejskie]], a 28 grudnia 1866 roku wprowadzono [[Rada Miasta Katowice|zarząd miejski]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=29}}{{odn|Starnawska|1990|s=13}}. Wraz z powstaniem miasta wyodrębniono Brynów i Katowicką Hałdę, tworząc z nich nową gminę – Brynów{{odn|Szaraniec|1996|s=18}}.

=== Lata 1865–1918 ===
[[Plik:Katowice - zamek Thiele-Wincklerów.jpg|mały|lewo|[[Dwór Tiele-Wincklerów w Katowicach|Dwór Tiele-Wincklerów]] w XIX wieku – siedziba katowickich dóbr ziemskich]]

Pierwszym [[Prezydent Miasta Katowice|burmistrzem Katowic]] został [[Louis Diebel]], który po 5 latach urzędowania uciekł do [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]], okradając miasto z większości funduszy{{odn|Starnawska|1990|s=13}}. Jego następcą w 1871 roku został [[Oswald Kerner]]{{odn|Rzewiczok|2006|s=20–21}}. Pierwsza rada miejska składała się z 18 członków, wśród których 50% stanowili [[Żydzi]]. W 1866 roku pierwszym przewodniczącym rady miejskiej został wybrany Richard Holtze{{odn|Rzewiczok|2006|s=40}}. Na skutek nowego podziału terytorialnego Śląska w 1873 roku [[Powiat Beuthen|powiat bytomski]] został podzielony na 4 powiaty ([[Powiat Tarnowitz|tarnogórski]], bytomski, [[Powiat Hindenburg O.S.|zabrski]] i [[Powiat Kattowitz|katowicki]]), a Katowice stały się miastem powiatowym (niem. ''Kreisstadt''), licząc wówczas około 16 tys. mieszkańców. Miasto stało się siedzibą Wydziału Powiatowego (niem. ''Kreisausschuss'') oraz Sejmiku Powiatowego (niem. ''Kreistag'') z 34 członkami{{odn|Gostomski-Nałęcz|1926|s=86}}. Pierwszym [[Landrat (Prusy)|landratem]] powiatu katowickiego został mianowany [[Hans Hermann von Berlepsch|baron Hans Hermann von Berlepsch]], późniejszy pruski minister handlu i rzemiosła{{odn|Gostomski-Nałęcz|1926|s=87}}.

[[Plik:Marienkirche zu Kattowitz.jpg|mały|Ukończony w 1870 roku [[Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach|kościół Mariacki]] na zdjęciu z lat 70. XIX wieku]]

Z chwilą uzyskania przez Katowice praw miejskich rozpoczął się w mieście szybki ruch budowlany poprzedzony [[Parcelacja|parcelacją]]{{odn|Szaraniec|1996|s=18}}. W latach 70. XIX wieku po długich pertraktacjach zarząd dóbr [[Tiele-Wincklerowie|Tiele-Wincklerów]] przekazał miastu za bardzo korzystnym odszkodowaniem czynszowym obszar gruntów{{odn|Gostomski-Nałęcz|1926|s=83}}. W latach 1869–1872 zbudowano w mieście łącznie 182 domy mieszkalne{{odn|Szaraniec|1996|s=18}}. W drugiej połowie XIX wieku powstało w mieście kilka instytucji, które zadecydowały o rozwoju młodego ośrodka gospodarczego, w tym: [[Górnośląska Konwencja Węglowa]], [[Górnośląski Związek Przemysłowców Górniczo-Hutniczych]], gwarectwa węglowe, Państwowa Dyrekcja Poczt (1866 rok) czy Sąd Okręgowy (1872 rok){{odn|Gostomski-Nałęcz|1926|s=83}}. W 1876 roku został oddany do użytku [[Budynek Starostwa Powiatowego w Katowicach|budynek Urzędu Powiatowego]]{{odn|Gostomski-Nałęcz|1926|s=87}}, a w 1871 roku powołano pierwsze gimnazjum (późniejsze [[III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Katowicach|III Liceum Ogólnokształcące im. A. Mickiewicza]]){{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=30}}.

Katowice liczyły w 1866 roku 4815 mieszkańców, z tego 3354 z nich to byli katolicy, 888 osób było ewangelikami, a 573 żydami{{odn|Gostomski-Nałęcz|1926|s=80}}{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=29}}. Wraz z rozbudową miasta i wzrostem liczby jego mieszkańców rosło również zapotrzebowanie na nowe świątynie. W 1870 roku została ukończona budowa murowanego, katolickiego kościoła Mariackiego, który 14 czerwca 1873 roku stał się kościołem parafialnym{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=30}}. W 1902 roku został ukończony i konsekrowany nowy [[Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach|kościół pw. śś. ap. Piotra i Pawła]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=35}}. Z inicjatywy [[Ludwik Skowronek|ks. Ludwika Skowronka]] w 1902 do [[Panewniki|Panewnik]] zostali sprowadzeni [[Zakon Braci Mniejszych|franciszkanie]]{{odn|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|odn=a|s=623}}. Wznieśli oni [[Klasztor Franciszkanów w Panewnikach|zespół klasztorny]] wraz z [[Bazylika św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach|kościołem]]. 19 lipca 1908 roku świątynię poświęcił biskup wrocławski ks. kard. [[Georg von Kopp]]{{odn|Bulsa|2018|s=179}}

[[Plik:Kattowitz Conference. P. Krause. 1884 (FL38048544).crop.jpg|mały|lewo|Delegaci na [[Konferencja Katowicka|konferencji w Katowicach]] w 1884 roku]]

Również społeczność żydowska w Katowicach budowała nowe obiekty kultu. W 1869 roku na zakupionej rok wcześniej działce przy [[Ulica Kozielska w Katowicach|ulicy Kozielskiej]] został otwarty [[Cmentarz żydowski w Katowicach|cmentarz żydowski]]. W 1872 roku został utworzony w gminie izraelickiej samodzielny rabinat, a pierwszym samodzielnym [[rabin]]em został [[Jacob Cohn]]{{odn|Gostomski-Nałęcz|1926|s=233}}. W Katowicach 6 listopada 1884 roku rozpoczęła się [[Konferencja Katowicka|konferencja]] organizacji należących do [[Chowewej Syjon|Ruchu Miłośników Syjonu]]. Ruch ten dążył do założenia przez Żydów własnego państwa, a inicjatorem tego wydarzenia był [[Leon Pinsker]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=31}}.

W nocy z 3 na 4 marca 1896 roku{{odn|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|odn=b|s=763}} w [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Kleofas”|kopalni „Cleophas”]] („Kleofas”) w [[Załęże (Katowice)|Załężu]] doszło do [[Katastrofa górnicza w kopalni „Cleophas”|pożaru]], w wyniku którego zginęło 104 górników. Dla ich upamiętnienia został ufundowany [[Kościół św. Józefa w Katowicach|kościół]], którego budowę ukończono w 1900 roku{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=33}}.

[[Plik:Stare Katowice 1.jpg|mały|Katowice na początku XX wieku – rejon [[Rynek w Katowicach|Rynku]] i [[Ulica Warszawska w Katowicach|ulica Warszawska]]]]

W 1897 roku Katowice zostały wyłączone z powiatu, uzyskując przez to większą samodzielność{{odn|Gostomski-Nałęcz|1926|s=92}}, co przyspieszyło rozwój gospodarczy miasta. Szczególnie szybko rozwijał się przemysł, a do miasta przyjeżdżali liczni robotnicy, urzędnicy i rzemieślnicy. Rozwijała się także infrastruktura Katowic i powstało szereg różnego typu obiektów użyteczności publicznej{{r|MHKhist}}. Do końca XIX wieku w pełni był już rozbudowany obszar Rynku, ulicy 3 Maja i ulic od niej odchodzących, a także tereny wzdłuż ulic [[Ulica św. Jana w Katowicach|św. Jana]], [[Ulica Francuska w Katowicach|Francuskiej]] i północnej części placu Wolności. Do końca XIX wieku w Katowicach pojawiła się sieć wodociągowa, oświetlenie gazowe i [[Tramwaje w Katowicach|linia tramwajowa]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=32}}. W 1895 roku powołano regionalną dyrekcję [[Pruskie koleje państwowe|Prusko-Królewskich Kolei Państwowych]], oddano do użytku [[Budynek Łaźni Miejskiej w Katowicach|Łaźnię Miejską]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=32–33}}, a także przy ulicy Francuskiej [[Szpital Kliniczny im. Andrzeja Mielęckiego w Katowicach|szpital Spółki Brackiej]] (z klinikami: okulistyczną i laryngologiczną) z 450 łóżkami. W 1897 roku działalność rozpoczął [[Szpital im. św. Elżbiety w Katowicach|szpital im. św. Elżbiety]] z 200 łóżkami, w 1904 roku [[Katowickie Centrum Onkologii|Szpital Miejski]] z 120 łóżkami, a w 1912 roku Szpital Dziecięcy na 60 łóżek{{odn|Gostomski-Nałęcz|1926|s=92–93}}. Do końca XIX wieku powstały jeszcze: [[Gmach Akademii Muzycznej w Katowicach|budynek Szkoły Rzemiosł Budowlanych]], [[Gmach przy alei Korfantego 3 w Katowicach|Grand Hotel]], a przy późniejszej [[Ulica Adama Mickiewicza w Katowicach|ulicy A. Mickiewicza]] [[Budynek III Liceum Ogólnokształcącego w Katowicach|gmach gimnazjum męskiego]] i [[Synagoga Wielka w Katowicach|Synagoga Wielka]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=34}}. Z początkiem XX wieku Katowice wzbogaciły się o Teatr Miejski (późniejszy [[Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach|Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego]]), zbudowany przy Rynku w latach 1905–1907 według projektu [[Carl Moritz|Carla Moritza]]. Nowe stulecie przyniosło miastu także kolejny w jego dziejach [[Stary dworzec kolejowy w Katowicach|dworzec kolejowy]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=36}}.

Wybuch [[I wojna światowa|I wojny światowej]] nie spowodował dla obszaru Katowic zniszczeń i strat, ale rozwój przemysłu i sprzyjającą koniunkturę, zwłaszcza dla zakładów hutniczych{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=37}}.

=== Powstania śląskie i plebiscyt ===
[[Plik:PKPleb.jpg|mały|lewo|240x240px|Czołowi działacze [[Polski Komisariat Plebiscytowy|Polskiego Komisariatu Plebiscytowego]] na Górnym Śląsku na zdjęciu z około 1921 roku]]

Zbliżająca się w czasie I wojny światowej klęska Niemiec spowodowała wzrost nastrojów propolskich w regionie i już 1918 roku zaczęto organizować manifestacje, domagając się przyłączenia Górnego Śląska do Polski. Z jednej strony w listopadzie 1918 roku na Górny Śląsk zostały sprowadzone oddziały [[Grenzschutz Ost|Grenzschutzu]], a z drugiej strony 11 stycznia 1919 roku w Katowicach powołano Komitet Wykonawczy [[Polska Organizacja Wojskowa|Polskiej Organizacji Wojskowej]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=37}}, którego przewodniczącym został [[Józef Grzegorzek]], a komendantem katowickiego okręgu Adam Postrach{{r|MHKhist}}. W atmosferze wzrastającego napięcia i terroru ze strony niemieckiej{{r|MHKhist}} 17 sierpnia 1919 roku doszło do wybuchu [[I powstanie śląskie|I powstania śląskiego]]. Na terenie współczesnych Katowic najbardziej zacięte walki trwały 20 sierpnia o zdobycie Szopienic, a po zakończeniu powstania 24 sierpnia powstańcy i członkowie ich rodzin w obawie przed represjami uciekło na drugą stronę [[Brynica (dopływ Czarnej Przemszy)|Brynicy]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=37}}.

[[Plik:Plebiscyt na Śląsku - posterunek francuski w Katowicach; czołg Renault FT-17 NAC 1-H-423-3.jpg|mały|Posterunek francuski na [[Rynek w Katowicach|Rynku w Katowicach]] w okresie trwania [[Plebiscyt na Górnym Śląsku|plebiscytu na Górnym Śląsku]]]]

W myśl postanowieniom [[Traktat wersalski|traktatu wersalskiego]] o przynależności państwowej Górnego Śląska miał decydować [[Plebiscyt na Górnym Śląsku|plebiscyt]], a do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia przynależności państwowej regionu władzę miała sprawować komisja międzynarodowa, która przybyła 11 lutego 1920 roku. [[Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa na Górnym Śląsku|Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa]] składała się z przedstawicieli [[Francja|Francji]], [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] i [[Włochy|Włoch]], a przewodniczył jej [[Henri Le Rond|gen. Henri Le Rond]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=38}}. W dniach 17–18 sierpnia 1920 doszło w mieście do zamieszek, w trakcie których niemieckie bojówki zaatakowały oddziały francuskie i polskich mieszkańców miasta. Zniszczono lokal [[Polski Komisariat Plebiscytowy|Polskiego Komisariatu Plebiscytowego]], który mieścił się w [[Kamienica przy ulicy Kochanowskiego 2 w Katowicach|hotelu „Deutsches Haus”]], a członkowie komisariatu, w tym przewodniczący [[Henryk Jarczyk]], zostali pobici{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=38}}. W trakcie zamieszek bojówkarze niemieccy zamordowali lekarza [[Andrzej Mielęcki|Andrzeja Mielęckiego]]{{r|MHKhist}}. Wydarzenia te były jedną z przyczyn wybuchu z 18 na 19 sierpnia 1920 roku [[II powstanie śląskie|II powstania śląskiego]], podczas którego oddziały rozjemcze ogłosiły w mieście stan oblężenia. 20 sierpnia powstańcy opanowali [[Dąbrówka Mała|Dąbrówkę Małą]], Roździeń, Szopienice, Bogucice, [[Zawodzie (Katowice)|Zawodzie]], [[Janów (Katowice)|Janów]] i [[Giszowiec]], a zacięte walki trwały w Załężu, Dębie i Wełnowcu{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=38}}.

20 marca 1921 roku odbył się plebiscyt. W okręgu wyborczym Katowice, który objął powiat i miasto Katowice, 51,9% wyborców opowiedziało się za pozostaniem w Niemczech, z czego w samym mieście Katowice 85,4%. W powiecie katowickim 44,4% głosujących odpowiedziało się za Niemcami, a 55,6% za Polską{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=38}}. Po wiadomości o niekorzystnej dla Polski interpretacji wyników plebiscytu w nocy z 2 na 3 maja 1921 roku doszło do wybuchu [[III powstanie śląskie|III powstania śląskiego]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=39}}, na którego czele stanął [[Wojciech Korfanty]]{{r|MHKhist}}. Początkowo powstańcy zajęli Katowice, ale na żądanie wojsk alianckich opuścili je, otaczając miasto szczelnym kordonem{{r|MHKhist}}. W rękach powstańców znajdowały się natomiast okalające miasto gminy: Załęże, Dąb, Brynów, Bogucice i Szopienice{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=39}}. W konsekwencji podjęto korzystniejszą dla Polski decyzję wielkich mocarstw, a ostatecznego podziału spornych ziem dokonała [[Rada Ambasadorów]] 20 października 1921 roku. Cały współczesny obszar Katowic znalazł się w nowych granicach [[II Rzeczpospolita|Polski]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=39}}.

=== Lata międzywojenne ===
[[Plik:Szeptycki w Katowicach.jpg|mały|lewo|Uroczystość wkroczenia do Katowic [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]] z [[Stanisław Szeptycki|gen. Stanisławem Szeptyckim]] 20 czerwca 1922 roku]]

20 czerwca 1922 roku do Katowic wkroczyły oddziały [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]] prowadzone przez [[Stanisław Szeptycki|gen. Stanisława Szeptyckiego]]{{r|MHKhist}}, a polskie władze zaczęły przejmować administrację nad przyznaną Polsce częścią Górnego Śląska. Symboliczny akt przejęcia tych ziem podpisali przedstawiciele najwyższych władz Rzeczpospolitej Polskiej 16 lipca 1922 roku podczas zorganizowanej na boisku przy [[Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach|parku T. Kościuszki]] uroczystości{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=39}}. Na mocy dekretu z 3 października 1922 roku Katowice stały się siedzibą władz [[Statut Organiczny Województwa Śląskiego|autonomicznego]] [[Województwo śląskie (II Rzeczpospolita)|województwa śląskiego]] z własnym parlamentem ([[Sejm Śląski (II Rzeczpospolita)|Sejm Śląski]]) oraz skarbem ([[Skarb Śląski]])<ref name="DzU192285758">{{Dziennik Ustaw|1922|85|758}}.</ref>. Pierwszym polskim burmistrzem Katowic został w 1922 roku [[Alfons Górnik]]{{odn|Rzewiczok|2006|s=109}}. Piastował tę funkcję do 1928 roku, kiedy zastąpił go na tym stanowisku [[Adam Kocur]]. Wieloletnim przewodniczący Rady Miejskiej Katowic w latach międzywojennych był [[Jan Piechulek]]{{r|MHKhist}}.

[[Plik:Sejmu Slaskiego square 1925.jpg|mały|Budowa [[Gmach Sejmu Śląskiego w Katowicach|gmachu Sejmu Śląskiego]] w Katowicach w 1925 roku]]

Rozbudowa aparatu administracji państwowej i gospodarczych instytucji kierowniczych wiązała się z napływem do miasta nowych kadr urzędniczych, a ruch migracyjny wzbogacił Katowice o szczególnie wartościowe grupy zawodowe – w tym przede wszystkim inteligencję{{odn|Starnawska|1990|s=32}}. Miasto w tym okresie rozwijało się w kierunku południowym, a nowa zabudowa koncentrowała się w rejonie ulic: [[Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach|T. Kościuszki]], M. Skłodowskiej-Curie, [[Ulica Józefa Poniatowskiego w Katowicach|J. Poniatowskiego]], [[Ulica Jagiellońska w Katowicach|Jagiellońskiej]], [[Ulica Powstańców w Katowicach|Powstańców]] i [[Ulica Wita Stwosza w Katowicach|W. Stwosza]]. Powstały tu liczne budynki mieszkalne wraz z gmachami urzędów i instytucji{{odn|Szaraniec|1996|s=30}}, a także luksusowe osiedla willowe i monumentalne budowle sakralne{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=45}}. W 1929 roku oddano do użytku [[Gmach Sejmu Śląskiego w Katowicach|gmach Sejmu Śląskiego]], będący wówczas największym budynkiem w Polsce{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=43}}. W 1931 roku poświęcono [[Kościół św. Kazimierza Królewicza w Katowicach|kościół garnizonowy]], w 1934 roku oddano do użytku [[Gmach Urzędu Skarbowego w Katowicach|gmach Urzędu Skarbowego]] (tzw. „Drapacz Chmur”) i [[Dom Oświatowy – Biblioteka Śląska|Dom Oświatowy]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=45}}, a w 1937 roku [[Dom Powstańca Śląskiego w Katowicach|Dom Powstańca Śląskiego]] i [[Gmach Urzędów Niezespolonych w Katowicach|budynek Urzędów Niezespolonych]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=46}}. Powstały też liczne obiekty użyteczności publicznej, w tym nowoczesne [[Lotnisko Katowice-Muchowiec|lotnisko]] na [[Muchowiec|Muchowcu]], w którym regularne loty pomiędzy Katowicami a [[Warszawa|Warszawą]] i [[Poznań|Poznaniem]] zainaugurowano w 1929 roku{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=42}}.

[[Plik:Katowice - Muchowiec lotnisko 3 1 0 8 4094 214585.jpg|mały|lewo|[[Zespół zabudowy lotniska Katowice-Muchowiec|Dworzec]] [[Lotnisko Katowice-Muchowiec|lotniska Katowice-Muchowiec]] w 1929 roku]]

Podział Górnego Śląska spowodował konieczność reorganizacji administracji kościelnej Kościoła rzymskokatolickiego{{odn|Starnawska|1990|s=32}}. Na mocy [[Bulla|bulli papieskiej]] ''Vixdum Poloniae Unitas'' wydanej przez [[Pius XII|papieża Piusa XI]] 28 października 1925 roku powołano [[Archidiecezja katowicka|diecezję katowicką]], której biskupem 14 grudnia tego samego roku mianowano [[August Hlond|Augusta Hlonda]] – późniejszego [[Prymas Polski|prymasa Polski]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=41}}. W 1927 roku w Katowicach rozpoczęto budowę [[Archikatedra Chrystusa Króla w Katowicach|katedry Chrystusa Króla]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=42}}, którą konsekrowano dopiero po okresie II wojny światowej, w 1955 roku{{odn|Bulsa|2018|s=184}}.

Lata międzywojenne były okresem ogromnego rozwoju przestrzennego miasta wskutek pierwszych dużych inkorporacji podmiejskich gmin. 15 października 1924 roku do Katowic włączono gminy: [[Bogucice]], [[Dąb (Katowice)|Dąb]], [[Załęże (Katowice)|Załęże]], [[Brynów]] i [[Ligota (Katowice)|Ligota Pszczyńska]]{{odn|Rzewiczok|2006|s=108}}. Powierzchnia miasta wzrosła z 8,88 km² do 40,23 km², a liczba ludności z 56&nbsp;739 do 112&nbsp;822 osób{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=41}}.

[[Plik:Muzeum Slaskie 1939.jpg|mały|Budowa [[Gmach Muzeum Śląskiego w Katowicach (nieistniejący)|gmachu]] [[Muzeum Śląskie w Katowicach|Muzeum Śląskiego w Katowicach]] w 1939 roku]]

W 1926 roku w mieście działały m.in.: 4 kopalnie węgla kamiennego, 5 hut żelaza, [[Huta cynku „Kunegunda”|huta cynku]], 4 odlewnie metali i zakłady konstrukcji stalowych, 2 fabryki maszyn, [[Porcelana Śląska|fabryka porcelany]], fabryka nawozów sztucznych, zakład impregnacji drewna kopalnianego, fabryka silników elektrycznych, rafineria ropy naftowej, 2 tartaki i młyn parowy. Przed II wojną światową miasto było siedzibą 53 banków, 14 [[Konsulaty w Katowicach|zagranicznych przedstawicielstw dyplomatycznych]], 9 międzynarodowych koncernów, 4 spółek akcyjnych, 9 biur sprzedaży oraz 7 związków gospodarczych{{odn|Gostomski-Nałęcz|1926|s=51}}.

Stosunkowo dynamicznie rozwijała się kultura i media. W 1927 roku rozpoczęło działalność [[Polskie Radio Katowice]], które w 1937 roku otrzymało nowy budynek przy [[Ulica Juliusza Ligonia w Katowicach|ulicy J. Ligonia]]. Prasę, poza tytułami ogólnokrajowymi, w 1926 roku reprezentowało 11 wychodzących w Katowicach gazet codziennych (z tego 8 w języku polskim, 3 w niemieckim) oraz znaczna (i zmienna) liczba rzadziej ukazujących się periodyków{{odn|Gostomski-Nałęcz|1926|s=234}}. Działał subsydiowany z budżetu miasta [[Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach|Teatr Miejski]]{{odn|Gostomski-Nałęcz|1926|s=193}}, a na mocy ustawy Sejmu Śląskiego z 23 stycznia 1929 roku powołano [[Muzeum Śląskie w Katowicach]], którego organizatorem był [[Tadeusz Dobrowolski]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=43}}. Latem 1939 roku powstała [[Gmach Muzeum Śląskiego w Katowicach (nieistniejący)|siedziba Muzeum Śląskiego w Katowicach]], która miała być oddana do użytku wiosną następnego roku{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=47}}.

=== II wojna światowa ===
[[Plik:Monument to the Defenders of Katowice 002.JPG|mały|lewo|[[Pomnik Obrońców Katowic|Pomnik upamiętniający obrońców Katowic]] zamordowanych przez Niemców w 1939 roku]]

Wobec groźby wybuchu konfliktu zbrojnego od końca sierpnia 1939 roku z Katowic ewakuowano pracowników administracji państwowej, urzędów i osoby, które mogły być zagrożone. Na początku [[II wojna światowa|II wojny światowej]], w trakcie [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] z Katowic w nocy z 2 na 3 września 1939 roku wycofały się większe jednostki [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]], a ci, którzy pozostali brali udział w [[Obrona Katowic|obronie miasta]] w dniach 3–4 września. Byli to w szczególności [[Powstania śląskie|powstańcy śląscy]] i młodzież [[Związek Harcerstwa Polskiego|harcerska]], a do większych walk doszło m.in. na [[Wieża spadochronowa w Katowicach|wieży spadochronowej]] w parku T. Kościuszki{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=47}}<ref name="UMKatoHist">{{Cytuj stronę |url = https://www.katowice.eu/czas-wolny/o-mie%C5%9Bcie/historia |tytuł = Historia miasta |autor = Urząd Miasta Katowice |opublikowany = katowice.eu |język = pl |data dostępu = 2023-08-01}}</ref>. 4 września do miasta wkroczyły oddziały [[Wehrmacht]]u, witane entuzjastycznie przez katowicką mniejszość niemiecką, po czym rozpoczęły się prześladowania obrońców Katowic, powstańców i osób znajdujących się na listach proskrypcyjnych [[Gestapo]]<ref name="GW20190904">{{Cytuj stronę |url = https://wyborcza.pl/alehistoria/7,121681,22302462,krwawy-poniedzialek-w-katowicach-4-wrzesnia-1939-r-niemcy.html |tytuł = Krwawy poniedziałek w Katowicach. 4 września 1939 r. Niemcy na Śląsku zamordowali około 150 osób |autor = Józef Krzyk |data = 2019-09-04 |opublikowany = wyborcza.pl |język = pl |data dostępu = 2023-08-01}}</ref>. Jeszcze tego samego dnia Niemcy [[Krwawy poniedziałek w Katowicach|rozstrzelali grupę około 80 obrońców Katowic]]. Zginęli wtedy m.in.: Franciszek Feige, [[Nikodem Renc]] wraz z synem i Józef Olejniczak{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=47}}.

Włączone bezpośrednio do [[III Rzesza|III Rzeszy]] Katowice stały się siedzibą władz rejencji (od 1 listopada 1939), a potem [[Górny Śląsk (prowincja)|prowincji górnośląskiej]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=48}}. Nadprezydentem rejencji i [[gauleiter]]em został mianowany [[Fritz Bracht]]. W tym okresie Katowice stały się również siedzibą okręgowych władz [[Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników|NSDAP]], a także centralą Gestapo{{odn|Szaflarski|1978|s=311}}. W okresie [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji niemieckiej]] starano się zniszczyć wszystkie ślady polskości w mieście, m.in. poprzez wysiedlanie do [[Generalne Gubernatorstwo|Generalnego Gubernatorstwa]], wpisywanie na [[Volkslista|Volkslistę]] czy nauczanie w języku niemieckim. Zniszczono pomniki powstańcze{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=48}}, 8 września 1939 roku spalono [[Synagoga Wielka w Katowicach|Synagogę Wielką]]{{odn|Bulsa|2018|s=144}}, a także rozebrano siedzibę Muzeum Śląskiego w Katowicach{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=48}}.

[[Plik:Sejmu Slaskiego square 1939.jpg|mały|Współczesny [[Plac Sejmu Śląskiego w Katowicach|plac Sejmu Śląskiego]] 15 października 1939 roku – niemiecka uroczystość zorganizowana w ramach tzw. „Dnia Wolności”]]

W okresie [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji niemieckiej]] polskie społeczeństwo przystąpiło do podziemnej walki z niemieckim okupantem. Już w październiku 1939 roku powstały pierwsze organizacje konspiracyjne, m.in. Polska Organizacja Powstańcza i Polskie Siły Zbrojne, które w następnych latach weszły w skład [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]]. W czasie II wojny światowej zginęło wielu znaczących członków ruchu oporu z rejonu Katowic, w tym m.in.: [[Józef Pukowiec]], [[Bolesław Wiechuła]], [[Karol Kornas]], [[Wincenty Wajda]], Paweł Chromik czy [[Józef Skrzek (harcmistrz)|Józef Skrzek]]{{odn|Szaraniec|1996|s=39}}.

Z Katowic do przełomu maja i czerwca 1940 roku wysiedlono wszystkich Żydów, których przed wojną mieszkało tu według różnych szacunków od 5 tys. do ponad 8 tys. Większość z nich podzieliła losy Żydów w gettach zagłębiowskich, a po ich likwidacji zostali oni wywiezieni w latach 1942–1943 do [[Auschwitz-Birkenau|obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau]], gdzie zostali wymordowani{{odn|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|odn=a|s=656–657}}.

27 stycznia 1945 roku w południe do centrum Katowic z dwóch stron wkroczyły główne siły [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|sowieckie]] [[1 Front Ukraiński|1 Frontu Ukraińskiego]] pod dowództwem [[Iwan Koniew|marsz. Iwana Koniewa]]. Poległych żołnierzy [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]] pochowano na [[Cmentarz Żołnierzy Armii Czerwonej w Katowicach|cmentarzu]], który został w 1963 roku przeniesiony do parku T. Kościuszki{{odn|Rzewiczok|2006|s=177}}. Nie doszło do dużych strat materialnych podczas walk o Katowice, a zakłady przemysłowe w mieście mogły szybko wznowić produkcję{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=49}}. W wyniku podpaleń dokonanych przez wojska sowieckie spłonął za to fragment [[Śródmieście (Katowice)|katowickiego Śródmieścia]] pomiędzy [[Ulica św. Jana w Katowicach|ulicą św. Jana]] a [[Ulica Pocztowa w Katowicach|ulicą Pocztową]] oraz pomiędzy [[Rynek w Katowicach|Rynkiem]] a [[Ulica Stawowa w Katowicach|ulicą Stawową]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=49}}.

=== Okres Polski Ludowej ===
[[Plik:Pochod pierwszomajowy w Katowicach. 01 05 1945 (71807774).jpg|mały|lewo|[[Pochód pierwszomajowy]] na [[Ulica Warszawska w Katowicach|ulicy Warszawskiej]] w Katowicach, zorganizowany 1 maja 1945 roku]]

Katowice w czasach [[Polska Ludowa|Polski Ludowej]] powróciły do roli centrum administracyjnego regionu i dużego ośrodka przemysłowego{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=49}}. Jeszcze w 1945 roku miasto ponownie zostało stolicą [[Województwo śląskie (1945–1950)|województwa śląskiego]], pierwszym wojewodą został [[Jerzy Ziętek]], a po nim urząd objął [[Aleksander Zawadzki]]. Pierwszym prezydentem miasta został za to [[Józef Wesołowski (polityk)|Józef Wesołowski]]{{odn|Rzewiczok|2006|s=183}}. 1 kwietnia 1951 roku zniesiono [[powiat katowicki]], a do Katowic włączono gminy [[Panewniki (gmina)|Panewniki]], [[Piotrowice (gmina w województwie katowickim)|Piotrowice]] i [[Wełnowiec (gmina)|Wełnowiec]]{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=141}}. Katowice według spisu powszechnego z 1946 roku liczyły 128&nbsp;229 osób{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=49}}. 31 grudnia 1959 roku do Katowic włączono miasto [[Szopienice]] wraz z [[Janów (Katowice)|Janowem]], [[Giszowiec|Giszowcem]] i [[Dąbrówka Mała|Dąbrówką Małą]]{{odn|Rzewiczok|2006|s=220}}, a 27 maja 1975 roku [[Kostuchna|miasto]] i [[Kostuchna (gmina)|gminę]] Kostuchna wraz z [[Podlesie (Katowice)|Podlesiem]] i [[Zarzecze (Katowice)|Zarzeczem]] oraz miasto [[Murcki]]{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=143}}{{odn|Rzewiczok|2006|s=221}}.

[[Plik:Katowice - Koszutka Spodek 3 40 0 15 43 162948.jpg|mały|[[Spodek (hala widowiskowa)|Hala Widowiskowo-Sportowa Spodek]] w 1979 roku]]

Po śmierci [[Józef Stalin|Józefa Stalina]], na podstawie uchwały [[Rada Państwa (Polska)|Rady Państwa]] i [[Rada Ministrów w Polsce|Rady Ministrów]] z 7 marca 1953 roku Katowice przemianowano na ''Stalinogród'', a ''województwo katowickie'' na ''województwo stalinogrodzkie''{{odn|Rzewiczok|2006|s=184}}. Dekret wszedł w życie 9 marca tego samego roku<ref name="MP195323280">{{Monitor Polski|1953|23|280}}.</ref><ref name="DzU19531351">{{Dziennik Ustaw|1953|13|51}}.</ref>. Nazwę ''Katowice'' i ''województwo katowickie'' przywrócono na mocy dekretu Rady Państwa 10 grudnia 1956 roku, a wszedł on w życie 20 grudnia tego samego roku<ref name="DzU195658269">{{Dziennik Ustaw|1956|58|269}}.</ref>.

W 1946 roku zorganizowano pierwszy konkurs na przebudowę śródmieścia Katowic{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=54}}. W 1959 roku podjęto decyzję o przebudowie centrum miasta{{odn|Bulsa|2018|s=112}}, a ostateczny projekt został zatwierdzony przez Egzekutywę i Prezydium [[Wojewódzka rada narodowa|Wojewódzkiej Rady Narodowej]] w 1962 roku{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=54}}. W jego wyniku powstało kilka reprezentacyjnych budowli, w tym [[pomnik Powstańców Śląskich]] i [[Spodek (hala widowiskowa)|Hala Widowiskowo-Sportowa Spodek]], które stały się symbolami miasta. Zbudowano także [[Superjednostka|Superjednostkę]], pawilony handlowe i [[Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach|Biuro Wystaw Artystycznych]], [[Pałac Ślubów w Katowicach|Pałac Ślubów]], hotele [[Hotel Silesia|Silesia]] i [[Hotel Katowice|Katowice]] oraz nowy, [[Brutalizm|brutalistyczny]] gmach [[Katowice (stacja kolejowa)|dworca kolejowego]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=55–59}}. Powstały także nowe [[Osiedle mieszkaniowe|osiedla mieszkaniowe]] – w 1961 roku rozpoczęto budowę [[Osiedle Tysiąclecia (Katowice)|osiedla Tysiąclecia]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=53}}, a w latach 1970–1978 zostało wzniesione [[Osiedle Walentego Roździeńskiego|osiedle W. Roździeńskiego]] (zwane potocznie ''Gwiazdy''){{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=60}}.

[[Plik:Katowice - Filia UJ - Zofia Rydet - 1964.jpg|mały|lewo|Gmach [[Filia Uniwersytetu Jagiellońskiego w Katowicach|Filii UJ]] w 1964 roku]]

W czasach Polski Ludowej wzrosła ranga miasta jako ośrodka naukowego i kulturalnego, a Katowice stały się także centrum uniwersyteckim{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=56}}. Pierwszą dużą inwestycją w powojennej historii miasta był [[Pałac Młodzieży w Katowicach|Pałac Młodzieży]], który został oddany do użytku 4 grudnia 1951 roku{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=51}}. 6 lutego 1945 roku ukazał się pierwszy numer ''[[Dziennik Zachodni|Dziennika Zachodniego]]''{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=49}}, a 4 grudnia 1957 roku nadano pierwszy program [[TVP3 Katowice|Telewizji Katowice]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=53}}.

W 1968 roku zainaugurowano działalność [[Uniwersytet Śląski w Katowicach|Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach]], powstałego z połączenia [[Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Katowicach|Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Katowicach]] i [[Filia Uniwersytetu Jagiellońskiego w Katowicach|Filii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Katowicach]]. Pierwszym rektorem uczelni został [[Kazimierz Popiołek|prof. Kazimierz Popiołek]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=56}}. W 1971 roku do Katowic przeniesiono [[Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach|Śląską Akademię Medyczną]]{{odn|Szaraniec|1996|s=46}}.

W styczniu 1981 roku powołano jako placówkę państwową [[Muzeum Historii Katowic]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=61}}, a 30 czerwca 1984 roku uchwalono zarządzenie w sprawie utworzenia Muzeum Śląskiego w Katowicach{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=65}}. Nastąpił także rozwój kultury muzycznej. Od marca 1945 roku w Katowicach zaczęła koncertować [[Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach|Wielka Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach]], a w maju 1945 roku zainaugurowano działalność [[Filharmonia Śląska im. Henryka Mikołaja Góreckiego|Filharmonii Śląskiej]]{{odn|Rzewiczok|2006|s=213}}.

Po 13 grudnia 1981 roku i wprowadzeniu przez władze PRL-u [[Stan wojenny w Polsce (1981–1983)|stanu wojennego]], w Katowicach doszło do strajku załóg m.in. w [[Huta „Baildon”|hucie „Baildon”]] oraz w kopalniach [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Staszic”|„Staszic”]], [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Wieczorek”|„Wieczorek”]] i [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Wujek”|„Wujek”]]. 16 grudnia, w wyniku [[Pacyfikacja strajku w kopalni „Wujek”|użycia broni w KWK „Wujek”]] przez [[Zmotoryzowane Odwody Milicji Obywatelskiej|ZOMO]] zginęło na miejscu siedmiu górników, a na skutek odniesionych ran dwóch następnych zmarło później w szpitalu{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=64}}. 20 czerwca 1983 roku przybył do Katowic z [[Podróż apostolska Jana Pawła II do Polski (1983)|pielgrzymką]] [[Jan Paweł II|papież Jan Paweł II]], spotykając się z wiernymi [[Lotnisko Katowice-Muchowiec|na muchowieckim lotnisku]]. Na mszę świętą przybyło około 1,5 mln osób{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=65}}.

=== Historia najnowsza ===
[[Plik:Tramwaje w Katowicach - Katowice ul 3-go Maja - street scene with Konstal 102N nr 154^, May 1991 - Flickr - sludgegulper.jpg|mały|[[Ulica 3 Maja w Katowicach|Ulica 3 Maja]] w maju 1991 roku]]

Katowice na przełomie lat 80. i 90. XX wieku były miastem z wieloma problemami zarówno w sferze infrastrukturalnej i środowiskowej, jak i kulturalnej i tożsamościowej{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=525}}. Po 1989 roku warunkami niezbędnymi do zmian w rozwoju i funkcjonowaniu miasta stały się m.in. restrukturyzacja gospodarki czy przewartościowanie w świadomości władz i mieszkańców miasta, a jednocześnie zadbanie o dziedzictwo Katowic, czego symbolem stało się m.in. odsłonięcie pomników [[Pomnik Wojciecha Korfantego w Katowicach|Wojciecha Korfantego]] i [[Pomnik Józefa Piłsudskiego w Katowicach|Józefa Piłsudskiego]]{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=527}} czy 15 grudnia 1991 roku [[Pomnik poległych górników KWK „Wujek”|pomnika poległych górników KWK „Wujek”]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=70}}.

Po [[Wybory samorządowe w Polsce w 1990 roku|pierwszych po 1989 roku wyborach samorządowych]] zorganizowanych 27 maja 1990 roku wyłoniono 55-osobowej Radę Miejską, w której 49 osób wywodziło się z [[Komitet Obywatelski „Solidarność”|Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”]]. Rada Miejska w Katowicach na prezydenta miasta wybrała [[Jerzy Śmiałek|Jerzego Śmiałka]]. W pierwszych wyborach samorządowych, w których bezpośrednio wybierano prezydenta Katowic, w wyniku [[Wybory samorządowe w Polsce w 2002 roku|głosowania z 27 października 2002 roku]] wybrano w I turze głosowania [[Piotr Uszok|Piotra Uszoka]]{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=528}}, który ubiegał się o reelekcję po wyborze przez radnych 3 listopada 1998 roku na prezydenta miasta<ref>{{Cytuj |autor = "Serwis Samorządowy PAP" |tytuł = Piotr Uszok – prezydent miasta Katowice |data = 2009-03-30 |data dostępu = 2023-09-17 |opublikowany = samorzad.pap.pl |url = https://samorzad.pap.pl/kategoria/archiwum/piotr-uszok-prezydent-miasta-katowice |język = pl}}</ref>.

25 marca 1992 roku na mocy bulli papieża Jana Pawła II ''[[Totus Tuus Poloniae populus|Totus Tuus Poloniae Populus]]'' Katowice zostały stolicą [[Metropolia katowicka|metropolii katowickiej]]{{odn|Moskal|Szewczyk|Gadomski|1993|s=71}}.

[[Plik:Kleofas Bandbrücken.jpg|mały|lewo|Fragment zabudowy zlikwidowanej w 2004 roku [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Kleofas”|KWK „Katowice-Kleofas”]]; zdjęcie z 26 lipca 2013 roku]]

W Katowicach po 1989 roku w związku z nasyceniem przedsiębiorstw o znaczeniu strategicznym dla państwa (w tym kopalń i hut oraz przedsiębiorstw z nimi kooperujących) prywatyzacja w pierwszym rzędzie objęła przemysł przetwórczy i usługi, w tym [[Krajowy Związek Rewizyjny Spółdzielni Spożywców „Społem”|PSS „Społem”]]{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=532}}. Przekształceniom towarzyszyło rozwój przedsiębiorczości, napływ kapitału zagranicznego, a także wzrost bezrobocia. Zlikwidowano lub ograniczono produkcję w najbardziej uciążliwych dla miasta zakładów, w tym [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Kleofas”|kopalni „Katowice-Kleofas”]], [[Huta Metali Nieżelaznych Szopienice|Huty Metali Nieżelaznych „Szopienice”]] czy hut [[Huta „Baildon”|„Baildon”]] i [[Huta Ferrum|„Ferrum”]]{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=533}}. 18 czerwca 1996 roku<ref>{{Dziennik Ustaw|1996|88|397}}.</ref> powołano [[Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna|Katowicką Specjalną Strefę Ekonomiczną]]{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=536}}. Nastąpił także okres rozwoju usług, a wraz z tym budowy nowych obiektów biurowo-handlowych, w tym wysokościowców, jak oddany do użytku w 2003 roku [[Altus]]{{odn|odn=b|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=75}} czy w 2022 roku kompleks [[Biurowce .KTW|.KTW]]<ref>{{Cytuj |autor = Urbanity |tytuł = Biurowce.KTW Katowice Roździeńskiego 1 – inwestycja TDJ Estate |data dostępu = 2023-09-17 |opublikowany = urbanity.pl |url = https://www.urbanity.pl/slaskie/katowice/rondo-towers,b2651 |język = pl}}</ref>. Nowe budownictwo mieszkaniowe zaczęło coraz intensywniej powstawać w dzielnicach południowych{{odn|Chmielewska|2016|s=87}}.

[[Plik:K-Kreisel 24 2006.JPG|mały|Budowa Ronda Sztuki na [[Rondo gen. Jerzego Ziętka w Katowicach|rondzie gen. J. Ziętka]] w czerwcu 2006 roku]]

Po 1989 roku przeprowadzono szereg znaczących dla miasta inwestycji przy współudziale władz samorządowych. Wśród nich było m.in. ukończenie w grudniu 2006 roku budowy śródmiejskiego odcinka [[Drogowa Trasa Średnicowa|Drogowej Trasy Średnicowej]] wraz z przebudową [[Rondo gen. Jerzego Ziętka w Katowicach|ronda im. gen. J. Ziętka]], na którym w lipcu 2007 roku powstała szklano-metalowa kopuła będąca pod opieką [[Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach|Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach]]. Było to jedno z najważniejszych i największych przedsięwzięć inwestycyjnych miasta Katowice. Dodatkowymi znaczącymi inwestycjami publicznymi były m.in.: budowa ulicy F.W. Grundmanna i późniejsze jej przedłużenie do [[Ulica Jana Matejki w Katowicach|ulicy J. Matejki]] (ul. M. Goeppert-Mayer){{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=535}}, oddanie do użytku 29 października 2012 roku nowego dworca kolejowego na stacji Katowice<ref>{{Cytuj |autor = Przemysław Jedlecki |tytuł = Pięć lat temu Piotr Uszok przełożył wajchę. Otwarto nowy dworzec kolejowy |data = 2017-10-27 |data dostępu = 2023-09-30 |opublikowany = katowice.wyborcza.pl |url = https://katowice.wyborcza.pl/katowice/5,35063,22572931.html |język = pl}}</ref> czy też zakończona w 2022 roku przebudowa węzła drogowego w Giszowcu<ref>{{Cytuj |autor = "Urząd Miasta Katowice" |tytuł = Od czwartku 7 lipca węzeł Kolista w pełni przejezdny |data dostępu = 2023-09-28 |opublikowany = katowice.eu |url = https://www.katowice.eu/dla-mieszka%C5%84ca/aktualnosci?ItemID=5367&ListID=75169dcb-89ef-46cd-a876-165c1e838909 |język = pl}}</ref>.

W Katowicach zaczęło się intensywniej rozwijać szkolnictwo wyższe. W 1993 roku powołano pierwszą w mieście niepubliczną uczelnię wyższą – [[Śląska Wyższa Szkoła Zarządzania im. gen. Jerzego Ziętka w Katowicach|Śląską Wyższą Szkołę Zarządzania]], a i miasto wspomagało rozwój katowickich uczelni{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=537}}. W 2003 roku oddano do użytku nowoczesny [[Budynek Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego|nowoczesny budynek]] [[Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego|Wydziału Prawa i Administracji UŚ]]<ref name="Urb">{{Cytuj stronę|url=https://www.urbanity.pl/slaskie/katowice/wydzial-prawa-i-administracji-uniwersytetu-slaskiego,b4140|tytuł=Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego|autor=Urbanity|opublikowany = urbanity.pl|język=pl|data dostępu=2024-08-06}}</ref>, a w 2007 roku [[Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej „Symfonia”|Centrum Edukacji Muzycznej „Symfonia”]] [[Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach|Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach]]{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=537}}. W 2012 roku oddano do użytku [[Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka|Centrum Informacji Naukowej i Bibliotekę Akademicką]]{{odn|Rajza…|2015|s=66}}.

[[Plik:Prezydent COP24 Michał Kurtyka po przyjęciu Katowice Rulebook.jpg|mały|lewo|Prezydent [[Konferencja Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu, Katowice 2018|COP24]] [[Michał Kurtyka]] po przyjęciu 15 grudnia 2018 roku porozumienia Katowice Rulebook]]

Polepszyła się także baza instytucji kulturalnych miasta Katowice. Powstała [[Strefa Kultury (Katowice)|Strefa Kultury]], gdzie w 2014 roku oddano do użytku [[Siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach|siedzibę Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach]], a w kolejnym roku nową siedzibę [[Muzeum Śląskie w Katowicach|Muzeum Śląskiego w Katowicach]]. Strefę wyznaczono na terenach pokopalnianych po zamkniętej w 1999 roku kopalni „Katowice”{{odn|Rajza…|2015|s=70}}. Wyremontowano siedziby [[Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach|Teatru Śląskiego im. S. Wyspiańskiego w Katowicach]] oraz [[Filharmonia Śląska im. Henryka Mikołaja Góreckiego|Filharmonii Śląskiej]], a także [[Pałac Młodzieży w Katowicach|Pałacu Młodzieży w Katowicach]] i dzielnicowych domy kultury{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=538}}. W 2009 roku Katowice rozpoczęły starania w konkursie o nadaniu miastu tytułu [[Europejska Stolica Kultury|Europejskiej Stolicy Kultury 2016]], a dzięki tym staraniom w mieście zainicjowano działalność instytucji kultury [[Katowice – Miasto Ogrodów|Katowice Miasto Ogrodów]], a także zaczęto organizować cykliczne wydarzenia kulturalne, jak [[Katowice Street Art Festival]] czy [[Międzynarodowy Festiwal Filmowy Ars Independent Katowice|Ars Independent Katowice]]{{odn|Rajza…|2015|s=30–31}}.

Katowice były także organizatorem oraz współorganizatorem wielu znaczących imprez sportowych, w tym rangi światowej jak m.in.: [[Mistrzostwa Świata w Hokeju na Lodzie 2016 (I Dywizja)]]<ref>{{Cytuj |tytuł = IIHF Championships 2016 |data dostępu = 2023-09-17 |opublikowany = webarchive.iihf.com |url = https://webarchive.iihf.com/iihf-home/history/past-tournaments/iihf-championships-2016/index.html |język = en}}</ref>, [[Mistrzostwa Świata w Piłce Ręcznej Mężczyzn 2023]]<ref name=":7">{{Cytuj |tytuł = Mistrzostwa Świata Piłki Ręcznej 2023. WYDARZENIA |data dostępu = 2023-09-17 |opublikowany = spodekkatowice.pl |url = https://www.spodekkatowice.pl/pl/wydarzenia/mistrzostwa-swiata-pilki-recznej-2023,2202.html |język = pl}}</ref> czy [[Mistrzostwa Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn 2014]]<ref name=":8">{{Cytuj |tytuł = Katowice – FIVB Volleyball Men’s World Championship Poland 2014 |data dostępu = 2023-09-17 |opublikowany = poland2014.fivb.org |url = http://poland2014.fivb.org/pl/miasta-gospodarze/katowice}}</ref> i [[Mistrzostwa Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn 2022|2022]]<ref name=":9">{{Cytuj |tytuł = Mistrzostwa Świata w Siatkówce Mężczyzn 2022. WYDARZENIA |data dostępu = 2023-09-17 |opublikowany = spodekkatowice.pl |url = https://www.spodekkatowice.pl/pl/wydarzenia/mistrzostwa-swiata-w-siatkowce-mezczyzn-2022,2310.html |język = pl}}</ref>. W mieście rozwinęła się ponadto branża [[Sport elektroniczny|e-sportu]] – w 2013 roku po raz pierwszy w Katowicach zorganizowano turniej e-sportowy [[Intel Extreme Masters]]{{r|UMKatoEsport}}.

W grudniu 2018 roku Katowice były gospodarzem [[Konferencja Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu, Katowice 2018|Szczytu Klimatycznego ONZ – COP24]], podczas którego zostało zawarte porozumienie Katowice Rulebook, w którym zostały określone procedury i mechanizmy konieczne do wdrożenia [[Porozumienie paryskie|Porozumienia Paryskiego]]<ref name="UMKatoCOP24">{{Cytuj stronę |url = https://www.katowice.eu/czas-wolny/zielone-katowice/cop24-katowice |tytuł = COP24 Katowice |autor = Urząd Miasta Katowice |opublikowany = katowice.eu |język = pl |data dostępu = 2023-09-14}}</ref><ref>{{Cytuj stronę |url = https://unfccc.int/event/cop-24 |tytuł = COP 24 |autor = UN Climate Change |opublikowany = unfccc.int |język = en |data dostępu = 2023-09-14}}</ref>. Z okazji [[Święto Wojska Polskiego|święta Wojska Polskiego]] i 100. rocznicy wybuchu [[I powstanie śląskie|I powstania śląskiego]], 15 sierpnia 2019 roku w Katowicach odbyła się [[defilada]] pod hasłem „Wierni Polsce”<ref>{{Cytuj |autor = "Serwis Województwa Śląskiego" |tytuł = Defilada Wierni Polsce |data dostępu = 2023-09-28 |opublikowany = slaskie.pl |url = https://slaskie.pl/content/defilada-wierni-polsce |język = pl}}</ref>.

== Demografia ==
{{Osobny artykuł|Ludność Katowic}}

=== Struktura demograficzna ===
[[Plik:Piramida wieku Katowice.png|mały|300x300px|[[Piramida wieku]] ludności Katowic w 2014 roku]]

Według danych [[Główny Urząd Statystyczny|Głównego Urzędu Statystycznego]] na dzień 31 grudnia 2022 roku Katowice są [[Dane statystyczne o miastach w Polsce|11. pod względem liczby ludności miastem w Polsce]]. W tym czasie w mieście mieszkało 280&nbsp;190 osób (6,45% mieszkańców [[Województwo śląskie|województwa śląskiego]] i 0,74% mieszkańców [[Polska|Polski]]), w tym 132&nbsp;010 mężczyzn i 148&nbsp;180 kobiet, a [[wskaźnik feminizacji]] wynosił wówczas 112 kobiet na 100 mężczyzn. [[Gęstość zaludnienia]] w tym okresie wynosiła 1700,9 osób/km²{{r|BDLKatoPowiat}}. Według danych z [[Urząd Miasta Katowice|Urzędu Miasta Katowice]] na dzień 21 grudnia 2021 roku najbardziej zaludnionymi katowickimi dzielnicami były: [[Ligota-Panewniki]] (28&nbsp;003 osoby), [[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]] (24&nbsp;741 osób) i [[Piotrowice-Ochojec]] (22&nbsp;233 osoby), a najmniej [[Zarzecze (Katowice)|Zarzecze]] (2&nbsp;972 osoby), [[Dąbrówka Mała]] (4&nbsp;504 osoby) i [[Murcki]] (4&nbsp;734 osoby)<ref name="LudnoscDzielnice2021">{{Cytuj |tytuł = Podział środków finansowych IX edycji Budżetu Obywatelskiego Katowice (na rok 2023) z podziałem na dzielnice i projekty zadań o charakterze ogólnomiejskim (wg stanu ludności Katowic na dzień 31 grudnia 2021 r.) z uwzględnieniem środków pozostałych po głosowaniu w poprzedniej edycji Budżetu Obywatelskiego |data = 2022-04-12 |data dostępu = 2023-09-18 |opublikowany = bip.katowice.eu |url = https://bip.katowice.eu/Lists/Zarzadzenia/Attachments/13067/2345-2022a.pdf |język = pl |kropka = Załącznik Nr 2 do zarządzenia Nr 2345/2022 Prezydenta Miasta Katowice z dnia 12 kwietnia 2022 r.}}</ref>.

Pod koniec 2018 roku w Katowicach mieszkało 294&nbsp;510 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 1&nbsp;789 osób/km² i była ona 5-krotnie wyższa od gęstości dla województwa śląskiego i 15-krotnie wyższa dla całego kraju{{odn|Katowice…|2019|s=10}}. W 2018 roku urodziło się 2&nbsp;768 osób, a zmarło 3&nbsp;609 (w tym 15 niemowląt){{odn|Katowice…|2019|s=12}}. [[Saldo migracji]] wewnętrznych wynosiło wówczas −840 osób, a zagranicznych +88 osób{{odn|Katowice…|2019|s=13}}. W tym czasie doszło do 1&nbsp;552 [[Małżeństwo|małżeństw]] i 527 [[Rozwód|rozwodów]]{{odn|Katowice…|2019|s=12}}.

Według danych z końca 2018 roku 59,3% mieszkańców miasta było w [[Wiek produkcyjny|wieku produkcyjnym]], 25,8% w [[Wiek poprodukcyjny|wieku poprodukcyjnym]], a 14,9% w [[Wiek przedprodukcyjny|wieku przedprodukcyjnym]]{{odn|Katowice…|2019|s=10}}. Największy udział osób w wieku poprodukcyjnym w 2007 roku miały dzielnice: [[Koszutka]], [[Dąb (Katowice)|Dąb]], [[Brynów-Osiedle Zgrzebnioka|Brynów część wschodnia-Osiedle Zgrzebnioka]] i [[Osiedle Tysiąclecia (Katowice)|Osiedle Tysiąclecia]]{{odn|Studium…|2012|s=46}}.

Według danych z [[Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011|Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011 roku]] na 310&nbsp;764 mieszkańców Katowic, zarówno jako jedyną, jak i jedną z dwóch [[Narodowość|narodowości]] [[Polacy|narodowość polską]] zadeklarowało 268&nbsp;471 osób (86,4% mieszkańców miasta), a inną niż polską 81&nbsp;500 osób (26,2%), w tym [[Narodowość śląska|narodowość śląską]] 78&nbsp;838 osób (25,4% osób) i [[Niemcy (naród)|niemiecką]] 1058 osób (0,3%)<ref>{{Cytuj |autor = "Główny Urząd Statystyczny" |tytuł = Wybrane tablice dotyczące przynależności narodowo-etnicznej, języka i wyznania |data = 2014-04-24 |url = https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5670/8/1/3/l_wybrane_tablice_dot_przynaleznosci_narod_etnicznej_jezyka_i_wyznania.xls |język = pl}}</ref>. Według danych z [[Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021|Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2021 roku]], pod względem [[Obywatelstwo|krajów obywatelstwa]] na 285&nbsp;711 mieszkańców Katowic [[obywatelstwo polskie]] miało 284&nbsp;648 osób, a niepolskie 1&nbsp;059 (w tym: [[Ukraina|ukraińskie]] 452, [[Białoruś|białoruskie]] 95, [[Rosja|rosyjskie]] 37, [[Niemcy|niemieckie]] 35 i [[wietnam]]skie 32 osoby). Dwie osoby były [[Apatryda|bezpaństwowcami]], a dwóm innym nie ustalono obywatelstwa<ref name="BDLKatoPowiat">{{Cytuj |autor = Główny Urząd Statystyczny |tytuł = Bank Danych Lokalnych. Powiat m. Katowice |data dostępu = 2023-09-12 |opublikowany = bdl.stat.gov.pl |url = https://bdl.stat.gov.pl/bdl/dane/teryt/kategoria/354 |język = pl}}</ref>.

=== Rozwój demograficzny ===
Katowice jeszcze w latach 20. XIX wieku były niewielką miejscowością liczącą niespełna 700 mieszkańców, lecz w ciągu następnych 50 lat liczba mieszkańców wzrosła kilkunastokrotnie, osiągając w 1871 roku poziom 8132 osób. Tak duże zwiększenie liczby mieszkańców zostało wywołane znaczną imigracją ludności z zewnątrz za sprawą rozwoju przemysłu w regionie katowickim i rosnącą rangą młodego miasta{{odn|Starnawska|1990|s=9}} jako tworzącego się wówczas ośrodka dyspozycyjno-przemysłowego. Do Katowic migrowały zaś głównie osoby z sąsiednich górnośląskich miejscowości{{odn|Szaflarski|1978|s=71}}. W 1871 roku 26,1% mieszkańców miasta urodziło się w Katowicach, 71,4% przybyło z innych miejscowości [[Królestwo Prus|Królestwa Prus]] (głównie ze [[Śląsk]]a), a 2,5% z innych państw{{odn|Szaflarski|1978|s=73}}. Przemysłowcy ściągali do Katowic przede wszystkim specjalistów niemieckich, a także osiedlali się tutaj przedstawiciele klasy średniej – głównie Niemcy i [[Żydzi]]{{odn|Szaflarski|1978|s=74}}. W 1890 roku w Katowicach mieszkało ponad 16 tys. osób, a w ciągu następnych 10 lat liczba ta się podwoiła, by przed wybuchem I wojny światowej dojść do poziomu 46,5 tys. osób{{odn|Starnawska|1990|s=9}}.

Wraz z rozwojem przemysłu w regionie katowickim, jak i wzrostem znaczenia samych Katowic następował stały przyrost liczby ludności również w ościennych miejscowościach. Miasto wraz z ościennymi gminami stanowiły już w latach 70. XIX wieku dość wyraźną aglomerację miejską i był to jeden z najludniejszych na Górnym Śląsku zespołów miejskich, liczący w 1871 roku 16&nbsp;886 osób (łącznie gminy: Katowice, [[Bogucice]], [[Dąb (Katowice)|Dąb]] i [[Załęże (Katowice)|Załęże]]), a w 1910 roku 94&nbsp;281 mieszkańców{{odn|Szaflarski|1978|s=88–89}}.

[[Plik:Kattowitz - Poststrasse.jpg|mały|lewo|[[Ulica Pocztowa w Katowicach|Ulica Pocztowa]] na przedwojennej pocztówce z widocznymi szyldami z nazwiskami właścicieli placówek]]

Pod względem narodowościowym, w spisie z 1910 roku według języka ojczystego Niemców w Katowicach było 36&nbsp;891 osób (85,5%), Polaków 5766 osób (13,4%), a osób innych narodowości 101. W [[Powiat katowicki|powiecie katowickim]] odsetek Niemców stanowił 30,3%, a Polaków 64,9%{{odn|Szaflarski|1978|s=95}}. Statystyka szkolna wskazywała zaś, że dzieci używających języka polskiego w 1911 roku w samych Katowicach było 16,89%, języka niemieckiego 61,38%, a dzieci dwujęzycznych było 21,73%{{odn|Szaflarski|1978|s=95}}. W 1900 roku odsetek Żydów wśród ogółu mieszkańców Katowic wynosił 7,1%, a w osadach podmiejskich 0,4%{{odn|Szaflarski|1978|s=96}}.

Przyłączenie Katowic do [[II Rzeczpospolita|Polski]] w 1922 roku wywołało znaczne zmiany w liczbie i narodowości mieszkańców. Po [[Plebiscyt na Górnym Śląsku|plebiscycie]] miasto opuściło ponad 9 tysięcy Niemców, a w tym czasie napływali do Katowic imigranci z przyznanych Niemcom terenów [[Śląsk Opolski|Śląska Opolskiego]]{{odn|Starnawska|1990|s=33}}. W pierwszych trzech latach w okresie przyłączenia Katowic do Polski (1921–1923) liczba ludności miasta wykazywała znaczne wahania – w 1921 roku w mieście mieszkało 50&nbsp;020 osób, w 1922 roku liczba ta spadła do 48&nbsp;513 osób, by w 1923 roku wzrosnąć znacznie do poziomu 56&nbsp;739 osób{{odn|Szaflarski|1978|s=207}}.

W rezultacie inkorporacji do miasta 15 października 1924 roku gmin podmiejskich – Bogucic, [[Brynów|Brynowa]], Dębu, [[Ligota (Katowice)|Ligoty]] i Załęża{{odn|Starnawska|1990|s=33}}, liczba ludności Katowic wzrosła do 112&nbsp;822 osób w 1924 roku. Odtąd miał już miejsce stopniowy wzrost liczby ludności i w 1938 roku liczba mieszkańców Wielkich Katowic wynosiła 134&nbsp;329 osób, lecz w przeciwieństwie do okresu przed I wojną światową przyrost ludności związany był głównie z [[Przyrost naturalny|przyrostem naturalnym]]{{odn|Szaflarski|1978|s=208}}. Współczynnik feminizacji w 1910 roku wynosił 104, w 1931 roku 105,9, a w 1938 roku 102,1{{odn|Szaflarski|1978|s=221}}. Pod względem narodowościowym, według danych Powszechnego Spisu Ludności z 9 grudnia 1931 roku, w Katowicach dla 126&nbsp;058 osób 107&nbsp;040 (84,9% mieszkańców miasta) językiem ojczystym był język polski, dla 16&nbsp;396 osób (13,4%) język niemiecki, a dla 1388 osób (1,1%) [[jidysz]]. Pozostałymi językami jako ojczystym posługiwało się 0,6% mieszkańców miasta{{odn|Szaflarski|1978|s=225}}.

W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] zmiany liczby ludności Katowic były w głównym stopniu podyktowane polityką migracyjną [[III Rzesza|niemieckiego okupanta]]. Polacy pochodzenia pozaśląskiego przeważnie sami opuszczali miasto w trakcie [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] i pierwszych tygodniach okupacji bądź też zostali wysiedlani przez Niemców. Luki powstałej na skutek przesiedleń nie zdołał wypełnić napływ osób średniego i wyższego szczebla z III Rzeszy{{odn|Szaflarski|1978|s=317}}. Po opuszczeniu Katowic przez Niemców z III Rzeszy w 1945 roku do miasta zaczęli napływać dawni mieszkańcy, [[Repatriacja|repatrianci]] ze wschodu oraz Polacy wracający z Niemiec, dzięki czemu liczba ludności szybko przekroczyła stan przedwojenny{{odn|Szaflarski|1978|s=318}}.

Do lat połowy lat 50. XX wieku następował stały i systematyczny wzrost liczby mieszkańców miasta, który spowodowany był także zwiększeniem się obszaru Katowic, kiedy to m.in. w 1951 roku przyłączono do miasta [[Panewniki]], [[Wełnowiec]] i [[Piotrowice (Katowice)|Piotrowice]]. Liczba mieszkańców, wynosząca w maju 1945 roku 107&nbsp;735 osób, wzrosła w 1955 roku do 197&nbsp;411 osób{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=444}}. Cechą powojennych stosunków demograficznych Katowic była m.in. dysproporcja płci – w 1946 roku na 100 mężczyzn przypadało 126 kobiet i z biegiem czasu uległa wyrównaniu, sięgając w 1954 roku poziomu 111{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=447}}.

Katowice w latach 1956–1980 były miastem o relatywnie wysokim tempie przyrostu liczby ludności. Przed przyłączeniem [[Szopienice|Szopienic]] w granice Katowic miasto było ośrodkiem niemal 200-tysięcznym i w ciągu ćwierćwiecza liczba mieszkańców przekroczyła 350 tys. osób – w 1979 roku Katowice liczyły ponad 351 tys. mieszkańców. Wzrost był związany zarówno poprzez znaczny przyrost naturalny czy inkorporację okolicznych gmin, jak i dzięki atrakcyjności Katowic jako centrum administracyjnego i kulturalnego Górnego Śląska, co zwiększyło poziom imigracji do miasta{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=498}}. Wśród migrantów zewnętrznych największą grupę stanowiły osoby wyjeżdżające do Niemiec w ramach akcji łączenia rodzin{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=499}}.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego najwyższy poziom zaludnienia Katowic odnotowano w 1987 roku – pod koniec roku liczba mieszkańców wynosiła 368&nbsp;621 osób{{r|RSWK1988}}, a wraz ze schyłkiem lat 80. XX w. nastąpiła zmiana tendencji rozwoju demograficznego miasta i rozpoczął się spadek liczby ludności Katowic spowodowany redukcją liczby mieszkańców czasowych oraz ubytkiem naturalnym, a od 1992 roku również ujemnym saldem migracji{{odn|Studium…|2012|s=44}}. Najmniejszy spadek liczby ludności w latach 1988–2007 nastąpił w Śródmieściu (ponad 25% stanu zaludnienia), spowodowany m.in. przez ubytek naturalny czy też wypieranie funkcji mieszkaniowej na rzecz usług. Przyrost ludności w tym czasie nastąpił jedynie w trzech dzielnicach: [[Kostuchna]], [[Podlesie (Katowice)|Podlesie]] i [[Zarzecze (Katowice)|Zarzecze]] – łącznie o około 3 tys. osób{{odn|Studium…|2012|s=46}}.

[[Plik:Катавіцы. Сілезцы.jpg|mały|Bilbord z lipca 2021 roku na placu Oddziałów Młodzieży Powstańczej propagujący [[Narodowość śląska|narodowość śląską]]]]

W 1983 roku odnotowano najwyższy poziom urodzeń – 5869 osób, po czym nastąpił jej spadek. Najniższy do 2007 roku poziom urodzeń odnotowano w 2001 roku i wynosił 2335 osób. Liczba zgonów w latach 80. i w I połowie lat 90. XX wieku wynosiła około 4 tys. osób rocznie, a w latach 1995–2000 utrzymywała poziom około 3,5 tys. osób rocznie. Spadek liczby zgonów wynikał m.in. ze wzrostu oczekiwanej długości życia oraz zmniejszenia się liczby mieszkańców Katowic{{odn|Studium…|2012|s=46}}. Od 1992 roku notowano także ujemne salda migracji, co wiązało się m.in. ze zwiększonym ubytkiem w wyniku migracji wewnątrzkrajowych, wyjazdem głównie całych rodzin czy też pogłębieniem ujemnego salda migracji z gminami wiejskimi w związku z rosnącymi cenami nieruchomości{{odn|Studium…|2012|s=47}}.

Pod względem struktury narodowościowej w [[Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2002|Narodowym Spisie Powszechnym Ludności i Mieszkań z 2002 roku]], narodowość polską zadeklarowało 296&nbsp;792 (90,1%) spośród 327&nbsp;222 mieszkańców miasta, a narodowość śląską 17&nbsp;777 katowiczan (5,4%). Ponadto w mieście żyło wówczas 674 [[Niemcy|Niemców]] i 165 [[Romowie|Romów]]. 470 mieszkańców zadeklarowało inną narodowość, a 11&nbsp;344 osób miało wówczas narodowość nieustaloną (brak deklaracji)<ref name="GUSNSP2002">{{Cytuj stronę |url = http://stat.gov.pl/spisy-powszechne/narodowe-spisy-powszechne/narodowy-spis-powszechny-2002/ |tytuł = Narodowy Spis Powszechny 2002 – wyniki |autor = Główny Urząd Statystyczny |opublikowany = stat.gov.pl |data dostępu = 2015-01-16}}</ref>.

W wyniku [[Ukraiński kryzys uchodźczy|kryzysu uchodźczego]] spowodowanego [[Inwazja Rosji na Ukrainę|inwazją Rosji na Ukrainę]] wzrosła liczba osób pochodzenia ukraińskiego zamieszkujących Katowice. W raporcie ''Miejska gościnność: wielki wzrost, wyzwania i szanse'' przygotowanym przez Centrum Analiz i Badań [[Unia Metropolii Polskich|Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza]] wskazano, iż według stanu z 1 kwietnia 2022 roku liczba [[Ukraińcy|Ukraińców]] w Katowicach wynosiła wówczas 96&nbsp;462 osoby (w tym 18&nbsp;998 dzieci), co stanowiło 25% mieszkańców miasta<ref>{{Cytuj |autor = Olga Krzyżyk |tytuł = Ilu Ukraińców jest w Polsce i w Katowicach? Unia Metropolii Polskich przygotowała raport o uchodźcach |data = 2022-04-26 |data dostępu = 2023-09-28 |opublikowany = wKatowicach.eu |url = https://www.wkatowicach.eu/informacje/sportowe/Ilu-Ukraincow-jest-w-Polsce-i-w-Katowicach-Unia-Metropolii-Polskich-przygotowala-raport-o-uchodzcach/idn:789 |język = pl}}</ref>.

Szczegółowe dane dotyczące liczby ludności Katowic od czasu uzyskania praw miejskich w 1865 roku w poszczególnych latach przedstawia poniższy wykres:
<timeline>
ImageSize = width:900 height:300
PlotArea = left:50 right:20 top:25 bottom:30
TimeAxis = orientation:vertical
AlignBars = late
Colors =
  id:linegrey2 value:gray(0.9)
  id:linegrey value:gray(0.7)
  id:cobar value:rgb(0.2,0.7,0.8)
  id:cobar2 value:rgb(0.6,0.9,0.6)
DateFormat = yyyy
Period = from:0 till:400000
ScaleMajor = unit:year increment:50000 start:0 gridcolor:linegrey
ScaleMinor = unit:year increment:25000 start:0 gridcolor:linegrey2
PlotData =
  color:cobar width:19 align:left
  bar:1865 from:0 till:4224
  bar:1870 from:0 till:6780
  bar:1880 from:0 till:12623
  bar:1890 from:0 till:16513
  bar:1900 from:0 till:31738
  bar:1910 from:0 till:43175
  bar:1920 from:0 till:48431
  bar:1930 from:0 till:130790
  bar:1938 from:0 till:134329
  bar:1945 from:0 till:107735
  bar:1950 from:0 till:175496
  bar:1960 from:0 till:258558
  bar:1970 from:0 till:303264
  bar:1980 from:0 till:355117
  bar:1987 color:cobar2 from:0 till:368621
  bar:1990 from:0 till:366798
  bar:2000 from:0 till:330625
  bar:2010 from:0 till:311421
  bar:2020 from:0 till:286369
PlotData=
  textcolor:black fontsize:S
  bar:1865 at: 4224 text: 4.224 shift:(-11,5)
  bar:1870 at: 6780 text: 6.780 shift:(-11,5)
  bar:1880 at: 12623 text: 12.623 shift:(-14,5)
  bar:1890 at: 16513 text: 16.513 shift:(-14,5)
  bar:1900 at: 31738 text: 31.738 shift:(-14,5)
  bar:1910 at: 43175 text: 43.175 shift:(-14,5)
  bar:1920 at: 48431 text: 48.431 shift:(-14,5)
  bar:1930 at: 130790 text: 130.790 shift:(-19,5)
  bar:1938 at: 134329 text: 134.329 shift:(-19,5)
  bar:1945 at: 107735 text: 107.735 shift:(-19,5)
  bar:1950 at: 175496 text: 175.496 shift:(-19,5)
  bar:1960 at: 258558 text: 258.558 shift:(-19,5)
  bar:1970 at: 303264 text: 303.264 shift:(-19,5)
  bar:1980 at: 355117 text: 355.117 shift:(-19,5)
  bar:1987 at: 368621 text: 368.621 shift:(-17,5)
  bar:1990 at: 366798 text: 366.798 shift:(-17,5)
  bar:2000 at: 330625 text: 330.625 shift:(-17,5)
  bar:2010 at: 311421 text: 311.421 shift:(-17,5)
  bar:2020 at: 286369 text: 286.369 shift:(-17,5)
</timeline>
<small>Źródła danych: 1865{{odn|Ziółkowski|1955|s=155}}; 1870{{odn|Ziółkowski|1955|s=155}}; 1880{{odn|Ziółkowski|1955|s=155}}; 1890{{odn|Szaflarski|1978|s=89}}{{odn|Ziółkowski|1955|s=155}}; 1900{{odn|Szaflarski|1978|s=89}}{{odn|Ziółkowski|1955|s=156}}; 1910{{odn|Ziółkowski|1955|s=156}} (bądź 43&nbsp;173 osób{{odn|Szaflarski|1978|s=89}}); 1920{{odn|Ziółkowski|1955|s=156}}; 1930{{odn|Ziółkowski|1955|s=157}}; 1938{{odn|Ziółkowski|1955|s=157}}; 1945 (1 maja){{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=444}}{{odn|Ziółkowski|1955|s=173}}; 1950 (spis powszechny<ref name"SP1950">{{Cytuj |tytuł = Narodowy Spis Powszechny z dnia 3 grudnia 1950 r. Struktura zawodowa i demograficzna ludności. Indywidualne gospodarstwa rolne. Województwo stalinogrodzkie |data = 1954 |data dostępu = 2023-09-18 |s = 3 |url = https://statlibr.stat.gov.pl/F/?func=direct&doc_number=000045626&local_base=CBS01}}</ref>; bądź 172&nbsp;043 osób{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=444}}); 1960 (31 grudnia<ref name="RSWK1961">{{Cytuj |tytuł = Rocznik Statystyczny Województwa Katowickiego. Rok 4 |url = https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/69954/edition/66004/content |miejsce = Katowice |wydawca = Wojewódzki Urząd Statystyczny w Katowicach |data = 1961 |s = 43 |data dostępu = 2023-09-18 |język = pl}}</ref>; bądź 268&nbsp;915 osób{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=498}}); 1970 (31 grudnia<ref name="RSWK1971">{{Cytuj |tytuł = Rocznik Statystyczny Województwa Katowickiego. Rok 14 |url = https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/79049/edition/74591/content |miejsce = Katowice |wydawca = Wojewódzki Urząd Statystyczny w Katowicach |data = 1971 |s = 130 |data dostępu = 2023-09-18 |język = pl}}</ref>; bądź 322&nbsp;123 osób{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=498}}); 1980 (31 grudnia){{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=498}}<ref name="RSWK1981">{{Cytuj |tytuł = Rocznik Statystyczny Województwa Katowickiego. Rok 5 |url = https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/68768/edition/64848/content |miejsce = Katowice |wydawca = Wojewódzki Urząd Statystyczny w Katowicach |data = 1981 |s = 24 |data dostępu = 2023-09-18 |język = pl}}</ref>; 1987 (31 grudnia)<ref name="RSWK1988">{{Cytuj |tytuł = Rocznik Statystyczny Województwa Katowickiego. Rok 12 |url = https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/68771/edition/64849/content |miejsce = Katowice |wydawca = Wojewódzki Urząd Statystyczny w Katowicach |data = 1988 |s = 48 |data dostępu = 2023-09-18 |język = pl}}</ref>; 1990 (31 grudnia)<ref name="RSWK1991">{{Cytuj |tytuł = Rocznik Statystyczny Województwa Katowickiego. Rok 14 |url = https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/81956/edition/77350/content |miejsce = Katowice |wydawca = Wojewódzki Urząd Statystyczny w Katowicach |data = 1991 |s = 32 |data dostępu = 2023-09-18 |język = pl}}</ref>; 2000 (31 grudnia){{r|BDLKatoPowiat}}; 2010 (31 grudnia){{r|BDLKatoPowiat}}; 2020 (31 grudnia){{r|BDLKatoPowiat}}.</small>

== Polityka i administracja ==
[[Plik:Sejm Śląski - 2.jpg|mały|lewo|Wnętrze sali posiedzeń [[Sejmik Województwa Śląskiego|Sejmiku Województwa Śląskiego]]]]

Katowice są [[Miasto na prawach powiatu|miastem na prawach powiatu]], [[Stolica|stolicą]] [[Województwo śląskie|województwa śląskiego]] oraz siedzibą władz [[Samorząd województwa|samorządu wojewódzkiego]], [[Organ administracji publicznej|organów administracji rządowej]] i [[Wymiar sprawiedliwości w Polsce|wymiaru sprawiedliwości]]{{odn|Opracowanie…|2014|s=25}}{{odn|Studium…|2012|s=2}}. Miasto jest głównym ośrodkiem decyzyjnym województwa w zakresie podejmowania decyzji administracyjnych. Skupiają się tutaj jednostki administracji rządowej, a także znaczna większość terenowych organów [[Administracja niezespolona|administracji niezespolonej]] i państwowej. Jest siedzibą [[Związek jednostek samorządu terytorialnego|związków międzygminnych]], władz kościelnych, regionalnych władz licznych organizacji pozarządowych oraz [[Urząd konsularny|urzędów konsularnych]]{{odn|Studium…|2012|s=4}}.

Przy [[Ulica Jagiellońska w Katowicach|ulicy Jagiellońskiej]] 25 mieści się siedziba [[wojewodowie III Rzeczypospolitej (od 1999)#Województwo śląskie|wojewody śląskiego]], a także Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach<ref>{{Cytuj |autor = "Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach" |tytuł = Biuro Wojewody |opublikowany = katowice.uw.gov.pl |url = https://www.katowice.uw.gov.pl/wydzial/biuro-wojewody |język = pl}}</ref>. Ponadto siedzibę mają tutaj m.in. następujące urzędy oraz organy terenowe: Delegatura w Katowicach [[Najwyższa Izba Kontroli|Najwyższej Izby Kontroli]] ([[Ulica Powstańców w Katowicach|ul. Powstańców]] 29)<ref>{{Cytuj |autor = "Najwyższa Izba Kontroli" |tytuł = Delegatury NIK |opublikowany = nik.gov.pl |url = https://www.nik.gov.pl/o-nik/struktura-organizacyjna-nik/delegatury-nik.html |język = pl}}</ref>, Pełnomocnik Terenowy [[Rzecznik Praw Obywatelskich|Rzecznika Praw Obywatelskich]] w Katowicach (ul. Jagiellońska 25)<ref>{{Cytuj |autor = "Rzecznik Praw Obywatelskich" |tytuł = Pełnomocnik terenowy RPO w Katowicach |data dostępu = 2023-09-19 |opublikowany = bip.brpo.gov.pl |url = https://bip.brpo.gov.pl/pl/pelnomocnik-terenowy-rpo-katowice |język = pl}}</ref>, Delegatura Katowice [[Centralne Biuro Antykorupcyjne|Centralnego Biura Antykorupcyjnego]] ([[Ulica 1 Maja w Katowicach|ul. 1 Maja]] 123)<ref>{{Cytuj |autor = "Centralne Biuro Antykorupcyjne" |tytuł = Delegatury CBA |data dostępu = 2023-09-19 |opublikowany = cba.gov.pl |url = https://www.cba.gov.pl/pl/kontakt/delegatury-cba/4703,Delegatury-CBA.html |język = pl}}</ref>, Śląski [[Urząd celno-skarbowy|Urząd Celno-Skarbowy]] w Katowicach ([[Ulica Słoneczna w Katowicach|ul. Słoneczna]] 34)<ref>{{Cytuj |autor = "Śląski Urząd Celno-Skarbowy w Katowicach" |tytuł = Dane teleadresowe |data dostępu = 2023-09-19 |opublikowany = slaskie.kas.gov.pl |url = https://www.slaskie.kas.gov.pl/slaski-urzad-celno-skarbowy-w-katowicach/kontakt/dane-teleadresowe#%C5%9AUCS%20w%20Katowicach |język = pl}}</ref>, [[Izba administracji skarbowej|Izba Administracji Skarbowej]] w Katowicach ([[Ulica Konstantego Damrota w Katowicach|ul. K. Damrota]] 25)<ref>{{Cytuj |autor = "Izba Administracji Skarbowej w Katowicach" |tytuł = Dane teleadresowe |data dostępu = 2023-09-19 |opublikowany = slaskie.kas.gov.pl |url = https://www.slaskie.kas.gov.pl/izba-administracji-skarbowej-w-katowicach/kontakt/dane-teleadresowe |język = pl}}</ref>, Delegatura w Katowicach [[Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów|Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów]] ([[Ulica Zygmunta Krasińskiego w Katowicach|ul. Z. Krasińskiego]] 29)<ref>{{Cytuj |autor = UOKiK |tytuł = Delegatury |data dostępu = 2023-09-19 |opublikowany = uokik.gov.pl |url = https://uokik.gov.pl/delegatury_uokik.php |język = pl}}</ref>, [[Wyższy Urząd Górniczy]] ([[Ulica Józefa Poniatowskiego w Katowicach|ul. J. Poniatowskiego]] 31)<ref>{{Cytuj |autor = "Wyższy Urząd Górniczy" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-19 |opublikowany = wug.gov.pl |url = https://www.wug.gov.pl/kontakt/kontakt_wug |język = pl}}</ref> czy Oddział [[Urząd Dozoru Technicznego|Urzędu Dozoru Technicznego]] w Katowicach (ul. Wrocławska 54)<ref name="UDT">{{Cytuj stronę | url = https://www.udt.gov.pl/oddzialy-i-biura-udt/oddzial-udt-w-katowicach | tytuł = Oddziały i biura UDT. Katowice | autor = Urząd Dozoru Technicznego | opublikowany = udt.gov.pl | język = pl | data dostępu = 2024-09-25}}</ref>. Ponadto Katowice są siedzibą [[Archiwum Państwowe w Katowicach|Archiwum Państwowego w Katowicach]] ([[Ulica Józefowska w Katowicach|ul. Józefowska]] 104)<ref>{{Cytuj |autor = "Archiwum Państwowe w Katowicach" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-19 |opublikowany = katowice.ap.gov.pl |url = https://katowice.ap.gov.pl/ap/tekst/kontakt |język = pl}}</ref>, Oddziału [[Instytut Pamięci Narodowej|Instytutu Pamięci Narodowej]] w Katowicach (ul. Józefowska 102)<ref>{{Cytuj |autor = "Instytut Pamięci Narodowej – Katowice" |tytuł = Kontakty |data dostępu = 2023-09-19 |opublikowany = katowice.ipn.gov.pl |url = https://katowice.ipn.gov.pl/pl3/kontakty |język = pl}}</ref> i Urzędu Statystycznego w Katowicach (ul. Owocowa 3)<ref>{{Cytuj |autor = "Urząd Statystyczny w Katowicach" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-10-08 |opublikowany = katowice.stat.gov.pl |url = https://katowice.stat.gov.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref>.

Katowice są członkiem [[Śląski Związek Gmin i Powiatów|Śląskiego Związku Gmin i Powiatów]] oraz [[Unia Metropolii Polskich|Unii Metropolii Polskich]]{{odn|Studium…|2012|s=2}}, a także stanowią siedzibę [[Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia|Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii]]. Urząd Metropolitalny Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii znajduje się przy [[Ulica Barbary w Katowicach|ulicy Barbary]] 21a<ref>{{Cytuj |autor = "Urząd Metropolitalny Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii" |tytuł = Biuletyn Informacji Publicznej. Dane podstawowe |data dostępu = 2023-09-19 |opublikowany = bip.metropoliagzm.pl |url = https://bip.metropoliagzm.pl/artykuly/8/dane-podstawowe |język = pl}}</ref>.

<gallery widths="220" heights="147" style="text-align:center" caption="Siedziby organów i urzędów na terenie Katowic">
Plik:Katowice-Śródmieście S - ul. Powstańców (2).jpg|Delegatura w Katowicach [[Najwyższa Izba Kontroli|Najwyższej Izby Kontroli]] ([[Ulica Powstańców w Katowicach|ul. Powstańców]] 29)
Plik:Katowice, Delegatura Centralnego Biura Antykorupcyjnego - fotopolska.eu (307300).jpg|Delegatura Katowice [[Centralne Biuro Antykorupcyjne|Centralnego Biura Antykorupcyjnego]] ([[Ulica 1 Maja w Katowicach|ul. 1 Maja]] 123)
Plik:Katowice-Śródmieście S - ul. Poniatowskiego (2).jpg|[[Wyższy Urząd Górniczy]] ([[Ulica Józefa Poniatowskiego w Katowicach|ul. J. Poniatowskiego]] 31)
</gallery>

W latach 1950–1953, 1956–1975 oraz 1975–1998 Katowice administracyjnie było stolicą [[Województwo katowickie (1950–1975)|„dużego”]] i [[Województwo katowickie (1975–1998)|„małego”]] województwa katowickiego, a w latach [[Województwo śląskie (II Rzeczpospolita)|1922–1939]], [[Województwo śląskie (1945–1950)|1945–1950]] oraz od [[Województwo śląskie|1999 roku]] stolicą województwa śląskiego{{odn|Rzewiczok|2006|s=182–184}}.

=== Symbole miasta ===
[[Plik:2022-08 Katowice - Śródmieście II 012.jpg|mały|[[Herb Katowic]] (pośrodku) na elewacji frontowej [[Budynek Urzędu Miasta Katowice|gmachu Urzędu Miasta Katowice]]; pomiędzy nim flagi: [[Flaga Katowic|Katowic]], [[Flaga Polski|Polski]] i [[Flaga europejska|Unii Europejskiej]]]]

Symbole określa załącznik nr 2 do statutu miasta Katowice, a zasady ich używania ustala Rada Miasta Katowice{{odn|Obwieszczenie…|2022|s=3}}. Symbolami miasta są:
* '''[[Herb Katowic|Herb miasta Katowice]]''' – [[herb]] ustanowiony na mocy uchwały Rady Miejskiej z dnia 17 grudnia 1936 roku. Przedstawia on [[Kuźnica (zakład)|urządzenie młotowni]] z kołem zębatym na złotym tle, umieszczone na belce symbolizującej historyczny młot wodny pochodzący z [[Kuźnica Bogucka|Kuźnicy Boguckiej]] oraz płynącą przez miasto [[Rawa (dopływ Brynicy)|Rawę]]<ref name="UMKatoSymb">{{Cytuj stronę |url = https://www.katowice.eu/czas-wolny/o-mie%C5%9Bcie/symbole-miasta |tytuł = Symbole miasta |autor = Urząd Miasta Katowice |opublikowany = katowice.eu |język = pl |data dostępu = 2023-09-14}}</ref>{{odn|Obwieszczenie…|2022|s=12}},
* '''[[Flaga Katowic|Flaga miasta Katowice]]''' – [[flaga]] w formie dwóch połączonych ze sobą płatów tkaniny, z których górny jest w kolorze żółtym, a dolny w kolorze błękitnym. Pośrodku umieszczony jest herb miasta{{r|UMKatoSymb}}{{odn|Obwieszczenie…|2022|s=13}},
* '''[[Hejnał Katowic|Hejnał miasta Katowice]]''' – [[hejnał]] skomponowany przez Adama Biernackiego, który wygrał w konkursie w marcu 2002 roku. Odgrywany jest z wieży [[Kamienica przy ulicy Młyńskiej 2 w Katowicach|kamienicy przy ulicy Młyńskiej 2]]{{r|UMKatoSymb}}{{odn|Obwieszczenie…|2022|s=13}}.

Dodatkowo Katowice posiadają własne [[logo]]{{r|UMKatoSymb}}. Jest to jedyny symbol promocyjny Katowic, a powstał on w ramach starań miasta o tytuł [[Europejska Stolica Kultury|Europejskiej Stolicy Kultury 2016]]. Logo przedstawia [[Sygnet (logo)|sygnet]] w kształcie serca i [[Logotyp (grafika)|logotyp]] „Katowice dla odmiany”. Autorem logo jest Wojciech Janicki<ref>{{Cytuj |tytuł = Przewodnik po Strategii Promocji Katowic |data dostępu = 2023-09-20 |miejsce = Katowice |wydawca = Media Partner W. Czyżewski, M. Lorenc |s = 14–15 |url = https://www.katowice.eu/SiteAssets/miasto/o-mie%C5%9Bcie/informacje-o-mie%C5%9Bcie/symbole-miasta/do-pobrania/herb-i-logo-katowic/Przewodnik%20po%20SPK_13.11.2012.pdf |język = pl}}</ref>.

=== Samorząd ===
[[Plik:2022-08 Katowice - Śródmieście II 014.jpg|mały|lewo|[[Budynek Urzędu Miasta Katowice|Siedziba]] [[Urząd Miasta Katowice|Urzędu Miasta Katowice]] przy [[Ulica Młyńska w Katowicach|ulicy Młyńskiej]] 4]]

Obowiązujący [[statut]] miasta Katowice został uchwalony 9 lutego 2004 roku. Zgodnie z jego przepisami, mieszkańcy miasta Katowice tworzą lokalną wspólnotę samorządową. Rozstrzygnięcia są podejmowane w [[Głosowanie|głosowaniu powszechnym]] lub za pośrednictwem [[Organ (prawo)|organów miasta]]{{odn|Obwieszczenie…|2022|s=3}}. [[Organ (prawo)|Organami]] miasta są: [[Rada Miasta Katowice]] i [[Prezydent Miasta Katowice]]{{odn|Obwieszczenie…|2022|s=4}}.

Rada Miasta Katowice jest reprezentantem zbiorowych interesów wspólnoty samorządowej, a także jest organem stanowiącym i kontrolnym miasta Katowice. W jej skład wchodzi 28 [[radny]]ch, spośród których wybierany przez [[Przewodniczący rady gminy|przewodniczący]] i trzech wiceprzewodniczących. Rada kontroluje działalność [[Prezydent miasta|prezydenta miasta]], miejskich jednostek organizacyjnych oraz [[Jednostka pomocnicza gminy|jednostek pomocniczych]] (dzielnic), powołując w tym celu [[Komisja rewizyjna|Komisję Rewizyjną]]{{odn|Obwieszczenie…|2022|s=5}}. Radni są wybierani w [[Wybory samorządowe w Polsce|wyborach samorządowych]] z pięciu okręgów wyborczych. Pracują oni na sesjach oraz w ramach komisji<ref name="UMKatoRMK">{{Cytuj stronę |url = https://www.katowice.eu/dla-mieszka%C5%84ca/w%C5%82adze-miasta/rada-miasta/rada-miasta-katowice |tytuł = Rada Miasta Katowice |autor = Urząd Miasta Katowice |opublikowany = katowice.eu |język = pl |data dostępu = 2023-09-20}}</ref>. Przewodniczącym Rady Miasta Katowice kadencji 2024–2029 jest [[Łukasz Borkowski (polityk)|Łukasz Borkowski]] z Klubu Radnych [[Koalicja Obywatelska|Koalicji Obywatelskiej]], a wiceprzewodniczącymi: Tomasz Maśnica (Klub Radnych Koalicji Obywatelskiej), Krzysztof Pieczyński (Klub Radnych Forum Samorządowe i Marcin Krupa) i Piotr Trząski (Klub Radnych [[Prawo i Sprawiedliwość|Prawa i Sprawiedliwości]])<ref name="UMKatoPRM">{{Cytuj stronę |url = https://bip.katowice.eu/radaMiasta/przewodniczacy.aspx?kadencja=9&menu=818 |tytuł = Przewodniczący Rady Miasta |autor = Urząd Miasta Katowice |opublikowany = bip.katowice.eu |język = pl |data dostępu = 2024-09-25}}</ref>.

Prezydent miasta Katowice kieruje bieżącymi sprawami miasta oraz reprezentuje miasto na zewnątrz. Wykonuje on uchwały Rady Miasta Katowice oraz wydaje rozstrzygnięcia, m.in. w formie [[Zarządzenie|zarządzeń]]. Może on powołać swoich zastępców – wiceprezydentów miasta Katowice, lecz nie więcej niż czterech. Prezydent wykonuje swoje zadania przy pomocy [[Urząd Miasta Katowice|Urzędu Miasta Katowice]]{{odn|Obwieszczenie…|2022|s=6}}. Siedziba Urzędu Miasta Katowice znajduje się przy [[Ulica Młyńska w Katowicach|ulicy Młyńskiej]] 4. Prezydentem miasta Katowice w kadencji 2024–2029 jest [[Marcin Krupa]]<ref name="UMKatoPrez">{{Cytuj stronę |url = https://bip.katowice.eu/UrzadMiasta/KierownictwoUrzedu/Prezydent.aspx?stanowisko=8&menu=563 |tytuł = Prezydent Miasta Katowice |autor = Urząd Miasta Katowice |opublikowany = bip.katowice.eu |język = pl |data dostępu = 2024-09-25}}</ref>, a wiceprezydentami: Bogumił Sobula, Waldemar Bojarun, [[Jarosław Makowski]] i [[Maciej Biskupski]]<ref name="UMKatoWice">{{Cytuj stronę |url = https://bip.katowice.eu/UrzadMiasta/KierownictwoUrzedu/Prezydent.aspx?stanowisko=9&menu=617 |tytuł = Wiceprezydenci |autor = Urząd Miasta Katowice |opublikowany = bip.katowice.eu |język = pl |data dostępu = 2024-09-25}}</ref>.

Statut miasta Katowice określa, iż w mieście mogą działać jednostki pomocnicze jako m.in. dzielnice{{odn|Obwieszczenie…|2022|s=3}}, a organizację i zakres działania jednostki pomocniczej określa Rada Miasta Katowice odrębnym statutem dla każdej z nich{{odn|Obwieszczenie…|2022|s=7}}. [[Rada dzielnicy|Rady]] i Zarządy Dzielnicy w Katowicach funkcjonowały w połowie 2024 roku w 20 spośród 22 dzielnic miasta<ref name="UMKatoDzielnice">{{Cytuj stronę |url = https://bip.katowice.eu/RadaMiasta/Dzielnice/default.aspx?menu=594 |tytuł = Dzielnice |autor = Urząd Miasta Katowice |opublikowany = bip.katowice.eu |język = pl |data dostępu = 2024-09-25}}</ref>. Ponadto w mieście funkcjonuje Młodzieżowa Rada Miasta Katowice<ref>{{Cytuj |autor = "Urząd Miasta Katowice" |tytuł = Młodzieżowa Rada Miasta Katowice |data dostępu = 2023-10-08 |opublikowany = katowice.eu |url = https://katowice.eu/dla-mieszka%C5%84ca/w%C5%82adze-miasta/rada-miasta/m%C5%82odzie%C5%BCowa-rada-miasta |język = pl}}</ref>, a także Rada Seniorów Miasta Katowice<ref>{{Cytuj |autor = "Urząd Miasta Katowice" |tytuł = Rada Seniorów Miasta Katowice |data dostępu = 2023-10-08 |opublikowany = katowice.eu |url = https://katowice.eu/dla-mieszka%C5%84ca/w%C5%82adze-miasta/rada-miasta/rada-senior%C3%B3w-miasta-katowice |język = pl}}</ref>.

Świętem miasta jest dzień [[11 września]], kiedy to przypada rocznica uzyskania przez Katowice [[Prawa miejskie|praw miejskich]]{{odn|Obwieszczenie…|2022|s=3}}. Dodatkowo miasto posiada dwa miejskie wyróżnienia honorowe: [[Honorowi obywatele Katowic|Honorowy Obywatel Miasta Katowice]] i Zasłużony dla Miasta Katowice{{odn|Obwieszczenie…|2022|s=10}}.

Katowice są siedzibą także władz wojewódzkich [[Województwo śląskie|województwa śląskiego]]. [[Sejmik Województwa Śląskiego]] znajduje się przy [[Ulica Juliusza Ligonia w Katowicach|ulicy J. Ligonia]] 46<ref>{{Cytuj |autor = "Sejmik Województwa Śląskiego" |tytuł = Sejmik Województwa |data dostępu = 2023-09-20 |opublikowany = sejmik.slaskie.pl |url = https://sejmik.slaskie.pl/pl/sejmik/sejmik-wojewodztwa.html |język = pl}}</ref>. Pod tym samym adresem mieści się Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego<ref>{{Cytuj |autor = "Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego" |tytuł = Urząd |data dostępu = 2023-09-20 |opublikowany = slaskie.pl |url = https://www.slaskie.pl/content/1249901500_2009-08-10 |język = pl}}</ref>, natomiast Zarząd Województwa Śląskiego ma swoją siedzibę przy [[Ulica Henryka Dąbrowskiego w Katowicach|ulicy H. Dąbrowskiego]] 23<ref>{{Cytuj |autor = "Zarząd Województwa Śląskiego" |tytuł = Zarząd Województwa 6 kadencji |data dostępu = 2023-09-20 |opublikowany = zarzad.slaskie.pl |url = https://zarzad.slaskie.pl/content/zarzad-wojewodztwa-6-kadencji |język = pl}}</ref>.

=== Podział administracyjny ===
{{Osobny artykuł|Podział administracyjny Katowic}}
[[Plik:Katowice Subdivisions-PL.svg|mały|259x259px|Mapa [[podział administracyjny Katowic|podziału administracyjnego Katowic]] (dzielnice i zespoły dzielnic)]]

Katowice są podzielone na 22 [[Jednostka pomocnicza gminy|jednostki pomocnicze samorządu]] – dzielnice, zgrupowane w 5 zespołów: śródmiejski, północny, zachodni, wschodni i południowy{{odn|Studium…|2012|s=3}}. Podział ten został ustanowiony na mocy uchwały [[Rada Miasta Katowice|Rady Miejskiej Katowic]] z 29 września 1997 roku<ref name="Uchwała nr XLVI">{{Cytuj |autor = Rada Miejska Katowic |tytuł = Uchwała NR XLVI/449/97 Rady Miejskiej Katowic z dnia 29 września 1997 r. w sprawie nazw i granic obszarów działania jednostek pomocniczych samorządu na terenie miasta Katowic |data = 1997-09-29 |miejsce = Katowice |url = https://bip.katowice.eu/Lists/Dokumenty/Attachments/59270/1328778866.pdf |s = 1 |język = pl}}</ref>. Wszystkie z nich mają uchwalony statut{{r|UMKatoDzielnice}}. Poniższa tabela przedstawia wykaz wszystkich katowickich dzielnic.

{| class="wikitable sortable" style="text-align:right; font-size:85%;"
|+ Wykaz dzielnic miasta Katowice
!Nr
!Nazwa
!Pow.<br>(km²)
!Odsetek<br>pow.<br>miasta (%)
!Ludność<br>(2021)
!Odsetek<br>ludności<br>miasta (%)
!Zespół<br>dzielnic
|-
|1
|align=left| '''[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]'''
|3,81
|2,31
|24&nbsp;741
|9,19
|align=left| śródmiejski
|-
|2
|align=left| '''[[Załęska Hałda-Brynów|Załęska Hałda-Brynów cz. zachodnia]]'''
|6,54
|3,97
|13&nbsp;384
|4,97
|align=left| zachodni
|-
|3
|align=left| '''[[Zawodzie (Katowice)|Zawodzie]]'''
|4,00
|2,43
|10&nbsp;615
|3,94
|align=left| wschodni
|-
|4
|align=left| '''[[Osiedle Paderewskiego-Muchowiec|Os. Paderewskiego-Muchowiec]]'''
|7,42
|4,50
|11&nbsp;380
|4,22
|align=left| śródmiejski
|-
|5
|align=left| '''[[Brynów-Osiedle Zgrzebnioka|Brynów cz. wschodnia-Os. Zgrzebnioka]]'''
|4,08
|2,48
|6&nbsp;364
|2,36
|align=left| zachodni
|-
|6
|align=left| '''[[Ligota-Panewniki]]'''
|12,59
|7,64
|28&nbsp;003
|10,40
|align=left| zachodni
|-
|7
|align=left| '''[[Załęże (Katowice)|Załęże]]'''
|3,39
|2,06
|8&nbsp;411
|3,12
|align=left| północny
|-
|8
|align=left| '''[[Osiedle Witosa (Katowice)|Osiedle Witosa]]'''
|3,49
|2,12
|12&nbsp;018
|4,46
|align=left| północny
|-
|9
|align=left| '''[[Osiedle Tysiąclecia (Katowice)|Osiedle Tysiąclecia]]'''
|1,88
|1,14
|20&nbsp;376
|7,56
|align=left| północny
|-
|10
|align=left| '''[[Dąb (Katowice)|Dąb]]'''
|1,86
|1,13
|6&nbsp;751
|2,51
|align=left| północny
|-
|11
|align=left| '''[[Wełnowiec-Józefowiec]]'''
|3,15
|1,91
|13&nbsp;622
|5,06
|align=left| północny
|-
|12
|align=left| '''[[Koszutka]]'''
|1,38
|0,84
|9&nbsp;854
|3,66
|align=left| śródmiejski
|-
|13
|align=left| '''[[Bogucice]]'''
|2,78
|1,69
|13&nbsp;265
|4,92
|align=left| śródmiejski
|-
|14
|align=left| '''[[Dąbrówka Mała]]'''
|3,68
|2,23
|4&nbsp;504
|1,67
|align=left| wschodni
|-
|15
|align=left| '''[[Szopienice-Burowiec]]'''
|8,47
|5,14
|13&nbsp;301
|4,94
|align=left| wschodni
|-
|16
|align=left| '''[[Janów-Nikiszowiec]]'''
|8,65
|5,25
|9&nbsp;441
|3,51
|align=left| wschodni
|-
|17
|align=left| '''[[Giszowiec]]'''
|12,03
|7,30
|15&nbsp;026
|5,58
|align=left| wschodni
|-
|18
|align=left| '''[[Murcki]]'''
|41,53
|25,21
|4&nbsp;734
|1,76
|align=left| południowy
|-
|19
|align=left| '''[[Piotrowice-Ochojec]]'''
|12,08
|7,33
|22&nbsp;233
|8,25
|align=left| południowy
|-
|20
|align=left| '''[[Zarzecze (Katowice)|Zarzecze]]'''
|5,08
|3,08
|2&nbsp;972
|1,10
|align=left| południowy
|-
|21
|align=left| '''[[Kostuchna]]'''
|8,59
|5,21
|11&nbsp;577
|4,30
|align=left| południowy
|-
|22
|align=left| '''[[Podlesie (Katowice)|Podlesie]]'''
|8,28
|5,03
|6&nbsp;795
|2,52
|align=left| południowy
|}
<small>Źródła danych: nr i nazwa{{r|UMKatoDzielnice}}; powierzchnia{{odn|Studium…|2012|s=3}}; ludność{{r|LudnoscDzielnice2021}}; zespół dzielnic{{odn|Studium…|2012|s=3}}.</small>

Niezależnie od podziału administracyjnego Katowic na dzielnice, [[Główny Urząd Statystyczny]] w [[SIMC|bazie SIMC]] będącego częścią [[TERYT|rejestru TERYT]] wyszczególnia 41 [[Miejscowość|miejscowości]] będącymi [[Klasyfikacja miejscowości w Polsce|częściami miasta]] Katowice. Są to: [[Bederowiec]], [[Bogucice]], [[Borki (Katowice)|Borki]], [[Brynów]], [[Burowiec]], [[Cegielnia-Murcki]], [[Dąb (Katowice)|Dąb]], [[Dąbrówka Mała]], [[Dolina Trzech Stawów]], [[Giszowiec]], [[Janów (Katowice)|Janów]], [[Józefowiec]], [[Karbowa]], [[Kokociniec]], [[Kolonia Agnieszki]], [[Kolonia Amandy]], [[Kolonia Boże Dary]], [[Kolonia Wysockiego]], [[Kolonia Zuzanny]], [[Kostuchna]], [[Koszutka]], [[Ligota (Katowice)|Ligota]], [[Muchowiec]], [[Murcki]], [[Nikiszowiec]], [[Ochojec (Katowice)|Ochojec]], [[Panewniki]], [[Piotrowice (Katowice)|Piotrowice]], [[Podlesie (Katowice)|Podlesie]], [[Roździeń]], [[Stawiska (Katowice)|Stawiska]], [[Szadok]], [[Szopienice]], [[Wełnowiec]], [[Wilhelmina (Katowice)|Wilhelmina]], [[Wymysłów (Katowice)|Wymysłów]], [[Zadole (Katowice)|Zadole]], [[Załęska Hałda]], [[Załęże (Katowice)|Załęże]], [[Zarzecze (Katowice)|Zarzecze]] i [[Zawodzie (Katowice)|Zawodzie]]<ref>{{Cytuj |autor = "Główny Urząd Statystyczny" |tytuł = Baza TERYT. Przeglądanie. Stan na: 2023-01-01 |data dostępu = 2023-09-20 |opublikowany = eteryt.stat.gov.pl |url = https://eteryt.stat.gov.pl/eTeryt/rejestr_teryt/udostepnianie_danych/baza_teryt/uzytkownicy_indywidualni/przegladanie/przegladanie.aspx?contrast=default |język = pl}}</ref>.

=== Współpraca międzynarodowa ===
{| class="wikitable sortable" style="float: right; margin-left: 1em; font-size:85%;"
|+ Lista miast partnerskich miasta Katowice
!Lp.
!Miasto
!Państwo
!Data nawiązania<br>współpracy
!Źr.
|-
|1
|[[Mobile]]
|{{Państwo|USA}}
|1990-03-14
|{{odn|Katowice…|2019|s=41}}{{r|UMKatoMP}}
|-
|2
|[[Kolonia (Niemcy)|Kolonia]]
|{{Państwo|DEU}}
|1991-03-15
|{{odn|Katowice…|2019|s=41}}{{r|UMKatoMP}}
|-
|3
|[[Groningen]]
|{{Państwo|NLD}}
|1994-05-06
|{{odn|Katowice…|2019|s=41}}{{r|UMKatoMP}}
|-
|4
|[[Saint-Étienne]]
|{{Państwo|FRA}}
|1994-06-09
|{{odn|Katowice…|2019|s=41}}{{r|UMKatoMP}}
|-
|5
|[[Opawa]]
|{{Państwo|CZE}}
| ?
|{{r|UMKatoMP}}
|-
|6
|[[Ostrawa]]
|{{Państwo|CZE}}
|1996-01-04
|{{odn|Katowice…|2019|s=41}}{{r|UMKatoMP}}
|-
|7
|[[Miszkolc]]
|{{Państwo|HUN}}
|2005-08-28
|{{odn|Katowice…|2019|s=41}}{{r|UMKatoMP}}
|-
|8
|[[Shenyang]]
|{{Państwo|CHN}}
|2007-06-06
|{{odn|Katowice…|2019|s=41}}{{r|UMKatoMP}}
|-
|9
|[[Koszyce]]
|{{Państwo|SVK}}
|2009-05-06
|{{odn|Katowice…|2019|s=41}}{{r|UMKatoMP}}
|-
|10
|[[Pula]]
|{{Państwo|HRV}}
|2012-11-30
|{{odn|Katowice…|2019|s=41}}{{r|UMKatoMP}}
|-
|11
|[[Lwów]]
|{{Państwo|UKR}}
|2019-07-03
|{{r|UMKatoMP}}
|}

Współpraca międzynarodowa Katowic odbywa się z miastami partnerskimi z różnych krajów. Ma ona formę międzynarodowych kontaktów, wymiany informacji i doświadczeń, rotacji uczniów czy realizacji wspólnych przedsięwzięć kulturalno-sportowych<ref name="UMKatoMP">{{Cytuj stronę |url = https://www.katowice.eu/czas-wolny/o-mie%C5%9Bcie/miasta-partnerskie |tytuł = Miasta partnerskie |autor = Urząd Miasta Katowice |opublikowany = katowice.eu |język = pl |data dostępu = 2023-09-14}}</ref>. Katowice wraz z [[Ostrawa|Ostrawą]], [[Koszyce|Koszycami]] i [[Miszkolc]]em tworzą miasta partnerskie [[Grupa Wyszehradzka|Grupy Wyszehradzkiej]], a w 2003 roku zorganizowano pierwsze spotkania miast partnerskich Grupy Wyszehradzkiej<ref>{{Cytuj |autor = "Urząd Miasta Katowice" |tytuł = Spotkania Miast Grupy Wyszehradzkiej |data dostępu = 2023-09-20 |opublikowany = katowice.eu |url = https://www.katowice.eu/Strony/Spotkania-Miast-Grupy-Wyszehradzkiej.aspx |język = pl}}</ref>. Przy ulicy L. Różyckiego 14c funkcjonuje [[Dom miasta Saint-Etienne w Katowicach|Dom Miasta Saint-Étienne w Katowicach]]<ref name="DMse">{{Cytuj stronę |url = https://maison-saint-etienne.com/dom-miasta-saint-etienne-w-katowicach/ |tytuł = Dom Miasta Saint-Etienne w Katowicach |opublikowany = maison-saint-etienne.com |język = pl |data dostępu = 2023-09-14}}</ref>. W [[podział administracyjny Katowic|dzielnicy]] [[Ligota-Panewniki]] znajduje się [[Plac Miast Partnerskich w Katowicach|plac Miast Partnerskich]], a na nim granitowy globus wskazujący kierunki i odległości do miast partnerskich, a także postumenty oraz drzewa im dedykowane. Co więcej, w mieście część ulic noszą nazwę miast partnerskich, m.in.: Kolońska, Opawska, Ostrawska czy Saint-Etienne, a także [[Plac Przyjaciół z Miszkolca w Katowicach|plac Przyjaciół z Miszkolca]]{{r|UMKatoMP}}.

Katowice są także członkiem międzynarodowych stowarzyszeń i organizacji, w tym: [[Eurocities]], Międzynarodowego Stowarzyszenia Miast Edukacyjnych – IAEC i {{link-interwiki|ICLEI|Q=Q677691|tekst=Międzynarodowej Rady na Rzecz Lokalnych Inicjatyw Środowiskowych – ICLEI}}{{odn|Studium…|2012|s=2}}.

{{Osobny artykuł|Konsulaty w Katowicach}}

Miasto jest także siedzibą licznych [[Konsulaty honorowe Rzeczypospolitej Polskiej|konsulatów]], a w lipcu 2023 roku swoją siedzibę w Katowicach miały placówki następujących państw: [[Białoruś]] ([[Ulica Rolna w Katowicach|ul. Rolna]] 43), [[Benin]] (ul. gen. W. Andersa 24), [[Bułgaria]] (ul. Hutnicza 10), [[Chile]] ([[Ulica Wincentego Pola w Katowicach|ul. W. Pola]] 32a), [[Francja]] (ul. Szpaków 56), [[Łotwa]] (ul. Kolejowa 54), [[Litwa]] ([[Ulica Jana III Sobieskiego w Katowicach|ul. J. III Sobieskiego]] 2), [[Luksemburg]] (ul. Porcelanowa 60), [[Peru]] ([[Ulica Pawła Stalmacha w Katowicach|ul. P. Stalmacha]] 17), [[Słowenia]] ([[Ulica Opolska w Katowicach|ul. Opolska]] 15) i [[Ukraina]] ([[Ulica Mikołaja Kopernika w Katowicach|ul. M. Kopernika]] 4)<ref>{{Cytuj |autor = "Ministerstwo Spraw Zagranicznych" |tytuł = Misje dyplomatyczne, urzędy konsularne i organizacje międzynarodowe w Polsce |data dostępu = 2023-09-20 |opublikowany = gov.pl |url = https://www.gov.pl/web/dyplomacja/misje-dyplomatyczne-urzedy-konsularne-i-organizacje-miedzynarodowe-w-polsce |język = pl}}</ref>.

=== Polityka krajowa i europejska ===
Katowice, zgodnie z ustawą z dnia 5 stycznia 2011 roku – [[Kodeks wyborczy]], w wyborach do [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej|Sejmu RP]] wraz z [[Powiat bieruńsko-lędziński|powiatem bieruńsko-lędzińskim]] oraz miastami na prawach powiatu: [[Chorzów]], [[Mysłowice]], [[Piekary Śląskie]], [[Ruda Śląska]], [[Siemianowice Śląskie]], [[Świętochłowice]] i [[Tychy]] przynależą do [[Okręg wyborczy nr 31 do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej|okręgu wyborczego nr 31]]. Z tego okręgu wybieranych jest 12 [[Poseł|posłów na Sejm RP]], a siedzibą Okręgowej Komisji Wyborczej są Katowice. W wyborach do [[Senat Rzeczypospolitej Polskiej|Senatu RP]] Katowice przynależą do [[Okręg wyborczy nr 80 do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej|okręgu nr 80]], obejmującego wyłącznie miasto na prawach powiatu Katowice. W wyborach do [[Parlament Europejski|Parlamentu Europejskiego]] Katowice są w [[Okręg wyborczy nr 11 do Parlamentu Europejskiego w Polsce|okręgu nr 11]] obejmującym obszar całego województwa śląskiego, a miasto jest jednocześnie siedzibą Okręgowej Komisji Wyborczej<ref>{{Dziennik Ustaw|2022|1277}}, s. 286, 297, 301.</ref>. Przy ulicy Jagiellońskiej 25 siedzibę ma Delegatura [[Krajowe Biuro Wyborcze|Krajowego Biura Wyborczego]] w Katowicach<ref>{{Cytuj |autor = "Państwowa Komisja Wyborcza" |tytuł = Delegatury KBW |data dostępu = 2023-09-19 |opublikowany = pkw.gov.pl |url = https://pkw.gov.pl/kbw/delegatury-kbw |język = pl}}</ref>.

Spośród [[Posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej X kadencji|posłów na Sejm RP X kadencji]] okręgu 31 swoje [[Biuro poselskie|biura poselskie]] w Katowicach mieli następujący z nich (stan na wrzesień 2024 roku): [[Ewa Kołodziej]] ([[Koalicja Obywatelska|KO]]; [[Ulica Pawła Stalmacha w Katowicach|ul. P. Stalmacha]] 17 i Regionalne Biuro Poselsko-Senatorskie – ul. Chłodna 2a)<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/posel.xsp?id=168&type=W&wojewodztwo=%C5%9Bl%C4%85skie | tytuł = Ewa Kołodziej | autor = Sejm Rzeczypospolitej Polskiej | opublikowany = sejm.gov.pl | język = pl | data dostępu = 2024-09-25}}</ref>, [[Maciej Konieczny]] ([[Nowa Lewica]]; [[Ulica Andrzeja w Katowicach|ul. Andrzeja]] 13)<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/posel.xsp?id=172&type=W&wojewodztwo=%C5%9Bl%C4%85skie | tytuł = Maciej Konieczny | autor = Sejm Rzeczypospolitej Polskiej | opublikowany = sejm.gov.pl | język = pl | data dostępu = 2024-09-25}}</ref>, [[Wojciech Król (polityk)|Wojciech Król]] (KO; Regionalne Biuro Poselsko-Senatorskie – ul. Chłodna 2a)<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/posel.xsp?id=190&type=W&wojewodztwo=%C5%9Bl%C4%85skie | tytuł = Wojciech Król | autor = Sejm Rzeczypospolitej Polskiej | opublikowany = sejm.gov.pl | język = pl | data dostępu = 2024-09-25}}</ref>, [[Mateusz Morawiecki]] ([[Prawo i Sprawiedliwość|PiS]]; [[Ulica Warszawska w Katowicach|ul. Warszawska]] 23)<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/posel.xsp?id=246&type=W&wojewodztwo=%C5%9Bl%C4%85skie | tytuł = Mateusz Morawiecki | autor = Sejm Rzeczypospolitej Polskiej | opublikowany = sejm.gov.pl | język = pl | data dostępu = 2024-09-25}}</ref>, [[Monika Rosa]] (KO; [[Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach|al. W. Korfantego]] 62 i Regionalne Biuro Poselsko-Senatorskie – ul. Chłodna 2a)<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/posel.xsp?id=313&type=W&wojewodztwo=%C5%9Bl%C4%85skie | tytuł = Monika Rosa | autor = Sejm Rzeczypospolitej Polskiej | opublikowany = sejm.gov.pl | język = pl | data dostępu = 2024-09-25}}</ref>, [[Łukasz Ściebiorowski]] (KO; Regionalne Biuro Poselsko-Senatorskie – ul. Chłodna 2a)<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/posel.xsp?id=379&type=W&wojewodztwo=%C5%9Bl%C4%85skie | tytuł = Łukasz Ściebiorowski | autor = Sejm Rzeczypospolitej Polskiej | opublikowany = sejm.gov.pl | język = pl | data dostępu = 2024-09-25}}</ref> i [[Michał Wójcik (polityk)|Michał Wójcik]] (PiS; ul. T. Kościuszki 43)<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/posel.xsp?id=438&type=W&wojewodztwo=%C5%9Bl%C4%85skie | tytuł = Michał Wójcik | autor = Sejm Rzeczypospolitej Polskiej | opublikowany = sejm.gov.pl | język = pl | data dostępu = 2024-09-25}}</ref>. [[Senatorowie XI kadencji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej|Senatorem XI kadencji]] z okręgu nr 80 jest [[Maciej Kopiec]] z [[Nowa Lewica|Nowej Lewicy]], a jego biuro senatorskie znajduje się przy [[Ulica Jana III Sobieskiego w Katowicach|ulicy Jana III Sobieskiego]] 11<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.senat.gov.pl/sklad/senatorowie/senator,1056,11,maciej-kopiec.html | tytuł = Maciej Kopiec | autor = Senat Rzeczypospolitej Polskiej | opublikowany = senat.gov.pl | język = pl | data dostępu = 2024-09-25}}</ref>.

W Katowicach według stanu z września 2023 roku swoje siedziby mają regionalne struktury znaczących ogólnopolskich partii politycznych i koalicji, w tym m.in.: Prawo i Sprawiedliwość (Biuro Zarządu Okręgowego w Katowicach; ul. Warszawska 6)<ref>{{Cytuj |autor = "Prawo i Sprawiedliwość" |tytuł = Biura |data dostępu = 2023-09-19 |opublikowany = pis.org.pl |url = https://pis.org.pl/biura?page=3}}</ref>, Platforma Obywatelska (Biuro Regionu Śląskiego; ul. 3 Maja 17)<ref>{{Cytuj |autor = "Platforma Obywatelska" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-19 |opublikowany = platforma.org |url = https://platforma.org/kontakt |język = pl}}</ref>, [[Nowa Lewica]] (Rada Wojewódzka; [[Ulica Adama Mickiewicza w Katowicach|ul. A. Mickiewicza]] 24)<ref>{{Cytuj |autor = "Nowa Lewica" |tytuł = Rady Wojewódzkie |data dostępu = 2023-09-19 |opublikowany = lewica.org.pl |url = https://lewica.org.pl/kontakt/rady-wojewodzkie |język = pl}}</ref>, [[Polskie Stronnictwo Ludowe]] ([[Ulica Henryka Dąbrowskiego w Katowicach|ul. H. Dąbrowskiego]] 4)<ref>{{Cytuj |autor = "Polskie Stronnictwo Ludowe" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-19 |opublikowany = psl.pl |url = https://www.psl.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref> czy Konfederacja (Centrum Wolności; ul. J. Słowackiego 51)<ref>{{Cytuj |autor = Konfederacja |tytuł = Kluby Konfederacji |data dostępu = 2023-09-19 |opublikowany = kluby.konfederacja.pl |url = https://kluby.konfederacja.pl/kluby/39 |język = pl}}</ref>. Główną siedzibę ma w Katowicach m.in. [[Ruch Autonomii Śląska|Stowarzyszenie Ruch Autonomii Śląska]] (ul. ks. N. Bończyka 9)<ref>{{Cytuj |autor = "Ruch Autonomii Śląska" |tytuł = Koła terenowe Ruchu Autonomii Śląska |data dostępu = 2023-09-19 |opublikowany = autonomia.pl |url = https://autonomia.pl/kola-terenowe-ruchu-autonomii-slaska/ |język = pl}}</ref>.

=== Wymiar sprawiedliwości ===
[[Plik:2022-05 Katowice Wieżowiec Wojewódzki (3).jpg|mały|[[Biurowiec Wojewódzki|Wysokościowiec]] przy [[Ulica Wita Stwosza w Katowicach|ulicy W. Stwosza]] 31 – siedziba kilku katowickich prokuratur]]

Katowice są siedzibą [[Sąd powszechny|sądów powszechnych]]{{odn|Studium…|2012|s=4}}. Są to następujące placówki:
* [[Sąd Apelacyjny w Katowicach]] ([[Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach|al. W. Korfantego]] 117/119)<ref>{{Cytuj |autor = "Sąd Apelacyjny w Katowicach" |tytuł = Siedziba |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = katowice.sa.gov.pl |url = https://katowice.sa.gov.pl/siedziba,m,m1,190,191 |język = pl}}</ref> – obejmuje działalnością obszar całego [[Województwo śląskie|województwa śląskiego]]{{r|DzU1407}},
* [[Sąd Okręgowy w Katowicach]] ([[Ulica Francuska w Katowicach|ul. Francuska]] 38 i [[Ulica Andrzeja w Katowicach|ul. Andrzeja]] 16/18)<ref>{{Cytuj |autor = "Sąd Okręgowy Katowicach" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = katowice.so.gov.pl |url = https://katowice.so.gov.pl/kontakt,m,m1,394,339 |język = pl}}</ref> – obejmuje swoją działalnością obszar całego miasta Katowice, a także środkową część województwa śląskiego{{r|DzU1407}}; przy Sądzie Okręgowym funkcjonuje Areszt Śledczy w Katowicach ([[Ulica Mikołowska w Katowicach|ul. Mikołowska]] 10a)<ref>{{Cytuj |autor = "Służba Więzienna" |tytuł = Areszt Śledczy Katowice |opublikowany = sw.gov.pl |url = https://www.sw.gov.pl/jednostka/areszt-sledczy-katowice |język = pl}}</ref>,
* Sąd Rejonowy Katowice-Zachód w Katowicach – Pion Karny ([[Plac Wolności w Katowicach|pl. Wolności]] 10) i Pion Cywilny ([[Ulica Warszawska w Katowicach|ul. Warszawska]] 45)<ref>{{Cytuj |tytuł = Sąd Rejonowy Katowice–Zachód w Katowicach |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = katowice-zachod.sr.gov.pl |url = https://katowice-zachod.sr.gov.pl/}}</ref> – obejmuje zasięgiem obszar miasta Katowice na zachód od [[Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach|ulicy T. Kościuszki]] i alei W. Korfantego{{r|DzU1407}},
* Sąd Rejonowy Katowice-Wschód w Katowicach ([[Ulica Józefa Lompy w Katowicach|ul. J. Lompy]] 14; ul. Francuska 70a)<ref>{{Cytuj |tytuł = Sąd Rejonowy Katowice-Wschód w Katowicach |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = katowice-wschod.sr.gov.pl |url = https://katowice-wschod.sr.gov.pl/}}</ref> – obejmuje obszar miasta na wschód od ulicy T. Kościuszki i alei W. Korfantego{{r|DzU1407}}.

[[Sąd administracyjny|Sądem administracyjnym]] właściwym dla Katowic jest Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach (ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2)<ref>{{Cytuj |autor = "Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach" |tytuł = Przedmiot działalności i właściwość |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = gliwice.wsa.gov.pl |url = http://www.gliwice.wsa.gov.pl/12/105/przedmiot-dzialalnosci-i-wlasciwosc.html |język = pl}}</ref><ref name="DzU1407">{{Dziennik Ustaw|2014|1407}}.</ref>, a [[Sądownictwo wojskowe|sąd wojskowy]] dla obszaru miasta funkcjonuje we [[Wrocław]]iu – Wojskowy Sąd Garnizonowy we Wrocławiu (ul. Saperów 22–24)<ref>{{Cytuj |autor = "Wojskowy Sąd Garnizonowy we Wrocławiu" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = wsgarwroclaw.wp.mil.pl |url = https://wsgarwroclaw.wp.mil.pl/pl/pages/kontakt-2017-01-16-4/ |język = pl}}</ref><ref>{{Dziennik Ustaw|rok=2014|pozycja=662}}.</ref>.

W Katowicach swoją działalność swoją siedzibę mają także placówki prokuratorskie. Są to:
* Prokuratura Regionalna w Katowicach ([[Ulica Wita Stwosza w Katowicach|ul. W. Stwosza]] 31)<ref>{{Cytuj |autor = "Prokuratura Regionalna w Katowicach" |tytuł = Strona główna |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = gov.pl |url = https://www.gov.pl/web/pr-katowice |język = pl}}</ref> – podlegają jej wszystkie [[Prokuratura okręgowa|prokuratury okręgowe]] w województwie śląskim<ref>{{Cytuj |autor = "Prokuratura Regionalna w Katowicach" |tytuł = Jednostki podległe |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = gov.pl |url = https://www.gov.pl/web/pr-katowice/jednostki-podlegle2 |język = pl}}</ref>,
* Prokuratura Okręgowa w Katowicach (ul. W. Stwosza 31) – podlegają jej wszystkie [[Prokuratura rejonowa|prokuratury rejonowe]] w mieście, a także w środkowej części województwa śląskiego<ref>{{Cytuj |autor = "Prokuratura Okręgowa w Katowicach" |tytuł = Prokuratury Rejonowe |data dostępu = 2023-09-22 |opublikowany = gov.pl |url = https://www.gov.pl/web/po-katowice/prokuratury-rejonowe |język = pl}}</ref>,
* Prokuratura Rejonowa Katowice Północ w Katowicach ([[Ulica Pocztowa w Katowicach|ul. Pocztowa]] 8)<ref>{{Cytuj |autor = "Prokuratura Okręgowa w Katowicach" |tytuł = Prokuratura Rejonowa Katowice Północ w Katowicach |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = gov.pl |url = https://www.gov.pl/web/po-katowice/prokuratura-rejonowa-katowice-polnoc-w-katowicach |język = pl}}</ref>,
* Prokuratura Rejonowa Katowice Południe w Katowicach (ul. W. Stwosza 31)<ref>{{Cytuj |autor = "Prokuratura Okręgowa w Katowicach" |tytuł = Prokuratura Rejonowa Katowice Południe w Katowicach |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = gov.pl |url = https://www.gov.pl/web/po-katowice/prokuratura-rejonowa-katowice-poludnie-w-katowicach |język = pl}}</ref>,
* Prokuratura Rejonowa Katowice Zachód w Katowicach (ul. W. Stwosza 31)<ref>{{Cytuj |autor = "Prokuratura Okręgowa w Katowicach" |tytuł = Prokuratura Rejonowa Katowice Zachód w Katowicach |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = gov.pl |url = https://www.gov.pl/web/po-katowice/prokuratura-rejonowa-katowice-zachod-w-katowicach |język = pl}}</ref>,
* Prokuratura Rejonowa Katowice Wschód w Katowicach (ul. S. Kossutha 11)<ref>{{Cytuj |autor = "Prokuratura Okręgowa w Katowicach" |tytuł = Prokuratura Rejonowa Katowice Wschód w Katowicach |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = gov.pl |url = https://www.gov.pl/web/po-katowice/prokuratura-rejonowa-katowice-wschod-w-katowicach |język = pl}}</ref>.

<gallery widths="220" heights="147" style="text-align:center" caption="Wymiar sprawiedliwości w Katowicach">
Plik:Wełnowiec-Józefowiec 087.jpg|[[Gmach Sądu Apelacyjnego przy alei Korfantego w Katowicach|Gmach]] [[Sąd Apelacyjny w Katowicach|Sądu Apelacyjnego w Katowicach]] ([[Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach|al. W. Korfantego]] 117/119)
Plik:Katowice Sad Okregowy facade 2023.jpg|[[Gmach Sądu Okręgowego przy ulicy Francuskiej w Katowicach|Jedna z dwóch siedzib]] [[Sąd Okręgowy w Katowicach|Sądu Okręgowego w Katowicach]] ([[Ulica Francuska w Katowicach|ul. Francuska]] 38)
Plik:Katowice-Śródmieście S - ul. Andrzeja (3).jpg|[[Gmach Sądu Okręgowego przy ulicy Andrzeja w Katowicach|Jedna z dwóch siedzib]] [[Sąd Okręgowy w Katowicach|Sądu Okręgowego w Katowicach]] ([[Ulica Andrzeja w Katowicach|ul. Andrzeja]] 16/18)
</gallery>

Przy [[Ulica Gliwicka w Katowicach|ulicy Gliwickiej]] 17 swoje biuro ma [[Okręgowa rada adwokacka|Okręgowa Rada Adwokacka]] w Katowicach. W marcu 2020 roku liczyła ona 1540 adwokatów wykonujących zawód, 205 adwokatów emerytów i nie wykonujących zawodu oraz 255 aplikantów adwokackich<ref>{{Cytuj |autor = "Izba Adwokacka w Katowicach" |tytuł = Historia Izby |data dostępu = 2023-10-08 |opublikowany = adwokatura.katowice.pl |url = http://adwokatura.katowice.pl/adwokaci-i-aplikanci/o-nas/historia-izby/ |język = pl}}</ref>.

== Gospodarka ==
=== Charakterystyka ===
[[Plik:Katowice city centre (4).jpg|mały|lewo|Widok centrum Katowic w 2024 roku. Widoczne na zdjęciu są m.in. biurowce: [[Biurowce .KTW|.KTW]], [[Chorzowska 50]], [[Stalexport (wieżowce)|Stalexport]] i [[Global Office Park]]]]

Katowice są wielofunkcyjnym ośrodkiem miejsko-[[Usługi|usługowym]] o randze krajowej i regionalnej, z istotnym udziałem [[Przemysł|sektora przemysłowego]]. Należą one do grona największych w Polsce ośrodków tego typu, a ze względu na wielkość rynku konsumpcyjnego i przemysłowego stanowią ważne w skali kraju centrom handlowo-usługowe{{odn|Studium…|2012|s=52}}, konferencyjne i targowo-wystawiennicze. Miasto odgrywa także ważną rolę w krajowym rynku finansowym i na rynku nieruchomości{{odn|Raport…|2014|s=31}} oraz jest ośrodkiem podejmowania decyzji gospodarczych i finansowych. Jest siedzibą licznych organizacji gospodarczych, a także instytucji otoczenia biznesu{{odn|Studium…|2012|s=4}}.

W 2018 roku w mieście koncentrowało się 19,1% wszystkich podmiotów gospodarki narodowej w [[Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia|Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii]] i 10,0% podmiotów w całym [[Województwo śląskie|województwie śląskim]]. Spółek z udziałem kapitału zagranicznego w tym czasie koncentrowało się w Katowicach odpowiednio 39,1% i 23,6%{{odn|Katowice…|2019|s=5}}. Pod koniec 2012 roku liczba wszystkich [[Podmiot gospodarczy|podmiotów gospodarczych]] w mieście wynosiła 44,1 tys., z czego samych tylko podmiotów prywatnych zarejestrowanych było 42,6 tys. Spośród nich, 29,3% stanowią podmioty z branży handlowej, 22% było związanych z obsługą nieruchomości oraz usługami wspierającymi biznes, 9,1% z działalnością usługową, komunalną, społeczną i pozostałą (w tym kultura i rozrywka), 8,9% podmiotów było z branży budownictwa, 6,9% z ochrony zdrowia, 6,8% z przetwórstwa przemysłowego, 5,9% z transportu, a podmioty zajmujące się pośrednictwem finansowym stanowiły 4,3% wszystkich katowickich przedsiębiorstw{{odn|Raport…|2014|s=15}}. W 2012 roku 68% przedsiębiorstw sektora prywatnego zarejestrowanych w Katowicach według danych GUS to były podmioty osób fizycznych (łącznie 27&nbsp;689){{odn|Raport…|2014|s=120}}, a najwięcej z nich związanych było z handlem hurtowym i detalicznym oraz naprawami – 28,8%, a także z działalnością profesjonalną, naukową i techniczną – 13,3%{{odn|Raport…|2014|s=121}}.

[[Plik:2023-06 Katowice Business Point.jpg|mały|Siedziba spółki [[Tauron Polska Energia]] ([[Ulica Piotra Ściegiennego w Katowicach|ul. ks. P. Ściegiennego]] 3)]]

Katowice w porównaniu do pozostałych ośrodków Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii generują znaczącą liczbę miejsc pracy. W 2011 roku liczba osób pracujących w Katowicach wynosiła 160,6 tys., z samych mieszkańców Katowic 109,4 tys. Najwięcej osób dojeżdżających do pracy do Katowic w tym czasie mieszkało w [[Sosnowiec|Sosnowcu]], [[Bytom]]iu, [[Chorzów|Chorzowie]], [[Rybnik]]u, [[Tychy|Tychach]] i [[Zabrze|Zabrzu]]{{odn|Raport…|2014|s=65}}. 31 grudnia 2006 roku 73% mieszkańców Katowic było zatrudnionych w sektorze usług{{odn|Studium…|2012|s=52}}. Według danych z [[Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011|Narodowego Spisu Powszechnego z 2011 roku]] głównym źródłem utrzymania mieszkańców Katowic były dochody z pracy – 109,4 tys. osób, co stanowiło 35% ogółu mieszkańców miasta, a z pracy na własny rachunek utrzymywało się 4,3% katowiczan{{odn|Raport…|2014|s=31}}. Poziom [[Bezrobocie|bezrobocia]] w Katowicach jest jednym z najniższych w Polsce. [[Stopa bezrobocia|Stopa bezrobocia rejestrowanego]] w 2013 roku wynosiła 5,4% i była wówczas dwukrotnie niższa od przeciętnej wartości w województwie śląskim i 2,5-krotnie mniejsza niż przeciętna wartość w Polsce{{odn|Raport…|2014|s=32}}. W grudniu 2022 roku stopa ta wynosiła 1,4%{{r|BDLKatoPowiat}}.

[[Plik:Chorzowska 50 (6233949962).jpg|mały|lewo|Siedziba [[ING Bank Śląski|ING Banku Śląskiego]] ([[Ulica Sokolska w Katowicach|ul. Sokolska]] 34)]]

W grupie 100 największych polskich przedsiębiorstw pod względem przychodów ogółem, w 2012 roku znalazły się następujące katowickie firmy: [[Tauron Polska Energia]], [[Kompania Węglowa]], Polskie Sieci Energetyczne-Południe, [[ING Bank Śląski]], [[Farmacol]] oraz [[Katowicki Holding Węglowy]]{{odn|Raport…|2014|s=16}}, a pod względem kryterium wielkości zatrudnienia w tym czasie w Katowicach funkcjonowały następujące duże przedsiębiorstwa: Kompania Węglowa i Katowicki Holding Węglowy – przedsiębiorstwa prowadzące wydobycie węgla kamiennego; Tauron Polska Energia – przedsiębiorstwo wytwarzające energię elektryczną; [[Famur|Grupa Famur]] – producent maszyn i urządzeń dla [[Górnictwo|przemysłu wydobywczego]] i [[cement]]owego oraz [[kolej|kolei]]; Polskie Sieci Energetyczne-Południe – wykonawca instalacji elektroenergetycznej; Zakłady Mięsne Silesia – producent wyrobów z mięsa i ING Bank Śląski{{odn|Raport…|2014|s=15}}.
[[Plik:Katowice-Śródmieście S - ul. Powstańców (5).jpg|mały|[[Budynek Dyrekcji Kopalń Księcia Pszczyńskiego|Siedziba]] [[Polska Grupa Górnicza|Polskiej Grupy Górniczej]] ([[Ulica Powstańców w Katowicach|ul. Powstańców]] 30)]]

Mimo procesów schyłkowych i likwidacyjnych w górnictwie oraz procesów restrukturyzacji w przetwórstwie przemysłowym Katowice nadal są silnym ośrodkiem przemysłowym w skali kraju, odgrywając dużą rolę na rynku pracy. W 2011 roku udział górnictwa i przetwórstwa przemysłowego sięgał 25% potencjału przemysłowego miejsc pracy w Katowicach{{odn|Lokalny…|2012|s=30}}. W Katowicach przy [[Ulica Powstańców w Katowicach|ulicy Powstańców]] 30 [[Budynek Dyrekcji Kopalń Księcia Pszczyńskiego|siedzibę]] ma [[Polska Grupa Górnicza]]<ref>{{Cytuj |autor = "Polska Grupa Górnicza" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = pgg.pl |url = https://www.pgg.pl/strefa-korporacyjna/firma/kontakt/dane-teleadresowe |język = pl}}</ref> – największy producent [[Węgiel kamienny|węgla kamiennego]] w Polsce<ref>{{Cytuj |tytuł = Polska Grupa Górnicza została jednoosobową spółką Skarbu Państwa |data = 2022-10-28 |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = forsal.pl |url = https://forsal.pl/biznes/firma/artykuly/8577564,polska-grupa-gornicza-zostala-jednoosobowa-spolka-skarbu-panstwa.html |język = pl}}</ref>. W granicach miasta znajdują się dwie czynne kopalnie: [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Staszic-Wujek”|KWK „Staszic-Wujek”]] (ul. Karolinki 1)<ref>{{Cytuj |autor = "Polska Grupa Górnicza" |tytuł = Oddział KWK Staszic-Wujek – PGG.pl |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = pgg.pl |url = https://www.pgg.pl/strefa-korporacyjna/firma/kopalnie/8-kwk-staszic-wujek |język = pl}}</ref> i [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Wesoła”|KWK „Mysłowice-Wesoła”]] ([[Mysłowice]], ul. Kopalniana 5)<ref>{{Cytuj |autor = "Polska Grupa Górnicza" |tytuł = Oddział KWK Mysłowice-Wesoła |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = pgg.pl |url = https://www.pgg.pl/strefa-korporacyjna/firma/kopalnie/7-kwk-myslowice-wesola |język = pl}}</ref>. Pod koniec 2023 roku została zlikwidowana znajdująca się dotąd w [[Spółka Restrukturyzacji Kopalń|Spółce Restrukturyzacji Kopalń]] [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Wieczorek”|Kopalnia Węgla Kamiennego „Wieczorek II”]] ([[Ulica Szopienicka w Katowicach|ul. Szopienicka]] 58)<ref>{{Cytuj |autor = "Spółka Restrukturyzacji Kopalń" |tytuł = KWK „Wieczorek II” |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = srk.com.pl |url = hthttps://web.archive.org/web/20231029102856/https://srk.com.pl/kontakt/kopalnia-wegla-kamiennego-wieczorek-i-i-wieczorek-ii |język = pl}}</ref><ref name="NETGG20240103">{{Cytuj stronę | url = https://nettg.pl/gornictwo/201958/gornictwo-koniec-dwoch-kopaln-zakonczono-likwidacje-wieczorka-ii-i-centrum | tytuł = Górnictwo: Koniec dwóch kopalń. Zakończono likwidację Wieczorka II i Centrum | data = 2024-01-03 | opublikowany = nettg.pl | język = pl | data dostępu = 2024-11-03}}</ref>. Na terenach zlikwidowanej [[Huta „Baildon”|huty „Baildon”]] w [[Dąb (Katowice)|Dębie]] i [[Załęże (Katowice)|Załężu]] koncentruje się działalność usługowo-produkcyjna, a nowe działalności mają tam głównie charakter usługowy{{odn|Studium…|2012|s=11}}. Funkcjonuje także [[Huta Ferrum|spółka Ferrum]] z siedzibą przy ulicy Porcelanowej 11 w [[Zawodzie (Katowice)|Zawodziu]], która jest producentem rur stalowych<ref>{{Cytuj |autor = FERRUM |tytuł = Współczesność |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = ferrum.com.pl |url = https://www.ferrum.com.pl/wspolczesnosc/ |język = pl}}</ref>. Do innych większych zakładów produkcyjnych na terenie Katowic należą m.in.: Alstom Polska – Katowice D&IS ([[Alstom ZWUS|d. ZWUS]]; ul. Modelarska 12)<ref>{{Cytuj |autor = "Alstom Polska" |tytuł = Alstom w Polsce |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = alstom.com |url = https://www.alstom.com/pl/alstom-w-polsce |język = pl}}</ref>, [[Eldom]] (ul. P. Chromika 5a)<ref>{{Cytuj |autor = ELDOM |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = eldom.eu |url = https://www.eldom.eu/kontakt/ |język = pl}}</ref>, [[Fabryka Żarówek „Helios”]] ([[Ulica 1 Maja w Katowicach|ul. 1 Maja]] 11-13)<ref>{{Cytuj |autor = „Helios” |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = helios.katowice.pl |url = http://www.helios.katowice.pl/pl/kontakt |język = pl}}</ref>, [[Fabryki Sprzętu i Narzędzi Górniczych Grupa Kapitałowa Fasing]] (ul. Modelarska 11)<ref>{{Cytuj |autor = "FASING S.A." |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = fasing.pl |url = https://fasing.pl/kontakt |język = pl}}</ref>, [[Famur|Grenevia SA Famur]] ([[Ulica Armii Krajowej w Katowicach|ul. Armii Krajowej]] 51)<ref>{{Cytuj |autor = "Grenevia SA" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = famur.com |url = https://famur.com/kontakt/ |język = pl}}</ref>, [[MOJ]] (ul. Tokarska 6)<ref>{{Cytuj |autor = MOJ |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = moj.com.pl |url = https://moj.com.pl/kontakt |język = pl}}</ref> czy Śląska Fabryka Urządzeń Górniczych „Montana” ([[Katowicka Fabryka Maszyn Górniczych „Katomasz”|d. „Katomasz”]]; ul. Porcelanowa 25)<ref>{{Cytuj |autor = Montana |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = montana.pl |url = http://www.montana.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref>.

[[Plik:Silesia City Center1.jpg|mały|lewo|Centrum handlowe [[Silesia City Center]] ([[Ulica Chorzowska w Katowicach|ul. Chorzowska]] 107)]]

Katowice stanowią kluczowe w regionie centrum handlowo-usługowe{{odn|Lokalny…|2012|s=30}}. Łącznie w 2007 roku w Katowicach było zarejestrowanych 4,6 tys. podmiotów gospodarczych prowadzących działalność handlową, a sieć handlowa miasta odznacza się stosunkowo wysokim stopniem koncentracji{{odn|Studium…|2012|s=53}}. W 2022 roku w Katowicach działało 8 [[hipermarket]]ów, 73 [[supermarket]]y, 2 [[Dom towarowy|domy towarowe]] i 3 [[Dom handlowy|domy handlowe]]{{r|BDLKatoPowiat}}. Do największych z nich należą m.in.: [[Silesia City Center]] (największy tego typu obiekt w mieście{{odn|Bulsa|2018|s=66}}; [[Ulica Chorzowska w Katowicach|ul. Chorzowska]] 107)<ref>{{Cytuj |autor = "Silesia City Center Katowice" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = silesiacitycenter.com.pl |url = http://www.silesiacitycenter.com.pl/kontakt |język = pl}}</ref>, [[Galeria Katowicka]] (ul. 3 Maja 30)<ref>{{Cytuj |autor = "Galeria Katowicka" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = galeriakatowicka.eu |url = https://galeriakatowicka.eu/kontakt |język = pl}}</ref> i [[Galeria Libero|Libero]] (ul. T. Kościuszki 229)<ref>{{Cytuj |autor = "Libero Katowice" |tytuł = Kontakt |data = 2018-08-27 |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = liberokatowice.pl |url = https://liberokatowice.pl/informacje/kontakt/ |język = pl}}</ref>. Miasto ponadto zajmuje czołową pozycję na rynku wystawienniczym i targowym, a także jest największym w regionie centrum finansowo-bankowym i ubezpieczeniowym. W mieście działa około 30 banków i ponad 100 placówek bankowych. [[Gmach Narodowego Banku Polskiego w Katowicach|Siedzibę]] ma tutaj regionalny oddział [[Narodowy Bank Polski|Narodowego Banku Polskiego]] ([[Ulica Bankowa w Katowicach|ul. Bankowa]] 1<ref>{{Cytuj |autor = "Narodowy Bank Polski" |tytuł = Oddział okręgowy w Katowicach |data dostępu = 2023-09-21 |opublikowany = nbp.pl |url = https://nbp.pl/o-nbp/struktura-organizacyjna/oddzialy-okregowe-nbp/katowice/ |język = pl}}</ref>). Działalność ubezpieczeniową prowadzi w mieście ponad 30 towarzystw ubezpieczeniowych{{odn|Lokalny…|2012|s=30}}.

[[Plik:Downtown Katowice.jpg|mały|Wieżowce biurowe [[Altus]] (po lewej) i [[Biurowce .KTW|.KTW]] (po prawej)]]

Miasto koncentruje nowoczesne powierzchnie biurowe, a znaczący w nich udział posiadają podmioty sektora finansowego, w tym głównie banki. Nowoczesna powierzchnia biurowa koncentruje się w centrum Katowic{{odn|Raport…|2014|s=168}} (w tym m.in.: [[Altus]], [[Chorzowska 50]] i [[Biurowce .KTW|.KTW]]), w rejonie [[Autostrada A4 (Polska)|autostrady A4]] (A4 Business Park, biurowiec PKO Banku Polskiego czy Centrum Biurowe Francuska) i na północ od [[Rondo gen. Jerzego Ziętka w Katowicach|ronda gen. J. Ziętka]] (Reinhold Center, GPP Business Park). Szacunkowo w 2012 roku Katowice posiadały 263 tys. m² powierzchni biurowej{{odn|Raport…|2014|s=169}}.

W Katowicach prowadzona jest także działalność gospodarcza z zakresu nowoczesnych usług biznesowych, związanymi z [[Business process outsourcing|outsourcingiem procesów biznesowych]] (BPO/ITO), [[Centrum usług wspólnych|usługami wspólnymi]] (SSC) czy [[Prace rozwojowe|pracami badawczo-rozwojowymi]] (R&D). W październiku 2013 roku w całej [[Konurbacja górnośląska|konurbacji katowickiej]] na 12 tys. osób zatrudnionych w sektorach nowoczesnych usług biznesowych porównywalny poziom zatrudnienia był w grupie usług BPO/ITO i SSC, a mniejszy w R&D. Katowice wraz z całą konurbacją plasowały w latach 2009–2013 na trzecim miejscu wśród najszybciej rozwijających się ośrodków tych usług w Polsce{{odn|Raport…|2014|s=166}}. W 2013 roku największymi inwestorami nowoczesnych usług biznesowych w Katowicach były firmy: [[Capgemini]], [[Orange Polska|Orange]], Contact Center, ISTA i ING Services{{odn|Raport…|2014|s=167}}.

Działalność rolna w Katowicach ze względu na dużą urbanizację ma ograniczony zasięg i odbywa się ona głównie w południowych dzielnicach miasta, zwłaszcza w [[Zarzecze (Katowice)|Zarzeczu]] i [[Podlesie (Katowice)|Podlesiu]], gdzie obszary rolne zajmują ponad 100 ha{{odn|Studium…|2012|s=9}}. W 2006 roku udział pracujących sektorze rolniczym w stosunku do wszystkich pracujących w Katowicach wyniósł 0,3%{{odn|Studium…|2012|s=52}}.

=== Instytucje wsparcia gospodarki ===
[[Plik:Katowice ul. Wojewodzka 42 2024.jpg|mały|[[Willa Gerdesa w Katowicach|Siedziba]] spółki [[Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna]]]]
[[Plik:Katowice Brynów Rondo Tesli.JPG|mały|Budynki [[Euro-Centrum Park Przemysłowy|Euro-Centrum Parku Przemysłowego]] ([[Ulica Ligocka w Katowicach|ul. Ligocka]] 103)]]

Podstawowymi instytucjami wspierania gospodarki w Katowicach są:
# [[Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna]] – jest częścią polskiego systemu [[Specjalna strefa ekonomiczna|specjalnych stref ekonomicznych]] powołanych przez [[Rada Ministrów w Polsce|Radę Ministrów]]. Powstała ona w 1996 roku celem wsparcia i przyspieszenia procesów [[Restrukturyzacja|restrukturyzacji]] przemysłu w [[Górnośląski Okręg Przemysłowy|GOP-ie]] oraz stworzenia nowych miejsc pracy w regionie. W 2008 roku była ona największą z 14 wówczas funkcjonujących polskich stref ekonomicznych pod względem liczby firm, zainwestowanego kapitału i nowo utworzonych miejsc pracy. Strefa ma charakter rozproszony, a Katowice objęte są w podstrefie tyskiej, w której w 2006 roku znajdowały się następujące kompleksy: „Altus” (ok. 0,78 ha), „Chorzowska 50” (ok. 2,22 ha) i „ul. Roździeńska – ul. Obrońców Westerplatte” (ok. 4,97 ha). W 2007 roku włączono do KSSE dodatkowo 14 kompleksów w różnych częściach miasta{{odn|Studium…|2012|s=54}}.
# [[Park przemysłowy|Parki przemysłowe]] i [[Park technologiczny|technologiczne]], w tym m.in.:
#* Górnośląski Park Przemysłowy (ul. Konduktorska) – działalność parku obejmuje m.in.: obrót nieruchomościami, doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania, pozaszkolne formy kształcenia czy promocję i reklamę; prowadzi ona działania na rzecz tworzenia parku przemysłowego na terenach po zlikwidowanych terenach huty „Silesia”{{odn|Studium…|2012|s=54}},
#* [[Euro-Centrum Park Przemysłowy]] ([[Ulica Ligocka w Katowicach|ul. Ligocka]] 103) – działalność parku obejmuje m.in.: obrót i zarządzanie nieruchomościami, prace badawczo-rozwojowe w dziedzinie norm technicznych, a także promocję i reklamę; park obejmuje kompleks budynków biurowo-usługowych w standardzie klasy B+; na jego terenie powstał [[Euro-Centrum Park Naukowo-Technologiczny w Katowicach|Euro-Centrum Park Naukowo-Technologiczny]]{{odn|Studium…|2012|s=55}},
#* Green Park ([[Ulica Murckowska w Katowicach|ul. Murckowska]] 14){{odn|Studium…|2012|s=55}}.
Prócz powyższych instytucji, w Katowicach działa także Izba Rzemieślnicza oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Katowicach ([[Plac Wolności w Katowicach|pl. Wolności]] 12)<ref>{{Cytuj |autor = "Izba Rzemieślnicza oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Katowicach" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-10-08 |opublikowany = ir.katowice.pl |url = https://ir.katowice.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref> i [[Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach|Regionalna Izba gospodarcza w Katowicach]] ([[Ulica Opolska w Katowicach|ul. Opolska]] 15)<ref>{{Cytuj |autor = "RIG Katowice" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-10-08 |opublikowany = rig.katowice.pl |url = https://rig.katowice.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref>. Powiatowy Urząd Pracy w Katowicach położony jest przy [[Ulica Pawła Pośpiecha w Katowicach|ulicy P. Pośpiecha]] 14<ref>{{Cytuj |autor = "Powiatowy Urząd Pracy" |tytuł = Informacje o urzędzie |data dostępu = 2023-10-08 |opublikowany = katowice.praca.gov.pl |url = https://katowice.praca.gov.pl/urzad/informacje-o-urzedzie |język = pl}}</ref>, a Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach przy ulicy T. Kościuszki 30<ref>{{Cytuj |autor = "Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach" |tytuł = Informacje o urzędzie |data dostępu = 2023-10-08 |opublikowany = wupkatowice.praca.gov.pl |url = https://wupkatowice.praca.gov.pl/urzad/informacje-o-urzedzie |język = pl}}</ref>.

W Katowicach odbywa się szereg wydarzeń kongresowych oraz wystawienniczych{{odn|Raport…|2014|s=158}}. Łącznie w 2011 roku w Katowicach odbyło się 900 spotkań i wydarzeń konferencyjnych, w których uczestniczyło 173,6 tys. osób{{odn|Raport…|2014|s=159}}. Do największych wydarzeń cyklicznych o charakterze międzynarodowych odbywających się w mieście zaliczany jest [[Europejski Kongres Gospodarczy]] oraz [[Europejski Kongres Małych i Średnich Przedsiębiorstw]]{{odn|Raport…|2014|s=158}}.

=== Rys historyczny ===
[[Plik:Katowice - huta Hohenlohe (Welnowiec).jpg|mały|lewo|Huta „Hohenlohe” na litografii [[Ernest Knippel|Ernesta Knippla]] z połowy XIX wieku]]

Do początku XIX wieku Katowice, jak i pozostałe wsie w okolicy zachowały przeważnie charakter rolniczy. Cały zaś [[Górny Śląsk]] w okresie panowania [[Habsburgowie|Habsburgów]] był zacofany pod względem rozwoju w porównaniu z zamożniejszym [[Dolny Śląsk|Dolnym Śląskiem]]. Wzrost zainteresowania bogatym w surowce obszarem Górnego Śląska zanotowano dopiero po włączeniu regionu do [[Królestwo Prus|Królestwa Prus]] po [[Wojny śląskie|wojnach śląskich]]{{odn|Starnawska|1990|s=9}}. Nowoczesny przemysł na obszar współczesnych Katowic wprowadził przedsiębiorca hutniczy [[Johann Ferdinand Koulhaas]], który postanowił zrealizować plany wytopu żelaza za pomocą [[Węgiel kamienny|węgla kamiennego]]. W 1801 roku założył w [[Brynów|Brynowie]] kopalnię węgla kamiennego „Beate”. W tym samym czasie książę [[Hohenlohe (ród)|Hohenlohe]] w [[Wełnowiec|Wełnowcu]] otworzył kopalnię węgla, a w 1805 roku dwa wielkie piece, dając początek kompleksowi zakładów „Hohenlohe”{{odn|Starnawska|1990|s=9}}.

[[Plik:KWK-Wieczorek-Nikiszowiec.jpg|mały|Szyby „Richthofen” („Wilson I”) i „Hulda” („Wilson II”) [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Wieczorek”|kopalni „Giesche”]] („Wieczorek”) około 1915 roku]]

Rozwój przemysłu wydobywczego oraz ciężkiego w XIX wieku stał się jednym z czynników miastotwórczych Katowic, zwłaszcza jego zewnętrznych części. Początki eksploatacji węgla kamiennego sięgają lat 40. XVIII wieku, kiedy to wydobywano węgiel w [[Murcki|Murckach]]. W 1769 rozpoczęto budowę [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Murcki”|kopalni „Emanuelssegen”]] („Błogosławiona Emanuela”; późniejsza kopalnia „Murcki”) i była ona jednocześnie jedną z najstarszych kopalni na terenie Górnego Śląska{{odn|Rzewiczok|2006|s=16}}. Wraz ze wzrostem zapotrzebowania na węgiel w pierwszej połowie XIX wieku na terenie obecnych Katowic powstały kolejne kopalnie, w tym m.in. w 1823 roku [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Katowice”|„Ferdinand”]] (późniejsza kopalnia „Katowice”) w [[Bogucice|Bogucicach]]{{odn|Rzewiczok|2006|s=17}}, a w 1840 roku [[Karol Godula]] założył [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Kleofas”|kopalnię „Cleophas”]] (późniejszy „Kleofas”) w [[Załęże (Katowice)|Załężu]]{{odn|Rzewiczok|2006|s=17}}. W 1883 roku powstała [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Wieczorek”|skonsolidowana kopalnia „Giesche”]] (późniejszy „Wieczorek”) w [[Janów (Katowice)|Janowie]], a w 1899 roku w Brynowie największy i najnowocześniejszy wówczas zakład tego typu – [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Wujek”|kopalnia „Oheim”]] (późniejszy „Wujek”){{odn|Starnawska|1990|s=14}}.

[[Plik:Kattowitz - Schoppinitz 2 - Brauerei.JPG|mały|lewo|[[Browar Mokrskich w Katowicach|Kompleks browaru braci Mokrskich]] w [[Roździeń|Roździeniu]] w 1911 roku]]

W XIX wieku intensywnie rozwijało się hutnictwo cynku, które było jednym z podstawowych gałęzi przemysłu ciężkiego w granicach obecnych Katowic. W 1863 roku na obszarze współczesnych Katowic działało 12 hut cynku, z czego największa z nich była [[Huta Metali Nieżelaznych Szopienice|huta „Wilhelmina”]] w [[Szopienice|Szopienicach]], założona w 1834 roku. W tym czasie rozwijało się też hutnictwo żelaza. Jedna z pierwszych hut tego typu powstała na granicy [[Dąb (Katowice)|Dębu]] i Załęża w 1823 roku z inicjatywy [[John Baildon|Johna Baildona]] – była to [[huta „Baildon”]]{{odn|Tkocz|1995|s=50}}. Uruchamiano też zakłady dalszej przeróbki produktów hutniczych, a najważniejszym z nich była [[Huta Ferrum|huta „Ferrum”]] w [[Zawodzie (Katowice)|Zawodziu]], otwarta w 1874 roku. Zakład ten wyspecjalizował się w produkcji rur i wyrobów stalowych{{odn|Starnawska|1990|s=14}}.

Po uzyskaniu przez Katowice [[Prawa miejskie|praw miejskich]] stały się one prężnie rozwijającym się ośrodkiem gospodarczym. Obok zakładów przemysłowych, które powstały jeszcze przed nadaniem praw miejskich, do końca XIX wieku ulokowały się tutaj 3 browary, młyn zbożowy, fabryka chemiczna, cegielnia, fabryka mydła D. Czwiklitzera, 2 fabryki pieców i kotłów, kilkanaście hurtowni i inne przedsiębiorstwa. Czynnych było około 100 sklepów{{odn|Rzewiczok|2006|s=47}}.

[[Plik:Henryk Poddębski - Szopienice (131-1198).jpg|mały|[[Huta Metali Nieżelaznych Szopienice|Huta cynku „Uthemann”]] w [[Szopienice|Szopienicach]] w 1927 roku]]

Samo miasto Katowice do momentu inkorporacji w 1924 roku dzielnic o funkcji przemysłowo-mieszkaniowej miało charakter głównie administracyjno-usługowy{{odn|Rzewiczok|2006|s=131}}. W 1931 roku 49,5% mieszkańców miasta pracowało w przemyśle, z czego 12,5% w górnictwie węgla kamiennego. W 1938 roku funkcjonowało łącznie 258 zakładów przemysłowych, w tym 55 zakładów metalurgicznych, 41 chemiczno-technologicznych oraz 19 ceramicznych i kamieniarskich. W tym czasie prócz przemysłu ciężkiego funkcjonowały przedsiębiorstwa z branży przetwórczej, silnie powiązane z przemysłem ciężkim i wydobywczym, produkujące głównie środki produkcji, natomiast przemysł nastawiony na dobra konsumenckie funkcjonował w formie drobnych zakładów. Przemysł cynkowy w latach międzywojennych odgrywał znacznie mniejszą rolę – w granicach ówczesnych Katowic funkcjonowała tylko jedna huta – [[Huta cynku „Kunegunda”|„Kunegunda”]] w Zawodziu{{odn|Tkocz|1995|s=73}}. W latach międzywojennych na terenie miasta powstawały także nowe zakłady. W 1923 roku w Zawodziu rozpoczęła produkcja Wytwórnia Maszyn i Urządzeń Górniczych „Elewator”, a na początku lat 30. XX wieku [[Fabryka Żarówek „Helios”]]{{odn|Rzewiczok|2006|s=131}}. W 1922 roku powstała firma Elektro-Porcelana Czudaywerke, z której wykształciła się w Zawodziu [[Porcelana Śląska|Fabryka Porcelany „Gieshe”]]. W Załężu w latach 30. XX wieku działała natomiast [[MOJ|Fabryka Maszyn i Narzędzi Górniczych „Moj”]]{{odn|Rzewiczok|2006|s=132}}.

[[Plik:Bootleg mining biedaszyb Welnowiec.jpg|mały|lewo|Drążenie [[biedaszyb]]ów na terenie [[Wełnowiec|Wełnowca]] w latach 30. XX wieku]]

W latach międzywojennych wzrosła też rola Katowic jako ekonomicznego ośrodka dyspozycyjnego. Ulokowano tutaj siedzibę Izby Przemysłowo-Handlowej, a ponadto siedzibę miało tutaj 9 dyrekcji wielkich koncernów górniczo-hutniczych i 4 spółki akcyjne przemysłu chemicznego i drzewnego. Na przełomie lat 20. i 30. XX wieku utworzono [[Wspólnota Interesów Górniczo-Hutniczych|Wspólnotę Interesów Górniczo-Hutniczych]]{{odn|Starnawska|1990|s=33}}. W tym okresie w Katowicach swoją placówkę miało wiele banków, zarówno polskich, jak i zagranicznych. 8 sierpnia 1922 roku został otwarty, oparty na kapitale francuskim [[Bank Śląski – Banque de Silésie|Bank Śląski]]{{odn|Rzewiczok|2006|s=132}}. [[Wielki kryzys w Polsce|Wielki kryzys]] lat 30. XX wieku odczuwany był także w Katowicach, zwłaszcza w hutnictwie – w samej hucie „Baildon” zatrudnienie zmniejszono o 30–40%, a w hucie „Ferrum” aż o 80%. W górnictwie w najgorszej sytuacji były kopalnie „Kleofas” i „Ferdynand”. Powstawały także [[biedaszyb]]y{{odn|Rzewiczok|2006|s=134}}.

W latach 1945–1989 przemysł nadal odgrywał znaczącą rolę w gospodarce miasta. W 1968 roku z Katowic pochodziło 8% krajowej produkcji węgla kamiennego (10,4 mln ton), 1,9% stali (214,6 tys. ton) oraz 73,3% cynku (148,8 tys. ton){{odn|Tkocz|1995|s=90}}. W skali ówczesnego [[Województwo katowickie (1975–1998)|województwa katowickiego]] w 1975 roku udział produkcji przemysłowej stanowił 12,8%, a zatrudnienia w przemyśle 11,4%. W 1985 roku udziały te były mniejsze – 10,7% produkcji przemysłowej i 9,7% pracujących w przemyśle. W 1989 w przemyśle zatrudnionych było 112,2 tys. mieszkańców Katowic (36% zatrudnionych w mieście){{odn|Tkocz|1995|s=91}}.

[[Plik:Katowice-Giszowiec Kopalnia Staszic 3 53 0 3 296 274120.jpg|mały|[[Kopalnia Węgla Kamiennego „Staszic”]] w [[Giszowiec|Giszowcu]] w 1974 roku]]

Po II wojnie światowej w Katowicach funkcjonowało łącznie 7 kopalń węgla kamiennego: „Katowice”, „Kleofas”, „Wujek”, [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Gottwald”|„Eminencja”]] (od 1953 roku „Gottwald”), „Wieczorek” (w tym włączona do niej 1 stycznia 1976 roku [[Zautomatyzowana Doświadczalna Kopalnia „Jan”]]{{odn|odn=a|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=509}}), [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Boże Dary”|„Boże Dary”]] i „Murcki”. W 1964 roku na terenach rezerwowych kopalni „Wieczorek” w Giszowcu uruchomiono [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Staszic”|kopalnię „Staszic”]], w 1974 roku połączono kopalnie „Kleofas” i „Gottwald”, a w 1976 roku „Boże Dary” i „Murcki”{{odn|Tkocz|1995|s=91}}. Na przełomie lat 80. i 90. XX wieku na obszarze Katowic funkcjonowały dwie huty stali: „Baildon” i „Ferrum”, a także Huta Metali Nieżelaznych „Szopienice” i Zakłady Metalurgiczne „Silesia”, które ze względu na uciążliwy wpływ na środowisko zostały zlikwidowane. W 1985 roku w hutnictwie pracowało 10,2 tys. osób. Spośród pozostałych gałęzi przemysłu, wysokim udziałem w okresie PRL-u cechował się przemysł maszynowy, wyspecjalizowany głównie w produkcji maszyn i urządzeń górniczych{{odn|Tkocz|1995|s=92–93}}. Do ważniejszych zakładów należały: [[Famur|Piotrowicka Fabryka Urządzeń Maszyn Górniczych]], [[Fabryki Sprzętu i Narzędzi Górniczych Grupa Kapitałowa Fasing|Fabryka Sprzętu i Narzędzi Górniczych]] oraz Śląska Fabryka Urządzeń Górniczych{{odn|Tkocz|1995|s=92–93}}.

Po 1989 roku w wyniku przemian gospodarczych udział zatrudnionych w przemyśle w Katowicach zmalał w latach 1995–2006 o blisko połowę, do 27,9% ogółu zatrudnionych w 2006 roku. W tym czasie w Katowicach zlikwidowano kilka uciążliwych zakładów przemysłowych, a także wiele kopalń i hut. Pozostałe po ich likwidacji tereny poprzemysłowe często przeznaczone są pod inne funkcje, głównie handlowo-usługowe. Do najważniejszych tego typu przekształceń należy powstanie centrum handlowego [[Silesia City Center]] na terenie byłej kopalni „Gottwald”{{odn|Studium…|2012|s=11}}, które oddano do użytku 17 listopada 2005 roku{{odn|Bulsa|2018|s=66}}. Po 1989 rozwinęły się natomiast nowoczesne gałęzie przemysłu, zlokalizowane zwłaszcza w parkach przemysłowych i technologicznych{{odn|Studium…|2012|s=54–55}}.

== Infrastruktura ==
=== Infrastruktura techniczna ===
[[Plik:Zaklad Wytwarzania Katowice.jpg|mały|lewo|Zakład Wytwarzania Katowice spółki [[Tauron Polska Energia|Tauron Ciepło]] (dawniej [[Elektrociepłownia Katowice]]) na granicy Katowic i [[Siemianowice Śląskie|Siemianowic Śląskich]]]]

Zaopatrzenie miasta w energię elektryczną odbywa się za pomocą [[Sieć wysokiego napięcia|sieci wysokich napięć]] 110 kV, a przekazywanie energii odbywa się poprzez [[Stacja elektroenergetyczna|stacje elektroenergetyczne]], w tym przez stację nadrzędną 220/110 kV „Katowice-Północ”. Poza tym na terenie Katowic działa kilkanaście stacji energetycznych GPZ o przekładni 110 kV na średnie napięcie, a także stacje na terenach większych zakładów przemysłowych{{odn|Studium…|2012|s=84}}. Większość źródeł energii elektrycznej znajduje się poza granicami miasta{{odn|Studium…|2012|s=6}}, a z punktu widzenia bezpieczeństwa energetycznego Katowic kluczowe znaczenie posiadają elektrownie: [[Elektrownia Halemba|Halemba]], [[Elektrownia Jaworzno|Jaworzno]], [[Elektrownia Łagisza|Łagisza]] i [[Elektrownia Łaziska|Łaziska]]{{odn|Raport…|2014|s=63}}. Zużycie energii elektrycznej na niskim napięciu w Katowicach w 2006 roku wynosiło ok. 272 tys. MWh{{odn|Studium…|2012|s=85}}.

Siecią ciepłowniczą objęta jest większość obszaru Katowic, a poza nią pozostają głównie południowe części miasta: [[Zarzecze (Katowice)|Zarzecze]], większa część [[Kostuchna|Kostuchny]], [[Podlesie (Katowice)|Podlesie]], zachodnia część [[Ligota-Panewniki|Ligoty-Panewnik]] oraz północno-wschodnia część [[Dąbrówka Mała|Dąbrówki Ma��ej]]. Największym źródłem ciepła jest [[Elektrociepłownia Katowice|Zakład Wytwarzania Katowice]] (d. Elektrociepłownia Katowice) z siedzibą przy [[Ulica Siemianowicka w Katowicach|ulicy Siemianowickiej]] 60. W 2009 roku moc cieplna zakładu wynosiła 692 MW, a moc elektryczna 205 MW. Innymi znaczącymi zakładami są należące do spółki [[Dalkia|Dalkia Polska Energia]] zakłady produkcyjne: [[Elektrociepłownia Szopienice|„Szopienice”]] ([[Ulica 11 Listopada w Katowicach|ul. 11 Listopada]] 19; 76,5 MW mocy ciepła), „Wieczorek” ([[Ulica Szopienicka w Katowicach|ul. Szopienicka]] 58; 131,1 MW mocy ciepła) i „Wujek” ([[Ulica Wincentego Pola w Katowicach|ul. W. Pola]] 65; 121,2 MW mocy ciepła){{odn|Studium…|2012|s=85}}<ref>{{Cytuj |autor = "Urząd Miasta Katowice" |tytuł = Ciepło systemowe |data dostępu = 2023-09-22 |opublikowany = katowice.eu |url = https://www.katowice.eu/dla-mieszka%C5%84ca/miejskie-centrum-energii/energia/ciep%C5%82o-systemowe |język = pl}}</ref>. Zużycie energii cieplnej w 2003 roku w Katowicach wynosiło 11,04 mln [[Dżul|GJ]]{{odn|Studium…|2012|s=85}}.

Katowice nie posiadają własnych źródeł zasilania w gaz i jest on dostarczany do miasta z układów ogólnopolskich. Źródłem gazu są gazociągi wysokoprężne oraz podwyższonego średniego ciśnienia, w tym m.in. wysokiego ciśnienia [[Szopienice]] – [[Dąbrowa Górnicza]]. W mieście znajduje się kilkanaście [[Stacja gazowa|stacji redukcyjno-pomiarowych I stopnia]]{{odn|Studium…|2012|s=86}}. Długość sieci gazowej w Katowicach (łącznie z przyłączami do budynków niemieszkalnych) wynosiła w 2018 roku 661,3 km, a zużycie gazu na 1 mieszkańca 1543,3 kWh{{odn|Katowice…|2019|s=18}}. Gazociągi wysokoprężne eksploatowane są przez [[Operator Gazociągów Przesyłowych Gaz-System|Operatora Gazociągów Przesyłowych Gaz-System]] oddział w [[Świerklany|Świerklanach]]{{odn|Studium…|2012|s=86}}, a sieć gazowa oraz urządzenia z nią związane na terenie miasta przez będącą częścią Polskiej Spółki Gazownictwa Gazowni w Katowicach (ul. J. Pukowca 3)<ref>{{Cytuj |autor = "Polska Spółka Gazownictwa" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-22 |opublikowany = psgaz.pl |url = https://www.psgaz.pl/kontakt |język = pl}}</ref>. Spółka ta też zajmuje się regionalną dystrybucją gazu sieciowego{{odn|Studium…|2012|s=86}}.

[[Plik:Katowice JanFeb 2014 37.JPG|mały|Oczyszczalnia Ścieków Klimzowiec, znajdująca się na granicy Katowic i Chorzowa ([[Ulica księdza Jana Gałeczki w Chorzowie|ul. ks. J. Gałeczki]])]]

Źródła wody dla Katowic także znajdują się poza granicami miasta. Zaopatrzenie miasta w wodę stanowi integralny element regionalnego systemu wodociągowego Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów w Katowicach, korzystającego ze źródeł wody m.in. w [[Jezioro Goczałkowickie|Goczałkowicach-Zdroju]], [[Dziećkowice (zbiornik wodny)|Dziećkowicach]] i [[Jezioro Czanieckie|Czańcu]], obejmującego zakłady i stacje uzdatniania wody, wodociągi magistralne oraz zbiorniki wyrównawcze wody{{odn|Studium…|2012|s=6}}. Długość sieci wodociągowej w Katowicach (sieć rozdzielcza) wynosiła w 2018 roku 711,6 km, a zużycie wody na 1 mieszkańca wynosiło 36,4 m³{{odn|Katowice…|2019|s=18}}. Zaopatrzenie Katowic w wodę realizują dwie spółki: Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów w Katowicach ([[Ulica Wojewódzka w Katowicach|ul. Wojewódzka]] 19<ref>{{Cytuj |autor = "Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-22 |opublikowany = gpw.katowice.pl |url = https://www.gpw.katowice.pl/kontakt |język = pl}}</ref>) – prowadzi działalność polegającą na ujmowaniu, uzdatnianiu, magazynowaniu, rozprowadzaniu i sprzedaży wody głównie odbiorcom hurtowym oraz Katowickie Wodociągi ([[Ulica Obrońców Westerplatte w Katowicach|ul. Obrońców Westerplatte]] 89<ref>{{Cytuj |autor = "Katowickie Wodociągi" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-22 |opublikowany = wodociagi.katowice.pl |url = https://www.wodociagi.katowice.pl/kontakt-wodociagi-katowickie/index |język = pl}}</ref>) – dokonuje zakupów wody od GPW, po czym sprzedaje ją bezpośrednio odbiorcom{{odn|Studium…|2012|s=87}}.

Długość sieci kanalizacyjnej w Katowicach (sieć rozdzielcza + kolektory) wynosiła w 2018 roku 630,9 km{{odn|Katowice…|2019|s=18}}, a jej eksploatacją na terenie miasta zajmują się dwie instytucje: Katowickie Wodociągi – w zakresie kanalizacji sanitarnej i ogólnospławnej{{odn|Raport…|2014|s=220}} (część także przez Chorzowsko-Świętochłowickie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji – [[Osiedle Tysiąclecia (Katowice)|osiedle Tysiąclecia Górne]], które jest podłączone do OŚ Klimzowiec{{odn|Studium…|2012|s=88}}) oraz Miejski Zarząd Ulic i Mostów w Katowicach – w zakresie kanalizacji deszczowej{{odn|Raport…|2014|s=220}}. W 2012 roku ze zbiorowego systemu kanalizacji korzystało 275,5 tys. mieszkańców Katowic (90% mieszkańców miasta){{odn|Raport…|2014|s=220}}. Spółka Katowickie Wodociągi zarządza następującymi oczyszczalniami ścieków: Gigablok – obejmuje północną część Katowic, położoną w [[Dorzecze Wisły|dorzeczu Wisły]], której ścieki po oczyszczeniu są odprowadzane do [[Rawa (dopływ Brynicy)|Rawy]]{{odn|Raport…|2014|s=220}}; Panewniki – obejmuje południowo-zachodnią część miasta, położoną w zlewniach [[Kłodnica|Kłodnicy]] i [[Ślepotka|Ślepiotki]] ([[Ligota-Panewniki]] i część [[Piotrowice-Ochojec|Piotrowic-Ochojca]]){{odn|Raport…|2014|s=220}}; Podlesie – obejmuje południową i południowo-wschodnią część miasta (Piotrowice-Ochojec, [[Kostuchna]], [[Murcki]] i [[Podlesie (Katowice)|Podlesie]]), z której oczyszczone ścieki wpływają do [[Mleczna (dopływ Gostyni)|Mlecznej]]{{odn|Raport…|2014|s=220}} i Dąbrówka Mała-Centrum – obejmuje [[Dąbrówka Mała|Dąbrówkę Małą]], a także [[Czeladź (miasto)|Czeladź]] i część [[Sosnowiec|Sosnowca]]<ref>{{Cytuj |autor = "Katowickie Wodociągi Spółka Akcyjna" |tytuł = Oczyszczalnie |data dostępu = 2023-09-22 |opublikowany = wodociagi.katowice.pl |url = https://www.wodociagi.katowice.pl/o-nas-wodociagi-katowice/oczyszczalnie |język = pl}}</ref>.

=== Gospodarka komunalna ===
Odbiorem i transportem odpadów na terenie miasta, a także oczyszczaniem dróg zajmuje się Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Katowicach z siedzibą przy [[Ulica Obroki w Katowicach|ulicy Obroki]] 140<ref>{{Cytuj |autor = "Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej" |tytuł = O Nas |data dostępu = 2023-09-22 |opublikowany = mpgk.com.pl |url = https://www.mpgk.com.pl/dzialalnosc/o-nas |język = pl}}</ref>. Odpady komunalne wytwarzane na terenie Katowic są poddawane odzyskowi w kompostowni oraz sortowaniu w sortowni surowców wtórnych z selektywnej zbiórki przy ulicy Milowickiej 7, składowaniu jako odpad podsitowy na składowisku odpadów komunalnych przy ulicy Żwirowej bądź też unieszkodliwieniu w obiektach poza terenem miasta{{odn|Studium…|2012|s=90}}. Łączna ilość wytworzonych odpadów komunalnych w 2003 roku wynosiła ok. 134 tys. Mg{{odn|Studium…|2012|s=90}}.

Na terenie Katowic, przy [[Ulica Leopolda w Katowicach|ulicy Leopolda]] (na granicy z [[Siemianowice Śląskie|Siemianowicami Śląskimi]]) zlokalizowane jest nieczynne, zrekultywowane składowisko odpadów komunalnych. Dodatkowo na terenie miasta znajdują się zwały, hałdy pogórnicze i pohutnicze w tym [[hałda w Kostuchnie]] i [[hałda Murckowska]]{{odn|Studium…|2012|s=90}}.

=== Zasoby mieszkaniowe ===
[[Plik:Katowice-Koszutka 092.jpg|mały|lewo|Siedziba KZGM-u w Katowicach (ul. M. Grażyńskiego 5; lewy budynek)]]

W 2007 roku Katowice dysponowały 133,6 tys. mieszkaniami (439,7 tys. izb) o łącznej [[Pomiar powierzchni użytkowej|powierzchni użytkowej]] 7,8 mln m², z czego najwięcej stanowiły zasoby [[Spółdzielnia mieszkaniowa|spółdzielni mieszkaniowych]] (blisko 60 tys. mieszkań; 44% wszystkich zasobów mieszkaniowych miasta) oraz mieszkania osób fizycznych (43 tys. mieszkań; 32%){{odn|Studium…|2012|s=61}}. Według danych z [[Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2002|NSP 2002]], w Katowicach przeważały mieszkania powstałe w latach 1971–1988, stanowiące wówczas 39,8% ogółu zasobów mieszkaniowych miasta oraz z lat 1945–1970, stanowiących 28,1% zasobów. Około 27% lokali mieszkalnych znajdowało się w budynkach powstałych przed 1944 rokiem, w tym 16% przed 1918 rokiem. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania w Katowicach wynosiło wówczas 58 m². Dominowały mieszkania o powierzchni 40–80 m² (65% ogółu), najmniejsze (poniżej 30 m²) stanowiły 4,2% zasobów, a największe (powyżej 80 m²) 12,3%. Na jedno mieszkanie przypadało średnio 3,3 izby, a na jedną osobę przypadało 24,6 m² powierzchni użytkowej mieszkania{{odn|Studium…|2012|s=70}}.

W 2012 roku liczba mieszkań w Katowicach wynosiła 129,2 tys. W tym czasie niemal 47% zasobu mieszkaniowego miasta były własnością osób fizycznych, a 12% stanowił zasób komunalny (łącznie około 16 tys. mieszkań){{odn|Raport…|2014|s=31}}. W 2012 roku w jednym mieszkaniu przeciętnie zamieszkują 2,4 osoby, a średnia powierzchnia użytkowa mieszkania wynosiła wówczas 59 m² (25 m² na 1 osobę){{odn|Raport…|2014|s=31}}.

Obsługą komunalną zasobów mieszkaniowych miasta Katowice zajmuje się Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Katowicach (ul. M. Grażyńskiego 5)<ref>{{Cytuj |autor = KZGM |tytuł = O KZGM |data = 2019-06-07 |data dostępu = 2023-09-29 |opublikowany = kzgm.katowice.pl |url = https://kzgm.katowice.pl/o-kzgm |język = pl}}</ref>.

== Transport ==
=== Transport drogowy ===
[[Plik:2022-05 Katowice Brynów-Os. Zgrzebnioka 023.jpg|mały|[[Autostrada A4 (Polska)|Autostrada A4]] ([[Aleja Górnośląska w Katowicach|aleja Górnośląska]]) na wysokości [[Ulica Wita Stwosza w Katowicach|ulicy W. Stwosza]] (widok w kier. [[Kraków|Krakowa]])]]
[[Plik:Katowice - Murcki II 084.jpg|mały|Katowicki fragment [[Droga ekspresowa S1 (Polska)|drogi ekspresowej S1]]]]
[[Plik:Katowice-Śródmieście N - al. W. Roździeńskiego (4).jpg|mały|[[Droga krajowa nr 79 (Polska)|Droga krajowa nr 79]] ([[Aleja Walentego Roździeńskiego w Katowicach|aleja W. Roździeńskiego]]) na wysokości [[Strefa Kultury (Katowice)|Strefy Kultury]]; widok w kier. [[Mysłowice|Mysłowic]]]]
[[Plik:Katowice (Unsplash).jpg|mały|[[Droga krajowa nr 79 (Polska)|Droga krajowa nr 79]] ([[Ulica Chorzowska w Katowicach|ulica Chorzowska]]) na wysokości [[Ulica Sokolska w Katowicach|ulicy Sokolskiej]]; widok w kier. [[Chorzów|Chorzowa]]]]

Według stanu z połowy 2022 roku [[Droga publiczna|sieć dróg publicznych]] w Katowicach liczy 558 km, z czego 32,6 km to [[Droga krajowa|drogi krajowe]], 2,5 km to [[Droga wojewódzka|drogi wojewódzkie]], 198,6 km to [[Droga powiatowa|drogi powiatowe]], a 318,1 km to [[Droga gminna|drogi gminne]] (288,7 km z dróg gminnych ma nawierzchnię twardą ulepszoną{{r|BDLKatoPowiat}}). Ponadto w mieście znajduje się 130 [[Obiekt mostowy|obiektów mostowych]] i 28 [[Tunel (budownictwo)|tuneli]] (w tym tunel Katowicki pod [[Rondo gen. Jerzego Ziętka w Katowicach|rondem gen. J. Ziętka]] o długościach naw 665 m i 659 m)<ref>{{Cytuj |autor = "Miejski Zarząd Ulic i Mostów w Katowicach" |tytuł = MZUiM w liczbach |data dostępu = 2023-09-22 |opublikowany = mzum.katowice.pl |url = https://www.mzum.katowice.pl/content/dzialy-33 |język = pl}}</ref>. Drogi powiatowe, wojewódzkie i krajowe (w tym autostrada A4) stanowią podstawowy układ komunikacyjny Katowic{{odn|Raport…|2014|s=214}}.

Katowice znajdują się na skrzyżowaniu dwóch drogowych szlaków komunikacyjnych. Są to:
* [[E40 (trasa europejska)|Trasa europejska E40]] – w granicach Katowic przebiega w ciągu drogi autostrady A4{{odn|Raport…|2014|s=213}},
* [[E75 (trasa europejska)|Trasa europejska E75]] – w granicach Katowic przebiega w ciągu drogi ekspresowej S1{{odn|Raport…|2014|s=213}}.
Przez Katowice przebiegają następujące drogi ponadpowiatowe:
* [[Autostrada A4 (Polska)|Autostrada A4]] (11 km na terenie Katowic{{odn|Raport…|2014|s=213}}; część jako [[Aleja Górnośląska w Katowicach|aleja Górnośląska]]; jezdnie zbiorczo-rozprowadzające w zachodniej części jako ulica Kochłowicka{{odn|Bulsa|2018|s=95}}) – droga będąca głównym elementem układu komunikacyjnego miasta, której podstawową funkcją jest przenoszenie ruchu dalekiego zasięgu; droga ta stanowi część [[Paneuropejski korytarz transportowy|paneuropejskiego korytarza transportowego]] nr III zapewniającego połączenia na wschód w kierunku [[Ukraina|Ukrainy]] przez [[Kraków]] i [[Rzeszów]], a na zachód w kierunku [[Niemcy|Niemiec]] przez [[Opole]] i [[Wrocław]]{{odn|Studium…|2012|s=75}},
* [[Droga ekspresowa S1 (Polska)|Droga ekspresowa S1]] (krótki odcinek w granicach [[Murcki|Murcek]]) – droga będąca częścią paneuropejskiego korytarza transportowego nr VI, kierująca się w kierunku północnym do [[Finlandia|Finlandii]] przez [[Toruń]] i [[Gdańsk]], a w kierunku południowym do [[Grecja|Grecji]] m.in. przez [[Czechy]], [[Węgry]] i [[Serbia|Serbię]]; droga ta dla Katowic zapewnia poprowadzenie potoków w ruchu tranzytowym relacji północ-południe{{odn|Studium…|2012|s=75}},
* [[Droga krajowa nr 86 (Polska)|Droga krajowa nr 86]] i [[Droga ekspresowa S86 (Polska)|droga ekspresowa S86]] ([[Aleja Walentego Roździeńskiego w Katowicach|aleja W. Roździeńskiego]] od węzła z [[Ulica Murckowska w Katowicach|ulicą Murckowską]] do granicy miasta z [[Sosnowiec|Sosnowcem]] jako droga ekspresowa; fragment alei W. Roździeńskiego oraz ulice: Murckowska, [[Ulica Pszczyńska w Katowicach|Pszczyńska]] i [[Ulica Bielska w Katowicach|Bielska]] jako droga krajowa) – droga zapewniająca połączenie Katowic w kierunku południowym z [[Tychy|Tychami]], a na północ z Sosnowcem, Będzinem i dalej wzdłuż drogi ekspresowej S1 do [[Port lotniczy Katowice-Pyrzowice|portu lotniczego Katowice im. W. Korfantego]]{{odn|Studium…|2012|s=75}},
* [[Droga krajowa nr 79 (Polska)|Droga krajowa nr 79]] (kolejno: ulica Krakowska, [[Ulica Bagienna w Katowicach|ulica Bagienna]], aleja W. Roździeńskiego i [[Ulica Chorzowska w Katowicach|ulica Chorzowska]]{{odn|Raport…|2014|s=213}}) – droga przecinająca Katowice w osi wschód-zachód, stanowiąca alternatywę dla autostrady A4; zapewnia połączenie Katowic w kierunku zachodnim z [[Chorzów|Chorzowem]] i [[Bytom]]iem, a na wschód z [[Mysłowice|Mysłowicami]], [[Jaworzno|Jaworznem]] i [[Kraków|Krakowem]]{{odn|Studium…|2012|s=75}},
* [[Droga krajowa nr 81 (Polska)|Droga krajowa nr 81]] (ulice: 73 Pułku Piechoty, Kolejowa i [[Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach|T. Kościuszki]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Droga krajowa nr 81 |data dostępu = 2023-09-22 |opublikowany = conadrogach.pl |url = https://conadrogach.pl/droga-krajowa/81/ |język = pl}}</ref>) – droga stanowiąca wylot z Katowic w kierunku [[Mikołów|Mikołowa]], [[Żory|Żor]] i [[Skoczów|Skoczowa]]{{odn|Studium…|2012|s=75}},
* [[Droga wojewódzka nr 902]] – [[Drogowa Trasa Średnicowa]] ([[Estakada Orląt Lwowskich w Katowicach|estakada Orląt Lwowskich]], trasa N. i J. Renców<ref>{{Cytuj |tytuł = Droga DW 902 Katowice – Chorzów – Świętochłowice – Ruda Śląska – Zabrze |data dostępu = 2023-09-22 |opublikowany = conadrogach.pl |url = https://conadrogach.pl/droga-wojewodzka/902/ |język = pl}}</ref>) – [[Droga klasy GP|droga ruchu przyspieszonego]] o dwóch jezdniach po trzy pasy ruchu w każdym kierunku; przebiega ona w odcinku wschód-zachód i łączy Katowice z Chorzowem, [[Świętochłowice|Świętochłowicami]], [[Ruda Śląska|Rudą Śląską]], [[Zabrze]]m i [[Gliwice|Gliwicami]]{{odn|Raport…|2014|s=213}}.

Podstawą wewnętrznego układu komunikacyjnego miasta Katowice są ulice główne, które w dużej mierze realizują powiązania w skali miasta, a także łączą z głównymi ciągami drogowymi. Łączą się również z nimi drogi o charakterze zbiorczym i lokalnym, które pełnią powiązania między jednostkami w poszczególnych dzielnicach, a także stanowią obsługę osiedli mieszkaniowych i obiektów funkcjonalnych. Najważniejsze ciągi ulic w mieście to m.in.:
* [[Ulica Bytkowska w Katowicach|Bytkowska]] – Agnieszki – Bukowa – [[Ulica Złota w Katowicach|Złota]] – [[Ulica Bracka w Katowicach|Bracka]] – [[Ulica Feliksa Bocheńskiego w Katowicach|F. Bocheńskiego]]; ciąg ten przebiega południkowo i łączy ze sobą [[Wełnowiec-Józefowiec]], [[Dąb (Katowice)|Dąb]], [[Załęże (Katowice)|Załęże]], [[Osiedle Witosa (Katowice)|Osiedle Witosa]] oraz [[Załęska Hałda-Brynów|Załęską Hałdę-Brynów cz. zachodnią]]{{odn|Studium…|2012|s=75}},
* [[Ulica Telewizyjna w Katowicach|Telewizyjna]] – [[Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach|al. Korfantego]]; łączy [[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]] z północnymi dzielnicami Katowic, tj. z [[Koszutka|Koszutką]] i Wełnowcem-Józefowcem{{odn|Studium…|2012|s=75}},
* [[Ulica Józefa Hallera w Katowicach|Gen. j. Hallera]] – [[Ulica Obrońców Westerplatte w Katowicach|Obrońców Westerplatte]] – [[Ulica Herberta Bednorza w Katowicach|ks. bp. H. Bednorza]] – [[Ulica Lwowska w Katowicach|Lwowska]]; droga łącząca S86 z DK79 przez [[Dąbrówka Mała|Dąbrówkę Małą]] i [[Szopienice-Burowiec]]{{odn|Studium…|2012|s=75}},
* [[Ulica Mysłowicka w Katowicach|Mysłowicka]] – Kolista – 73 Pułku Piechoty – Kolejowa; droga biegnąca od granicy Katowic z Mysłowicami przez [[Giszowiec]] i [[Piotrowice-Ochojec]]{{odn|Studium…|2012|s=75}},
* [[Ulica Ligocka w Katowicach|Ligocka]] – [[Ulica Piotrowicka w Katowicach|Piotrowicka]] – [[Ulica Armii Krajowej w Katowicach|Armii Krajowej]]; droga biegnąca wzdłuż Załęskiej Hałdy-Brynowa cz. zachodniej, [[Ligota-Panewniki|Ligoty-Panewnik]], Piotrowic-Ochojca, [[Kostuchna|Kostuchny]] oraz [[Podlesie (Katowice)|Podlesia]]{{odn|Studium…|2012|s=75}}.

[[Plik:2023-07 Katowice ul. 3 Maja (4).jpg|mały|lewo|[[Ulica 3 Maja w Katowicach|Ulica 3 Maja]] w [[Śródmieście (Katowice)|Śródmieściu]]]]

Na podstawie danych z badania natężenia ruchu drogowego przeprowadzonych wrześniu 2007 roku, w Katowicach do dróg o największym natężeniu w godzinach szczytu popołudniowego należą: ulica Chorzowska, trasa N. i J. Renców, aleja W. Roździeńskiego, autostrada A4 i [[Ulica Bielska w Katowicach|ulica Bielska]]{{odn|Studium…|2012|s=77}}. Największe natężenie ruchu według danych z 2012 roku na katowickiej sieci drogowej, przekraczające 30 tys. pojazdów na dobę, występuje na odcinkach dróg A4, DK86/S86 i DK81{{odn|Raport…|2014|s=214}}. Katowice w tym czasie były zaliczane do „szybkich” miast, gdzie średnia prędkość pojazdów wynosiła 46 km/h{{odn|Raport…|2014|s=215}}, a liczba pojazdów samochodowych zarejestrowanych w Katowicach wynosiła wówczas niecałe 196, co stanowiło 64 pojazdy na 100 mieszkańców. Liczba ta wzrosła w porównaniu z 2005 rokiem o 38%{{odn|Raport…|2014|s=214}}.

W Katowicach największe problemy parkingowe obserwowane są w strefie centralnej miasta{{odn|Studium…|2012|s=77}}. W samym Śródmieściu notowano w okolicach 2007 roku średnio 65 tys. parkowań w ciągu doby, a średni wskaźnik rotacji miejsc parkingowych wynosił 4,9. Najbardziej intensywne wykorzystywane obszary miejsc postojowych w Katowicach to m.in.: kwartał ulic: G. Morcinka, [[Ulica Sokolska w Katowicach|Sokolska]], [[Ulica Misjonarzy Oblatów MN w Katowicach|Misjonarzy Oblatów MN]] i [[Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach|aleja W. Korfantego]] oraz kwartały w rejonie ulic [[Ulica 3 Maja w Katowicach|3 Maja]] i [[Ulica Dworcowa w Katowicach|Dworcowej]]{{odn|Studium…|2012|s=78}}.

Wszystkie publiczne drogi w granicach Katowic, prócz autostrad i dróg ekspresowych, są w administracji Miejskiego Zarządu Ulic i Mostów w Katowicach. Jego siedziba znajduje się przy [[Ulica Józefy Kantorówny w Katowicach|ulicy J. Kantorówny]] 2a, a przy ulicy Milowickiej 1 placówkę ma Kierownictwo Robót Drogowych<ref>{{Cytuj |autor = "Miejski Zarząd Ulic i Mostów w Katowicach" |tytuł = Najważniejsze informacje |data dostępu = 2023-09-22 |opublikowany = mzum.katowice.pl |url = https://www.mzum.katowice.pl/content/dzialy-9 |język = pl}}</ref>. Ponadto w Katowicach mają swoją siedzibę instytucje wojewódzkie związane z drogami publicznymi, w tym m.in.: Zarząd Dróg Wojewódzkich w Katowicach (ul. Lechicka 24)<ref>{{Cytuj |autor = "Zarząd Dróg Wojewódzkich w Katowicach" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-22 |opublikowany = zdw.katowice.pl |url = https://zdw.katowice.pl/pl/9/1547832324/1547832406/0 |język = pl}}</ref>, Wojewódzki Inspektorat Transportu Drogowego w Katowicach wraz z Delegaturą Śląską [[Główny Inspektorat Transportu Drogowego|Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego]] (ul. Żeliwna 38)<ref>{{Cytuj |autor = "Wojewódzki Inspektorat Transportu Drogowego w Katowicach" |tytuł = Kontakt |opublikowany = katowice.witd.gov.pl |url = https://katowice.witd.gov.pl/?page_id=34 |język = pl}}</ref> i [[Wojewódzki ośrodek ruchu drogowego|Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego]] w Katowicach wraz z jego jednym z oddziałów terenowych (ul. Francuska 78)<ref>{{Cytuj |autor = "Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego w Katowicach" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-28 |opublikowany = word.katowice.pl |url = https://www.word.katowice.pl/menu-14-KONTAKT-40.html |język = pl}}</ref>. Przy ulicy Myśliwskiej 5 siedzibę ma [[Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad]] Oddział w Katowicach<ref>{{Cytuj |autor = "Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad- Oddział Katowice" |tytuł = Dane teleadresowe |data dostępu = 2023-09-22 |opublikowany = gov.pl |url = https://www.gov.pl/web/gddkia-katowice/dane-teleadresowe |język = pl}}</ref>.

=== Transport kolejowy ===
[[Plik:WK14 Katowice nocą.JPG|mały|Widok nocą na budynek dworca im. K. Wolnego na [[Katowice (stacja kolejowa)|stacji Katowice]]]]

Katowice stanowią znaczący w skali Polski [[węzeł kolejowy]]{{odn|Raport…|2014|s=215}}. Miasto leży na skrzyżowaniu dwóch transeuropejskich korytarzy transportowych: [[Linia kolejowa E 30|linii E30]] [[Drezno]] – [[Wrocław]] – Katowice – [[Przemyśl]] – [[Kijów]] – [[Moskwa]] i [[Linia kolejowa E 65|linii E65]] [[Gdynia]] – [[Warszawa]] – Katowice – [[Ostrawa]] – [[Wiedeń]] – [[Rijeka]]{{odn|Studium…|2012|s=81}}. Przez Katowice przebiega łącznie około 20 linii kolejowych będących w zarządzie [[PKP Polskie Linie Kolejowe|PKP Polskich Linii Kolejowych]], w tym cztery linie magistralne. Wszystkie z nich są dwutorowe, zelektryfikowane i odbywa się na nich zarówno ruch pasażerski, jak i towarowy Są to:
* [[Linia kolejowa nr 1]] [[Warszawa Centralna]] – [[Częstochowa (stacja kolejowa)|Częstochowa]] – [[Sosnowiec Główny]] – '''Katowice'''{{odn|Studium…|2012|s=81}},
* [[Linia kolejowa nr 137]] '''Katowice''' – [[Gliwice (stacja kolejowa)|Gliwice]] – [[Legnica (stacja kolejowa)|Legnica]]{{odn|Studium…|2012|s=81}},
* [[Linia kolejowa nr 138]] [[Oświęcim (stacja kolejowa)|Oświęcim]] – [[Mysłowice (stacja kolejowa)|Mysłowice]] – '''Katowice'''{{odn|Studium…|2012|s=81}},
* [[Linia kolejowa nr 139]] '''Katowice''' – [[Tychy (stacja kolejowa)|Tychy]] – [[Bielsko-Biała Główna|Bielsko-Biała]] – [[Zwardoń (stacja kolejowa)|Zwardoń]]{{odn|Studium…|2012|s=81}}.

[[Plik:ED250 Pendolino w Katowicach.jpg|mały|lewo|Pociąg [[Alstom EMU250|ED250]] spółki [[PKP Intercity]] na peronie [[Katowice (stacja kolejowa)|stacji Katowice]]]]

Pasażerski ruch kolejowy w Katowicach obsługuje głównie [[Katowice (stacja kolejowa)|stacja kolejowa Katowice]], będąca jednocześnie największą stacją w węźle katowickim i jedną z większych w Polsce. Obsługuje ona wszystkie kategorie pociągów{{odn|Studium…|2012|s=82}}, w tym m.in.: [[Express InterCity Premium]], [[PKP Intercity#Express InterCity|Express InterCity]] i [[InterCity]], które zapewniają połączenia ze wszystkimi największymi miastami w Polsce oraz m.in. z [[Austria|Austrią]], [[Czechy|Czechami]], [[Słowacja|Słowacją]] i [[Węgry|Węgrami]]. W połowie 2023 roku na stacji zatrzymywały się pociągi [[PKP Intercity]], [[Polregio]] i [[Koleje Śląskie|Kolei Śląskich]], a także spółek [[RegioJet]] i [[Leo Express]]<ref>{{Cytuj |autor = "PKP Polskie Linie Kolejowe S.A." |tytuł = Plakatowy rozkład jazdy. Katowice. Ważny od 03.09.2023 do 11.11.2023 |data dostępu = 2023-09-22 |opublikowany = portalpasazera.pl |url = https://portalpasazera.pl/Plakaty |język = pl}}</ref>. W 2022 roku stacja Katowice była na 4. miejscu w Polsce w pod względem wymiany pasażerskiej. Roczna wymiana wynosiła wówczas 16,35 mln osób, a dobowa 44,80 tys. osób<ref>{{Cytuj |autor = "Urząd Transportu Kolejowego" |tytuł = Przewozy pasażerskie |data dostępu = 2023-09-22 |opublikowany = dane.utk.gov.pl |url = https://dane.utk.gov.pl/sts/przewozy-pasazerskie/wymiana-pasazerska-na-s/20230,Przewozy-pasazerskie.html |język = pl}}</ref>.

Poza stacją Katowice ruch pasażerski obsługują następujące [[Posterunek ruchu|posterunki ruchu]]: [[Katowice Brynów]], [[Katowice Ligota]], [[Katowice Piotrowice]], [[Katowice Podlesie]], [[Katowice Szopienice Południowe]], [[Katowice Załęże]] i [[Katowice Zawodzie]]{{odn|Studium…|2012|s=81}}. Najsilniejsze powiązania za pomocą pasażerskiego transportu kolejowego Katowice posiadają z Tychami, Gliwicami, [[Zabrze (stacja kolejowa)|Zabrzem]], Sosnowcem i [[Zawiercie (stacja kolejowa)|Zawierciem]]{{odn|Raport…|2014|s=65}}{{odn|Studium…|2012|s=6}}.

W Katowicach swoją siedzibę mają przewoźnicy kolejowi oraz urzędy związane z transportem kolejowym, w tym: Oddział Terenowy w Katowicach [[Urząd Transportu Kolejowego|Urzędu Transportu Kolejowego]] ([[Ulica Dworcowa w Katowicach|ul. Dworcowa]] 4)<ref>{{Cytuj |autor = "Urząd Transportu Kolejowego" |tytuł = Oddział Terenowy w Katowicach |data dostępu = 2023-09-19 |opublikowany = utk.gov.pl |url = https://utk.gov.pl/pl/urzad/oddzialy-terenowe/katowice/19610,Oddzial-Terenowy-w-Katowicach.html |język = pl}}</ref>, [[PKP Cargo Service]] (ul. B. Czerwińskiego 6)<ref>{{Cytuj |autor = "PKP Cargo Service" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-22 |opublikowany = pkpcargoservice.com |url = https://pkpcargoservice.com/kontakt/centrala-katowice |język = pl}}</ref>, [[Koleje Śląskie]] ([[Ulica Raciborska w Katowicach|ul. Raciborska]] 58)<ref>{{Cytuj |autor = "Koleje Śląskie" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-22 |opublikowany = kolejeslaskie.com |url = https://www.kolejeslaskie.com/kontakt/ |język = pl}}</ref> czy Południowy Zakład Spółki [[PKP Cargo]] ([[Ulica św. Huberta w Katowicach|ul. św. Huberta]] 11)<ref>{{Cytuj |autor = "PKP Cargo" |tytuł = Zakłady PKP CARGO S.A. |data dostępu = 2023-09-22 |opublikowany = pkpcargo.com |url = https://web.archive.org/web/20230925165128/https://www.pkpcargo.com/pl/kontakt/zak%C5%82ady-grupy-pkp-cargo/ |język = pl}}</ref>. Funkcjonuje tutaj również Komenda Regionalna [[Straż Ochrony Kolei|Straży Ochrony Kolei]] w Katowicach (ul. M. Goeppert-Mayer 14)<ref>{{Cytuj |autor = "Straż Ochrony Kolei" |tytuł = Katowice |data dostępu = 2023-09-28 |opublikowany = kgsok.pl |url = https://www.kgsok.pl/struktura-sok/komendy-regionalne/katowice/ |język = pl}}</ref>.

=== Transport lotniczy ===
[[Plik:2022-04 Katowice-Muchowiec lotnisko (16).jpg|mały|[[Lotnisko Katowice-Muchowiec]]]]

W katowickiej dzielnicy [[Osiedle Paderewskiego-Muchowiec]] położone jest [[Lotnisko Katowice-Muchowiec|cywilne lotnisko sportowe Katowice-Muchowiec]] ([[Kod lotniska ICAO|kod ICAO]]: EPKM){{odn|Studium…|2012|s=82}}. Jest ono wyposażone w dwa otwarte drogi betonowe o długości 650 m i dwa drogi trawiaste dla szybowców o długości 600 m<ref>{{Cytuj |autor = "Aeroklub Śląski" |tytuł = Dane operacyjne lotniska – EPKM |data dostępu = 2023-09-22 |opublikowany = epkm.eu |url = https://epkm.eu/?page_id=150 |język = pl}}</ref>. Głównym użytkownikiem lotniska jest [[Aeroklub Śląski]], a także jest ono bazą [[Lotnicze Pogotowie Ratunkowe|Lotniczego Pogotowia Ratunkowego]]{{odn|Studium…|2012|s=82}}.

W odległości około 35 km od centrum Katowic, w [[Pyrzowice|Pyrzowicach]] znajduje się [[Port lotniczy Katowice-Pyrzowice|Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice im. W. Korfantego]]. Lotnisko o [[Kod lotniska IATA|kodzie IATA]] – KTW i kodzie ICAO – EPKT zarządzane jest przez [[Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze]]{{odn|Studium…|2012|s=83}}. W 2024 roku z portu lotniczego Katowice realizowano regularne połączenia pasażerskie z 43 miastami, w tym m.in. z: [[Barcelona|Barceloną]], [[Dortmund]]em, [[Dublin]]em, [[Frankfurt nad Menem|Frankfurtem nad Menem]], [[Liverpool]]em, [[Londyn]]em, [[Manchester]]em, [[Mediolan]]em, [[Monachium]], [[Oslo]] i [[Tel Awiw-Jafa|Tel Awiwem]]<ref>{{Cytuj |autor = "Katowice Airport" |tytuł = Mapa połączeń |data dostępu = 2024-02-11 |opublikowany = katowice-airport.com |url = https://www.katowice-airport.com/pl/dla-pasazera/mapa-polaczen |język = pl}}</ref>. Głównymi przewoźnikami korzystającymi z lotniska Katowice są: [[Polskie Linie Lotnicze LOT|PLL LOT]], [[Lufthansa]], [[Wizz Air]] i [[Ryanair]]{{odn|Raport…|2014|s=28}}. W 2023 roku z lotniska odprawiono 5,609 mln pasażerów<ref>{{Cytuj |autor = "Katowice Airport" |tytuł = Statystyki roczne |data dostępu = 2024-02-11 |opublikowany = katowice-airport.com |url = https://www.katowice-airport.com/pl/nasze-lotnisko/statystyki/statystyki-roczne |język = pl}}</ref>, a prócz obsługi pasażerskiej port lotniczy posiada także [[terminal cargo]] obsługiwany przez firmy kurierskie i spedycyjne{{odn|Studium…|2012|s=83}}.

W odległości do 100&nbsp;km od Katowic znajdują się jeszcze dwa międzynarodowe porty lotnicze: [[port lotniczy Ostrawa]] i [[port lotniczy Kraków-Balice]]{{odn|Studium…|2012|s=4}}.

Przy ulicy Medyków położone jest sanitarne [[lądowisko Katowice-GCZD]], a przy [[Ulica Armii Krajowej w Katowicach|ulicy Armii Krajowej]] śmigłowcowe [[lądowisko Famur]]<ref name="ULC">{{Cytuj |tytuł = Wykaz lądowisk cywilnych wpisanych do ewidencji na dzień 24 listopada 2014 roku |wydawca = Urząd Lotnictwa Cywilnego |s = 16–18 |url = http://www.ulc.gov.pl/_download/lotniska/wyk-lad-cyw-24-11-2014.pdf |język = pl}}</ref>.

=== Transport rowerowy ===
{{Osobny artykuł|Transport rowerowy w Katowicach}}
[[Plik:2022-07 Katowice - Ligota-Panewniki 060.jpg|mały|lewo|[[Droga dla rowerów (Polska)|Droga dla rowerów]] wzdłuż [[Ulica Piotrowicka w Katowicach|ulicy Piotrowickiej]] w [[Ligota-Panewniki|Ligocie-Panewnikach]]]]

Według danych [[Główny Urząd Statystyczny|Głównego Urzędu Statystycznego]], w 2022 roku sieć [[Droga dla rowerów (Polska)|dróg dla rowerów]] w Katowicach liczyła 105,0 km, a gęstość sieci na 100 km² wynosiła wówczas 63,74 km{{r|BDLKatoPowiat}}. Według stanu z połowy 2023 roku sieć tras rowerowych koncentrowała się głównie w północnej części miasta. Bardziej kompletne i zwarte odcinki tras ciągną się m.in. wzdłuż alei [[Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach|W. Korfantego]] (odcinek w [[Wełnowiec-Józefowiec|Wełnowcu-Józefowcu]]) i [[Aleja Walentego Roździeńskiego w Katowicach|W. Roździeńskiego]] (na wysokości [[Strefa Kultury (Katowice)|Strefy Kultury]]) oraz ulic: [[Ulica Chorzowska w Katowicach|Chorzowskiej]], [[Ulica Jana Nepomucena Stęślickiego w Katowicach|J.N. Stęślickiego]], [[Ulica Bracka w Katowicach|Brackiej]], F.W. Grundmanna, M. Goeppert-Mayer, [[Ulica Jana Kochanowskiego w Katowicach|J. Kochanowskiego]], [[Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach|T. Kościuszki]], [[Ulica Graniczna w Katowicach|Granicznej]], Lotnisko, [[Ulica 1 Maja w Katowicach|1 Maja]], [[Ulica Bagienna w Katowicach|Bagiennej]] (do ul. Szopienickiej), Trzech Stawów, Gospodarczej, [[Ulica Szopienicka w Katowicach|Szopienickiej]], Kolejowej, [[Ulica Zygmunta Waltera-Jankego w Katowicach|gen. Z. Waltera-Jankego]], M. Radockiego i [[Ulica Armii Krajowej w Katowicach|Armii Krajowej]] (odcinek w [[Podlesie (Katowice)|Podlesiu]]). Mają one różną formę: są to zarówno wydzielone [[Droga dla rowerów (Polska)|drogi dla rowerów]] i [[Ciąg pieszo-rowerowy|ciągi pieszo-rowerowe]], jak i [[kontrapas]]y (te ostatnie głównie wzdłuż ulic ks. bp. S. Adamskiego i Trzech Stawów)<ref>{{Cytuj |tytuł = Mapa infrastruktury rowerowej (Ścieżki Rowerowe). Velomapa |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = Velomapa.pl |url = https://velomapa.pl/infra |język = pl}}</ref>.

[[Plik:"Totem" systemu Roweru Metropolitalnego GZM.jpg|mały|Totem stacji systemu [[Metrorower]]]]

20 maja 2022 roku Katowice wraz z sąsiednimi miastami podpisały i Metropolią GZM podpisały porozumienie na rzecz budowy velostrad<ref name=":15">{{Cytuj |tytuł = POROZUMIENIA W SPRAWIE VELOSTRAD ZAWARTE 20 MAJA 2022 R. W GZM |data = 2022-05-20 |data dostępu = 2024-02-24 |typ nośnika = PDF |url = https://www.zielony-burowiec.pl/uploaded/dokumenty%20pdf/PorozumieniaMiast_202205020_VelostradyGZM_zestawienie.pdf |język = pl |dostęp = o}}</ref> a 26 lutego 2024 rozpoczęły się prace budowlane pierwszego odcinka velostrad: Katowice Brynów (ul. Huberta)—Katowice Giszowiec (ul. Kolista), który stanowi fragment pierwszej z pięciu autostrad rowerowych, które mają przechodzić przez Katowice<ref>{{Cytuj |tytuł = Rozpoczęła się budowa pierwszej velostrady w Katowicach. Powinna być gotowa jeszcze w tym roku – Katowice24 |data dostępu = 2024-03-28 |opublikowany = katowice24.info |url = https://katowice24.info/rozpoczela-sie-budowa-pierwszej-velostrady-w-katowicach-powinna-byc-gotowa-jeszcze-w-tym-roku/}}</ref>.

{{Osobny artykuł|Velostrady GZM}}

26 lutego 2014 roku [[Rada Miasta Katowice]] przyjęła Politykę Rowerową Miasta Katowice, która ma na celu szeroko rozumiane wspieranie [[Transport rowerowy|transportu rowerowego]] jako jednej z form transportu w mieście. Jednocześnie zwrócono w niej uwagę, iż Katowice mają dogodne warunki dla rozwoju tego rodzaju transportu: w większości płaskie ukształtowanie terenu, w dużej mierze rozplanowany układ urbanistyczny czy stosunkowo dobrze rozwinięta sieć transportu zbiorowego<ref>{{Cytuj |tytuł = Polityka Rowerowa Miasta Katowice |data = 2014 |data dostępu = 2023-09-23 |opis = Załącznik do Uchwały Nr XLVI/1069/14 Rady Miasta Katowice z dnia 26 lutego 2014 r. |miejsce = Katowice |s = 3–4 |url = https://www.katowice.eu/rowerem/PublishingImages/rowerem/dokumenty-strategiczne/Polityka%20Rowerowa%20Miasta%20Katowice.pdf |język = pl}}</ref>.

W Katowicach od 25 lutego 2024 roku działa [[publiczny system wypożyczania rowerów]] – [[Metrorower]], który obejmuje zasięgiem 31 z 41 gmin [[Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia|Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii]], a jego operatorem jest [[Nextbike]]<ref name="MRjtd">{{Cytuj stronę | url = https://metrorower.transportgzm.pl/jak-to-dziala/ | tytuł = Jak to działa | autor = Metrorower | opublikowany = metrorower.transportgzm.pl | język = pl | data dostępu = 2024-03-04}}</ref><ref name="GZM20240202">{{Cytuj stronę | url = https://metropoliagzm.pl/2024/02/02/metrorower-rusza-25-lutego/ | tytuł = Metrorower rusza 25 lutego | autor = Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia | data = 2024-02-02 | opublikowany = metropoliagzm.pl | język = pl | data dostępu = 2024-03-04}}</ref>. Zastąpił on system [[City by bike]], który w 2022 roku dysponował 125 stacjami z 1010 rowerami, w tym 990 [[Rower miejski|zwykłymi]] i 20 [[Rower transportowy|cargo]]. W tym okresie wypożyczono rower łącznie 202&nbsp;378 razy, co przeliczeniu na 1000 mieszkańców wynosi 719,14 wypożyczeń{{r|BDLKatoPowiat}}. W tym też czasie najczęściej użytkowanymi stacjami były Katowice – Rynek i Dworzec PKP – Młyńska<ref>{{Cytuj |autor = Kacper Jurkiewicz |tytuł = Rowery miejskie w Katowicach są bardzo popularne. 190 tys. wypożyczeń, a sezon trwa |data = 2022-10-25 |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = wKatowicach.eu |url = https://www.wkatowicach.eu/informacje/poza-katowicami/Rowery-miejskie-w-Katowicach-sa-bardzo-popularne.-190-tys.-wypozyczen-a-sezon-trwa/idn:2131 |język = pl}}</ref>.

=== Miejski transport zbiorowy ===
[[Plik:Central Bus Station in Katowice (Kattowitz).jpg|mały|Podziemny terminal autobusowy ZTM Katowice Dworzec]]

System [[Transport miejski|transportu miejskiego]] w Katowicach oparty jest o [[Tramwaj|transport tramwajowy]] i [[Autobus|transport autobusowy]]{{odn|Studium…|2012|s=78}}, a głównym [[Organizator publicznego transportu zbiorowego|organizatorem publicznego transportu zbiorowego]] w mieście jest [[Zarząd Transportu Metropolitalnego]] (ZTM) z siedzibą w Katowicach przy [[Ulica Barbary w Katowicach|ulicy Barbary]] 21a<ref>{{Cytuj |autor = "Zarząd Transportu Metropolitalnego" |tytuł = Dane podstawowe |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = bip.metropoliaztm.pl |url = https://bip.metropoliaztm.pl/artykuly/8/dane-podstawowe |język = pl}}</ref>. W 2012 roku długość tras transportu zbiorowego w Katowicach wynosiła 248,86&nbsp;km, w tym tras autobusowych 220,75&nbsp;km i tras tramwajowych 28,11&nbsp;km. Łączna zaś długość linii w granicach Katowic w tym czasie sięgała poziomu 922,25&nbsp;km, w tym autobusowych 824,48&nbsp;km i tramwajowych 97,78&nbsp;km{{odn|Raport…|2014|s=215}}. W 2022 roku w Katowicach funkcjonowało 725 [[Przystanek|przystanków]] – stanowisk postojowych (w tym 2 zarządzane przez podmioty niebędące jednostką samorządową). Spośród nich 609 to były przystanki autobusowe, a 116 z nich to przystanki tramwajowe{{r|BDLKatoPowiat}}.

W mieście znajdują się trzy [[Zintegrowany węzeł przesiadkowy|centra przesiadkowe]], które mają na celu ułatwić podróżującym dotarcie do centrum Katowic. Funkcjonują one na zasadzie [[Parkuj i jedź|Park&Ride]], skąd jest możliwość dostania się do centrum miasta tramwajem bądź autobusem<ref name="CPkato">{{Cytuj stronę |url = https://www.katowice.eu/dla-mieszka%C5%84ca/transport-w-mie%C5%9Bcie/centra-przesiadkowe |tytuł = Centra przesiadkowe |autor = Urząd Miasta Katowice |opublikowany = katowice.eu |język = pl |data dostępu = 2023-09-14}}</ref>. Są to:
* [[Centrum przesiadkowe Katowice Zawodzie|Centrum przesiadkowe Zawodzie]] ([[Zawodzie (Katowice)|Zawodzie]]; [[Ulica 1 Maja w Katowicach|ul. 1 Maja]]) – składa się z parkingu dla samochodów, zadaszonego parkingu dla rowerów, stacji rowerów miejskich, miejsc postojowych dla taksówek oraz budynku dworca{{r|CPkato}},
* [[Centrum przesiadkowe Katowice Brynów|Centrum przesiadkowe Brynów]] ([[Piotrowice-Ochojec]]; [[Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach|ul. T. Kościuszki]]) – z wyposażeniem analogicznym jak w centrum przesiadkowym Zawodzie{{r|CPkato}},
* [[Centrum przesiadkowe Katowice Ligota|Centrum przesiadkowe Ligota]] ([[Ligota-Panewniki]]; u zbiegu [[Ulica Panewnicka w Katowicach|ul. Panewnickiej]] i [[Ulica Franciszkańska w Katowicach|ul. Franciszkańskiej]]) – składa się z peronów autobusowych, parkingu dla rowerów, parkingu dla 110 samochodów, miejsc postojowych dla taksówek i stacji rowerów miejskich{{r|CPkato}}.

[[Plik:Katowice, dworzec autobusowy Sądowa w nocy.jpg|mały|lewo|[[Centrum przesiadkowe Katowice Sądowa|Centrum przesiadkowe Sądowa – Międzynarodowy Dworzec Autobusowy]]]]

Działa też [[Centrum przesiadkowe Katowice Sądowa|centrum przesiadkowe Sądowa – Międzynarodowy Dworzec Autobusowy]] ([[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]; [[Ulica Sądowa w Katowicach|ul. Sądowa]]), obsługujące zarówno połączenia lokalne, jak i regionalne w rejonie [[Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia|Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii]], a także pełni funkcję międzynarodowego dworca autobusowego. W skład centrum wchodzą: budynek dworca, zadaszone perony autobusowe i przystanki autobusowe, parking rowerowy i stacja rowerów miejskich oraz parking samochodowy<ref name="MDAonas">{{Cytuj stronę |url = https://mdakatowice.pl/o-nas/ |tytuł = O nas |autor = Międzynarodowy Dworzec Autobusowy. Centrum Przesiadkowe Sądowa |opublikowany = mdakatowice.pl |język = pl |data dostępu = 2023-09-14}}</ref>. Poza nimi, do największych węzłów przesiadkowych w Katowicach należy [[Rynek w Katowicach|katowicki Rynek]] (przystanek Katowice Rynek / Teatr Śląski), gdzie w ciągu godziny według danych z 2007 roku wsiada i wysiada blisko 4 tys. pasażerów. Poza Śródmieściem, do bardziej obciążonych ruchem należą przystanki Koszutka Słoneczna Pętla i Zawodzie Paderewskiego{{odn|Studium…|2012|s=80}}.

Sieć transportu autobusowego w Katowicach jest bardzo rozbudowana{{odn|Studium…|2012|s=79}}. W 2007 roku przez Katowice przejeżdżały autobusy 110 linii, w tym 103 miejskich i podmiejskich (26 z nich tylko w obrębie miasta) oraz 7 bezpłatnych linii. Roczna [[praca przewozowa]] realizowana przez autobusy miejskie i podmiejskie na terenie miasta wynosiła wówczas 14&nbsp;885 tys. [[wozokilometr]]ów{{odn|Studium…|2012|s=79}}. Największy udział w przewozach autobusowych na terenie miasta ma [[Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Katowice]] (68,6% pracy przewozowej w 2007 roku). Ponadto połączenia do Katowic w kierunku [[Jaworzno|Jaworzna]] i [[Chrzanów|Chrzanowa]] realizuje [[Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej w Jaworznie|PKM Jaworzno]]{{odn|Studium…|2012|s=79}}. Najbardziej intensywne połączenia autobusowe są pomiędzy Katowicami a [[Sosnowiec|Sosnowcem]], [[Mysłowice|Mysłowicami]] i [[Siemianowice Śląskie|Siemianowicami Śląskimi]]. Z dalszych kierunków, poza Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią, dość intensywny ruch autobusowy odbywa się pomiędzy Katowicami a [[Jastrzębie-Zdrój|Jastrzębiem-Zdrój]], [[Żory|Żorami]], [[Olkusz]]em i Chrzanowem{{odn|Studium…|2012|s=6}}{{odn|Raport…|2014|s=64}}.

{{Osobny artykuł|Tramwaje w Katowicach}}
[[Plik:Silesia trams, PESA 2012N 877.jpg|mały|Tramwaj [[Pesa Twist|PESA 2012N]] kursujący wzdłuż [[Ulica Chorzowska w Katowicach|ulicy Chorzowskiej]] w pobliżu [[Silesia City Center]]]]

Transport tramwajowy w Katowicach odgrywa dużą rolę w obsłudze ruchu pasażerskiego w mieście. Obsługiwany jest na zlecenie ZTM-u przez spółkę [[Tramwaje Śląskie]] obejmującą swoim zasięgiem centralną część Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii{{odn|Studium…|2012|s=78}}<ref>{{Cytuj |autor = "Zarząd Transportu Metropolitalnego" |tytuł = Operatorzy ZTM |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = rj.metropoliaztm.pl |url = https://rj.metropoliaztm.pl/operatorzy/ |język = pl}}</ref>. Struktura sieci tramwajowej na terenie Katowic ma układ promienisty z koncentracją na [[Rynek w Katowicach|Rynku]] i łączy Śródmieście z [[Brynów|Brynowem]], [[Dąb (Katowice)|Dębem]], [[Koszutka|Koszutką]], [[Osiedle Tysiąclecia (Katowice)|osiedlem Tysiąclecia]], [[Szopienice-Burowiec|Szopienicami-Burowcem]], [[Wełnowiec-Józefowiec|Wełnowcem-Józefowcem]], [[Załęże (Katowice)|Załężem]] i [[Zawodzie (Katowice)|Zawodziem]]<ref>{{Cytuj |autor = "Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia" |tytuł = Mapa infrastruktury kolejowej na terenie GZM |opublikowany = noweinfogzm.metropoliagzm.pl |url = https://noweinfogzm.metropoliagzm.pl/mapy/mapa-infrastruktury-kolejowej/ |język = pl}}</ref>. W Katowicach przy [[Ulica 1 Maja w Katowicach|ulicy 1 Maja]] 152 znajduje się [[Zawodzie (zajezdnia tramwajowa)|zajezdnia tramwajowa Zawodzie]], w której działa także Ośrodek Szkolenia Motorniczych<ref>{{Cytuj |autor = "Tramwaje Śląskie" |tytuł = Rejony i Zakłady |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = tram-silesia.pl |url = https://www.tram-silesia.pl/www/index.php/bip/rejony-i-zaklad/ |język = pl}}</ref>. W transporcie tramwajowym największe natężenie ruchu występuje pomiędzy Katowicami a [[Chorzów|Chorzowem]], a w nieco mniejszym stopniu z [[Bytom]]iem, [[Świętochłowice|Świętochłowicami]] i [[Ruda Śląska|Rudą Śląską]]{{odn|Studium…|2012|s=6}}.

Katowicki system publicznego transportu zbiorowego stanowi zasadniczą część systemu transportowego Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii{{odn|Studium…|2012|s=78}}. Według danych z 2007 roku udział ruchu niepieszego odbywającego się transportem publicznym wynosi w Katowicach 57%, natomiast przy dojeździe do centrum miasta 50%{{odn|Studium…|2012|s=78}}. Najsilniejsze powiązania komunikacyjne pomiędzy Katowicami i resztą Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii występują pomiędzy ośrodkami środkowej i wschodniej części metropolii, tj. z Chorzowem, Mysłowicami, wschodnią częścią Rudy Śląskiej, Siemianowicami Śląskimi, Świętochłowicami i miastami [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłębia Dąbrowskiego]], a także z Bytomiem oraz [[Tychy|Tychami]]. Powiązania z dalej położonymi częściami aglomeracji, zwłaszcza z zachodnią częścią (głównie [[Zabrze]] i [[Gliwice]]), są słabsze{{odn|Studium…|2012|s=6}}.

== Architektura i urbanistyka ==
{{Osobny artykuł|Architektura Katowic|lista najwyższych budynków w Katowicach}}

=== Charakterystyka ===
[[Plik:023 Katowice, Poland.jpg|mały|lewo|Katowice w 2013 roku]]

Katowice są stosunkowo młodym miastem, którego współczesny układ architektoniczno-urbanistyczny kształtował się od czasu przeprowadzenia w latach 40. XIX wieku pierwszej linii kolejowej. W skali całego miasta układ ten obejmuje kilkanaście jednostek, które stanowiły osobne miejscowości przyłączone do Katowic w kolejnych etapach rozwoju{{odn|Studium…|2012|s=22}}{{odn|Studium…|2012|s=17}}. Noszą one także wyraźne ślady genezy miasta i pierwotnych czynników miastotwórczych, jakim był surowcowy profil gospodarki{{odn|Studium…|2012|s=17}}. W związku z tym Katowice składają się z wyraźnie wyodrębnionej części śródmiejskiej o czytelnym, planowanym układzie kompozycyjnym oraz szeregu [[Jednostka pomocnicza gminy|dzielnic]] i [[Klasyfikacja miejscowości w Polsce|części]] o zróżnicowanej genezie i strukturze, cechującym się niejednorodnym stopniem integracji ze [[Śródmieście (Katowice)|Śródmieściem]]{{odn|Studium…|2012|s=17}}. Najsilniej powiązane ze Śródmieściem są części przyłączone do miasta w 1924 roku, które utworzyły tzw. Wielkie Katowice (głównie [[Załęże (Katowice)|Załęże]], [[Dąb (Katowice)|Dąb]], [[Bogucice]] i [[Zawodzie (Katowice)|Zawodzie]]), a najsłabiej z nim powiązana jest południowa część miasta ([[Murcki]], [[Kostuchna]], [[Podlesie (Katowice)|Podlesie]] i [[Zarzecze (Katowice)|Zarzecze]]), która najpóźniej została włączona do Katowic{{odn|Studium…|2012|s=17}}.

[[Plik:Katowice.jpg|mały|Centrum Katowic w 2007 roku]]

W Katowicach dominuje zabudowa średniowysoka, a w dzielnicach peryferyjnych, zwłaszcza południowo-zachodnich, niska. Budynki wysokie skupiają się głównie w Śródmieściu oraz w kilkunastu osiedlach mieszkaniowych. W samym zaś Śródmieściu i w jego bezpośrednim sąsiedztwie istnieje kilkadziesiąt [[Wysokościowiec|budynków wysokościowych]], zarówno biurowych, jak i mieszkalnych. Koncentrują się one w rejonie ulic: Uniwersyteckiej, [[Ulica Adama Mickiewicza w Katowicach|A. Mickiewicza]], [[Ulica Chorzowska w Katowicach|Chorzowskiej]], [[Ulica Sokolska w Katowicach|Sokolskiej]] oraz [[Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach|alei W. Korfantego]] i [[Aleja Walentego Roździeńskiego w Katowicach|W. Roździeńskiego]]{{odn|Studium…|2012|s=20}}. Tereny [[Typologia architektury mieszkaniowej|zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej]] koncentrują się w dzielnicach zachodnich i południowych, a ponad 100 ha powierzchni tego typu zabudowy mają dzielnice: [[Piotrowice-Ochojec]], [[Ligota-Panewniki]], Kostuchna i Podlesie{{odn|Studium…|2012|s=8}}. Zabudowa wielorodzinna dominuje w dzielnicach śródmiejskich i północnych. Największy udział tej zabudowy mają dzielnice: Śródmieście, [[Osiedle Tysiąclecia (Katowice)|Osiedle Tysiąclecia]], [[Osiedle Witosa (Katowice)|Osiedle Witosa]] i [[Osiedle Paderewskiego-Muchowiec]]{{odn|Studium…|2012|s=8}}.

[[Plik:Nikiszowiec Katowice Danieluk.jpg|mały|lewo|[[Nikiszowiec|Osiedle Nikiszowiec]] w 2018 roku]]

W 2007 roku udział powierzchni zabudowanej do powierzchni terenu w Katowicach wynosił 23%, z czego największy był w Śródmieściu (50%), a najmniejszy w Podlesiu (14%). [[Wskaźnik intensywności zabudowy|Wskaźnik intensywności zabudowy netto]] wynosił wówczas 0,49, a średnia ważona liczy [[Kondygnacja|kondygnacji]] 2,13{{odn|Studium…|2012|s=10}}. Najgęściej zabudowanymi rejonami Katowic (ponad 75% udziału powierzchni zabudowanej) są tereny północnego Śródmieścia pomiędzy obszarami kolejowymi a [[Rawa (dopływ Brynicy)|Rawą]], a także tereny pomiędzy ulicami [[Ulica Wojewódzka w Katowicach|Wojewódzką]], [[Ulica Henryka Dąbrowskiego w Katowicach|H. Dąbrowskiego]], [[Ulica Władysława Reymonta w Katowicach|W. Reymonta]] i [[Ulica Francuska w Katowicach|Francuską]] w południowej części Śródmieścia oraz ulice [[Ulica 11 Listopada w Katowicach|11 Listopada]], Wypoczynkowa i [[Ulica Lwowska w Katowicach|Lwowska]] w [[Szopienice-Burowiec|Szopienicach-Burowcu]]{{odn|Studium…|2012|s=10}}.

W mieście znajduje się kilkadziesiąt budowli mieszkalnych z XIX i początku XX wieku, w tym unikatowe osiedla [[Nikiszowiec]] i [[Giszowiec]]{{odn|Studium…|2012|s=22}}. Znajduje się tu także kilka pałaców, w tym [[pałac Goldsteinów]] i [[pałac w Załężu]] oraz kilka zabytkowych kościołów, jak [[Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach|kościół Mariacki]], [[Kościół św. Kazimierza Królewicza w Katowicach|kościół garnizonowy]], [[Archikatedra Chrystusa Króla w Katowicach|archikatedra Chrystusa Króla]], [[Bazylika św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach|bazylika]] z [[Klasztor Franciszkanów w Panewnikach|klasztorem franciszkanów]] oraz ewangelicki [[Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach|kościół Zmartwychwstania Pańskiego]]{{odn|Lokalny…|2012|s=118–124}} Najstarsza, istniejąca do dziś budowla w Katowicach to pochodzący z [[Syrynia|Syryni]] [[Kościół św. Michała Archanioła w Katowicach|drewniany kościół św. Michała Archanioła]] z XVI wieku, znajdujący się w [[Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach|parku T. Kościuszki]] w [[Brynów-Osiedle Zgrzebnioka|Brynowie cz. wschodniej-Osiedlu Zgrzebnioka]]<ref>{{Cytuj |autor = "Muzeum Historii Katowic" |tytuł = Kościół św. Michała |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = mhk.katowice.pl |url = https://www.mhk.katowice.pl/index.php/dla-zwiedzajacych/wystawy-stale/25-kosciol-sw-michala |język = pl}}</ref>.

=== Rozwój architektoniczno-urbanistyczny ===
[[Plik:Katowice Ressurection church SW 2021.jpg|mały|[[Neoromanizm|Neoromański]] [[Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach|ewangelicki kościół Zmartwychwstania Pańskiego]]]]

Obecna struktura architektoniczno-urbanistyczna miasta Katowice wykształciła się w pięciu fazach rozwojowych. Pierwsza nich to faza wczesnourbanistyczna, która trwała od lat 40. do lat 80. XIX wieku. Związana jest z uprzemysłowieniem obecnych dzielnic miasta, budową linii kolejowej do Katowic oraz przeniesieniu zarządu dóbr [[Tiele-Wincklerowie|Tiele-Wincklera]]. W tym też czasie wytyczono układ urbanistyczny obecnego [[Śródmieście (Katowice)|Śródmieścia]]. Druga z nich to faza zaawansowanego rozwoju, trwająca do 1922 roku. W tym czasie urbanizacja miasta zaczęła wkraczać na południe od torów kolejowych. Poszerzano i wypełniano miejskie kwartały zabudowy, założono późniejszy [[Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach|park T. Kościuszki]], a także powstały liczne obiekty użyteczności publicznej. Powstały także nowe [[Osiedle patronackie|osiedla patronackie]] przy zakładach przemysłowych, w tym [[Giszowiec]] i [[Nikiszowiec]]{{odn|Studium…|2012|s=22}}.

[[Plik:Willa, ob. przychodnia rejonowa, 1870, Katowice.jpg|mały|lewo|[[Willa Juliusa Hasse|Willa J. Hasse]] ([[Ulica Warszawska w Katowicach|ul. Warszawska]] 42)]]

Architektonicznie Katowice w XIX wieku zmieniały się od miejscowości z parterowymi lub jednopiętrowymi [[willa]]mi i [[Kamienica (architektura)|kamienicami]] w miasto z kilkukondygnacyjnymi budynkami, szczególnie na przełomie XIX i XX wieku{{odn|Szaraniec|1984|s=6}}. Pierwsze budynki budowano w [[Historyzm (architektura)|stylu historyzmu]] nawiązującego do [[Architektura gotycka|architektury gotyku]], [[Architektura renesansu|renesansu]], [[Architektura baroku|baroku]], [[Rokoko|rokoka]] i [[Architektura klasycystyczna|klasycyzmu]]{{odn|Rzewiczok|2006|s=49}}.

Pierwsze ważniejsze budynki w Katowicach powstały w latach 50. i 60. XIX wieku wzdłuż i w rejonie [[Ulica Warszawska w Katowicach|ulicy Warszawskiej]] jak m.in. [[Neoromanizm|neoromański]] [[Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach|kościół ewangelicki Zmartwychwstania Pańskiego]] czy [[neogotyk]]i [[Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach|kościół katolicki Niepokalanego Poczęcia NMP]], a także wille z ogrodami, w tym [[willa Grundmanna]]. Wiele z nich przebudowano na kamienice czynszowe bądź zburzono{{odn|Szaraniec|1984|s=6}} jak [[Willa Holtzego|willę Holtzego]] zastąpioną w 1902 roku przez [[Kamienica przy ulicy Warszawskiej 31 w Katowicach|secesyjną kamienicę]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Katowickie wille przemysłowców |data = 2007-12-18 |opublikowany = slaskie.naszemiasto.pl |url = https://slaskie.naszemiasto.pl/katowickie-wille-przemyslowcow/ar/c3-3032614 |język = pl}}</ref>{{odn|Bulsa|2018|s=228}}.

[[Plik:2022-08 Katowice - Śródmieście 012.jpg|mały|Fragment Rynku w Katowicach]]

Pierwszy plan zabudowy Katowic opracował w 1856 roku architekt [[Heinrich Moritz August Nottebohm]]. Na jego podstawie dokonano parcelacji gruntów i wytyczono dwa place: [[Plac Wolności w Katowicach|Wilhelmsplatz]] (późniejszy plac Wolności) i [[Rynek w Katowicach|Friedrichsplatz]] (późniejszy Rynek), które połączono [[Ulica 3 Maja w Katowicach|centralną ulicą]] (późniejsza ulica 3 Maja), zwaną od połowy lat 60. XIX wieku Grundmannstrasse. W kierunku wschodnim jej przedłużeniem była [[Ulica Warszawska w Katowicach|ulica Warszawska]], a od Rynku rozchodziły się szlaki w kierunku [[Wełnowiec|Wełnowca]], [[Dąb (Katowice)|Dębu]], [[Chorzów|Królewskiej Huty]] i [[Brynów|Brynowa]]{{odn|Rzewiczok|2006|s=48}}.

[[Plik:2023-07 Katowice ul. Dworcowa (3).jpg|mały|lewo|Fragment [[Stary dworzec kolejowy w Katowicach|kompleksu zabudowy starego dworca kolejowego w Katowicach]] ([[Ulica Dworcowa w Katowicach|ul. Dworcowa]])]]

W 1859 roku przy obecnej [[Ulica Dworcowa w Katowicach|ulicy Dworcowej]] oddano do użytku nowy [[Stary dworzec kolejowy w Katowicach|gmach dworca kolejowego]], zaprojektowanego w stylu klasycystycznym. Na początku XX wieku został on rozbudowany o dwa secesyjne skrzydła{{odn|Rzewiczok|2006|s=50}}. W ostatnim ćwierćwieczu XIX wieku najwięcej nowych obiektów budowano przy placu Wolności, [[Ulica Mariacka w Katowicach|ulicy Mariackiej]] i na południu wzdłuż dróg prowadzących do [[Mikołów|Mikołowa]] i Brynowa, tj. ulic [[Ulica Mikołowska w Katowicach|Mikołowskiej]] i [[Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach|T. Kościuszki]], a także w rejonie ulicy Dworcowej. Powstało wówczas kilkadziesiąt [[Eklektyzm (architektura)|eklektycznych]] kamienic z mieszanką innych stylów. Powstało też kilka znaczących obiektów, w tym [[Gmach poczty w Katowicach|gmach Dyrekcji Poczt]] ([[Ulica Pocztowa w Katowicach|ul. Pocztowa]] 9; bud. 1892–1893; przebudowa w 1913 i 1937 roku{{odn|Bulsa|2018|s=189}}), [[Gmach Sądu Okręgowego przy ulicy Andrzeja w Katowicach|Sądu Obwodowego]] ([[Ulica Andrzeja w Katowicach|ul. Andrzeja]] 16–18; pierwszy neorenesansowy budynek w 1888 roku i drugi neobarokowy w 1913 roku{{odn|Bulsa|2018|s=150}}) czy [[Budynek Dyrekcji Kopalń Księcia Pszczyńskiego|Dyrekcji Kopalń Księcia Pszczyńskiego]] ([[Ulica Powstańców w Katowicach|ul. Powstańców]] 30; bud. 1913–1914){{odn|Szaraniec|1984|s=8}}.

Również poza ówczesnymi Katowicami powstało kilka reprezentacyjnych obiektów. W [[Panewniki|Panewnikach]] wzniesiono [[Klasztor Franciszkanów w Panewnikach|kompleks klasztorny franciszkanów]] w [[Neoromanizm|stylu neoromańskim]] projektu [[Mansuetus Fromm|Mansuetusa Fromma OFM]], w [[Załęże (Katowice)|Załężu]] [[Neogotyk|neogotycki]] [[Kościół św. Józefa w Katowicach|kościół św. Józefa]] projektu [[Ludwig Schneider|Ludwiga Schneidera]], a w [[Zawodzie (Katowice)|Zawodziu]] [[ratusz gminy Bogucice]] zaprojektowany w [[Neoklasycyzm|stylu neoklasycystycznym]]{{odn|Szaraniec|1984|s=9}} (bądź z elementami stylu secesyjnego i modernistycznego; gmach wzniesiony w latach 1911–1912{{odn|Bulsa|2018|s=33–34}}). Przy kopalniach i hutach zaczęto budować [[Osiedle patronackie|osiedla robotnicze]]. W [[Bogucice|Bogucicach]] koncentrowała się ona wokół kopalń [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Katowice”|„Ferdinand”]] („Katowice”) i „Agnes-Amanda” oraz cynkowni, a domy tego typu powstały także m.in. w [[Dąb (Katowice)|Dębie]], Załężu oraz w [[Katowicka Hałda|Katowickiej]] i [[Załęska Hałda|Załęskiej Hałdzie]] (w tym [[Kolonia robotnicza kopalni „Wujek”|kolonia robotnicza kopalni „Oheim”]] projektu [[Bruno Taut|Brunona Tauta]]<ref>{{Cytuj |autor = Antoni Steuer |tytuł = Leksykon załęski – O |data = 2023-06-22 |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = mhk.katowice.pl |url = https://www.mhk.katowice.pl/index.php/muzeum-on-line/encyklopedia/leksykon-zaleski/343-o-zaleski |język = pl}}</ref>). W Giszowcu i Nikiszowcu powstały dwa osiedla patronackie zaprojektowane przez [[Emil i Georg Zillmannowie|Georga i Emila Zillmannów]]. Ukończony w 1910 roku [[Giszowiec]] został zaprojektowany w [[Miasto ogród|idei miasta-ogrodu]], w którym powstały domy jedno-, dwu- i trzyrodzinne, natomiast pośrodku wzniesiono obiekty użyteczności publicznej, w tym [[Budynek szkoły katolickiej w Katowicach-Giszowcu|szkołę katolicką]] i [[Budynek szkoły ewangelickiej w Katowicach-Giszowcu|szkołę ewangelicką]], [[Konsum w Katowicach-Giszowcu|konsum]] i [[Gospoda w Katowicach-Giszowcu|gospodę]]{{odn|Rzewiczok|2006|s=51}}. [[Nikiszowiec]] w całości ukończono do 1927 roku. Składa się on z 9 kwartałów zwartej zabudowy domów mieszkalnych z czerwonej cegły, które uzupełniają podstawowe obiekty usługowo-handlowe, w tym szkoła, magiel i [[Kościół św. Anny w Katowicach|kościół]]. Osiedla te łączyła kolejka wąskotorowa zwana potocznie [[Balkan (kolej wąskotorowa)|„Balkanem”]]{{odn|Rzewiczok|2006|s=52}}.

<gallery widths="220" heights="147" style="text-align:center" caption="Katowickie przedwojenne osiedla robotnicze">
Plik:Katowice-Giszowiec 142.jpg|Osiedle patronackie [[Giszowiec]] w rejonie [[Ulica Radosna w Katowicach|ulicy Radosnej]]
Plik:Plac Wyzwolenia, Nikiszowiec, Katowice-20211022-9021-2.jpg|Osiedle patronackie [[Nikiszowiec]] w [[Janów-Nikiszowiec|Janowie-Nikiszowcu]] ([[Plac Wyzwolenia w Katowicach|pl. Wyzwolenia]])
Plik:Katowice - Szopienice-Burowiec 096.jpg|Osiedle [[Helgoland (Katowice)|Helgoland]] w [[Szopienice-Burowiec|Szopienicach-Burowcu]] ([[Ulica Lwowska w Katowicach|ul. Lwowska]])
</gallery>

[[Plik:2022-08 Katowice - Śródmieście 008.jpg|mały|Fragment fasady [[Architektura secesji|secesyjnej]] [[Kamienica przy ulicy Dyrekcyjnej 3 w Katowicach|kamienicy przy ulicy Dyrekcyjnej 3]]]]

Na przełomie XIX i XX wieku w katowickiej architekturze pojawił się [[Architektura secesji|nurt secesyjny]]{{odn|Szaraniec|1984|s=9}}, a jego klasycznymi przedstawicielami są kamienice przy ulicach: [[Kamienica przy ulicy Chopina 11 w Katowicach|Chopina 11]], [[Kamienica przy ulicy 3 Maja 17 w Katowicach|3 Maja 17]] i [[Kamienica przy ulicy Dyrekcyjnej 3 w Katowicach|Dyrekcyjnej 3]]{{odn|Szaraniec|1984|s=10}}. W tym też okresie katowickie budownictwo zaczęło kształtować się także pod wpływem idei [[Modernizm (architektura)|modernistycznych]]{{odn|Rzewiczok|2006|s=49}}.

Następnym znaczącym etapem rozwoju architektoniczno-urbanistycznego Katowic była faza rozwoju i ekspansji terytorialnej, trwająca w latach międzywojennych i związana z przyznaniem Katowicom statusu stolicy [[Województwo śląskie (II Rzeczpospolita)|autonomicznego województwa śląskiego]]. W tym okresie do Katowic włączono sąsiednie dzielnice, a w południowym Śródmieściu wybudowano m.in. gmachy Sejmu Śląskiego, Muzeum Śląskiego (rozebrany przez Niemców), katedry Chrystusa Króla (ukończona po II wojnie światowej) oraz liczne nowoczesne budynki mieszkaniowe{{odn|Studium…|2012|s=22}}.

[[Plik:Katowice Silesian Parliament 2023.jpg|mały|lewo|[[Gmach Sejmu Śląskiego w Katowicach|Gmach Sejmu Śląskiego]]; na pierwszym planie tył [[Pomnik Wojciecha Korfantego w Katowicach|pomnika Wojciecha Korfantego]]]]

Architektura Katowic lat międzywojennych mimo pierwotnych założeń zakładających unifikację i standaryzację charakteryzowała się dużą różnorodnością i indywidualizmem. W tym czasie duży udział w inwestycjach miały władze wojewódzkie, które przyciągały także inwestorów prywatnych i kościelnych. Do najbardziej okazałych obiektów powstałych w tym okresie należy wznoszony w latach 1924–1929 [[Gmach Sejmu Śląskiego w Katowicach|budynek Sejmu Śląskiego]]{{odn|Rzewiczok|2006|s=139}} oraz [[Archikatedra Chrystusa Króla w Katowicach|archikatedra Chrystusa Króla]], której budowę rozpoczęto w 1927 roku, a ukończono po wojnie (w 1956 roku){{odn|Rzewiczok|2006|s=141}}. Do innych należą m.in.: [[Gmach Urzędu Skarbowego w Katowicach|wieżowiec Urzędu Skarbowego]] przy [[Ulica Żwirki i Wigury w Katowicach|ulicy Żwirki i Wigury]] (oddany do użytku w 1934 roku), [[Gmach Banku Gospodarstwa Krajowego w Katowicach|gmach Banku Gospodarstwa Krajowego]] przy [[Ulica Adama Mickiewicza w Katowicach|ulicy A. Mickiewicza]] 3 (1930 rok; proj. [[Józef Rybicki (architekt)|Józef Rybicki]] i [[Stanisław Tabeński]]{{odn|Bulsa|2018|s=145}}), gmach Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych (lata budowy: 1928–1932), [[Dom Oświatowy – Biblioteka Śląska|Dom Oświatowy]] (1934 rok), [[gmach Syndykatu Polskich Hut Żelaza]] czy funkcjonalistyczny [[Gmach Muzeum Śląskiego w Katowicach (nieistniejący)|gmach Muzeum Śląskiego w Katowicach]] (wyburzony w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] przez Niemców){{odn|Szaraniec|1984|s=20–21}}.

[[Plik:Katowice - Śląska Wyższa Szkoła Zarządzania.jpg|mały|[[Dom Oświatowy – Biblioteka Śląska|Dom Oświatowy]] ([[Ulica Francuska w Katowicach|ul. Francuska]] 12)]]

Rozbudowano również tereny poza Śródmieściem Katowic. W 1924 roku do Katowic przyłączono obszary różniące się wielkością i gęstością zaludnienia oraz specyfiką zabudowy. Jeszcze w tym samym roku powstał plac zagospodarowania Wielkich Katowic, zakładający rozwój miasta w kierunku południowym{{odn|Rzewiczok|2006|s=136}}. Większe rozmiary przybrała rozbudowa [[Ligota (Katowice)|Ligoty]], w której na zlecenie Urzędu Wojewódzkiego powstało [[Kolonia urzędnicza w Katowicach-Ligocie|osiedle domów urzędniczych]], którego budowę rozpoczęto w 1933 roku{{odn|Rzewiczok|2006|s=137}}. W Załężu przy granicy z [[Chorzów-Batory|Hajdukami]] (Chorzowem-Batorym) powstała [[Kolonia Mościckiego|kolonia 44 dwurodzinnych domów bliźniaczych]], której nadano imię prezydenta RP [[Ignacy Mościcki|Ignacego Mościckiego]]. Uroczyste oddanie do użytku kolonii z udziałem patrona osiedla odbyło się 2 października 1929 roku{{odn|Rzewiczok|2006|s=138}}, a jej budowa trwała w latach 1927–1928{{odn|Bulsa|2018|s=84}}.

[[Plik:Katowice-Śródmieście S - ul. Mikołowska (1).jpg|mały|lewo|[[Pałac Młodzieży w Katowicach]] ([[Ulica Mikołowska w Katowicach|ul. Mikołowska]] 26)]]

Po II wojnie światowej nastąpiła faza powojenna, trwająca przez cały okres [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|Polski Rzeczpospolitej Ludowej]] (do 1989 roku). Charakteryzował się on przebudową i dalszym rozwojem przestrzennym miasta. W tym okresie przebudowano strefę Rondo – Rynek (w tym budowa [[Spodek (hala widowiskowa)|Hali Widowiskowo-Sportowej Spodek]] oraz nowych wysokościowców), wybudowano nowe osiedla mieszkaniowe, obiekty użyteczności publicznej ([[Pałac Młodzieży w Katowicach|Pałac Młodzieży]], nowy budynek [[Katowice (stacja kolejowa)|dworca kolejowego]] czy [[Pałac Ślubów w Katowicach|Pałac Ślubów]]) oraz duże obiekty handlowe ([[Spółdzielczy Dom Handlowy „Zenit”|„Zenit”]], [[Spółdzielczy Dom Handlowy „Skarbek”|„Skarbek”]]){{odn|Studium…|2012|s=23}}.

Po II wojnie światowej, pod koniec lat 40. XX w. w architekturze miasta narzucono doktrynę [[Realizm socjalistyczny|socrealizmu]], kładące nacisk na wartości polskie. Przykładem jest [[Pałac Młodzieży w Katowicach|Pałac Młodzieży]] (budowa w latach 1949–1951; proj. [[Julian Duchowicz]] i [[Zygmunt Majerski]]{{odn|Bulsa|2018|s=150}}) oraz dawny [[Budynek Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach|Dom Związków Zawodowych]] (oddany do użytku w 1955 roku){{odn|odn=b|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=64}}. W latach 50. XX wieku terenie Koszutki wzniesiono pierwsze budynki [[Osiedle Marchlewskiego|osiedla mieszkaniowego im. J. Marchlewskiego]]{{odn|Szaraniec|1984|s=21}}. W późniejszym okresie starano się stworzyć nową koncepcję centrum miasta, w kierunku północnym, a prace te realizowano w latach 50., 60. i 70. XX w. Powstały wówczas m.in.: [[Dom Prasy Śląskiej]], [[Spółdzielczy Dom Handlowy „Skarbek”|Dom Handlowy „Skarbek”]], [[Superjednostka]]{{odn|Szaraniec|1984|s=22–23}}, [[Separator (budynek)|Separator]], [[Ślizgowiec]]{{odn|Bulsa|2018|s=114}} oraz oddany do użytku 9 maja 1971 roku [[Spodek (hala widowiskowa)|Spodek]] (proj. [[Maciej Gintowt]] i [[Maciej Krasiński]]){{odn|Bulsa|2018|s=117}}. W 1972 roku otwarto nowy, [[Brutalizm|brutalistyczny]] dworzec kolejowy na [[Katowice (stacja kolejowa)|stacji Katowice]]{{odn|Rzewiczok|2006|s=223}}.

[[Plik:Katowice July 2013 043.JPG|mały|Fragment [[Osiedle Tysiąclecia (Katowice)|os. Tysiąclecia]] (2013)]]

Spośród inwestycji mieszkaniowych do największych z należą: [[Osiedle Tysiąclecia (Katowice)|osiedle im. Tysiąclecia Państwa Polskiego]] (proj. [[Henryk Buszko]], [[Aleksander Franta]], Marian Dziewoński i Tadeusz Szewczyk; pierwsze budynki wzniesiono w 1961 roku{{odn|Bulsa|2018|s=66}}) oraz [[osiedle Walentego Roździeńskiego]]{{odn|Szaraniec|1984|s=22–23}}. Na początku lat 70. XX wieku przystąpiono do budowy [[Osiedle Paderewskiego (Katowice)|osiedla im. Ignacego Jana Paderewskiego]], a 6 października 1978 roku na osiedlu odsłonięto [[Pomnik Żołnierza Polskiego w Katowicach|pomnik Żołnierza Polskiego]]. Pod koniec lat 70. XX wieku rozpoczęto budowę osiedla mieszkaniowego w Bogucicach, nazwane później [[Osiedle Kukuczki|osiedlem J. Kukuczki]]{{odn|Rzewiczok|2006|s=224}}. Powstały także inne osiedla, m.in.: [[Osiedle Witosa (Katowice)|W. Witosa]], [[Osiedle Odrodzenia (Katowice)|Odrodzenia]], [[Osiedle Ptasie (Katowice)|Ptasie]] czy [[Osiedle Zgrzebnioka|A. Zgrzebnioka]]{{odn|Rzewiczok|2006|s=223}}.

[[Plik:Katowice - Altus 01.jpg|mały|lewo|[[Altus]] (ul. Uniwersytecka 13)]]

Po 1989 roku w architekturze i urbanistyce Katowic nastąpiła faza współczesna. Przemiany gospodarcze doprowadziły do zmiany systemu gospodarczego miasta (poprzez likwidację kopalń, hut i innych uciążliwych zakładów). Przebudowano układ drogowy miasta (powstała [[Drogowa Trasa Średnicowa]] i [[Autostrada A4 (Polska)|autostrada A4]]), a także wykonano szereg procesów rewitalizacyjnych (np. powstanie [[Strefa Kultury (Katowice)|Strefy Kultury]] na terenach dawnej [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Katowice”|KWK „Katowice”]]). Wzniesiono nowe obiekty handlowo-usługowe oraz biurowe (np. [[Altus]], [[Chorzowska 50]], [[Biurowce .KTW|.KTW]] oraz parki przemysłowe). Rozwój urbanistyczny miasta przebiega w dużej mierze w kierunkach południowych za sprawą licznych inwestycji deweloperskich{{odn|Studium…|2012|s=23}}.

Po 1989 w architekturze Katowic postawiono na estetykę [[Postmodernizm (architektura)|postmodernizmu]] zaczerpniętą z [[Europa Zachodnia|Europy Zachodniej]], lecz w późniejszym czasie skierowano się na funkcjonalizm, uwzględniający awangardowe materiały, nowatorskie rozwiązania konstrukcyjne oraz nawiązanie do tradycji{{odn|odn=b|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=72}}.

[[Plik:Katowice - Spodek+MCK z MŚ.jpg|mały|[[Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach|Międzynarodowe Centrum Kongresowe]]; w tle [[Spodek (hala widowiskowa)|hala Spodek]]]]

W związku z rozwojem instytucji kultury w Katowicach, w latach 1990–1997 powstała nowa siedziba [[Biblioteka Śląska|Biblioteki Śląskiej]], która stała się częścią nowego wnętrza urbanistycznego Katowice – [[Plac Rady Europy w Katowicach|placu Rady Europy]]{{odn|odn=b|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=73}}. W pierwszej połowie XXI wieku wykształciła się [[Strefa Kultury (Katowice)|Strefa Kultury]], na terenie której powstały: [[Siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach|siedziba]] [[Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach|Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia]] (bud. 2010–2014), [[Muzeum Śląskie w Katowicach|Muzeum Śląskie]] (bud. 2011–2015) oraz [[Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach|Międzynarodowe Centrum Kongresowe]] (bud. 2011–2015){{odn|Rajza…|2015|s=70}}{{r|UMKatoSK}}. Powstało również wiele nowych obiektów biurowo-usługowych oraz gmachów użyteczności publicznej, zwłaszcza akademickich, w tym otwarty w 2004 roku [[Budynek Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego|gmach]] [[Wydział Teologiczny Uniwersytetu Śląskiego|Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach]]{{odn|odn=b|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=78}}, w 2007 roku [[Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej „Symfonia”]]{{odn|odn=b|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=77}} czy w 2012 roku [[Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka]]{{odn|Rajza…|2015|s=66}}.

18 listopada 2005 roku, a na terenach po [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Gottwald”|kopalni „Gottwald”]] oddano do użytku centrum handlowo-rozrywkowe [[Silesia City Center]], mieszczące kino wielosalowe, obiekty handlowo-usługowe, restauracje i kawiarnie oraz supermarket. W budynku po dawnej maszynowni szybu „Jerzy” urządzono [[Kaplica św. Barbary przy Silesia City Center w Katowicach|kaplicę św. Barbary]]. Jest to jeden z przykładów adaptacji dawnych obiektów przemysłowych o wyjątkowych walorach zabytkowych do nowych funkcji{{odn|odn=b|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=75}}. Innym przykładem jest adaptacja hali dawnego szybu „Wilson” [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Wieczorek”|kopalni „Wieczorek”]] na potrzeby galerii sztuki – [[Galeria Szyb Wilson]]{{odn|odn=b|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=76}} czy zespół zabudowań [[Porcelana Śląska|Porcelany Śląskiej]]{{odn|Rajza…|2015|s=63}}. W architekturze Katowic nawiązanie do przemysłowego dziedzictwa nie tylko odbywa się poprzez adaptację dawnych obiektów przemysłowych na inne cele, ale i stanowi inspirację dla nowych form. Stało się tak, chociażby w przypadku oddanego do użytku w 2006 roku [[Gmach Narodowego Banku Polskiego w Katowicach|gmachu Narodowego Banku Polskiego]] (proj. Dieter Paleta, Wojciech Wojciechowski i Teodor Badura{{odn|Bulsa|2018|s=232}}) – pokrycie części zewnętrznych ścian czarnym łupkiem{{odn|odn=b|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=77}}.

=== Zabytki ===
[[Plik:At Katowice 2024 139.jpg|mały|[[Archikatedra Chrystusa Króla w Katowicach|Archikatedra Chrystusa Króla]]]]

W Katowicach istnieje wiele obiektów i zespołów architektoniczno-urbanistycznych posiadającą wartość historyczną i kulturową, objętych ochroną konserwatorską na różnym poziomie, w tym jako [[pomnik historii]] czy [[zabytek]] wpisany do [[Rejestr zabytków (Polska)|rejestru zabytków nieruchomych]] bądź do [[Gminna ewidencja zabytków|gminnej ewidencji zabytków]]{{odn|Studium…|2012|s=23}}<ref>{{Cytuj stronę |url = https://bip.katowice.eu/Strony/zabytki.aspx?menu=588 |tytuł = Gminna Ewidencja Zabytków |autor = Urząd Miasta Katowice |opublikowany = bip.katowice.eu |język = pl |data dostępu = 2023-09-23}}</ref>. W Katowicach znajdują się dwa zespoły obiektów wpisane na listę pomników historii:

* [[Gmach Sejmu Śląskiego w Katowicach|Gmach Województwa i Sejmu Śląskiego]] oraz [[Archikatedra Chrystusa Króla w Katowicach|zespół katedralny]] – uznany za pomnik historii 13 stycznia 2012 roku; rozszerzony o katedrę 5 grudnia 2017 roku<ref>{{Cytuj |autor = "Narodowy Instytut Dziedzictwa" |tytuł = Katowice – Gmach Województwa i Sejmu Śląskiego i zespół katedralny |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = zabytek.pl |url = https://zabytek.pl/pl/obiekty/katowice-katowice-gmach-wojewodztwa-i-sejmu-slaskiego-oraz-z |język = pl}}</ref>,
* [[Nikiszowiec|Osiedle robotnicze Nikiszowiec]] – uznane za pomnik historii 14 stycznia 2011 roku<ref>{{Cytuj |autor = "Narodowy Instytut Dziedzictwa" |tytuł = Katowice – osiedle robotnicze Nikiszowiec |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = zabytek.pl |url = https://zabytek.pl/pl/obiekty/katowice-katowice-osiedle-robotnicze-nikiszowiec |język = pl}}</ref>.

[[Plik:Janów-Nikiszowiec I 035.jpg|mały|lewo|Fragment zabudowy szybu „Pułaski” dawnej KWK „Wieczorek”; widok od [[Ulica Szopienicka w Katowicach|ulicy Szopienickiej]]]]

Pod koniec września 2009 roku na terenie Katowic znajdowało się 13 obiektów wpisanych do rejestru [[Zabytek ruchomy|zabytków ruchomych]] oraz 174 obiekty wpisane do rejestru [[Zabytek nieruchomy|zabytków nieruchomych]], w tym m.in.: układy urbanistyczne osiedli [[Giszowiec]] i Nikiszowiec, 24 zabytkowe zespoły budowlane, 3 cmentarze, [[Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach|park im. T. Kościuszki]], [[most nad Mleczną]], 16 kościołów i 2 zespoły architektury przemysłowej ([[Zespół zabudowy szybu „Pułaski”|zabudowa szybu „Pułaski”]] [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Wieczorek”|KWK „Wieczorek”]] w [[Janów-Nikiszowiec|Janowie-Nikiszowcu]] i [[Browar Mokrskich w Katowicach|browaru Mokrskich]] w [[Szopienice-Burowiec|Szopienicach-Burowcu]]). Większość katowickich zabytków skupia się w dwóch dzielnicach – w [[Śródmieście (Katowice)|Śródmieściu]] i Giszowcu{{odn|Studium…|2012|s=23}}. Do końca września 2009 roku w Katowicach ustanowiono 46 stref ochrony konserwatorskiej o powierzchni łącznej ponad 166 ha. Tą formą ochrony objęto: 4 cmentarze, 5 zespołów zabudowy przemysłowej, 4 układy urbanistyczne i pozostałości dawnych założeń wiejskich oraz 33 inne zespoły zabudowy{{odn|Studium…|2012|s=23}}.

[[Plik:Katowice Dyrekcyjna 10 2022.jpg|mały|[[Kamienica przy ulicy Dyrekcyjnej 10 w Katowicach|Kamienica przy ul. Dyrekcyjnej 10]]]]

Do rejestru zabytków [[Województwo śląskie|województwa śląskiego]] wpisane są m.in. następujące obiekty w rejonie centrum miasta: [[Gmach Sądu Okręgowego przy ulicy Andrzeja w Katowicach|budynek Sądu Okręgowego]] przy [[Plac Andrzeja w Katowicach|placu Andrzeja]], kamienice przy ulicach [[Kamienica przy ulicy Dyrekcyjnej 10 w Katowicach|Dyrekcyjnej 10]], [[Kamienica przy ulicy św. Jana 6 w Katowicach|św. Jana 6]], [[Kamienica przy ulicy 3 Maja 6-8 w Katowicach|3 Maja 6-8]], [[Kamienica przy ulicy Mickiewicza 8 w Katowicach|A. Mickiewicza 8]], [[Kamienica przy ulicy Warszawskiej 2 w Katowicach|Warszawskiej 2]], [[Kamienica przy ulicy Warszawskiej 31 w Katowicach|31]] i [[Kamienica przy ulicy Warszawskiej 35 w Katowicach|35]] oraz [[Kamienica przy placu Wolności 2 w Katowicach|placu Wolności 2]] i [[Kamienica przy placu Wolności 11 w Katowicach|11]], [[Budynek przy ulicy Bankowej 5 w Katowicach|budynek banku]] przy [[Ulica Bankowa w Katowicach|ulicy Bankowej]] 5, [[Stary dworzec kolejowy w Katowicach|kompleks dawnego dworca kolejowego]] [[Katowice (stacja kolejowa)|stacji Katowice]] oraz [[Hotel Monopol w Katowicach|hotel „Monopol”]] przy [[Ulica Dworcowa w Katowicach|ulicy Dworcowej]], [[Pałac Biskupi w Katowicach|gmach Kurii Metropolitalnej]], [[Gmach przy alei Korfantego 3 w Katowicach|budynek dawnego hotelu „Grand”]], [[Cmentarz żydowski w Katowicach|cmentarz żydowski]] przy [[Ulica Kozielska w Katowicach|ulicy Kozielskiej]], [[Ratusz gminy Bogucice|gmach rektoratu]] [[Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach|Uniwersytetu Ekonomicznego]] przy [[Ulica 1 Maja w Katowicach|ulicy 1 Maja]] 50 w [[Zawodzie (Katowice)|Zawodziu]], [[Bazylika św. Szczepana i Matki Bożej Boguckiej w Katowicach|bazylika pw. św. Szczepana]] przy [[Ulica księdza Leopolda Markiefki w Katowicach|ulicy ks. L. Markiefki]] w [[Bogucice|Bogucicach]], [[Budynek Łaźni Miejskiej w Katowicach|budynek Łaźni Miejskiej]], [[Budynek III Liceum Ogólnokształcącego w Katowicach|gmach]] [[III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Katowicach|III Liceum Ogólnokształcącego im. A. Mickiewicza w Katowicach]] przy ulicy A. Mickiewicza 5, [[Gmach Sądu Rejonowego przy placu Wolności 10 w Katowicach|willa ogrodowa]] przy [[Plac Wolności w Katowicach|placu Wolności]] 10, budynek [[Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach|Teatru Śląskiego im. S. Wyspiańskiego w Katowicach]] przy [[Rynek w Katowicach|Rynku]] 2 bądź [[Gmach Urzędu Skarbowego w Katowicach|gmach Urzędu Skarbowego]] przy [[Ulica Żwirki i Wigury w Katowicach|ulicy Żwirki i Wigury]] (tzw. „Drapacz Chmur”){{odn|Lokalny…|2012|s=118–124}}. W pozostałych częściach miasta są to m.in.: zespół dawnego browaru Mokrskich przy [[Ulica Herberta Bednorza w Katowicach|ulicy ks. bp. H. Bednorza]] 2a-6 i [[Kościół św. Jadwigi Śląskiej w Katowicach-Szopienicach|kościół św. Jadwigi Śląskiej]] przy [[Plac Powstańców Śląskich w Katowicach|placu Powstańców Śląskich]] w [[Szopienice-Burowiec|Szopienicach-Burowcu]], [[Pałac w Załężu|pałac]] przy [[Ulica Gliwicka w Katowicach|ulicy Gliwickiej]] 159 i [[Kościół św. Józefa w Katowicach|kościół św. Józefa]] w [[Załęże (Katowice)|Załężu]]{{odn|Lokalny…|2012|s=126–127}}, [[Ratusz gminy Dąbrówka Mała|gmach ratusza]], [[Folwark Tiele-Wincklerów w Katowicach-Dąbrówce Małej|kompleks folwarczny]] oraz [[Kościół św. Antoniego z Padwy w Katowicach-Dąbrówce Małej|kościół św. Antoniego z Padwy]] w [[Dąbrówka Mała|Dąbrówce Małej]] czy zabudowa [[Kolonia Alfred|kolonii Alfred]] w [[Wełnowiec-Józefowiec|Wełnowcu-Józefowcu]]<ref name="EmapaZab">{{Cytuj stronę |url = https://emapa.katowice.eu/jarc-gui/ |tytuł = Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki |autor = Urząd Miasta Katowice |opublikowany = emapa.katowice.eu |język = pl |data dostępu = 2023-09-23}}</ref>.

<gallery widths="220" heights="147" style="text-align:center" caption="Wybrane zabytki Katowic">
Plik:Katowice - Dąbrówka Mała 222.jpg|Dawny [[ratusz gminy Dąbrówka Mała]] ([[Ulica Henryka Le Ronda w Katowicach|ul. gen. H. Le Ronda]] 16)
Plik:Katowice most Mleczna 2024.jpg|[[Most nad Mleczną]] w [[Podlesie (Katowice)|Podlesiu]] (ul. Zaopusta)
Plik:Dwór w Załężu ul. Gliwicka Katowice.jpg|[[Pałac w Załężu]] ([[Ulica Gliwicka w Katowicach|ul. Gliwicka]] 159)
</gallery>

W Katowicach przy [[Ulica Francuska w Katowicach|ulicy Francuskiej]] 12 siedzibę ma Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach<ref>{{Cytuj stronę |url = http://bip.wkz.katowice.pl/index.php?id=116,0,0 |tytuł = Kontakt |autor = Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach |opublikowany = bip.wkz.katowice.pl |język = pl |data dostępu = 2023-09-23}}</ref>, a przy Rynku 1 w ramach [[Urząd Miasta Katowice|Urzędu Miasta Katowice]] działa Biuro Konserwatora Zabytków<ref>{{Cytuj stronę |url = https://bip.katowice.eu/UrzadMiasta/StrukturaUrzeduDetail.aspx?i=148 |tytuł = Biuro Konserwatora Zabytków |autor = Urząd Miasta Katowice |opublikowany = bip.katowice.eu |język = pl |data dostępu = 2023-09-23}}</ref>.

=== Pomniki i miejsca pamięci ===
[[Plik:2024-04 Katowice pomnik Powstańców Śląskich (8).jpg|mały|[[Pomnik Powstańców Śląskich]]]]

Na terenie Katowic znajduje się szereg miejsc związanych z ochroną pamięci walk i męczeństwa. Są to m.in. cmentarze wojenne, mogiły na cmentarzach cywilnych oraz pomniki i tablice pamiątkowe{{odn|Studium…|2012|s=24}}. Do najważniejszych miejsc pamięci w Katowicach należą:
* [[Pomnik Powstańców Śląskich]] ([[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]; [[Rondo gen. Jerzego Ziętka w Katowicach|rondo gen. J. Ziętka]]){{odn|Studium…|2012|s=20}} – pomnik odsłonięty 1 września 1967 roku autorstwa architekta [[Wojciech Zabłocki|Wojciecha Zabłockiego]] i rzeźbiarza [[Gustaw Zemła|Gustawa Zemły]]; składa się z trzech skrzydeł usytuowanych na sztucznej skarpie ze ścianą, na której umieszczono nazwy miejscowości, w których toczyły się bitwy w czasie [[Powstania śląskie|powstań śląskich]]{{odn|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|odn=b|s=71}},
* [[Pomnik Harcerzy Września w Katowicach|Pomnik Harcerzy Września]] (Śródmieście; pl. Obrońców Katowic){{odn|Studium…|2012|s=20}} – pomnik odsłonięty 4 września 1981 roku projektu [[Zygmunt Brachmański|Zygmunta Brachmańskiego]]{{odn|Bulsa|2018|s=118}},
* [[Pomnik Ofiar Katynia w Katowicach|Pomnik Ofiar Katynia]] (Śródmieście; [[Plac Andrzeja w Katowicach|pl. Andrzeja]]){{odn|Studium…|2012|s=20}} – pomnik odsłonięty 21 maja 2001 roku projektu [[Marian Skałkowski|Mariana Skałkowskiego]], wykonany przez rzeźbiarza [[Stanisław Hochuł|Stanisława Hochuła]]; przedstawia trzy figury mundurowych, stojących nad tzw. dołem śmierci{{odn|Bulsa|2018|s=251}},
* [[Pomnik poległych górników KWK „Wujek”|Pomnik Poległych Górników KWK „Wujek”]] ([[Załęska Hałda-Brynów|Załęska Hałda-Brynów cz. zachodnia]]; pl. NSZZ Solidarność){{odn|Studium…|2012|s=20}} – pomnik odsłonięty w 1991 roku upamiętniający 9 poległych górników [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Wujek”|KWK „Wujek”]] 16 grudnia 1981 roku{{odn|Studium…|2012|loc=Załącznik I.9 8/36}},
* [[Pomnik Żołnierza Polskiego w Katowicach|Pomnik Żołnierza Polskiego]] ([[Osiedle Paderewskiego-Muchowiec]]; pl. Żołnierza Polskiego){{odn|Studium…|2012|s=20}} – pomnik odsłonięty w 1978 roku autorstwa [[Bronisław Chromy|Bronisława Chromego]]; sylwetka rzeźby przedstawia orła osłaniającego swoimi skrzydłami grupę żołnierzy{{odn|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|odn=b|s=79}},
* [[Wieża spadochronowa w Katowicach|Wieża Spadochronowa]] ([[Brynów-Osiedle Zgrzebnioka|Brynów cz. wschodnia-Osiedle Zgrzebnioka]]; [[Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach|park T. Kościuszki]]){{odn|Studium…|2012|s=20}} – wieża z 1937 roku, na której toczyły się walki we wrześniu 1939 roku; w 1957 roku obok wieży ustawiono obelisk harcerzy – [[Obrona Katowic|obrońców Katowic]] autorstwa Stefana Chorembalskiego{{odn|Bulsa|2018|s=125}}{{odn|Studium…|2012|loc=Załącznik I.9 8/36}},
* Pomniki-tablice Obrońców Katowic ([[Lasy Panewnickie]] i [[Piotrowice (Katowice)|Piotrowice]]){{odn|Studium…|2012|s=20}} – miejsca kaźni z okresu II wojny światowej{{odn|Studium…|2012|loc=Załącznik I.9 8/36}},
* [[Pomnik Obrońców Katowic|Grób zbiorowy 109 obrońców Katowic z 1939 roku – harcerzy i powstańców]] ([[Ligota-Panewniki]]; [[Cmentarz Komunalny przy ul. Panewnickiej w Katowicach|cmentarz przy ul. Panewnickiej]]){{odn|Studium…|2012|s=20}} – pomnik upamiętniający poległych i zamordowanych w 1939 roku obrońców Katowic{{odn|Bulsa|2018|s=181}},
* Pomnik Powstańców Śląskich w Bogucicach (Bogucice; [[Plac Wincentego Wajdy w Katowicach|pl. W. Wajdy]]){{odn|Studium…|2012|s=20}} – pomnik wzniesiony w miejsce przedwojennego{{odn|Studium…|2012|loc=Załącznik I.9 8/36}}, z tablicą o treści: „Cześć poległym bohaterom 1919, 1920, 1921,1939, 1945”<ref>{{Cytuj |autor = "Urząd Miasta Katowice" |tytuł = Pomniki Katowic |data dostępu = 2023-10-09 |opublikowany = katowice.eu |url = https://katowice.eu/czas-wolny/turystyka/pomniki-place-skwery/pomniki-katowic |język = pl}}</ref>,
* [[Cmentarz garnizonowy w Katowicach|Cmentarz garnizonowy]] (Brynów cz. wschodnia-Osiedle Zgrzebnioka; ul. Meteorologów){{odn|Studium…|2012|s=20}} – założony w latach 20. XX wieku w miejscu dawnego cmentarza jeńców wojennych; znajdują się tu m.in. groby przywódców [[Powstania śląskie|powstań śląskich]], zbiorowy wojenny grób żołnierzy alianckich i cztery kwatery mogił wojennych żołnierzy poległych w czasie I wojny światowej<ref name="CG">{{Cytuj |tytuł = Cmentarz garnizonowy |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = cmentarze.katowice.pl |url = http://cmentarze.katowice.pl/cmentarze/katowice-garnizonowy.html |język = pl}}</ref>,
* [[Cmentarz żydowski w Katowicach|Cmentarz żydowski]] (Śródmieście; [[Ulica Kozielska w Katowicach|ul. Kozielska]]){{odn|Studium…|2012|s=20}} – jedna z największych i najlepiej zachowanych tego typu nekropolii, licząca około 1,4 tys. pochówków z [[macewa]]mi, także rodów zasłużonych dla rozwoju miasta – m.in. Goldsteinów, Grünfeldów i Schalschów<ref name="NIDcmzyd">{{Cytuj stronę |url = https://zabytek.pl/pl/obiekty/katowice-zespol-cmentarza-zydowskiego-22405 |tytuł = cmentarz żydowski |autor = Agnieszka Olczyk |data = 2014-07-23 |opublikowany = zabytek.pl |język = pl |data dostępu = 2023-10-09}}</ref>.

== Kultura ==
=== Instytucje kultury ===
[[Plik:Teatralna 4 Katowice.jpg|mały|Siedziba [[Regionalny Instytut Kultury im. Wojciecha Korfantego|Regionalnego Instytutu Kultury im. Wojciecha Korfantego]] ([[Ulica Teatralna w Katowicach|ul. Teatralna]] 4)]]
[[Plik:Katowice-Śródmieście S - pl. Sejmu Śląskiego (7).jpg|mały|[[Gmach przy placu Sejmu Śląskiego 2|Gmach]] instytucji [[Katowice – Miasto Ogrodów|Katowice Miasto Ogrodów – Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek]] ([[Plac Sejmu Śląskiego w Katowicach|pl. Sejmu Śląskiego]] 2)]]
[[Plik:Katowice Dąb MDK 2.JPG|mały|Siedziba [[Miejski Dom Kultury „Koszutka” w Katowicach|Filii „Dąb” Miejskiego Domu Kultury „Koszutka”]] oraz Filii nr 17 [[Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach|Miejskiej Biblioteki Publicznej w Katowicach]] (ul. Krzyżowa 1)]]

Katowice są miejscem, w którym skupia się większość ważnych w skali regionu [[Instytucja kultury|instytucji kultury]] prowadzonych przez instytucje samorządowe{{odn|Studium…|2012|s=91}}. Są także głównym ośrodkiem kultury wyższej w [[Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia|Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii]]{{odn|Studium…|2012|s=5}}. Działają tutaj instytucje kultury, zarówno te wpisane do rejestru właściwego [[Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego|ministerstwa ds. kultury]], jak i do samorządu [[Województwo śląskie|województwa śląskiego]] czy do miasta Katowice. Obejmują one jednostki artystyczne, instytucje naukowo-badawcze, a także instytucje organizujące, wspierające i promujące życie kulturalne{{odn|Studium…|2012|s=65}}. Do tych ostatnich z siedzibą w Katowicach należą m.in.:
#  Instytucje wojewódzkie:
#* [[Instytucja Filmowa „Silesia-Film”|Instytucja Filmowa Silesia Film]] (ul. Górnicza 5) – instytucja działająca w zakresie kinematografii, ochrony zasobów sztuki filmowej oraz zarządzania i administrowania kinami studyjnymi w Katowicach: [[Kino „Kosmos” (Katowice)|Centrum Sztuki Filmowej]], [[Kino Światowid w Katowicach|Kino Światowid]] oraz [[Kinoteatr Rialto]]{{odn|Studium…|2012|s=65}},
#* [[Instytucja Kultury Ars Cameralis Silesiae Superioris]] ([[Ulica Juliusza Ligonia w Katowicach|ul. J. Ligonia]] 7) – instytucja organizuje coroczny Górnośląski Festiwal Sztuki Kameralnej, a także promuje, popularyzuje i prezentuje wartościowe zjawiska i formy w kulturze i sztuce{{odn|Studium…|2012|s=65}},
#* [[Regionalny Instytut Kultury im. Wojciecha Korfantego]] (d. Instytut Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego; [[Ulica Teatralna w Katowicach|ul. Teatralna]] 4) – instytucja kultury o charakterze badawczo-naukowym i upowszechnieniowym w zakresie wartości dziedzictwa kulturowego województwa śląskiego<ref>{{Cytuj |autor = "Instytut im. Wojciecha Korfantego" |tytuł = O instytucji |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = instytutkorfantego.pl |url = https://instytutkorfantego.pl/375-2/ |język = pl}}</ref>.
# Instytucje miejskie:
#* [[Katowice – Miasto Ogrodów|Katowice Miasto Ogrodów – Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek]] ([[Plac Sejmu Śląskiego w Katowicach|pl. Sejmu Śląskiego]] 2) – instytucja kultury miasta Katowice, organizująca imprezy, w tym m.in. Urodziny Miasta „Kocham Katowice”, a także wspierająca najważniejsze imprezy kulturalne w mieście; dysponuje ona gmachem zwanym potocznie [[Gmach przy placu Sejmu Śląskiego 2|Pałacem Grudniowym]], w którym znajdują się m.in.: 2 sale koncertowe i 5 galerii sztuki; działa tutaj [[Teatr Korez]] oraz [[Muzeum Historii Komputerów i Informatyki]]<ref name="KMOonas">{{Cytuj stronę |url = https://miasto-ogrodow.eu/strona/onas/mid/149 |tytuł = O nas |autor = Katowice Miasto Ogrodów |opublikowany = miasto-ogrodow.eu |język = pl |data dostępu = 2023-09-14}}</ref>,
#* [[Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach|Biuro Wystaw Artystycznych]] ([[Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach|al. W. Korfantego]] 6) – instytucja zajmująca się prezentacją współczesnej twórczości plastycznej poprzez działalność wystawienniczą, edukacyjną, wydawniczą i dokumentacyjną{{odn|Studium…|2012|s=65}}<ref>{{Cytuj |autor = "Galeria Sztuki Współczesnej BWA" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = bwa.katowice.pl |url = http://bwa.katowice.pl/o-nas/galeria-bwa-kontakt/ |język = pl}}</ref>.

Poza tym w Katowicach działa szereg stowarzyszeń, fundacji i związków działających na rzecz kultury i jej rozwoju. Miasto stanowi siedzibę oddziałów regionalnych związków twórców oraz stowarzyszeń naukowych i branżowych{{odn|Studium…|2012|s=65}}. Są to m.in.: Śląski Związek Chórów i Orkiestr ([[Ulica Francuska w Katowicach|ul. Francuska]] 12)<ref>{{Cytuj |autor = "ŚZChiO ZG Katowice" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = szchio.pl |url = https://szchio.pl/news/kontakt |język = pl}}</ref>, Śląskie Towarzystwo Muzyczne ([[Ulica Dąbrówki w Katowicach|ul. Dąbrówki]] 15)<ref>{{Cytuj |autor = "Śląskie Towarzystwo Muzyczne" |tytuł = Dane teleadresowe |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = stm.art.pl |url = https://www.stm.art.pl/kontakt |język = pl}}</ref>, Oddział Katowicki [[Związek Kompozytorów Polskich|Związku Kompozytorów Polskich]] ([[Ulica Zacisze w Katowicach|ul. Zacisze]] 3)<ref>{{Cytuj |autor = "Związek Kompozytorów Polskich" |tytuł = Oddziały terenowe |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = zkp.org.pl |url = https://www.zkp.org.pl/index.php/pl/oddzialy-terenowe |język = pl}}</ref>, Okręg w Katowicach [[Związek Polskich Artystów Plastyków|Związku Polskich Artystów Plastyków]] ([[Ulica Dworcowa w Katowicach|ul. Dworcowa]] 13)<ref>{{Cytuj |tytuł = Związek Polskich Artystów Plastyków – Okręg w Katowicach |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = zpap.katowice.pl |url = http://www.zpap.katowice.pl/ |język = pl}}</ref>, Oddział Katowice Towarzystwa Kultury Teatralnej ([[Ulica Świętego Jana w Katowicach|ul. św. Jana]] 10)<ref>{{Cytuj |autor = "Towarzystwo Kultury Teatralnej" |tytuł = TKT w Polsce |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = tkt.art.pl |url = http://tkt.art.pl/tkt-w-polsce/ |język = pl}}</ref>, Oddział w Katowicach [[Związek Artystów Scen Polskich|Związku Artystów Scen Polskich]] ([[Rynek w Katowicach|Rynek]] 10)<ref>{{Cytuj |autor = "Związek Artystów Scen Polskich" |tytuł = Oddział ZASP w Katowicach |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = zasp.pl |url = https://www.zasp.pl/oddzialy/oddzial-zasp-w-katowicach/ |język = pl}}</ref>, Górnośląskie Towarzystwo Literackie w Katowicach (ul. J. Ligonia 7)<ref>{{Cytuj |autor = "Górnośląskie Towarzystwo Literackie w Katowicach" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = slaskgtl.pl |url = http://www.slaskgtl.pl/kontakt |język = pl}}</ref>, Oddział Katowice [[Stowarzyszenie Pisarzy Polskich|Stowarzyszenia Pisarzy Polskich]] (ul. J. Ligonia 5/7)<ref>{{Cytuj |tytuł = Stowarzyszenie Pisarzy Polskich – Zarząd Oddziału w Katowicach |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = ngo.pl |url = https://spis.ngo.pl/193523-stowarzyszenie-pisarzy-polskich-zarzad-oddzialu-w-katowicach |język = pl}}</ref> i inne{{odn|Studium…|2012|s=65}}.

W Katowicach w dziedzinie wychowania, edukacji i upowszechniania kultury działa 5 miejskich domów kultury oraz 2 młodzieżowe domy kultury. Działają one w różnych częściach miasta i spośród pierwszych są to następujące placówki:
* [[Miejski Dom Kultury „Bogucice-Zawodzie” w Katowicach]]: Dział „Zawodzie” (ul. K. Marcinkowskiego 13) i Dział „Bogucice” ([[Ulica księdza Leopolda Markiefki w Katowicach|ul. ks. L. Markiefki]] 44a){{odn|Studium…|2012|s=67}},
* [[Miejski Dom Kultury „Koszutka” w Katowicach]] (ul. M. Grażyńskiego 47){{odn|Studium…|2012|s=67}} wraz z filią „Dąb” (ul. Krzyżowa 1)<ref>{{Cytuj |autor = "Miejski Dom Kultury KOSZUTKA" |tytuł = Filia Dąb |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = mdkkoszutka.pl |url = https://www.mdkkoszutka.pl/kontakt/filia-dab |język = pl}}</ref>,
* [[Miejski Dom Kultury „Ligota” w Katowicach]] ([[Ulica Franciszkańska w Katowicach|ul. Franciszkańska]] 33){{odn|Studium…|2012|s=67}},
* [[Miejski Dom Kultury „Południe” w Katowicach]] ([[Ulica Tadeusza Boya-Żeleńskiego w Katowicach|ul. T. Boya-Żeleńskiego]] 83) wraz z filiami: nr 1 „Piotrowice” ([[Ulica Zygmunta Waltera-Jankego w Katowicach|ul. gen. Z. Waltera-Jankego]] 136), nr 2 „Murcki” ([[Ulica Pawła Kołodzieja w Katowicach|ul. P. Kołodzieja]] 42), nr 3 „Zarzecze” (ul. P. Stellera 4) i nr 4 „Podlesie” (ul. Sołtysia 25){{odn|Studium…|2012|s=67}},
* [[Miejski Dom Kultury „Szopienice-Giszowiec” w Katowicach]] ([[Ulica Józefa Hallera w Katowicach|ul. gen. J. Hallera]] 28) wraz z filiami: nr 1 „Szopienice” ([[Ulica Obrońców Westerplatte w Katowicach|ul. Obrońców Westerplatte]] 10) i nr 2 „Giszowiec” ([[Plac Pod Lipami w Katowicach|pl. Pod Lipami]] 1 i 3/3a){{odn|Studium…|2012|s=67}}.
Dla młodzieży, realizując zadania i cele związane z rozwijaniem zainteresowań i uzdolnień wychowanków oraz organizacji czasu wolnego w Katowicach{{odn|Studium…|2012|s=67}}, działają: Młodzieżowy Dom Kultury w Katowicach w Zespole Szkół i Placówek nr 2 ([[Ulica Juliusza Zarębskiego w Katowicach|ul. J. Zarębskiego]] 2; ul. Tysiąclecia 5)<ref>{{Cytuj |autor = „Młodzieżowy Dom Kultury w Katowicach w Zespole Szkół i Placówek nr 2" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = mdkkatowice.pl |url = http://mdkkatowice.pl/strona-glowna/o-nas/kontakt-2/ |język = pl}}</ref> oraz [[Pałac Młodzieży w Katowicach|Pałac Młodzieży im. prof. Aleksandra Kamińskiego w Katowicach]] ([[Ulica Mikołowska w Katowicach|ul. Mikołowska]] 26) będący wieloprofilową placówką wychowania pozaszkolnego o znaczeniu ponadmiejskim. Oprócz placówek organizowanych przez samorząd miasta, w Katowicach działa szereg innych podobnego typu jednostek, prowadzonych głównie przez spółdzielnie mieszkaniowe, uczelnie wyższe (kluby studenckie), kościoły i związki wyznaniowe (kluby i świetlice przy parafiach) oraz inne{{odn|Studium…|2012|s=67}}.

W centrum miasta, na pograniczu Śródmieścia, Koszutki i Bogucic znajduje się [[Strefa Kultury (Katowice)|Strefa Kultury]] – przekształcona przestrzeń miejska po zlikwidowanej [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Katowice”|kopalni „Katowice”]] w sąsiedztwie [[Spodek (hala widowiskowa)|Spodka]], na terenie której znajdują się: [[siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach]], [[Muzeum Śląskie w Katowicach]] oraz [[Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach|Międzynarodowe Centrum Kongresowe]]<ref name="UMKatoSK">{{Cytuj stronę |url = https://www.katowice.eu/czas-wolny/strefa-kultury |tytuł = Strefa Kultury |autor = Urząd Miasta Katowice |opublikowany = katowice.eu |język = pl |data dostępu = 2023-09-14}}</ref>.

=== Muzyka ===
[[Plik:Katowice Karol Szymanowski Academy of Music.jpg|mały|[[Gmach Akademii Muzycznej w Katowicach|Budynek]] [[Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach|Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach]]]]
[[Plik:Kino Capitol ul. Plebiscytowa Katowice.jpg|mały|Klub [[Energy 2000]] w [[Kino Capitol w Katowicach|budynku d. kina „Capitol”]] ([[Ulica Plebiscytowa w Katowicach|ul. Plebiscytowa]] 3)]]

[[Muzyka]] jest najbardziej rozwiniętą dziedziną kultury w Katowicach{{odn|Raport…|2014|s=192}}, a działalność kultury muzycznej w mieście, zarówno pod względem infrastrukturalnym, jak i pod kątem edukacji i oferty kulturalnej, wyróżnia się na skalę krajową i międzynarodową{{odn|Raport…|2014|s=15}}{{odn|Studium…|2012|s=5}}. Od 2015 roku Katowice są częścią {{link-interwiki|Sieć Miast Kreatywnych UNESCO|Q=Q1139352|tekst=Sieci Miast Kreatywnych UNESCO}} jako {{link-interwiki|Miasto Muzyki (UNESCO)|Q=Q56275700|tekst=Miasto Muzyki UNESCO}}<ref name="KMusic">{{Cytuj stronę |url = http://katowicemusic.com/miasto-muzyki/ |tytuł = Miasto muzyki |autor = Katowice Miasto Ogrodow |opublikowany = katowicemusic.com |język = pl |data dostępu = 2023-09-12}}</ref>. Działa tutaj ponad 20 sal koncertowych, 30 [[Klub nocny|klubów muzycznych]] i ponad 15 [[Wydawnictwo muzyczne|wytwórni płytowych]] i [[Studio nagraniowe|studiów nagraniowych]]{{r|KMusic}}. Znaczące imprezy muzyczne odbywają m.in. w katowickim Spodku{{r|KMusic}}, na którym wystąpiły do tej pory tacy znaczący artyści bądź zespoły jak m.in.: [[Sting]], [[Jean-Michel Jarre]], [[Tina Turner]], [[Elton John]], [[Deep Purple]], [[Metallica]], [[The Cure]], [[Genesis (zespół muzyczny)|Genesis]], [[Black Sabbath]], [[Rammstein]], [[Iron Maiden]], [[Robbie Williams|Robbie Wiliams]] czy [[Depeche Mode]]<ref>{{Cytuj |autor = Spodek |tytuł = Historia |data dostępu = 2023-10-08 |opublikowany = spodekkatowice.pl |url = https://www.spodekkatowice.pl/pl/historia/51/ |język = pl}}</ref>, a rolę rozrywkowo-muzycznego magnesu miasta Katowice pełni [[Ulica Mariacka w Katowicach|ulica Mariacka]]{{odn|Raport…|2014|s=192}}.

Działalność muzyczna w Katowicach obejmuje szereg instytucji, w tym szkoły i uczelnie muzyczne, orkiestry i zespoły czy instytucje zrzeszające muzyków{{odn|Raport…|2014|s=192}}. Z Katowicami związanych jest wielu znanych i wybitnych muzyków, w tym m.in.: [[Wojciech Kilar]], [[Henryk Mikołaj Górecki]], [[Krystian Zimerman]], [[Ireneusz Dudek]], [[Artur Rojek]], [[Miuosh|Miłosz Paweł Borycki „Miuosh”]], [[Fokus|Wojciech Alszer „Fokus”]]{{r|KMusic}} czy [[Daria ze Śląska]]<ref>{{Cytuj stronę | url = https://dziennikzachodni.pl/daria-ze-slaska-katowice-wracam-tu-sa-moje-ale-tez-nabieraja-nowych-zmarszczek-ktorych-wczesniej-nie-znalam-rosna-i-dojrzewaja/ar/c13-18804327 | tytuł = Daria ze Śląska: "Katowice? Wracam tu, są moje. Ale też nabierają nowych zmarszczek, których wcześniej nie znałam. Rosną i dojrzewają" | autor = Aleksandra Szatan | data = 2024-09-13 | opublikowany = dziennikzachodni.pl | język = pl | data dostępu = 2024-09-25}}</ref>. Miasto jest także drugim po [[Poznań|Poznaniu]] ośrodkiem o bogatych tradycjach amatorskiego ruchu muzycznego. Działają tutaj chóry i orkiestry dęte, a także grupy muzyczne{{r|KMusic}}. Do najważniejszych katowickich instytucji muzycznych należą:
* [[Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach]] ([[Ulica Zacisze w Katowicach|ul. Zacisze]] 3) – uczelnia kształcąca uznanych instrumentalistów, kompozytorów, teoretyków i wokalistów; w [[Gmach Akademii Muzycznej w Katowicach|siedzibie akademii]] organizowane są koncerty, warsztaty, konkursy i sesje naukowe{{odn|Raport…|2014|s=192}}{{odn|Rajza…|2015|s=116}},
* Zespół Państwowych Szkół Muzycznych im. Wojciecha Kilara w Katowicach (ul. Ułańska 7b)<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.gov.pl/web/zpsmkatowice/podstawowe-informacje |tytuł = Podstawowe informacje |autor = Zespół Państwowych Szkół Muzycznych im. W. Kilara w Katowicach |opublikowany = gov.pl |język = pl |data dostępu = 2023-09-24}}</ref>,
* [[Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach|Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia]] (pl. W. Kilara 1) – stanowi ona narodową instytucję kultury{{odn|Raport…|2014|s=192}}{{odn|Studium…|2012|s=66}}, która od 2014 roku posiada [[Siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach|nową siedzibę]] znajdującą się w [[Strefa Kultury (Katowice)|Strefie Kultury]]{{odn|Rajza…|2015|s=114}}; jest to jedna z najważniejszych polskich orkiestr symfonicznych, a także instytucja kultury o szerokim zasięgu działalności<ref>{{Cytuj |autor = NOSPR |tytuł = Orkiestra |data = 2023-09-23 |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = nospr.org.pl |url = https://nospr.org.pl/pl/orkiestra |język = pl}}</ref>,
* [[Filharmonia Śląska im. Henryka Mikołaja Góreckiego]] ([[Ulica Sokolska w Katowicach|ul. Sokolska]] 4) – instytucja kultury województwa śląskiego, działająca w zakresie współtworzenia i upowszechnienia kultury muzycznej poprzez prowadzenie zawodowych zespołów muzycznych: Orkiestry Symfonicznej, [[Śląska Orkiestra Kameralna|Śląskiej Orkiestry Kameralnej]] i Chóru; ponadto przygotowuje i prezentuje koncerty, organizuje konkursy i festiwale, w tym m.in. [[Międzynarodowy Konkurs Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga]]{{odn|Studium…|2012|s=66}}{{odn|Rajza…|2015|s=115}},
* [[Camerata Silesia|Zespół Śpiewaków Miasta Katowice „Camerata Silesia”]] ([[Plac Wolności w Katowicach|pl. Wolności]] 12a) – instytucja kultury samorządu miasta Katowice{{odn|Studium…|2012|s=66}}, będąca czołową w Polsce kameralną grupą śpiewaczy<ref>{{Cytuj |autor = "Camerata Silesia" |tytuł = Zespół |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = camerata.silesia.pl |url = https://camerata.silesia.pl/pl/zespol/camerata-silesia |język = pl}}</ref>.
Istotne znaczenie w dziedzinie muzyki pełnią także katowickie [[Klub nocny|kluby muzyczne]] i klubokawiarnie{{odn|Raport…|2014|s=192}}, w tym m.in.: Jazzclub Hipnoza (pl. Sejmu Śląskiego 2)<ref>{{Cytuj |autor = "Jazzclub HIPNOZA" |tytuł = oHipnozie |data = 2017-04-03 |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = jazzclub.pl |url = http://www.jazzclub.pl/about/ |język = pl}}</ref>, Panorama Klub (ul. Śląska 75)<ref>{{Cytuj |autor = "Panorama Klub" |tytuł = O nas |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = panorama-klub.pl |url = https://panorama-klub.pl/o-nas/ |język = pl}}</ref>, [[Old Timers Garage|Teatr & Klub muzyczny Old Timers Garage]] ([[Ulica Zygmunta Waltera-Jankego w Katowicach|ul. gen. Z. Waltera-Jankego]] 132)<ref>{{Cytuj |autor = "Old Timers Garage" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = old-timers.pl |url = https://www.old-timers.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref>, Klub Pomarańcza (ul. A. Mickiewicza 4)<ref>{{Cytuj |autor = "Klub Pomarańcza" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = klubpomarancza.pl |url = https://klubpomarancza.pl//kontakt/ |język = pl}}</ref>, Katofonia ([[Ulica Andrzeja Mielęckiego w Katowicach|ul. A. Mielęckiego]] 6)<ref>{{Cytuj |tytuł = Katofonia jazz&blues club |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = facebook.com |url = https://www.facebook.com/Katofonia/about |język = pl}}</ref> czy [[Energy 2000|Energy 2000 Katowice]] ([[Ulica Plebiscytowa w Katowicach|ul. Plebiscytowa]] 3)<ref>{{Cytuj |autor = Energy2000 |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = katowice.energy2000.pl |url = https://katowice.energy2000.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref>.

Katowice są miejscem organizacji licznych wydarzeń muzycznych o charakterze ogólnopolskim i międzynarodowym. Wśród nich są to m.in.: [[Międzynarodowy Konkurs Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga]], Dni Muzyki Wokalnej, Międzynarodowy Festiwal Młodych Laureatów Konkursów Muzycznych{{odn|Raport…|2014|s=192}}, [[Festiwal Nowa Muzyka]]<ref>{{Cytuj |autor = "Nowa Muzyka Katowice" |tytuł = Historia |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = festiwalnowamuzyka.pl |url = https://festiwalnowamuzyka.pl/historia/ |język = pl}}</ref>, [[Rawa Blues Festival]]<ref>{{Cytuj |autor = "Rawa Blues Festival" |tytuł = O Festiwalu |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = rawablues.com |url = https://rawablues.com/pl/o-festiwalu |język = pl}}</ref>, Festiwal „Ars Cameralis”, [[Off Festival]]<ref>{{Cytuj |autor = "OFF Festival" |tytuł = O Festiwalu |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = off-festival.pl |url = https://off-festival.pl/o-festiwalu/ |język = pl}}</ref>, Katowice JazzArt Festival<ref>{{Cytuj |tytuł = Katowice JazzArt Festival |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = jazzartfestival.eu |url = http://jazzartfestival.eu/kontakt |język = pl}}</ref>, [[Silesian Jazz Festival]]<ref>{{Cytuj |autor = "Katowice Miasto Ogrodów – Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek" |tytuł = Silesian Jazz Festival |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = miasto-ogrodow.eu |url = https://miasto-ogrodow.eu/strona/SJF |język = pl}}</ref>, Międzynarodowe Święto Pieśni Chóralnej „Trojok Śląski”{{odn|Raport…|2014|s=192}}, Festiwal Muzyki Świata Ogrody Dźwięków<ref>{{Cytuj |autor = "Katowice Miasto Ogrodów – Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek" |tytuł = Festiwal Muzyki Świata Ogrody Dźwięków |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = miasto-ogrodow.eu |url = https://miasto-ogrodow.eu/strona/ogrodydzwiekow/mid/102 |język = pl}}</ref>, Śląskie Dni Muzyki Współczesnej{{odn|Raport…|2014|s=192}}, Koncerty Promenadowe „Od Bacha do Beatlesów”<ref>{{Cytuj |autor = "Katowice Miasto Ogrodów – Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek" |tytuł = Koncerty Promenadowe „Od Bacha do Beatlesów” |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = miasto-ogrodow.eu |url = https://www.miasto-ogrodow.eu/strona/k_promenadowe |język = pl}}</ref> i [[Mayday (festiwal)|Mayday]]{{r|KMusic}}, a także koncerty NOSPR-u, Filharmonii Śląskiej, [[Kwartet Śląski|Kwartetu Śląskiego]] i Zespołu Śpiewaków Miasta Katowice „Camerata Silesia”{{odn|Raport…|2014|s=192}}.

<gallery widths="220" heights="147" style="text-align:center" caption="Wydarzenia muzyczne w Katowicach">
Plik:4, NOSPR Katowice - 52809767960.jpg|Koncert w [[Siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach|gmachu NOSPR-u]]
Plik:Scena główna (9641007989).jpg|Scena festiwalu [[Festiwal Nowa Muzyka|Nowa Muzyka]] 2013
Plik:Mayday 2019 Markus Schulz 8.jpg|Festiwal [[Mayday (festiwal)|Mayday]] 2019
</gallery>

=== Sztuka wizualna ===
[[Plik:2024-04 Katowice Rondo Sztuki.jpg|mały|[[Galeria Rondo Sztuki]] na [[Rondo gen. Jerzego Ziętka w Katowicach|rondzie gen. J. Ziętka]] 1 (2024)]]
[[Plik:Janów-Nikiszowiec I 093.jpg|mały|[[Galeria Szyb Wilson]] przy [[Ulica Oswobodzenia w Katowicach|ulicy Oswobodzenia]] 1 (2020)]]

Katowice uchodzą za jeden z głównych w kraju i liczących się za granicą ośrodków plastycznych. Kluczową w tym rolę odgrywa [[Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach]], prowadząca wydziały Projektowy i Artystyczny. Katowicki ośrodek sztuk wizualnych kojarzony jest między innymi z tzw. Śląską Szkołą Plakatu oraz twórczością prymitywistów w ramach [[Grupa Janowska|Grupy Janowskiej]], którą tworzyli m.in.: [[Teofil Ociepka]], [[Ewald Gawlik]] czy [[Erwin Sówka]]{{odn|Raport…|2014|s=193}}{{odn|Studium…|2012|s=5}}. Z Katowicami związany był także ceniony malarz i grafik [[Jerzy Duda-Gracz]]<ref>{{Cytuj |autor = Piotr Policht |tytuł = Jerzy Duda-Gracz. Życie i twórczość. Artysta |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = Culture.pl |url = https://culture.pl/pl/tworca/jerzy-duda-gracz |język = pl}}</ref>. Do głównych placówek wyspecjalizowanych w prezentacji twórczości należą:
* [[Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach|Galeria Sztuki Współczesnej BWA]] ([[Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach|al. W. Korfantego]] 6) – posiada 800 m² przestrzeni wystawienniczej, w której realizowane są najważniejsze ekspozycje sztuki współczesnej w mieście; galeria ponadto prowadzi działalność edukacyjną i wystawienniczą{{odn|Rajza…|2015|s=118}},
* [[Galeria Rondo Sztuki]] ([[Rondo gen. Jerzego Ziętka w Katowicach|rondo gen. J. Ziętka]] 1) – galeria sztuki współczesnej organizowana przez Akademię Sztuk Pięknych w Katowicach{{odn|Studium…|2012|s=66}}; organizuje nie tylko wystawy, ale również koncerty, spotkania autorskie i debaty{{odn|Rajza…|2015|s=118}},
* [[Galeria Szyb Wilson]] ([[Ulica Oswobodzenia w Katowicach|ul. Oswobodzenia]] 1){{odn|Studium…|2012|s=66}} – galeria zorganizowana na terenie dawnego szybu [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Wieczorek”|kopalni „Wieczorek”]] o powierzchni blisko 2,5 tys. m²; organizowane są w niej wystawy, warsztaty oraz festiwale{{odn|Rajza…|2015|s=121}},
* Galeria działające w instytucji [[Katowice – Miasto Ogrodów|Katowice Miasto Ogrodów]] ([[Plac Sejmu Śląskiego w Katowicach|pl. Sejmu Śląskiego]] 2) – [[Galeria Engram]], [[Galeria Pusta]]{{odn|Studium…|2012|s=66}}, Galeria Wspólna, Galeria Miasta Ogrodów i Galeria 5<ref>{{Cytuj |autor = "Katowice Miasto Ogrodów – Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek" |tytuł = Informacje praktyczne |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = miasto-ogrodow.eu |url = https://miasto-ogrodow.eu/strona/galerie_info/mid/516 |język = pl}}</ref>,
* Galeria [[Związek Polskich Artystów Plastyków|Związku Polskich Artystów Plastyków]] ([[Ulica Dworcowa w Katowicach|ul. Dworcowa]] 13) – [[Art Nova 2]]{{odn|Studium…|2012|s=66}},
* Galeria [[Związek Polskich Artystów Fotografików|Związku Polskich Artystów Fotografików]] ([[Ulica Henryka Dąbrowskiego w Katowicach|ul. H. Dąbrowskiego]] 2) – [[Galeria Katowice]]<ref>{{Cytuj |autor = "ZPAF OKRĘG ŚLĄSKI" |tytuł = Kontakt |data = 2012-05-24 |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = zpaf.katowice.pl |url = http://zpaf.katowice.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref>,
* [[Centrum Scenografii Polskiej w Katowicach|Centrum Scenografii Polskiej]] (ul. T. Dobrowolskiego 1) – oddział [[Muzeum Śląskie w Katowicach|Muzeum Śląskiego w Katowicach]], którego działanie skupiają się wokół teatru; prezentowane są w nim eksponaty związane z twórczością sceniczną{{odn|Rajza…|2015|s=120}}.

Ponadto galerie prowadzone są w szeregu instytucjach kultury, bibliotekach, domach kultury itp.{{odn|Studium…|2012|s=66}}, a przy ulicy Ułańskiej 7a siedzibę ma Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. J. Pankiewicza w Katowicach<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.gov.pl/web/plastykkatowice |tytuł = Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. J. Pankiewicza w Katowicach |opublikowany = gov.pl |język = pl |data dostępu = 2023-09-24}}</ref>.

Do czołowych wydarzeń związanych ze sztukami wizualnymi odbywającymi się w Katowicach należą: [[Katowice Street Art Festival]], [[Biennale Plakatu Polskiego]], [[Art Naif Festiwal|Międzynarodowy Festiwal Sztuki Naiwnej „Art Naif Festiwal”]], [[Triennale Grafiki Polskiej]] czy wystawy plastyczne, fotograficzne i grafiki organizowane m.in. w [[Muzeum Historii Katowic]] (np. Śląska Szkoła Plakatu), Rondzie Sztuki, [[Biblioteka Śląska|Bibliotece Śląskiej]] (w tym m.in. Śląska Fotografia Prasowa){{odn|Raport…|2014|s=194}}.

=== Teatry ===
[[Plik:Teatr Śląski Katowice.jpg|mały|Gmach [[Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach|Teatru Śląskiego im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach]] ([[Rynek w Katowicach|Rynek]] 2)]]
[[Plik:Katowice Teatr Bez Sceny.jpg|mały|[[Teatr Bez Sceny]] ([[Ulica 3 Maja w Katowicach|ul. 3 Maja]] 11)]]

Katowice stanowią znaczący ośrodek [[teatr]]alny, a w mieście działa szereg instytucji kultury z tej dziedziny{{odn|Raport…|2014|s=193}}. Siedzibę mają tutaj dwie placówki teatralne:
* [[Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach|Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego]] ([[Rynek w Katowicach|Rynek]] 2) – instytucja kultury samorządu województwa śląskiego; jest to teatr dramatyczny, stanowiący jednocześnie największą scenę dramatyczną w regionie{{odn|Rajza…|2015|s=107}}; poza klasyką teatr ma w repertuarze dramaty współczesnych polskich i zagranicznych autorów, a swoją ofertę urozmaicają wydarzenia muzyczne{{odn|Rajza…|2015|s=107}},
* [[Teatr Ateneum w Katowicach|Śląski Teatr Lalki i Aktorstwa „Ateneum”]] ([[Ulica św. Jana w Katowicach|ul. św. Jana]] 10) – instytucja kultury samorządu miasta Katowice{{odn|Studium…|2012|s=66}}; jest to jeden z najstarszych [[Teatr lalek|zespołów lalkowych]] w Polsce, z repertuarem skierowanym głównie od osób najmłodszych{{odn|Rajza…|2015|s=107}}.

Ponadto w Katowicach działa szereg innych grup i stowarzyszeń teatralnych, w tym:
* [[Teatr Korez]] ([[Plac Sejmu Śląskiego w Katowicach|pl. Sejmu Śląskiego]] 2){{odn|Studium…|2012|s=66}} – prywatny teatr założony przez [[Mirosław Neinert|Mirosława Neinerta]]; a scenie teatru odbywają się przedstawienia własne oraz występy gościnne{{odn|Rajza…|2015|s=107}},
* [[Teatr Gry i Ludzie]] ([[Ulica Gliwicka w Katowicach|ul. Gliwicka]] 120) – teatr realizujący tradycyjne przedstawienia na scenicznych deskach oraz w plenerze, skierowane do dzieci i osób dorosłych{{odn|Rajza…|2015|s=110}}; ma swoją scenę w sali dawnego kina Apollo w [[Załęże (Katowice)|Załężu]]<ref>{{Cytuj |autor = "Teatr Gry i Ludzie" |tytuł = O nas |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = gryiludzie.pl |url = https://gryiludzie.pl/index.php?route=information/information&information_id=4 |język = pl}}</ref>,
* Teatr A Part (ul. N. Barlickiego 15b/4) – teatr założony przez [[Marcin Herich|Marcina Hericha]], realizujący autorskie projekty sceniczne, [[Sztuka site-specific|działania site-specific]] i widowiska plenerowe{{odn|Rajza…|2015|s=109}}<ref>{{Cytuj |autor = "Teatr A Part" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = apart.art.pl |url = https://apart.art.pl/pl/kontakt/ |język = pl}}</ref>,
* Teatr Rawa (ul. Piastów 5/9) – niezależny teatr zawodowy, założony przez Ewę Kubiak i Huberta Bronickiego<ref>{{Cytuj |autor = "Teatr Rawa" |tytuł = o nas |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = teatrrawa.pl |url = https://teatrrawa.pl/o-nas/ |język = pl}}</ref>,
* [[Teatr Bez Sceny]]{{odn|Raport…|2014|s=193}} ([[Ulica 3 Maja w Katowicach|ul. 3 Maja]] 11) – teatr dramatyczny założony przez [[Andrzej Dopierała|Andrzeja Dopierałę]]{{odn|Rajza…|2015|s=108}},
* [[Teatr Żelazny]] (ul. Gliwicka 148a) – teatr założony inicjatywy [[Piotr Wiśniewski (aktor)|Piotra Wiśniewskiego]]<ref>{{Cytuj |autor = "Teatr Żelazny" |tytuł = O teatrze |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = teatrzelazny.pl |url = https://www.teatrzelazny.pl/o-teatrze/ |język = pl}}</ref>,
* [[Mumio (grupa teatralna)|Mumio]] – grupa teatralna wyłoniona z [[Teatr GuGalander|Teatru Gugalander]], którą tworzą: [[Jadwiga Basińska]], [[Dariusz Basiński]] i [[Jacek Borusiński]]<ref>{{Cytuj |autor = Mumio |tytuł = Historia |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = mumio.art.pl |url = http://mumio.art.pl/historia.html |język = pl}}</ref>.
W Katowicach przy [[Ulica św. Jana w Katowicach|ulicy św. Jana]] 10 ma swoją siedzibę Oddział Katowice Towarzystwa Kultury Teatralnej{{odn|Raport…|2014|s=193}}<ref>{{Cytuj |autor = "Towarzystwo Kultury Teatralnej" |tytuł = TKT w Polsce |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = tkt.art.pl |url = http://tkt.art.pl/tkt-w-polsce/ |język = pl}}</ref>.

Spośród cyklicznych imprez teatralnych o charakterze regionalnym, krajowym i międzynarodowym, odbywają się: [[Ogólnopolski Festiwal Sztuki Reżyserskiej „Interpretacje”]], Międzynarodowy Festiwal Teatrów „A Part”, Międzynarodowy Festiwal Teatrów Lalek „Katowice Dzieciom”, Letni Ogród Teatralny, Noc Teatrów GZM, Katowicki Karnawał Komedii czy Katowicka Noc Kabaretowa{{odn|Raport…|2014|s=193}}.

=== Kino ===
[[Plik:Katowice spacer po modernie DSC 9078.jpg|mały|[[Kino „Kosmos” (Katowice)|Centrum Sztuki Filmowej]] przy [[Ulica Sokolska w Katowicach|ulicy Sokolskiej]] 66]]

Według danych [[Główny Urząd Statystyczny|Głównego Urzędu Statystycznego]], w 2022 roku w Katowicach działało 7 [[Kino|kin]], które łącznie dysponowały 50 salami z 9266 miejscami na widowni. Zorganizowano w tamtym okresie 82&nbsp;629 seansów, które zgromadziło łącznie blisko 1,2 mln widzów{{r|BDLKatoPowiat}}. Katowickie kina należą do dwóch grup obiektów – do [[Multipleks kinowy|wielosalowych kin operatorów kinowych]] (tzw. multipleksy) oraz do kin lokalnych działających w ramach [[Instytucja Filmowa „Silesia-Film”|Instytucji Filmowej Silesia Film]]{{odn|Studium…|2012|s=66}}. W mieście działają następujące kina wielosalowe: [[Cinema City]] Punkt 44 wraz z kinem [[IMAX]] ([[Punkt 44]]; [[Ulica Gliwicka w Katowicach|ul. Gliwicka]] 44), Cinema City Silesia ([[Silesia City Center]]; [[Ulica Chorzowska w Katowicach|ul. Chorzowska]] 107), [[Multikino]] ([[Galeria Katowicka]]; [[Ulica 3 Maja w Katowicach|ul. 3 Maja]] 30){{odn|Raport…|2014|s=194}} i [[Helios (sieć kin)|Helios]] ([[Libero Katowice|Libero]]; [[Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach|ul. T. Kościuszki]] 229)<ref>{{Cytuj |autor = „Helios” |tytuł = Katowice Helios |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = helios.pl |url = https://www.helios.pl/51,Katowice/OpisKina/ |język = pl}}</ref>.

Katowickie kina lokalne należą do sieci kin studyjnych [[Europa Cinemas]]<ref>{{Cytuj |autor = "Europa Cinemas" |tytuł = Network members. Katowice |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = europa-cinemas.org |url = https://www.europa-cinemas.org/en/cinemas/map?query=&country=PL&city=440&network%5B%5D=MEDIA#map |język = en}}</ref> i są to następujące placówki:
* [[Kino „Kosmos” (Katowice)|Centrum Sztuki Filmowej]] ([[Ulica Sokolska w Katowicach|ul. Sokolska]] 66) – wielofunkcyjna, regionalna placówka filmowa o funkcjach naukowo-badawczych i edukacyjnych z zapleczem postprodukcyjnym, archiwum filmowym, dwoma salami audiowizualnymi i Filmoteką Śląską{{odn|Studium…|2012|s=66}}; poza tradycyjnymi seansami centrum organizuje także spotkania, warsztaty i seanse plenerowe{{odn|Rajza…|2015|s=112}},
* [[Kino Światowid w Katowicach|Kino Światowid]] ([[Ulica 3 Maja w Katowicach|ul. 3 Maja]] 7) – kino dysponujące salą z 212 miejscami{{odn|Studium…|2012|s=66}},
* [[Kinoteatr Rialto]] (ul. św. Jana 24) – kino z salą z 400 miejscami, organizujące projekcje filmowe i inne imprezy artystyczne{{odn|Studium…|2012|s=66}}, w tym koncerty i spektakle{{odn|Rajza…|2015|s=113}}.

Znaczącą rolę w rozwoju kultury filmowej w Katowicach ma także [[Szkoła Filmowa im. Krzysztofa Kieślowskiego|Szkoła Filmowa im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego]] (ul. św. Pawła 3)<ref>{{Cytuj |autor = "Szkoła Filmowa im. Krzysztofa Kieślowskiego" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = writv.us.edu.pl |url = https://www.writv.us.edu.pl/pl/kontakt |język = pl}}</ref>, które jest miejscem powstania i rozwoju katowickiej szkoły filmowej{{odn|Raport…|2014|s=194}}. W Katowicach odbywają się wydarzenia związane ze sztuką filmową, w tym [[Międzynarodowy Festiwal Filmowy Ars Independent Katowice|Ars Independent Festival]]{{odn|Raport…|2014|s=194}}.

=== Muzea ===
[[Plik:Katowice - Muzeum Śląskie (13).jpg|mały|Siedziba [[Muzeum Śląskie w Katowicach|Muzeum Śląskiego w Katowicach]] (ul. T. Dobrowolskiego 1)]]

W 2022 roku katowickie [[Muzeum|muzea]] odwiedziło łącznie 282&nbsp;564 osoby, co daje 1004,1 odwiedzin na 1000 mieszkańców miasta{{r|BDLKatoPowiat}}, a do najważniejszych placówek muzealnych funkcjonujących na terenie Katowic należą:
* [[Muzeum Śląskie w Katowicach]] (ul. T. Dobrowolskiego 1) – instytucja kultury prowadzona wspólnie przez [[województwo śląskie]] i [[Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego|ministerstwo właściwe ds. kultury]]{{odn|Studium…|2012|s=66}}; jest to największe muzeum w regionie, posiadające kolekcje malarstwa polskiego sprzed i po 1945 roku, [[Sztuka nieprofesjonalna|sztuki nieprofesjonalnej]], [[Fotografia artystyczna|fotografii artystycznej]] i dokumentalnej, [[Polska szkoła plakatu|plakatu polskiego]] i inne{{odn|Rajza…|2015|s=123}}; jest to placówka o charakterze naukowo-badawczym, a jej oddziałem jest [[Centrum Scenografii Polskiej w Katowicach|Centrum Scenografii Polskiej]]{{odn|Studium…|2012|s=66}}{{odn|Rajza…|2015|s=120}},
* [[Muzeum Historii Katowic]] (ul. ks. J. Szafranka 9) – instytucja kultury samorządu miasta Katowice, której zadaniem jest dokumentowanie oraz eksponowanie historii i współczesności Katowic{{odn|Studium…|2012|s=66}}; składa się ono z następujących działów i obiektów: budynek główny – kamienica mieszczańska, [[Kościół św. Michała Archanioła w Katowicach|kościół pw. św. Michała Archanioła]] wraz z [[Lapidarium w Katowicach|lapidarium]] ([[Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach|park im. T. Kościuszki]]), [[Dział Etnologii Miasta Muzeum Historii Katowic|Dział Etnologii Miasta]] (ul. Rymarska 4), [[Muzeum Barbary i Stanisława Ptaków|Dział Teatralno-Filmowy]] ([[Ulica Mikołaja Kopernika w Katowicach|ul. M. Kopernika]] 11) i [[Dział Grafiki im. Pawła Stellera Muzeum Historii Katowic|Dział Grafiki im. Pawła Stellera]] ([[Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach|ul. T. Kościuszki]] 47){{odn|Raport…|2014|s=194}},
* [[Muzeum Archidiecezjalne w Katowicach]] ([[Ulica Wita Stwosza w Katowicach|ul. W. Stwosza]] 11) – muzeum prezentujące głównie sztukę sakralną{{odn|Studium…|2012|s=66}}<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Muzeum Archidiecezjalne w Katowicach |data = 2019-03-19 |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = muzeum.katowicka.pl |url = https://muzeum.katowicka.pl/ |język = pl}}</ref>.

Placówkami i charakterze muzealnym są ponadto m.in.: [[Muzeum Organów Śląskich]] (przy [[Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach|Akademii Muzycznej]]; [[Ulica Zacisze w Katowicach|ul. Zacisze]] 3){{odn|Studium…|2012|s=66}}, [[Muzeum Misyjne OO. Franciszkanów w Katowicach|Muzeum Misyjne przy bazylice OO. Franciszkanów w Panewnikach]] (ul. Związkowa 20)<ref>{{Cytuj |tytuł = Muzeum Misyjne przy bazylice OO. Franciszkanów w Panewnikach |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = muzeum.panewniki.pl |url = https://muzeum.panewniki.pl/}}</ref>, [[Harcerskie Muzeum Etnograficzne]] (ul. Nasypowa 16)<ref>{{Cytuj |autor = "Harcerskie Muzeum Etnograficzne" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = hme.zhp.pl |url = https://hme.zhp.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref>, [[Muzeum Historii Komputerów i Informatyki]] ([[Plac Sejmu Śląskiego w Katowicach|pl. Sejmu Śląskiego]] 2)<ref>{{Cytuj |autor = "Muzeum Historii Komputerów i Informatyki" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = muzeumkomputerow.edu.pl |url = https://www.muzeumkomputerow.edu.pl/kontakt/index |język = pl}}</ref>, [[Śląskie Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach|Śląskie Centrum Wolności i Solidarności]] ([[Ulica Wincentego Pola w Katowicach|ul. W. Pola]] 38)<ref>{{Cytuj |autor = "Śląskie Centrum Wolności i Solidarności" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = scwis.pl |url = https://scwis.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref> czy [[Walcownia – Muzeum Hutnictwa Cynku|Muzeum Hutnictwa Cynku Walcownia]] ([[Ulica 11 Listopada w Katowicach|ul. 11 Listopada]] 50)<ref>{{Cytuj |autor = "Muzeum Hutnictwa Cynku WALCOWNIA" |tytuł = Kontakt – Walcownia |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = walcownia.muzeatechniki.pl |url = https://walcownia.muzeatechniki.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref>.

<gallery widths="220" heights="147" style="text-align:center" caption="Muzea w Katowicach">
Plik:Janów-Nikiszowiec II 059.jpg|Siedziba [[Dział Etnologii Miasta Muzeum Historii Katowic|Działu Etnologii Miasta]] [[Muzeum Historii Katowic]] (ul. Rymarska 4)
Plik:Muzeum Historii Katowic - wystawa z dziejow.jpg|Wystawa stała „Z dziejów Katowic” w [[Muzeum Historii Katowic]]
Plik:2022-07 Katowice - Ligota-Panewniki 178.jpg|Wejście do [[Muzeum Misyjne OO. Franciszkanów w Katowicach|Muzeum Misyjnego oo. franciszkanów]] (ul. Związkowa 20)
</gallery>

=== Biblioteki ===
[[Plik:Biblioteka Śląska 01.jpg|mały|[[Biblioteka Śląska|Biblioteka Śląska w Katowicach]]]]
[[Plik:The Scientific Information Center and Academic Library of University of Silesia in Katowice, October 2021 (1).jpg|mały|[[Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka]]]]

W Katowicach działają ogólnodostępne [[Biblioteka|biblioteki]] publiczne oraz placówki o charakterze naukowym i specjalistycznym o ograniczonej dostępności. W 2018 roku funkcjonowało łącznie 37 bibliotek publicznych (bez punktów bibliotecznych) i filii, a na 1000 mieszkańców przypadało wówczas 244 czytelników. Średnio rocznie na czytelnika przypadało wówczas 16,5 wypożyczeń woluminów{{odn|Katowice…|2019|s=25}}.

Do głównych instytucji bibliotecznych w Katowicach należą:
* [[Biblioteka Śląska]] ([[Plac Rady Europy w Katowicach|pl. Rady Europy]] 1; [[Ulica Francuska w Katowicach|ul. Francuska]] 14; [[Ulica Juliusza Ligonia w Katowicach|ul. J. Ligonia]] 7) – wojewódzka biblioteka publiczna o statusie naukowym, będąca także centralną placówką metodyczną dla bibliotek publicznych w województwie śląskim; zbiory biblioteki tworzą ponad 1,9 mln woluminów i jednostek{{odn|Studium…|2012|s=66}},
* [[Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach|Miejsca Biblioteka Publiczna w Katowicach]] (ul. S. Kossutha 11) – samorządowa instytucja kultury, obsługująca ok. 35 filii bibliotecznych w całym mieście, będąc jedną z większych sieci bibliotek publicznych w Polsce; prócz działalności bibliotecznej prowadzi szeroko pojętą działalność kulturalną<ref>{{Cytuj |autor = "Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach" |tytuł = Historia |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = mbp.katowice.pl |url = https://mbp.katowice.pl/historia |język = pl}}</ref>.

Poza Biblioteką Śląską, do głównych bibliotek naukowych i specjalistycznych z siedzibą w Katowicach należą:
* [[Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego]] i [[Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach]] – zrzeszone wspólnie jako [[Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka]] ([[Ulica Bankowa w Katowicach|ul. Bankowa]] 11a) – gromadzi księgozbiór zakresu wszystkich dziedzin nauki reprezentowanych przez obie uczelnie, liczący 1,2 mln egzemplarzy książek i czasopism<ref>{{Cytuj |autor = CINIBA |tytuł = O zasobach |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = ciniba.edu.pl |url = https://ciniba.edu.pl/o-zasobach/ |język = pl}}</ref>,
* Biblioteka Naukowa [[Główny Instytut Górnictwa|Głównego Instytutu Górnictwa]] ([[Plac Gwarków w Katowicach|pl. Gwarków]] 1) – posiada 421 tys. woluminów i jednostek{{odn|Studium…|2012|s=66}},
* Biblioteka Główna [[Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach|Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach]] ([[Ulica Warszawska w Katowicach|ul. Warszawska]] 14) – księgozbiór składa się z 179 tys. woluminów i jednostek{{odn|Studium…|2012|s=66}}<ref>{{Cytuj |autor = "Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach" |tytuł = Kontakt i lokalizacja – Biblioteka Główna w Katowicach |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = biblioteka.sum.edu.pl |url = https://www.biblioteka.sum.edu.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=72&Itemid=630&lang=pl |język = pl}}</ref>.

Do innych ważniejszych bibliotek należą także m.in.:

* [[Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Józefa Lompy w Katowicach]] (ul. ks. kard. S. Wyszyńskiego 7)<ref>{{Cytuj |autor = "Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Józefa Lompy w Katowicach" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = pbw.katowice.pl |url = https://pbw.katowice.pl/index.php/kontakt |język = pl}}</ref>,
* Oddział w Katowicach [[Główna Biblioteka Lekarska im. Stanisława Konopki|Głównej Biblioteki Lekarskiej im. Stanisława Konopki w Warszawie]] ([[Ulica Sokolska w Katowicach|ul. Sokolska]] 55)<ref>{{Cytuj |autor = "Główna Biblioteka Lekarska im. Stanisława Konopki" |tytuł = Katowice |opublikowany = gbl.waw.pl |url = https://www.gbl.waw.pl/p/katowice |język = pl}}</ref>.

== Media ==
[[Plik:Katowice Pocztowa 9 & 16 2019.jpg|mały|lewo|Kamienica przy [[Ulica Pocztowa w Katowicach|ulicy Pocztowej]] 16 (po prawej) z reklamą ''[[Dziennik Zachodni|Dziennika Zachodniego]]'' na dachu]]

Katowice w skali ogólnopolskiej nie stanowią znaczącego ośrodka mediów, a mające w mieście swoje siedziby rozgłośnie radiowe i stacje telewizyjne oraz redakcje gazet i czasopism cechują się głównie regionalnym zasięgiem oddziaływania{{odn|Studium…|2012|s=5}}.

W Katowicach znajdowała się redakcja ''[[Dziennik Zachodni|Dziennika Zachodniego]]'', m.in. przy [[Ulica Młyńska w Katowicach|ulicy Młyńskiej]] 3, a potem przy [[Ulica Pocztowa w Katowicach|ulicy Pocztowej]] 16<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Katowice: Od dziś redakcja Dziennika Zachodniego jest przy Pocztowej |data = 2013-01-14 |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = dziennikzachodni.pl |url = https://dziennikzachodni.pl/katowice-od-dzis-redakcja-dziennika-zachodniego-jest-przy-pocztowej/ar/738985 |język = pl}}</ref>. Współcześnie ''Dziennik Zachodni'' ma swoją siedzibę przy ulicy K.K. Baczyńskiego 25a w [[Sosnowiec|Sosnowcu]] i jest największym dziennikiem regionalnym w Polsce<ref>{{Cytuj |autor = Redakcja |tytuł = Redakcja Dziennika Zachodniego. Skontaktuj się z nami. Czekamy na Wasze wiadomości! |data = 2008-07-08 |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = Dziennik Zachodni |url = https://dziennikzachodni.pl/redakcja-dziennika-zachodniego-skontaktuj-sie-z-nami-czekamy-na-wasze-wiadomosci/ar/c1-18234 |język = pl}}</ref>. Jest ona jednocześnie jedyną prócz katowickiego dodatku ''Gazety Wyborczej'' regionalną codzienna gazeta ukazująca się w Katowicach{{odn|odn=b|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=250}}. Siedziba redakcji ''[[Gazeta Wyborcza|Gazety Wyborczej]]'' w Katowicach mieści się przy [[Ulica Juliusza Słowackiego w Katowicach|ulicy J. Słowackiego]] 13<ref>{{Cytuj |tytuł = Gazeta Wyborcza w Katowicach – kontakt z redakcją |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = katowice.wyborcza.pl |url = https://katowice.wyborcza.pl/katowice/7,35063,24440387,kontakt-z-redakcja.html |język = pl}}</ref>. W Katowicach przy [[Ulica Dyrekcyjna w Katowicach|ulicy Dyrekcyjnej]] 10<ref>{{Cytuj |autor = Sport |tytuł = Kontakt |data = 2023-09-24 |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = sportdziennik.com |url = https://sportdziennik.com/kontakt/ |język = pl}}</ref> redakcję ma dziennik „[[Sport (gazeta)|Sport]]” wydawany przez [[Ringier Axel Springer Polska]]{{odn|odn=b|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=250}}. Ukazują się w mieście także czasopisma katolickie, w tym tygodniki Kurii Archidiecezjalnej w Katowicach: ''[[Gość Niedzielny]]'' i ''[[Mały Gość Niedzielny]]'', a i katowickie parafie wydają swoje gazety parafialne{{odn|odn=b|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=251}}.

[[Plik:Katowice Wita Stwosza 11.jpg|mały|Siedziba Instytutu Gość Media ([[Ulica Wita Stwosza w Katowicach|ul. W. Stwosza]] 11), wydającego m.in. tygodnik ''[[Gość Niedzielny]]'' i emitującego [[Radio eM]]]]Przy [[Ulica Juliusza Ligonia w Katowicach|ulicy J. Ligonia]] 29 siedzibę ma [[Polskie Radio Katowice|Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Katowicach Radio Katowice]]<ref>{{Cytuj |autor = "Polskie Radio Katowice" |tytuł = Kontakt z nami |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = radio.katowice.pl |url = https://www.radio.katowice.pl/kontakt.html |język = pl}}</ref>. Jest ono jedną z najstarszych i największych rozgłośni radiowych w Polsce, z której nadawane są muzyka, informacje i publicystyka, audycje kulturalne i inne. Swoim zasięgiem Polskie Radio Katowice obejmuje słuchaczy w całym [[Województwo śląskie|województwie śląskim]] i w części województw ościennych, a także przez Internet{{odn|odn=b|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=270}}. Ponadto swoje studia bądź siedziby mają w Katowicach m.in. następujące stacje radiowe: redakcje stacji [[RMF FM]], [[RMF Maxx|RMF MAXX]] ([[Ulica Francuska w Katowicach|ul. Francuska]] 70)<ref>{{Cytuj |autor = "RMF FM" |tytuł = 30 lat RMF FM: RMF FM Katowice |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = 30lat.rmf.fm |url = https://30lat.rmf.fm/tiki-index.php?page=RMF+FM+Katowice |język = pl}}</ref> i grupy [[Eurozet]], w tym [[Antyradio|Antyradia]] ([[Ulica Adama Mickiewicza w Katowicach|ul. A. Mickiewicza]] 29)<ref>{{Cytuj |autor = Antyradio |tytuł = Adres i numery telefonów do Antyradia |data = 2015-03-10 |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = antyradio.pl |url = https://www.antyradio.pl/kontakt |język = pl}}</ref>, [[radio eM]] ([[Ulica Wita Stwosza w Katowicach|ul. W. Stwosza]] 11)<ref name=":2">{{Cytuj |autor = "Instytut Gość Media" |tytuł = Radio eM 107,6 FM Kontakt |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = radioem.pl |url = https://www.radioem.pl/doc/2667007.Kontakt-z-redakcja |język = pl}}</ref> i [[Radio Egida]] (ul. Studencka 15)<ref>{{Cytuj |autor = "Radio Egida" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = egida.us.edu.pl |url = https://www.egida.us.edu.pl/kontakt |język = pl}}</ref>.

[[TVP3 Katowice]] z siedzibą przy [[Ulica Telewizyjna w Katowicach|ulicy Telewizyjnej]] 1<ref>{{Cytuj |autor = "Telewizja Polska" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = katowice.tvp.pl |url = https://katowice.tvp.pl/574524/kontakt |język = pl}}</ref> jest regionalną stacją telewizyjną o zasięgu wojewódzkim. Najczęściej oglądanymi w niej programami są ''[[Aktualności (TVP3 Katowice)|Aktualności]]'' i ''Pogoda''{{odn|odn=b|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=278}}, a ponadto emitowane są także programy o różnorodnej tematyce, w tym audycje dla dzieci i młodzieży, programy publicystyczne, o tematyce zdrowotnej, religijnej czy kulturalnej{{odn|odn=b|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=279}}. Działająca od 2008 roku [[TVS]] ([[Plac Grunwaldzki w Katowicach|pl. Grunwaldzki]] 12) jest stacją telewizyjną o profilu informacyjno-rozrywkowym{{odn|odn=b|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=279}}<ref>{{Cytuj |autor = TVS |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = TVS.pl |url = https://tvs.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref>. Dodatkowo w mieście działa redakcja stacji [[TVN24]], która produkuje materiały własne i dla [[TVN|TVN-u]] oraz korespondenci telewizji [[Polsat]]{{odn|odn=b|Barciak|Chojecka|Fertacz|2012|s=279}}.

Prowadzone są również internetowe portale informacyjne poświęcone sprawom Katowic, w tym powiązany z magazynem Ślązag serwis 24kato.pl<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.24kato.pl/redakcja | tytuł = Redakcja | autor = Media Operator | opublikowany = 24kato.pl | język = pl | data dostępu = 2024-04-21}}</ref>, założony przez Grzegorza Żądło portal katowice24.info<ref>{{Cytuj |tytuł = O nas – Katowice24 |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = katowice24.info |url = https://katowice24.info/o-mnie/ |język = pl}}</ref> czy prowadzony przez [[Stowarzyszenie Aktywności Obywatelskiej Bona Fides]] serwis Infokatowice.pl<ref>{{Cytuj |tytuł = Redakcja |data = 2023-06-16 |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = Infokatowice.pl |url = http://www.infokatowice.pl/redakcja/ |język = pl}}</ref>.

Także [[Urząd Miasta Katowice]] prowadzi działalność medialną. Wydawana jest gazeta miejska ''Nasze Katowice''<ref>{{Cytuj |autor = "Urząd Miasta Katowice" |tytuł = Gazeta miejska |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = katowice.eu |url = https://www.katowice.eu/czas-wolny/gazeta-miejska |język = pl}}</ref>, prowadzony jest serwis telewizyjny KatoTV.eu<ref>{{Cytuj |autor = KatoTV |tytuł = Kontakt |data = 2023-09-22 |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = katotv.eu |url = https://katotv.eu/kontakt |język = pl}}</ref>, portal informacyjny wkatowicach.eu<ref>{{Cytuj |tytuł = Redakcja |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = wkatowicach.eu |url = https://www.wkatowicach.eu/kontakt/redakcja |język = pl}}</ref>, a także konta w serwisach społecznościowych: [[Facebook]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Katowice – oficjalny profil miasta |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = facebook.com |url = https://www.facebook.com/Katowice.eu |język = pl}}</ref>, [[YouTube]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Katowice Oficjalny Kanał – YouTube |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = youtube.com |url = https://www.youtube.com/user/KatowiceTube |język = pl}}</ref>, [[TikTok]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Miasto Katowice |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = tiktok.com |url = https://www.tiktok.com/@miasto_katowice |język = pl}}</ref>, [[Instagram]]<ref>{{Cytuj |tytuł = miasto_katowice |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = instagram.com |url = https://www.instagram.com/miasto_katowice/ |język = pl}}</ref>, [[LinkedIn]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Katowice City – live, work &amp; invest |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = pl.linkedin.com |url = https://pl.linkedin.com/company/invest-in-katowice |język = pl}}</ref> i na [[X (serwis społecznościowy)|portalu X]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Miasto Katowice |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = twitter.com |url = https://twitter.com/miasto_katowice |język = pl}}</ref>.

== Oświata i nauka ==
=== Oświata ===
[[Plik:Katowice - L.O. im. Mickiewicza nocą 1.JPG|mały|lewo|[[Budynek III Liceum Ogólnokształcącego w Katowicach|Siedziba]] [[III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Katowicach|III LO im. Adama Mickiewicza w Katowicach]] ([[Ulica Adama Mickiewicza w Katowicach|ul. A. Mickiewicza]] 11)]]

System [[Oświata|oświaty]] w Katowicach obejmuje edukację dzieci i młodzieży na każdym szczeblu nauczania. W mieście funkcjonują placówki oświatowe, podporządkowane zarówno samorządowi miejskiemu i wojewódzkiemu, jak i [[Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego|ministrowi właściwemu do spraw kultury]] oraz placówki prowadzone przez inne jednostki. Oprócz placówek ogólnodostępnych, działają także obiekty specjalne i integracyjne, placówki artystyczne oraz działające w ramach szkolnictwa dla dorosłych{{odn|Studium…|2012|s=64}}.

W 2011 roku 1794 mieszkańców Katowic (1% osób ludności miasta) zadeklarowała wykształcenie podstawowe niepełne, 35&nbsp;589 osób (13%) podstawowe 11&nbsp;929 osób (4%) gimnazjalne, 53&nbsp;973 (19%) zawodowe, 98&nbsp;635 (35%) średnie i policealne, a 66&nbsp;285 (24%) wyższe{{odn|Raport…|2014|s=207}}.

[[Plik:Katowice - Szopienice-Burowiec 119.jpg|mały|Gmach [[VI Liceum Ogólnokształcące im. Jana Długosza w Katowicach|VI LO im. Jana Długosza w Katowicach]] ([[Ulica Lwowska w Katowicach|ul. Lwowska]] 2)]]
[[Plik:Katowice VIII Lyceum 2023.jpg|mały|Siedziba [[VIII Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Katowicach|VIII LO z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Marii Skłodowskiej-Curie w Katowicach]] ([[Ulica 3 Maja w Katowicach|ul. 3 Maja]] 42)]]

W 2012 roku Katowice w zakresie szkolnictwa średniego i zawodowego dysponowały 150 szkołami, zatrudniającymi łącznie 1181 nauczycieli, w których naukę pobierało 21&nbsp;354 uczniów{{odn|Raport…|2014|s=187}}. Były to następujące typy szkół: zawodowe (13 szkół; 1&nbsp;025 uczniów; 70 nauczycieli), średnie zawodowe i artystyczne (35 szkół; 5&nbsp;343 uczniów; 518 nauczycieli), ogólnokształcące (46 szkół; 7&nbsp;357 uczniów; 410 nauczycieli) i policealne (56 szkół; 7&nbsp;629 uczniów; 183 nauczycieli){{odn|Raport…|2014|s=187}}. W tym czasie najwięcej uczniów uczęszczało do [[Szkoła policealna|szkół policealnych]] dla dorosłych (32,6% uczniów), a następnie do [[Liceum ogólnokształcące|liceów ogólnokształcących]] dla młodzieży (24,5% uczniów) i do techników dla młodzieży (18,7%){{odn|Raport…|2014|s=187}}. W roku szkolnym 2018/19 w Katowicach działało 139 placówek wychowania przedszkolnego (uczęszczało do nich 10&nbsp;063 dzieci), 78 szkół podstawowych (20&nbsp;034 uczniów), 4 gimnazja (2&nbsp;066 uczniów), 10 branżowych szkół I stopnia (521 uczniów), 22 licea ogólnokształcące (4&nbsp;728 uczniów) i 19 techników (3&nbsp;768 uczniów){{odn|Katowice…|2019|s=28}}.

{| class="wikitable" style="font-size:85%;"
|+ Wykaz publicznych liceów ogólnokształcących dla młodzieży na terenie Katowic<ref>{{Cytuj |autor = „Urząd Miasta Katowice” |tytuł = Wykaz jednostek organizacyjnych. Licea Ogólnokształcące |data dostępu = 2023-09-14 |opublikowany = bip.katowice.eu |url = https://bip.katowice.eu/UrzadMiasta/JednostkiOrganizacyjne/Jednostki.aspx?rodzaj=388&menu=631 |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = „Urząd Miasta Katowice” |tytuł = Wykaz jednostek Organizacyjnych. Zespoły Szkół Ogólnokształcących |data dostępu = 2023-09-14 |opublikowany = bip.katowice.eu |url = https://bip.katowice.eu/UrzadMiasta/JednostkiOrganizacyjne/Jednostki.aspx?rodzaj=389&menu=631 |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = "Urząd Miasta Katowice" |tytuł = Wykaz jednostek organizacyjnych. Zespoły Szkół Zawodowych |data dostępu = 2023-09-14 |opublikowany = bip.katowice.eu |url = https://bip.katowice.eu/UrzadMiasta/JednostkiOrganizacyjne/Jednostki.aspx?rodzaj=391&menu=631 |język = pl}}</ref>
!Lp.
!Nazwa skrócona
!Adres
!Dzielnica
|-
|1
|[[I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Katowicach|I Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Mikołaja Kopernika]]
|[[Ulica Henryka Sienkiewicza w Katowicach|ul. Sienkiewicza]] 74
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|-
|2
|[[II Liceum Ogólnokształcące im. Marii Konopnickiej w Katowicach|II Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Marii Konopnickiej]]
|ul. Głowackiego 6
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|-
|3
|[[III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Katowicach|III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza]]
|[[Ulica Adama Mickiewicza w Katowicach|ul. Mickiewicza]] 11
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|-
|4
|[[IV Liceum Ogólnokształcące im. gen. Stanisława Maczka w Katowicach|IV Liceum Ogólnokształcące im. gen. Stanisława Maczka]]
|[[Ulica Katowicka w Katowicach|ul. Katowicka]] 54
|[[Koszutka]]
|-
|5
|[[V Liceum Ogólnokształcące im. Władysława Broniewskiego w Katowicach|V Liceum Ogólnokształcące im. Władysława Broniewskiego]]
|[[Ulica Zygmunta Waltera-Jankego w Katowicach|ul. Jankego]] 65
|[[Piotrowice-Ochojec|Piotrowice-Och.]]
|-
|6
|[[VI Liceum Ogólnokształcące im. Jana Długosza w Katowicach|VI Liceum Ogólnokształcące im. Jana Długosza]]
|[[Ulica Lwowska w Katowicach|ul. Lwowska]] 2
|[[Szopienice-Burowiec|Szopienice-Bur.]]
|-
|7
|[[VII Liceum Ogólnokształcące im. Harcerzy Obrońców Katowic w Katowicach|VII Liceum Ogólnokształcące im. Harcerzy Obrońców Katowic]]
|[[Ulica Panewnicka w Katowicach|ul. Panewnicka]] 13
|[[Ligota-Panewniki]]
|-
|8
|[[VIII Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Katowicach|VIII Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. M. Skł.-Curie]]
|[[Ulica 3 Maja w Katowicach|ul. 3 Maja]] 42
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|-
|9
|[[IX Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza w Katowicach|IX Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Integracyjnymi im. H. Sienkiewicza]]
|ul. Chrobrego 4
|[[Osiedle Tysiąclecia (Katowice)|Os. Tysiąclecia]]
|-
|10
|[[X Liceum Ogólnokształcące im. Ignacego Jana Paderewskiego w Katowicach|X Liceum Ogólnokształcące im. Ignacego Jana Paderewskiego Akademickie]]
|ul. Miarki 6
|[[Zawodzie (Katowice)|Zawodzie]]
|-
|11
|[[XIV Liceum Ogólnokształcące im. mjr. Henryka Sucharskiego w Katowicach|XIV Liceum Ogólnokształcące im. mjr. Henryka Sucharskiego]]
|[[Ulica Józefowska w Katowicach|ul. Józefowska]] 32
|[[Wełnowiec-Józefowiec|Wełn.-Józef.]]
|-
|12
|[[XV Liceum Ogólnokształcące im. rtm. Witolda Pileckiego w Katowicach|XV Liceum Ogólnokształcące im. rtm. Witolda Pileckiego]]
|[[Ulica Obroki w Katowicach|ul. Obroki]] 87
|[[Osiedle Witosa (Katowice)|Os. Witosa]]
|}
Szkoły średnie w Katowicach mają zasięg regionalny, a dotyczy to w szczególności renomowanych liceów ogólnokształcących, szkół technicznych oraz szkół artystycznych. W ogólnopolskim rankingu liceów ogólnokształcących z 2013 roku prowadzonym przez ''[[Perspektywy]]'' najwyższe miejsca miały następujące katowickie szkoły: I LO z oddziałami Dwujęzycznymi im. M. Kopernika (37. miejsce), III LO im. A. Mickiewicza (57. miejsce), Katolickie LO im. ks. E. Szramka (83. miejsce), VIII LO im. M. Skłodowskiej-Curie (188. pozycja), II LO z Oddziałami Dwujęzycznymi im. M. Konopnickiej (223. miejsce) i LO im. J.F. Kennedy’ego (482. miejsce). W rankingu szkół średnich o profilu technicznym, 23. pozycję uzyskało Technikum nr 17 w [[Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe|Śląskich Technicznych Zakładach Naukowych]]{{odn|Raport…|2014|s=188}}.

Przy [[Ulica Powstańców w Katowicach|ulicy Powstańców]] 41a siedzibę ma [[Kurator oświaty|Kuratorium Oświaty]] w Katowicach<ref>{{Cytuj |autor = "Kuratorium Oświaty w Katowicach" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-28 |opublikowany = bip.kuratorium.katowice.pl |url = https://bip.kuratorium.katowice.pl/index.php/kontakt/}}</ref>.

=== Nauka i szkolnictwo wyższe ===
[[Plik:Katowice-Śródmieście N - ul. Bankowa (2).jpg|mały|Kampus [[Uniwersytet Śląski w Katowicach|Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach]] ([[Ulica Bankowa w Katowicach|ul. Bankowa]])]]
[[Plik:Katowice - Zawodzie (181).jpg|mały|[[Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach]] ([[Ratusz gminy Bogucice|budynek rektoratu]]; [[Ulica 1 Maja w Katowicach|ul. 1 Maja]] 50)]]
[[Plik:Katowice - Dąbrówka Mała 366.jpg|mały|[[Wydział Psychologii Uniwersytetu SWPS w Katowicach|Wydział Psychologii w Katowicach]] [[Uniwersytet SWPS|Uniwersytetu SWPS]] (ul. Techników 9)]]

Katowice są największym ośrodkiem [[Uczelnia|szkolnictwa wyższego]] w [[Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia|Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii]]{{odn|Studium…|2012|s=4}}, a łącznie z [[Gliwice|Gliwicami]], [[Sosnowiec|Sosnowcem]], [[Bytom]]iem i [[Zabrze]]m stanowią jeden z głównych ośrodków akademickich i naukowych w Polsce{{odn|Studium…|2012|s=91}}. Szkolnictwo wyższe w mieście tworzą zarówno placówki publiczne, jak i niepubliczne{{odn|Raport…|2014|s=188}}, których w 2006 roku było 20, a kształciło się w nich łącznie 90 tys. studentów, w tym 54,5 tys. na uczelniach publicznych. Mieszczą się tu rektoraty wszystkich uczelni publicznych Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (oprócz [[Politechnika Śląska|Politechniki Śląskiej]]), większość wydziałów tych uczelni, a w 2006 roku także 11 uczelni niepublicznych{{odn|Studium…|2012|s=4}}. W 2021 roku w Katowicach siedzibę miało 11 uczelni wyższych (nie licząc [[Seminarium duchowne|seminariów duchownych]]) i 3 [[Filia|filie]], a w tym czasie na katowickich uczelniach kształciło się 52&nbsp;116 studentów, w tym 34&nbsp;274 kobiety i 17&nbsp;842 mężczyzn{{r|BDLKatoPowiat}}.

{| class="wikitable" style="font-size:85%;"
|+ Wykaz uczelni wyższych i filii z siedzibą w Katowicach w roku akademickim 2024/2025
!Lp.
!Nazwa uczelni
!Adres
!Dzielnica
!Rektor / dziekan
!Źródła
|-
|colspan=6 align=center| '''Uczelnie publiczne'''
|-
|1
|[[Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach|Akademia Muzyczna im. K. Szymanowskiego w Katowicach]]
|[[Ulica Zacisze w Katowicach|ul. Zacisze]] 3
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|[[Jarosław Mamczarski]]
|<ref name=":0">{{Cytuj |autor = "Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego" |tytuł = Wykaz uczelni artystycznych |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = gov.pl |url = https://www.gov.pl/web/kultura/wykaz-uczelni-artystycznych |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = https://am.katowice.pl/akademia/informacje/wladze-akademii-muzycznej-139 | tytuł = Władze Akademii Muzycznej | autor = Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach | opublikowany = am.katowice.pl | język = pl | data dostępu = 2024-09-25}}</ref>
|-
|2
|[[Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach]]
|[[Ulica Raciborska w Katowicach|ul. Raciborska]] 37
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|[[Grzegorz Hańderek]]
|<ref name=":0" />
|-
|3
|[[Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach|Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach]]
|[[Ulica Mikołowska w Katowicach|ul. Mikołowska]] 72a
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|Andrzej Małecki
|<ref>{{Cytuj |autor = "Akademia Wychowania Fizycznego" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = awf.katowice.pl |url = https://awf.katowice.pl/uczelnia/kontakt |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = https://awf.katowice.pl/uczelnia/wladze | tytuł = Władze. Kadencja 2024 – 2028 | autor = Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach | opublikowany = awf.katowice.pl | język = pl | data dostępu = 2024-09-25}}</ref>
|-
|''4''
|''[[Politechnika Śląska]]. [[Wydział Inżynierii Materiałowej Politechniki Śląskiej|Wydział Inżynierii Materiałowej]]''
|''[[Ulica Zygmunta Krasińskiego w Katowicach|ul. Krasińskiego]] 8''
|''[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]''
|''Krzysztof Nowacki''
|<ref>{{Cytuj |autor = "Politechnika Śląska. Wydział Inżynierii Materiałowej" |tytuł = Władze i rada dziekańska |data dostępu = 2024-09-25 |opublikowany = polsl.pl |url = https://www.polsl.pl/rm/wladze_i_rada_dziekanska/ |język = pl}}</ref>
|-
|''5''
|''[[Politechnika Śląska]]. [[Wydział Transportu i Inżynierii Lotniczej Politechniki Śląskiej|Wydział Transportu i Inżynierii Lotniczej]]''
|''[[Ulica Zygmunta Krasińskiego w Katowicach|ul. Krasińskiego]] 8''
|''[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]''
|''Grzegorz Sierpiński''
|<ref>{{Cytuj |autor = "Politechnika Śląska. Wydział Transportu i Inżynierii Lotniczej" |tytuł = Władze |data dostępu = 2024-09-25 |opublikowany = polsl.pl |url = https://www.polsl.pl/rt/start/wydzial/wladze/ |język = pl}}</ref>
|-
|6
|[[Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach]]
|[[Ulica Józefa Poniatowskiego w Katowicach|ul. Poniatowskiego]] 15
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|Tomasz Szczepański
|<ref>{{Cytuj |autor = "Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach" |tytuł = Władze Uczelni |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = sum.edu.pl |url = https://sum.edu.pl/pl/wladze-uczelni |język = pl}}</ref>
|-
|7
|[[Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach]]
|[[Ulica 1 Maja w Katowicach|ul. 1 Maja]] 50
|[[Zawodzie (Katowice)|Zawodzie]]
|[[Celina Olszak|Celina M. Olszak]]
|<ref>{{Cytuj |autor = "Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach" |tytuł = Władze |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = ue.katowice.pl |url = https://www.ue.katowice.pl/uczelnia/o-uczelni/wladze.html |język = pl}}</ref>
|-
|8
|[[Uniwersytet Śląski w Katowicach]]
|[[Ulica Bankowa w Katowicach|ul. Bankowa]] 12
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|[[Ryszard Koziołek]]
|<ref>{{Cytuj |autor = "Uniwersytet Śląski w Katowicach" |tytuł = Władze Uniwersytetu Śląskiego |data = 2019-09-04 |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = us.edu.pl |url = https://us.edu.pl/uczelnia/o-nas/wladze-uniwersytetu-slaskiego/ |język = pl}}</ref>
|-
|colspan=6 align=center| '''Uczelnie niepubliczne'''
|-
|1
|[[Akademia Górnośląska im. Wojciecha Korfantego w Katowicach]]
|ul. Harc. Września 3
|[[Piotrowice-Ochojec]]
|Marta Adamczyk
|<ref name=":1">{{Cytuj |autor = "Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy" |tytuł = Ewidencja uczelni niepublicznych. Katowice. uczelnie niepubliczne |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = radon.nauka.gov.pl |url = https://radon.nauka.gov.pl/dane/ewidencja-uczelni-niepublicznych?city=katowice&pageNumber=1&statusCode=OPERATING&pageSize=10&fieldName=name&sortOrder=ASC |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.gwsh.pl/uczelnia/wladze-uczelni.html | tytuł = Władze i Kierownictwo Uczelni | autor = Akademia Górnośląska im. Wojciecha Korfantego w Katowicach | opublikowany = gwsh.pl | język = pl | data dostępu = 2024-09-25}}</ref>
|-
|2
|[[Akademia Śląska]]
|[[Ulica Rolna w Katowicach|ul. Rolna]] 43
|[[Załęska Hałda-Brynów]]
|Aleksander Ostenda
|<ref name=":1" />
|-
|3
|[[Śląska Wyższa Szkoła Medyczna w Katowicach]]
|[[Ulica Adama Mickiewicza w Katowicach|ul. Mickiewicza]] 29
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|[[Jacek Starzewski]]
|<ref name=":1" />
|-
|''4''
|''[[Uczelnia Korczaka – Akademia Nauk Stosowanych|Uczelnia Korczaka]]. Wyd. Nauk Społeczno-Pedagogicznych''
|''[[Ulica Katowicka w Katowicach|ul. Katowicka]] 27''
|''[[Bogucice]]''
|''Grzegorz Frączek''
|<ref>{{Cytuj |autor = "Uczelnia Korczaka" |tytuł = Katowice |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = uczelniakorczaka.pl |url = https://uczelniakorczaka.pl/wydzialy/katowice/ |język = pl}}</ref>
|-
|5
|[[Uczelnia Metropolitalna w Katowicach|Uczelnia Metropolitalna]]
|[[Ulica Zygmunta Krasińskiego w Katowicach|ul. Krasińskiego]] 2
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|Julita Mlaskawa
|<ref name=":1" />
|-
|''6''
|''[[Uniwersytet SWPS]]. [[Wydział Psychologii Uniwersytetu SWPS w Katowicach|Wydział Psychologii w Katowicach]]''
|''ul. Techników 9''
|''[[Dąbrówka Mała]]''
|''Jolanta Życińska''
|<ref>{{Cytuj |autor = "Uniwersytet SWPS" |tytuł = Wydział Psychologii w Katowicach |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = swps.pl |url = https://swps.pl/struktura/wydzial-psychologii-katowice |język = pl}}</ref>
|-
|7
|[[Wyższa Szkoła Technologii Informatycznych w Katowicach]]
|ul. Mickiewicza 29
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|Marian Pawełczyk
|<ref name=":1" />
|-
|8
|[[Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach]]
|ul. Bankowa 8
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|Bohdan Mochnacki
|<ref name=":1" />
|-
|9
|[[Wyższe Seminarium Duchowne Braci Mniejszych w Katowicach|Wyższe Seminarium Duchowne św. Bonawentury]]
|[[Ulica Panewnicka w Katowicach|ul. Panewnicka]] 76
|[[Ligota-Panewniki]]
| ?
|<ref name=":3">{{Cytuj stronę | url = https://www.seminarium.panewniki.pl/o-nas/ | tytuł = O nas | autor = Wyższe Seminarium Duchowne św. Bonawentury | opublikowany = seminarium.panewniki.pl | język = pl | data dostępu = 2024-09-25}}</ref>
|-
|10
|[[Wyższe Śląskie Seminarium Duchowne w Katowicach]]
|[[Ulica Wita Stwosza w Katowicach|ul. Stwosza]] 17/17a
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|Krzysztof Matuszewski
|<ref name=":4">{{Cytuj |autor = "Wyższe Śląskie Seminarium Duchowne" |tytuł = Kontakt |data = |data dostępu = 2024-09-25 |opublikowany = Instytut Gość Media |url = https://seminarium.katowice.pl/2018/11/14/Wyzsze-Slaskie-Seminarium-Duchowne-kontakt |język = pl}}</ref>
|}

Największą katowicką uczelnią pod względem liczby studentów i nauczycieli akademickich jest Uniwersytet Śląski w Katowicach, na którym w roku akademickim 2012/2013 kształciło się 29&nbsp;258 studentów i pracowało w nim 2074 nauczycieli akademickich. W tym też czasie Uniwersytet Śląski pod względem liczby studentów był na 10. miejscu w Polsce (1,7% wszystkich studentów w Polsce){{odn|Raport…|2014|s=190}}. Renoma katowickich uczeni wyższych w skali ogólnopolskiej jest na średnim poziomie – Uniwersytet Śląski spośród uczelni publicznych plasował się w drugiej dziesiątce szkół wyższych w Polsce w rankingach czasopisma ''[[Perspektywy]]''{{odn|Raport…|2014|s=190}}. Śląski Uniwersytet Medyczny w 2012 roku zajmował miejsce 27., a Uniwersytet Ekonomiczny 42. miejsce{{odn|Raport…|2014|s=191}}.

Katowice stanowią siedzibę instytucji naukowo-badawczych{{odn|Studium…|2012|s=5}}, a są to m.in.: [[Główny Instytut Górnictwa|Główny Instytut Górnictwa – Państwowy Instytut Badawczy]] ([[Plac Gwarków w Katowicach|pl. Gwarków]] 1)<ref>{{Cytuj |autor = "GIG Państwowy Instytut Badawczy" |tytuł = Kontakt z nami |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = gig.eu |url = https://gig.eu/pl/kontakt-z-nami |język = pl}}</ref>, [[Instytut Technik Innowacyjnych EMAG|Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Technik Innowacyjnych EMAG]] ([[Ulica Leopolda w Katowicach|ul. Leopolda]] 31)<ref>{{Cytuj |autor = EMAG |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = emag.lukasiewicz.gov.pl |url = https://www.emag.lukasiewicz.gov.pl/pl/kontakt |język = pl}}</ref>, Oddział Śląski [[Instytut Techniki Budowlanej|Instytutu Techniki Budowlanej w Warszawie]] ([[Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach|al. W. Korfantego]] 191)<ref>{{Cytuj |autor = ITB |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = itb.pl |url = https://www.itb.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref> czy [[Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych]] (ul. S. Kossutha 6)<ref>{{Cytuj |autor = IETU |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-24 |opublikowany = ietu.pl |url = https://ietu.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref>. Miasto jest ponadto siedzibą Oddziału w Katowicach [[Polska Akademia Nauk|Polskiej Akademii Nauk]] (ul. Z. Krasińskiego 8)<ref>{{Cytuj |autor = "Oddział w Katowicach Polskiej Akademii Nauk" |tytuł = Kontakt |opublikowany = katowice.pan.pl |url = https://katowice.pan.pl/kontakt |język = pl}}</ref>.

W 2024 roku Katowice posiadały tytuł [[Europejskie Miasto Nauki Katowice 2024|Europejskiego Miasta Nauki 2024]]<ref name="City of Science 24">{{Cytuj stronę | url = https://www.euroscience.org/european-city-of-science-katowice-2024-kato-science-corner | tytuł = European City of Science Katowice 2024: Kato Science Corner  | język = en | data dostępu = 2024-01-21}}</ref><ref name="UniwŚlask-Miasto Nauki">{{Cytuj stronę | url = https://us.edu.pl/europejskie-miasto-nauki/ | tytuł = Europejskie Miasto Nauki 2024 | język = pl | data dostępu = 2024-01-21}}</ref>.

== Bezpieczeństwo publiczne ==
=== Opieka zdrowotna ===
[[Plik:2022-07 Katowice - Ligota-Panewniki 264.jpg|mały|[[Uniwersyteckie Centrum Kliniczne im. prof. Kornela Gibińskiego w Katowicach|Uniwersyteckie Centrum Kliniczne im. prof. Kornela Gibińskiego]] [[Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach|Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach]] (ul. Medyków 14)]]
[[Plik:Katowice - Bogucice 090.jpg|mały|Budynek [[Szpital Zakonu Bonifratrów pw. Aniołów Stróżów w Katowicach|Szpitala Zakonu Bonifratrów pw. Aniołów Stróżów w Katowicach]] ([[Ulica księdza Leopolda Markiefki w Katowicach|ul. ks. L. Markiefki]] 87)]]
[[Plik:Katowice ul. Warszawska 52 szpital ss. elżbietanek A 1336.jpg|mały|Gmach [[Szpital im. św. Elżbiety w Katowicach|Szpitala św. Elżbiety w Katowicach]] przy [[Ulica Warszawska w Katowicach|ul. Warszawskiej]] 52]]

Katowice są głównym ośrodkiem medycznym [[Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia|Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii]], w którym działają [[szpital]]e zarówno [[Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach|Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach]], jak i placówki prowadzone przez inne ośrodki oraz specjalistyczne przychodnie prowadzone przez władze samorządowe bądź jako podmioty niepubliczne{{odn|Studium…|2012|s=5}}. W 2012 roku w Katowicach na system lecznictwa zamkniętego składało się 12 szpitali publicznych oraz 6 niepublicznych, w których znajdowało się 3641 łóżek szpitalnych, co w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców Katowic wynosiło 118,6 osób na 1 łóżko, a liczba hospitalizowanych w tym czasie pacjentów wynosiła w przedziale 2012–2225 osób na 10 tys. mieszkańców miasta{{odn|Raport…|2014|s=176}}. W 2021 roku w Katowicach znajdowało się 3361 łóżek szpitalnych w szpitalach ogólnych i 238 łóżek w szpitalach psychiatrycznych{{r|BDLKatoPowiat}}.
{| class="wikitable" style="font-size:85%;"
|+ Wykaz publicznych szpitali w Katowicach (stan na wrzesień 2023 rok)
!Lp.
!Nazwa placówki
!Adres
!Dzielnica
!Źródła
|-
|colspan=5 align=center| '''Szpitale kliniczne Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach'''<ref>{{Cytuj |autor = "Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach" |tytuł = Informacje ogólne |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = sum.edu.pl |url = https://sum.edu.pl/pl/informacje-ogolne |język = pl}}</ref>{{odn|Studium…|2012|s=63}}
|-
|1
|[[Górnośląskie Centrum Medyczne w Katowicach|Górnośląskie Centrum Medyczne im. prof. Leszka Gieca]]
|ul. Ziołowa 45-47
|[[Piotrowice-Ochojec]]
|<ref>{{Cytuj |autor = "Górnośląskie Centrum Medyczne – Szpital w Ochojcu" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = gcm.pl |url = https://www.gcm.pl/index.php/strona-4-kontakt.html |język = pl}}</ref>
|-
|2
|[[Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka|Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka. im. św. Jana Pawła II]].<br>Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 6
|ul. Medyków 16
|[[Ligota-Panewniki]]
|<ref>{{Cytuj |autor = "Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka im. św. Jana Pawła II w Katowicach" |tytuł = Dane teleadresowe |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = gczd.katowice.pl |url = https://gczd.katowice.pl/index.php/kontakt/dane-teleadresowe/ |język = pl}}</ref>
|-
|3
|[[Szpital Kliniczny im. Andrzeja Mielęckiego w Katowicach|Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. Andrzeja Mielęckiego]]
|[[Ulica Francuska w Katowicach|ul. Francuska]] 20-24
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|<ref>{{Cytuj |autor = "Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. Andrzeja Mielęckiego" |tytuł = Kontak |opublikowany = spskm.katowice.pl |url = https://spskm.katowice.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref>
|-
|rowspan=2| 4
|[[Uniwersyteckie Centrum Kliniczne im. prof. Kornela Gibińskiego w Katowicach|Uniwersyteckie Centrum Kliniczne im. prof. K. Gibińskiego]].<br>Lokalizacja Ceglana
|[[Ulica Ceglana w Katowicach|ul. Ceglana]] 35
|[[Brynów-Osiedle Zgrzebnioka|Brynów-Os. Zgrzebnioka]]
|rowspan=2|<ref>{{Cytuj |autor = "Uniwersyteckie Centrum Kliniczne im. Prof. K. Gibińskiego" |tytuł = Dane Teleadresowe |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = uck.katowice.pl |url = http://www.uck.katowice.pl/public/dane-teleadresowe |język = pl}}</ref>
|-
|[[Uniwersyteckie Centrum Kliniczne im. prof. Kornela Gibińskiego w Katowicach|Uniwersyteckie Centrum Kliniczne im. prof. K. Gibińskiego]].<br>Lokalizacja Medyków
|ul. Medyków 14
|[[Ligota-Panewniki]]
|-
|colspan=5 align=center| '''Szpitale resortowe'''
|-
|1
|SP ZOZ MSWiA im. sierż. Grzegorza Załogi w Katowicach
|ul. Głowackiego 10
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|{{odn|Studium…|2012|s=63}}<ref>{{Cytuj |autor = "SP ZOZ MSWiA w Katowicach im. Sierżanta Grzegorza Załogi" |tytuł = Adresy |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = gov.pl |url = https://www.gov.pl/web/spzoz-mswia-katowice/adresy |język = pl}}</ref>
|-
|colspan=5 align=center| '''Szpitale Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego{{odn|Studium…|2012|s=63}}'''
|-
|1
|Centrum Psychiatrii w Katowicach im. dr. Krzysztofa Czumy
|[[Ulica Janusza Korczaka w Katowicach|ul. Korczaka]] 2 i 27
|[[Szopienice-Burowiec]]
|<ref>{{Cytuj |autor = "Centrum Psychiatrii" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = centrumpsychiatrii.eu |url = https://www.centrumpsychiatrii.eu/index.php/kontakt |język = pl}}</ref>
|-
|rowspan=2| 2
|[[Katowickie Centrum Onkologii]]. Zespół nr 1
|[[Ulica Raciborska w Katowicach|ul. Raciborska]] 27
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|rowspan=2|<ref>{{Cytuj |autor = "Katowickie Centrum Onkologii" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = kco.katowice.pl |url = https://www.kco.katowice.pl/kontakt |język = pl}}</ref>
|-
|[[Katowickie Centrum Onkologii]]. Zespół nr 2
|[[Ulica Józefowska w Katowicach|ul. Józefowska]] 119
|[[Wełnowiec-Józefowiec|Wełnowiec-Józef.]]
|-
|3
|[[Okręgowy Szpital Kolejowy w Katowicach]]
|[[Ulica Panewnicka w Katowicach|ul. Panewnicka]] 65
|[[Ligota-Panewniki]]
|<ref>{{Cytuj |autor = "Okręgowy Szpital Kolejowy w Katowicach" |tytuł = Informacje o szpitalu |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = kolejowy.katowice.pl |url = https://www.kolejowy.katowice.pl/szpital.html |język = pl}}</ref>
|-
|colspan=5 align=center| '''Szpitale miejskie'''
|-
|1
|[[Szpital Murcki]]
|ul. Sokołowskiego 2
|[[Murcki]]
|<ref>{{Cytuj |autor = "Szpital Murcki" |tytuł = Kontakt |data = 2010-03-29 |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = szpitalmurcki.pl |url = https://www.szpitalmurcki.pl/informacje/ |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = "Urząd Miasta Katowice" |tytuł = Szpital Murcki Sp. z o.o |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = bip.katowice.eu |url = https://bip.katowice.eu/UrzadMiasta/JednostkiOrganizacyjne/Jednostki_det.aspx?idr=5929&menu=631 |język = pl}}</ref>
|}
Ponadto na terenie Katowic działają niepubliczne placówki szpitalne{{odn|Raport…|2014|s=176}}, w tym m.in. (stan na wrzesień 2023 roku): [[Szpital Specjalistyczny im. prof. Emila Michałowskiego w Katowicach|Szpital Specjalistyczny im. prof. Emila Michałowskiego]] (ul. Strzelecka 9)<ref>{{Cytuj |autor = MedHolding |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = urologia.katowice.pl |url = https://urologia.katowice.pl/kontakt |język = pl}}</ref>, [[Szpital Zakonu Bonifratrów pw. Aniołów Stróżów w Katowicach]] ([[Ulica księdza Leopolda Markiefki w Katowicach|ul. ks. L. Markiefki]] 87)<ref>{{Cytuj |autor = "Bonifraterskie Centrum Medyczne" |tytuł = Katowice |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = bcmbonifratrzy.pl |url = https://bcmbonifratrzy.pl/placowki/katowice/ |język = pl}}</ref>, [[Szpital im. św. Elżbiety w Katowicach|Szpital św. Elżbiety w Katowicach]] ([[Ulica Warszawska w Katowicach|ul. Warszawska]] 52)<ref>{{Cytuj |autor = "Polsko-Amerykańskie Kliniki Serca" |tytuł = Szpital św. Elżbiety w Katowicach – Polsko-Amerykańskie Kliniki Serca |data = 2020-04-19 |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = ahop.pl |url = https://ahop.pl/kliniki/szpital-elzbiety-katowice/ |język = pl}}</ref>, Szpital Geriatryczny im. Jana Pawła II ([[Ulica Morawa w Katowicach|ul. Morawa]] 31)<ref>{{Cytuj |autor = "Szpital Geriatryczny im. Jana Pawła II – EMC Instytut Medyczny" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = emc-sa.pl |url = http://www.emc-sa.pl/nasze-placowki/szpital-geriatryczny-im-jana-pawla-ii/kontakt |język = pl}}</ref>, Szpital Specjalistyczny Centrum Medycznego MAVIT w Katowicach ([[Ulica Szopienicka w Katowicach|ul. Szopienicka]] 65)<ref>{{Cytuj |autor = "Centrum Medyczne Mavit" |tytuł = Katowice |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = mavit.pl |url = https://www.mavit.pl/baza-wiedzy/placowka/katowice/ |język = pl}}</ref>, Angelius Szpital (ul. Fabryczna 13d)<ref>{{Cytuj |autor = "Centrum Medyczne Angelius Provita" |tytuł = Angelius Szpital |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = angelius.pl |url = https://angelius.pl/home/angelius-szpital/ |język = pl}}</ref>, Klinica 2000 ([[Ulica Żelazna w Katowicach|ul. Żelazna]] 1)<ref>{{Cytuj |autor = "Klinica 2000" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = klinica2000.pl |url = http://klinica2000.pl/kontakt |język = pl}}</ref> czy Euromedic ([[Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach|ul. T. Kościuszki]] 92)<ref>{{Cytuj |autor = EuroMedic |tytuł = O EuroMedic |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = euromedic.com.pl |url = http://euromedic.com.pl/o-euromedic/ |język = pl}}</ref>.

W mieście funkcjonuje Wojewódzkie Pogotowie Ratunkowe w Katowicach, dysponujące główną Stacją Pogotowia Ratunkowego przy [[Ulica Powstańców w Katowicach|ulicy Powstańców]] 52. WPR posiada także 5 Miejsc Stacjonowania Ratownictwa Medycznego przy ulicach: Tysiąclecia, [[Ulica Herberta Bednorza w Katowicach|ks. bp. Bednorza]], Ziołowej, T. Kotlarza i Studenckiej{{odn|Raport…|2014|s=177}}.

W 2007 roku w Katowicach funkcjonowało łącznie 187 [[Podmiot leczniczy|zakładów opieki zdrowotnej]] (w tym 32 publiczne) i 14 placówek służby [[Medycyna pracy|medycyny pracy]], a także innych zakładów opieki zdrowotnej. W tym czasie w Katowicach działały 102 [[Apteka|apteki]], co dawało średnio 3083 mieszkańców Katowic na jedną aptekę{{odn|Studium…|2012|s=63}}. W 2011 roku w Katowicach liczba lekarzy wynosiła 4349, pielęgniarek 5111, a stomatologów 238{{odn|Raport…|2014|s=176}}. W 2012 roku działało w mieście 283 przychodni (9,2 placówek na 10 tys. osób), z czego 94% miały charakter niepubliczny. Liczba porad w ramach opieki ambulatoryjnej w tym czasie wynosiła 1,394 mln{{odn|Raport…|2014|s=176}}. W 2022 roku w Katowicach udzielono łącznie blisko 4,324 mln porad lekarskich. W tym czasie funkcjonowało łącznie 319 przychodni, czyli w przeliczeniu na 10 tys. osób przypadało 11 obiektów. Działało w tym czasie 114 aptek{{r|BDLKatoPowiat}}.

W Katowicach przy ulicy S. Kossutha 13 swoją siedzibę ma Śląski Oddział Wojewódzki [[Narodowy Fundusz Zdrowia|Narodowego Funduszu Zdrowia]]<ref>{{Cytuj |autor = "Śląski Oddział Wojewódzki NFZ" |tytuł = Kontakt z nami |data dostępu = 2023-09-19 |opublikowany = nfz-katowice.pl |url = https://www.nfz-katowice.pl/index.php/kontakt/kontakt-z-nami |język = pl}}</ref>, a przy ulicy M. Grażyńskiego 49a [[Śląska Izba Lekarska]]<ref>{{Cytuj |autor = "Śląska Izba Lekarska" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-28 |opublikowany = izba-lekarska.org.pl |url = https://izba-lekarska.org.pl/kontakt |język = pl}}</ref>.

=== Pomoc społeczna ===
[[Plik:Katowice-Śródmieście S - ul. Wita Stwosza (2).jpg|mały|lewo|Siedziba [[Ośrodek pomocy społecznej|Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej]] w Katowicach ([[Ulica Wita Stwosza w Katowicach|ul. W. Stwosza]] 7; budynek po prawej)]]

Zadania w zakresie [[Pomoc społeczna|pomocy społecznej]] na terenie miasta realizuje [[Ośrodek pomocy społecznej|Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej]] w Katowicach{{odn|Studium…|2012|s=63}}{{odn|Raport…|2014|s=177}} z siedzibą przy [[Ulica Wita Stwosza w Katowicach|ulicy W. Stwosza]] 7<ref>{{Cytuj |autor = "Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach" |tytuł = Dane kontaktowe |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = mops.katowice.pl |url = https://www.mops.katowice.pl/node/2630 |język = pl}}</ref> i realizowana jest na podstawie szeregu przyjętych programów, w tym strategii rozwiązywania problemów społecznych, programów działań na rzecz osób z niepełnosprawnościami czy programów na rzecz rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii{{odn|Studium…|2012|s=63}}. W ramach katowickiego MOPS-u działa 10 Terenowych Punktów Pomocy Społecznej, obejmując swoim zasięgiem poszczególne dzielnice i części miasta{{odn|Studium…|2012|s=63}}<ref>{{Cytuj |autor = "Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach" |tytuł = Książka telefoniczna |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = mops.katowice.pl |url = https://www.mops.katowice.pl/node/7 |język = pl}}</ref>. Ponadto praca socjalna prowadzona jest także w ramach Działu ds. Osób Bezdomnych oraz przy współudziale Centrum Poradnictwa Specjalistycznego, Metodyki i Strategii, a opieka nad dzieckiem odbywa się w Świetlicach Specjalistycznych, Specjalistycznych Klubach Młodzieżowych czy w ramach dofinansowań{{odn|Raport…|2014|s=177}}. W 2012 roku pomocą MOPS-u objęto 10&nbsp;765 środowisk – łącznie 26&nbsp;912 osób (8,76% mieszkańców miasta), a najwięcej rodzin objęto pomocą z uwagi na ubóstwo, bezrobocie, niepełnosprawność, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i długotrwałą lub ciężką chorobę{{odn|Raport…|2014|s=180}}{{odn|Raport…|2014|s=15}}.

W Katowicach przy ulicy Modelarskiej 10 siedzibę ma też [[Regionalny ośrodek polityki społecznej|Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej]] Województwa Śląskiego{{odn|Studium…|2012|s=63}}<ref>{{Cytuj |autor = "Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego" |tytuł = Kontakt |data = 2020-09-09 |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = rops-katowice.pl |url = https://rops-katowice.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref>.

[[Plik:Katowice Załęże MOPS.JPG|mały|Terenowy Punkt Pomocy Społecznej nr 4 ([[Ulica Gliwicka w Katowicach|ul. Gliwicka]] 96; budynek po lewej stronie)]]

Na rzecz osób starszych i niepełnoprawnych w Katowicach działa szereg lokalnych dziennych domów społecznych czy klubów seniora. Dodatkowo działa tutaj kilka [[Zakład opiekuńczo-leczniczy|zakładów opiekuńczo-leczniczych]] i pielęgnacyjno-opiekuńczych, m.in.: Zakład Opiekuńczo-Leczniczy w Katowicach-Załężu (ul. Gliwicka 78)<ref>{{Cytuj |autor = "Zakład Opiekuńczo – Leczniczy" |tytuł = Dane kontaktowe |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = zol-katowice.wiara.org.pl |url = https://www.zol-katowice.wiara.org.pl/www.zol-katowice.wiara.org.pl/kontakt,i10.html |język = pl}}</ref>, Zakład Opieki Długoterminowej Epione (ul. Szopienicka 10)<ref>{{Cytuj |autor = Epione |tytuł = Oferta |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = epione.pl |url = https://www.epione.pl/oferta/opieka.html |język = pl}}</ref>, Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy (ul. A. Sokołowskiego 2)<ref>{{Cytuj |autor = "Szpital Murcki" |tytuł = Zakład Pielęgnacyjno – Opiekuńczy |data = 2012-05-22 |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = szpitalmurcki.pl |url = https://www.szpitalmurcki.pl/dla-pacjenta/inne-jednostki-organizacyjne/zaklad-pielegnacyjno-opiekunczy/ |język = pl}}</ref>, Niepubliczny Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy „Karolinka” (ul. N. Barlickiego 5)<ref>{{Cytuj |autor = "Niepubliczny Zakład Pielęgnacyjno – Opiekuńczy Karolinka" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = nzpokarolinka.pl |url = https://nzpokarolinka.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref> bądź Zakład Opiekuńczo-Leczniczy [[Caritas (organizacja)|Caritasu]] archidiecezji katowickiej (ul. ks. J. Czempiela 1)<ref>{{Cytuj |autor = "Dom św. Józefa w Katowicach" |tytuł = Zakład Opiekuńczo-Leczniczy – Dom Księży Emerytów w Katowicach |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = dke.katowice.pl |url = https://dke.katowice.pl/zol/zaklad-opiekunczo-leczniczy |język = pl}}</ref>. Działają w mieście także [[Dom pomocy społecznej|domy pomocy społecznej]], w tym „Przystań” (ul. ks. bp. S. Adamskiego 22)<ref>{{Cytuj |autor = PRZYSTAŃ |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = domprzystan.org.pl |url = https://domprzystan.org.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref> i „Zacisze” (ul. Traktorzystów 42)<ref>{{Cytuj |autor = "DOM POMOCY SPOŁECZNEJ ZACISZE" |tytuł = KONTAKT |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = dpszacisze.katowice.pl |url = https://www.dpszacisze.katowice.pl/index.php/kontakt |język = pl}}</ref>. W 2006 roku pomocą objęto 2094 osobom starszym i z niepełnosprawnościami, a z dziennych domów pomocy społecznej skorzystało w tym czasie 825 osób{{odn|Studium…|2012|s=64}}.

W ramach pomocy dla dzieci chorych w Katowicach działa szereg specjalnych placówek oświatowych dla dzieci, specjalistycznych ośrodków dla dzieci do 7 lat, a także poradnie psychologiczno-pedagogiczne i specjalistyczne poradnie rodzinne. W 2006 roku pomocą objęto blisko 11 tys. dzieci, głównie w zakresie pomocy żywnościowej{{odn|Studium…|2012|s=64}}.

Do innych form pomocy działających w Katowicach należą m.in.: ogrzewalnie dla bezdomnych ([[Ulica Sądowa w Katowicach|ul. Sądowa]] 1 i [[Ulica Henryka Sienkiewicza w Kielcach|ul. H. Sienkiewicza]] 23), domy noclegowe (ul. Krakowska 138 i [[Ulica Dębowa w Katowicach|ul. Dębowa]] 23), kluby integracji społecznej, placówki wydające gorące posiłki i używaną odzież czy placówki na rzecz pomocy osobom z problemem alkoholowym (w tym. m.in. Miejska Izba Wytrzeźwień z Ośrodkiem Pomocy dla Osób Uzależnionych od Alkoholu; ul. Macieja 10){{odn|Studium…|2012|s=64}}.

Na rzecz pomocy dzieciom i młodzieży działa w Katowicach także szereg stowarzyszeń i fundacji, w tym m.in. [[Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży "Dom Aniołów Stróżów"|Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży „Dom Aniołów Stróżów”]] z siedzibą przy [[Ulica Andrzeja w Katowicach|ulicy Andrzeja]] 12a i placówkami w kilku miastach metropolii, w tym Świetlicami Terapeutycznymi, Klubem Młodzieżowym, miejscem Pracy Ulicznej i Centrum Wspierania Rodzin przy ulicy Gliwickiej 182 w katowickim [[Załęże (Katowice)|Załężu]]<ref>{{Cytuj |autor = "Dom Aniołów Stróżów" |tytuł = Nasze placówki |data = 2019-10-21 |data dostępu = 2023-10-08 |opublikowany = anioly24.pl |url = https://anioly24.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref>.

=== Policja i straż miejska ===
[[Plik:Katowice Lompy 19 2023 (2).jpg|lewo|mały|Siedziba [[Komenda Miejska Policji w Katowicach|Komendy Miejskiej]] i [[Komenda Wojewódzka Policji w Katowicach|Komendy Wojewódzkiej]] Policji w Katowicach ([[Ulica Józefa Lompy w Katowicach|ul. J. Lompy]] 19)]]
Przy [[Ulica Józefa Lompy w Katowicach|ulicy J. Lompy]] 19 siedzibę ma [[Komenda Miejska Policji w Katowicach]]<ref>{{Cytuj |autor = "Komenda Miejska Policji w Katowicach" |tytuł = Informacje kontaktowe |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = katowice.policja.gov.pl |url = https://katowice.policja.gov.pl/k14/kontakt/informacje-kontaktowe/230093,Komenda-Miejska-Policji-w-Katowicach-informacje-kontaktowe.html |język = pl}}</ref>, a w jego skład wchodzą następujące komisariaty: Komisariat I ([[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]; [[Ulica Żwirki i Wigury w Katowicach|ul. Żwirki i Wigury]] 28), Komisariat II ([[Koszutka]]; [[Ulica Kazimiery Iłłakowiczówny w Katowicach|ul. K. Iłłakowiczówny]] 2), Komisariat III ([[Ligota-Panewniki]]; ul. Książęca 20), Komisariat IV ([[Piotrowice-Ochojec]]; ul. Policyjna 7), Komisariat V ([[Szopienice-Burowiec]]; [[Ulica Lwowska w Katowicach|ul. Lwowska]] 7); Komisariat VI (Śródmieście; [[Ulica Stawowa w Katowicach|ul. Stawowa]] 8); Komisariat VII ([[Osiedle Tysiąclecia (Katowice)|Osiedle Tysiąclecia]]; ul. Tysiąclecia 5){{odn|Studium…|2012|s=67}}<ref>{{Cytuj |autor = "Komenda Miejska Policji w Katowicach" |tytuł = Twój Dzielnicowy |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = katowice.policja.gov.pl |url = https://katowice.policja.gov.pl/k14/prewencja/twoj-dzielnicowy |język = pl}}</ref>.

W Katowicach działa także kilka jednostek o zasięgu regionalnym z zakresu bezpieczeństwa publicznego. Miasto jest siedzibą [[Komenda Wojewódzka Policji w Katowicach|Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach]] (ul. J. Lompy 19)<ref>{{Cytuj |autor = "Komenda Wojewódzka Policji w Katowicach" |tytuł = Dane kontaktowe |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = bip.katowice.kwp.policja.gov.pl |url = http://bip.katowice.kwp.policja.gov.pl/KWK/dane-kontaktowe/34343,Dane-kontaktowe-komorek-organizacyjnych-Komendy-Wojewodzkiej-Policji-w-Katowicac.html |język = pl}}</ref> oraz Delegatury [[Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego|Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego]] (ul. J. Lompy 19){{odn|Studium…|2012|s=67}}{{odn|Raport…|2014|s=182}}. Działa tutaj także [[Szkoła Policji w Katowicach]] ([[Ulica Zygmunta Waltera-Jankego w Katowicach|ul. gen. Z. Waltera-Jankego]] 276){{odn|Raport…|2014|s=182}} oraz Oddział Prewencji Policji w Katowicach (ul. Koszarowa 17)<ref>{{Cytuj |autor = "Oddział Prewencji Policji w Katowicach" |tytuł = Informacje kontaktowe |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = opp-slask.policja.gov.pl |url = https://opp-slask.policja.gov.pl/k33/kontakt/kontakt/296009,Informacje-kontaktowe.html |język = pl}}</ref>.

[[Plik:Katowice - Szopienice-Burowiec 370.jpg|mały|Komisariat V [[Komenda Miejska Policji w Katowicach|KMP w Katowicach]] przy [[Ulica Lwowska w Katowicach|ulicy Lwowskiej]] 7]]

Katowice według danych z 2007 roku cechowały się znacznym poziomem przestępczości, jednym z najwyższych w Polsce. W tym czasie zanotowano około 17,5 tys. przestępstw kryminalnych. W 2006 roku wskaźnik wykrywalności przestępstw wynosił 42,4%, z czego w przypadku przestępstw kryminalnych był na poziomie 33%. W podziale na dzielnice w 2007 roku najwięcej przestępstw w przeliczeniu na liczbę mieszkańców zanotowano w: Śródmieściu, [[Zawodzie (Katowice)|Zawodziu]], Szopienicach-Burowcu, [[Dąbrówka Mała|Dąbrówce Małej]] i [[Koszutka|Koszutce]], a najmniej w [[Podlesie (Katowice)|Podlesiu]], [[Giszowiec|Giszowcu]], [[Kostuchna|Kostuchnie]], [[Zarzecze (Katowice)|Zarzeczu]] i [[Murcki|Murckach]]{{odn|Studium…|2012|s=73}}. Poziom bezpieczeństwa w następnych latach wzrósł – w 2012 roku zanotowano 326 przestępstw na 10 tys. mieszkańców (w 2005 roku poziom ten sięgał 496,7){{odn|Raport…|2014|s=17}}.

W 2007 roku w Katowicach doszło do 450 wypadków komunikacyjnych, z czego najwięcej w Śródmieściu, Szopienicach-Burowcu i Piotrowicach-Ochojcu. Niezależnie od podziału administracyjnego, najwięcej wypadków i kolizji drogowych notuje się średnio na ulicach: [[Ulica Chorzowska w Katowicach|Chorzowskiej]], [[Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach|T. Kościuszki]] i [[Ulica Mikołowska w Katowicach|Mikołowskiej]] oraz na [[Aleja Walentego Roździeńskiego w Katowicach|alei W. Roździeńskiego]]{{odn|Studium…|2012|s=73}}. W 2011 roku w Katowicach odnotowano 5085 zdarzeń drogowych, w tym 305 wypadków i 4780 kolizji{{odn|Raport…|2014|s=183}}.

Przy [[Ulica Żelazna w Katowicach|ulicy Żelaznej]] 18 w dzielnicy [[Załęże (Katowice)|Załęże]] siedzibę ma Straż Miejska<ref>{{Cytuj |autor = "Urząd Miasta Katowice" |tytuł = Wykaz jednostek. Straż Miejska |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = bip.katowice.eu |url = https://bip.katowice.eu/UrzadMiasta/JednostkiOrganizacyjne/Jednostki_det.aspx?idr=6258&menu=631 |język = pl}}</ref>, która w 2012 roku zatrudniała 135 pracowników. W tym czasie przeprowadziła ona 28&nbsp;187 interwencji, w tym ok. 20,5 tys. przeciwko porządkowi i bezpieczeństwu w komunikacji{{odn|Raport…|2014|s=183}}.

W Katowicach funkcjonuje system [[Telewizja przemysłowa|monitoringu wizyjnego]], zarządzany przez Wydział Zarządzania Kryzysowego [[Urząd Miasta Katowice|Urzędu Miasta Katowice]]. Obejmuje on miejsca publiczne w centrum miasta, tunel drogowy pod [[Rondo gen. Jerzego Ziętka w Katowicach|rondem gen. J. Ziętka]], newralgiczne miejsca na [[Drogowa Trasa Średnicowa|Drogowej Trasie Średnicowej]] i inne punkty, w tym w [[Janów-Nikiszowiec|Janowie-Nikiszowcu]], Koszutce, Ligocie-Panewnikach czy na [[Osiedle Paderewskiego (Katowice)|osiedlu I.J. Paderewskiego]]{{odn|Raport…|2014|s=184}}.

=== Straż pożarna ===
[[Plik:2021-07 Katowice-Zarzecze (8).jpg|mały|lewo|OSP Katowice-Zarzecze ([[Ulica Stefana Grota-Roweckiego w Katowicach|ul. gen. S. Grota-Roweckiego]] 20)]]

Katowice są siedzibą Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej ([[Ulica Wita Stwosza w Katowicach|ul. W. Stwosza]] 36), a obszar miasta obejmuje swoim zasięgiem Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Katowicach z siedzibą przy [[Ulica Wojewódzka w Katowicach|ulicy Wojewódzkiej]] 11{{odn|Studium…|2012|s=67}}, w skład której wchodzą trzy jednostki ratowniczo-gaśnicze: Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza nr 1 Szopienice (Szopienice-Burowiec; ul. Krakowska 130)<ref>{{Cytuj |autor = "Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Katowicach" |tytuł = JRG nr 1. O Jednostce |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = gov.pl |url = https://www.gov.pl/web/kmpsp-katowice/o-jednostce |język = pl}}</ref>, Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza nr 2 Piotrowice (Piotrowice-Ochojec; ul. T. Kościuszki 189){{odn|Studium…|2012|s=68}} i Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza nr 3 Centrum (Śródmieście; ul. Wojewódzka 11){{odn|Studium…|2012|s=67}}.

W Katowicach przy [[Ulica Henryka Dąbrowskiego w Katowicach|ulicy H. Dąbrowskiego]] 8 mieści się siedziba Śląskiego Wojewódzkiego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych, a także Miejskiego Zarządu Zawiązku Ochotniczych Straży Pożarnych{{odn|Studium…|2012|s=68}}. W mieście działa łącznie pięć jednostek ochotniczych straży pożarnej: [[Ochotnicza Straż Pożarna Dąbrówka Mała|OSP Dąbrówka Mała]] (ul. Strzelców Bytomskich 33){{odn|Studium…|2012|s=68}}, OSP Katowice-Szopienice ([[Ulica Morawa w Katowicach|ul. Morawa]] 119a)<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = OSP Katowice-Szopienice. Kontakt |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = osp.com.pl |url = https://www.osp.com.pl/slaskie/Katowice/Katowice/OSP-Katowice-Szopienice/kontakt |język = pl}}</ref>, OSP Kostuchna ([[Ulica Szarych Szeregów w Katowicach|ul. Szarych Szeregów]] 62){{odn|Studium…|2012|s=68}}, OSP Katowice-Zarzecze ([[Ulica Stefana Grota-Roweckiego w Katowicach|ul. gen. S. Grota-Roweckiego]] 20)<ref>{{Cytuj |autor = "OSP Katowice-Zarzecze" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = zarzecze1914.osp.org.pl |url = http://zarzecze1914.osp.org.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref> i OSP Katowice-Podlesie ([[Ulica Uniczowska w Katowicach|ul. Uniczowska]] 64)<ref>{{Cytuj |tytuł = OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA KATOWICE-PODLESIE |data dostępu = 2023-09-25 |opublikowany = rejestr.io |url = https://rejestr.io/krs/96851/ochotnicza-straz-pozarna-katowice-podlesie |język = pl}}</ref>.

W 2007 roku w Katowicach odnotowano około 1,4 tys. pożarów i ponad 2 tys. [[Miejscowe zagrożenie|miejscowych zagrożeń]]{{odn|Studium…|2012|s=73}}. W 2018 roku w przeliczeniu na 1000 mieszkańców doszło do 16 zdarzeń wymagających udziału jednostek straży pożarnej, 4 pożarów i 10 miejscowych zagrożeń{{odn|Katowice…|2019|s=31}}.

== Turystyka ==
=== Charakterystyka ===
[[Plik:Logo of Katowice.png|bezramki|prawo|Logo miasta Katowice]]

Katowice w działaniach promocyjnych są prezentowane jako miasto, które w ostatnim okresie przeszło dużą przemianę z miasta stereotypowo kojarzonego z [[Górny Śląsk|Górnym Śląskiem]], czyli z miejsca działalności ciężkiego przemysłu i górnictwa węgla kamiennego w nowoczesne centrum dwumilionowej [[Konurbacja górnośląska|konurbacji]], w którym dokonała się metamorfoza na niemal wszystkich kierunkach, a stereotypowy wizerunek regionu – [[Wieża szybowa (górnictwo)|wieża szybowa kopalni]], pozostaje często nadal charakterystycznym jego elementem, ale ma zupełnie inne znaczenie. Przykładowo, wieża szybu „Warszawa II” została przekształcona jako [[wieża widokowa]] kompleksu [[Muzeum Śląskie w Katowicach|Muzeum Śląskiego w Katowicach]]. Podkreślane też są atuty komunikacyjne miasta, jakim jest rozbudowana sieć drogowa i kolejowa, a położenie miasta w centrum układu komunikacyjnego Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii sprawia, że Katowice należą do najlepiej skomunikowanych miast w Polsce. Połączenia kolejowe i lotnicze łączą region katowicki z innymi częściami Polski i zagranicy. Jednocześnie Katowice są pokazywane jako miasto, które przyciąga przyjezdnych do odbywających się tutaj cyklicznych wydarzeń i festiwali, jak [[Off Festival|Off Festiwal]] czy [[Festiwal Nowa Muzyka]]. Katowice są także miejscem spotkań dzięki rozwojowi turystyki biznesowej i odbywających się w mieście różnego typu kongresów<ref>{{Cytuj |autor = "Urząd Miasta Katowice" |tytuł = Witamy w Katowicach |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = welcome.katowice.eu |url = https://welcome.katowice.eu/pl/# |język = pl}}</ref>.

[[Plik:Industriada 2014 - walcownia w Katowicach Szopienicach.JPG|mały|lewo|[[Walcownia – Muzeum Hutnictwa Cynku|Muzeum Hutnictwa Cynku Walcownia]] w trakcie [[Industriada|Industriady]] 2014]]

W krajobrazie Katowic występuje szereg obiektów i przestrzeni stanowiących wizytówki miasta i będących z miastem kojarzone z uwagi na swoje walory architektoniczne, duchowe, historyczne czy symboliczne. Są to m.in.: [[Spodek (hala widowiskowa)|Hala Widowiskowo-Sportowa Spodek]] wraz z [[Rondo gen. Jerzego Ziętka w Katowicach|rondem gen. J. Ziętka]], [[Pomnik Powstańców Śląskich|pomnikiem Powstańców Śląskich]] i przestrzenią publiczną [[Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach|alei W. Korfantego]] od ronda do [[Rynek w Katowicach|Rynku]], [[Silesia City Center|centrum handlowe Silesia City Center]], [[Gmach Sejmu Śląskiego w Katowicach|gmach Sejmu Śląskiego]], [[Archikatedra Chrystusa Króla w Katowicach|archikatedra Chrystusa Króla]], [[Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach|kościół Mariacki]], kompleks [[Panewniki|panewnickiej]] [[Bazylika św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach|bazyliki]] wraz z [[Klasztor Franciszkanów w Panewnikach|klasztorem oo. franciszkanów]] i [[Kalwaria Panewnicka|kalwarią]], [[Bazylika św. Szczepana i Matki Bożej Boguckiej w Katowicach|sanktuarium Matki Bożej Boguckiej]], zabytkowa zabudowa [[Osiedle patronackie|osiedli patronackich]] [[Giszowiec]] i [[Nikiszowiec]], [[Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach|park im. T. Kościuszki]], [[Dolina Trzech Stawów]], [[Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach|Teatr Śląski im. S. Wyspiańskiego]], [[Biblioteka Śląska]], modernistyczna zabudowa południowego [[Śródmieście (Katowice)|Śródmieścia]] (katowicka moderna<ref>{{Cytuj |autor = "Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego" |tytuł = Katowicka moderna pod ochroną |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = slaskie.pl |url = https://slaskie.pl/content/5386_2012-03-27 |język = pl}}</ref>) czy [[Lista najwyższych budynków w Katowicach|katowickie wieżowce]]: [[Stalexport (wieżowce)|Stalexport]], [[Altus]], [[Chorzowska 50]]. Do nowych wizytówek Katowic należą zaś m.in.: [[Strefa Kultury (Katowice)|Strefa Kultury]] z [[Siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach|siedzibą NOSPR-u]], [[Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach|Międzynarodowym Centrum Kongresowym]] i Muzeum Śląskim, nowy dworzec kolejowy [[Katowice (stacja kolejowa)|stacji Katowice]] wraz z [[Galeria Katowicka|Galerią Katowicką]] czy [[Biurowce .KTW|kompleks wieżowców .KTW]]{{odn|Raport…|2014|s=18}}{{odn|Studium…|2012|s=20}}.
[[Plik:2024-06 Katowice bebok Wincynt (8).jpg|mały|Bebok ''Wincynt'' przy [[Plac Wyzwolenia w Katowicach|placu Wyzwolenia]] na osiedlu patronackim [[Nikiszowiec]] – jedna z figurek [[Katowickie beboki|Katowickiego Szlaku Beboków]] (2024)]]
Istotną rolę w zakresie popularyzacji turystyki w Katowicach, a zwłaszcza [[Turystyka industrialna|turystyki industrialnej]] stanowi [[Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego]] wraz z coroczną [[Industriada|Industriadą]]{{odn|Raport…|2014|s=159}}. Do szlaku wpisane są następujące obiekty położone w mieście: [[Giszowiec|osiedle Giszowiec]] (dz. Giszowiec)<ref>{{Cytuj |tytuł = Osiedle Giszowiec – Szlak Zabytków Techniki |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = zabytkitechniki.pl |url = https://zabytkitechniki.pl/culturalheritage/1713 |język = pl}}</ref>, [[Nikiszowiec|osiedle Nikiszowiec]] (dz. [[Janów-Nikiszowiec]])<ref>{{Cytuj |tytuł = Osiedle Nikiszowiec – Szlak Zabytków Techniki |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = zabytkitechniki.pl |url = https://zabytkitechniki.pl/culturalheritage/1715 |język = pl}}</ref>, [[Galeria Szyb Wilson]] ([[Ulica Oswobodzenia w Katowicach|ul. Oswobodzenia]] 1)<ref>{{Cytuj |tytuł = Galeria Szyb Wilson – Szlak Zabytków Techniki |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = zabytkitechniki.pl |url = https://zabytkitechniki.pl/culturalheritage/1714 |język = pl}}</ref>, [[Walcownia – Muzeum Hutnictwa Cynku|Muzeum Hutnictwa Cynku Walcownia]] ([[Ulica 11 Listopada w Katowicach|ul. 11 Listopada]] 50)<ref>{{Cytuj |tytuł = Muzeum Hutnictwa Cynku – Walcownia – Szlak Zabytków Techniki |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = zabytkitechniki.pl |url = https://zabytkitechniki.pl/culturalheritage/7487 |język = pl}}</ref>, Muzeum Śląskie w Katowicach (ul. T. Dobrowolskiego 1)<ref>{{Cytuj |tytuł = Muzeum Śląskie – Szlak Zabytków Techniki |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = zabytkitechniki.pl |url = https://zabytkitechniki.pl/culturalheritage/3657 |język = pl}}</ref> i [[Porcelana Śląska|Fabryka Porcelany]] (ul. Porcelanowa 23)<ref>{{Cytuj |tytuł = Fabryka Porcelany – Szlak Zabytków Techniki |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = zabytkitechniki.pl |url = https://zabytkitechniki.pl/culturalheritage/153082 |język = pl}}</ref>. Poza nimi, potencjał dla rozwoju turystyki industrialnej w Katowicach ma m.in.: zabudowa po [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Kleofas”|kopalni „Kleofas”]] bądź zabudowa [[Kolonia Alfred|kolonii robotniczej Alfred]]{{odn|Raport…|2014|s=160}}.

Jedną z nowszych atrakcji miasta jest [[Katowickie beboki|Katowicki Szlak Beboków]], obejmujących obejmujących grupę figurek rozsianych w różnych częściach miasta. Przedstawiają one postacie związane z legendami i folklorem Górnego Śląska zwanych [[Bobo (demon)|bebokami]], a pomysłodawcą powstania figurek był [[Grzegorz Chudy]]<ref name="ON20240304">{{Cytuj stronę | url = https://wiadomosci.onet.pl/slask/katowice-city-break-i-szlak-bebokow-nowa-oferta-turystyczna-miasta/r0cbj2b | tytuł = Beboki i nowoczesna aplikacja ściągają turystów do Katowic! | autor = Miasto Katowice | data = 2024-03-04 | opublikowany = wiadomosci.onet.pl | język = pl | data dostępu = 2024-06-15}}</ref>.

W Katowicach nastąpił rozwój także sektora [[Turystyka biznesowa|turystyki biznesowej]]. Dzięki skumulowaniu w stolicy [[Województwo śląskie|województwa śląskiego]] największej w regionie liczby podmiotów gospodarczych, a wraz z tym poszerzaniu się zakresu oddziaływania katowickich firm, nastąpił wzrost zarówno krajowych, jak i międzynarodowych kontaktów biznesowych, czego przejawem jest wzrost znaczenia tej gałęzi turystyki, a wraz z tym liczby obiektów noclegowych{{odn|Raport…|2014|s=157}}, co w latach 2002–2012 doprowadziło m.in. do wzrostu liczby osób korzystający z noclegów w Katowicach z 271,9 tys. do 766,0 tys.{{odn|Raport…|2014|s=16}} Rozwój turystyki biznesowej w Katowicach wynika także z dostępności infrastruktury kongresowo-wystawienniczej, tym Międzynarodowego Centrum Kongresowego i innych obiektów przystosowanych do tego typu celów{{odn|Raport…|2014|s=158}}.

=== Informacja turystyczna ===
Regionalne Centrum Informacji Turystycznej w Katowicach działa przy [[Rynek w Katowicach|Rynku]] 13. Jest to placówka prowadzona przez Wydział Promocji [[Urząd Miasta Katowice|Urzędu Miasta Katowice]] i Śląską Organizację Turystyczną, a sprzedażą wydawnictw i gadżetów zajmuje się Górnośląski Oddział [[Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze|PTTK]] Katowice. Dodatkowy punkt informacji turystycznej działa także na terenie zabytkowego [[Nikiszowiec|osiedla Nikiszowiec]], przy ulicy Rymarskiej 4<ref name="UMKatoTuryst">{{Cytuj stronę |url = https://www.katowice.eu/czas-wolny/turystyka |tytuł = Turystyka |autor = Urząd Miasta Katowice |opublikowany = katowice.eu |język = pl |data dostępu = 2023-09-14}}</ref>.

=== Szlaki turystyczne ===
[[Plik:Katowice-Giszowiec II 045.jpg|mały|Fragment [[Szlak Historii Górnictwa Górnośląskiego|Szlaku Historii Górnictwa Górnośląskiego]] w [[Giszowiec|Giszowcu]]]]

* {{Szlak|zielony}} [[Szlak Dwudziestopięciolecia PTTK|Szlak 25-lecia PTTK]]: [[Chorzów]] – [[Siemianowice Śląskie]] – [[Będzin]] – [[Dąbrowa Górnicza]] – [[Sosnowiec]] – [[Jaworzno]] – '''Katowice''' – Chorzów<ref name="UMKatoSzl">{{Cytuj stronę |url = https://www.katowice.eu/czas-wolny/turystyka/szlaki-turystyczne |tytuł = Szlaki turystyczne |autor = Urząd Miasta Katowice |opublikowany = katowice.eu |język = pl |data dostępu = 2023-09-14}}</ref>,
* {{Szlak|żółty}} [[Szlak Historii Górnictwa Górnośląskiego]]: Łubianki – Siemianowice Śląskie – '''Katowice''' – [[Mikołów]] – [[Orzesze]] – [[Rybnik]]{{r|UMKatoSzl}},
* {{Szlak|niebieski}} [[Katowicki Szlak Spacerowy]]: Chorzów – '''Katowice ([[Wełnowiec-Józefowiec]] – [[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]] – [[Murcki]])'''{{r|UMKatoSzl}},
* {{Szlak|czerwony}} [[Szlak Bohaterów Wieży Spadochronowej]]: '''Katowice ([[pomnik Powstańców Śląskich]] – [[Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach|park T. Kościuszki]] – [[Lasy Panewnickie]])''' – Mikołów{{r|UMKatoSzl}},
* {{Szlak|czarny}} [[Szlak Ochojski]]: '''Katowice ([[Piotrowice-Ochojec]] – [[Kostuchna]])'''{{r|UMKatoSzl}},
* {{Szlak|czerwony}} [[Szlak im. Mariana Kantora-Mirskiego]]: '''Katowice (Giszowiec – Murcki)''' – [[Mysłowice]]{{r|UMKatoSzl}},
* {{Szlak|niebieski}} [[Szlak Hołdunowski]]: '''Katowice (Giszowiec)''' – Tychy – Jaworzno{{r|UMKatoSzl}},
* {{Szlak|zielony}} [[Szlak Wesołej Fali]]: '''Katowice (Murcki)''' – Mysłowice{{r|UMKatoSzl}}<ref>{{Cytuj |tytuł = Szlak Wesołej Fali |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = mapa-turystyczna.pl |url = https://mapa-turystyczna.pl/trail/szlak-wesolej-fali-y2 |język = pl}}</ref>,
* {{Szlak|czarny}} [[Szlak Dolinki Murckowskiej]]: '''Katowice (Janów-Nikiszowiec – Giszowiec – Murcki)'''{{r|UMKatoSzl}}<ref>{{Cytuj |tytuł = Szlak Dolinki Murckowskiej |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = mapa-turystyczna.pl |url = https://mapa-turystyczna.pl/trail/szlak-dolinki-murckowskiej-y1 |język = pl}}</ref>,
* {{Szlak|czarny}} [[Szlak Parkowy]]: '''Katowice (park T. Kościuszki – Katowicki Park Leśny)'''{{r|UMKatoSzl}}.

W mieście wyznaczono także szlaki ukazujące charakterystyczne elementy architektury bądź sztuki ulicznej Katowic, w tym: Szlak Murali, Szlak Moderny czy Szlak Neonów<ref name="WKniezb">{{Cytuj stronę |url = https://www.wkatowicach.eu/miasto/niezbednik-katowicki |tytuł = Niezbędnik Katowicki |opublikowany = wkatowicach.eu |język = pl |data dostępu = 2023-09-12}}</ref>.

W ramach projektu „Rowerem po Śląsku” została wytyczona w Katowicach sieć turystycznych [[Szlak rowerowy|szlaków rowerowych]] biegnących przez różne obszary miasta. Składają się na nie następujące trasy: nr 1 (20 km) [[pomnik Powstańców Śląskich]] – [[Dolina Trzech Stawów]] – Podlesie; nr 2 (12 km) [[Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach|park T. Kościuszki]] – [[Ligota-Panewniki]]; nr 122 (5 km) Ligota-Panewniki; nr 3 (16 km) [[Giszowiec]] – [[Piotrowice-Ochojec]] – Ligota-Panewniki; nr 5 (6 km) Dolina Trzech Stawów – [[Szopienice-Burowiec]]; nr 101 (18 km) Piotrowice-Ochojec – [[Murcki]]; nr 103 (7 km) [[park Śląski]] – [[Załęska Hałda-Brynów|Załęska Hałda-Brynów cz. zachodnia]]; nr 121 (7 km) [[Janów-Nikiszowiec]] – Murcki; nr 153 (6 km) Murcki; nr 110 (2 km) Murcki<ref>{{Cytuj |autor = "Urząd Miasta Katowice" |tytuł = Trasy |data dostępu = 2023-09-23 |opublikowany = katowice.eu |url = https://www.katowice.eu/czas-wolny/katowice-na-rowery/trasy |język = pl}}</ref>.

=== Baza noclegowa ===
[[Plik:2023-07 Katowice ul. Dworcowa 5.jpg|mały|lewo|Hotele [[Hotel Monopol w Katowicach|Monopol]] ([[Ulica Dworcowa w Katowicach|ul. Dworcowa]] 5; po prawej) i Diament Plaza (ul. Dworcowa 11; po lewej stronie)]]

Oferta noclegowa Katowic jest zróżnicowana – tworzą ją zarówno pięciogwiazdkowe [[hotel]]e i [[apartament]]y, jak i [[hostel]]e, a najwięcej tego typu obiektów koncentruje się w [[Śródmieście (Katowice)|Śródmieściu]], [[Załęże (Katowice)|Załężu]] i [[Dąbrówka Mała|Dąbrówce Małej]]. Działa w mieście według stanu z września 2023 roku 1 hotel pięciogwiazdkowy – [[Hotel Monopol w Katowicach|Monopol]] ([[Ulica Dworcowa w Katowicach|ul. Dworcowa]] 5) i 7 hoteli czterogwiazdkowych: Diament Plaza (ul. Dworcowa 11), [[Mercure]] Katowice Centrum ([[Ulica Młyńska w Katowicach|ul. Młyńska]] 6), [[Novotel]] ([[Aleja Walentego Roździeńskiego w Katowicach|al. W. Roździeńskiego]] 16), Park Hotel Diament ([[Ulica Wita Stwosza w Katowicach|ul. W. Stwosza]] 37), Park Inn by [[Radisson Blu|Radisson]] Katowice ([[Ulica Bytkowska w Katowicach|ul. Bytkowska]] 1a), Q Hotel Plus Katowice ([[Ulica Wojewódzka w Katowicach|ul. Wojewódzka]] 12) i [[Vienna House]] ([[Ulica Sokolska w Katowicach|ul. Sokolska]] 24)<ref>{{Cytuj |autor = "Urząd Miasta Katowice" |tytuł = Oferta hotelowa |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = welcome.katowice.eu |url = https://welcome.katowice.eu/pl/zakwaterowanie.htm# |język = pl}}</ref>.

Jeszcze w 2006 roku w mieściły się tutaj 22 skategoryzowane hotele trzy- i więcej gwiazdkowe, w tym 5 cztero- i pięciogwiazdkowych, co stanowiło łącznie blisko 1,2 tys. miejsc noclegowych{{odn|Studium…|2012|s=5}}. W 2012 roku w Katowicach działało 17 hoteli{{odn|Raport…|2014|s=158}}, wśród nich jeden hotel pięciogwiazdkowy – Hotel Monopol i cztery hotele czterogwiazdkowe: Hotel [[Qubus Hotel|Qubus]] Prestige, Hotel Diament Plaza, Hotel Angelo i Novotel Katowice. W tym czasie w przeliczeniu na 1000 mieszkańców miasta korzystających z noclegów w Katowicach było 766 osób, z czego turystów zagranicznych 217 osób{{odn|Raport…|2014|s=158}}. W Katowicach w 2018 roku koncentrowało się 33,1% wszystkich miejsc noclegowych w obiektach turystycznych Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii i 10,3% w całym województwie śląskim{{odn|Katowice…|2019|s=5}}. Katowice dysponowały wówczas 32 turystycznymi obiektami noclegowymi, w tym 20 hotelami. Obiekty te miały łącznie 4720 miejsc, w tym 3869 w hotelach. Stopień wykorzystania miejsc w ciągu roku wynosił wówczas 48,3%{{odn|Katowice…|2019|s=22}}.

== Religia ==
=== Kościół katolicki ===
[[Plik:Katowice-Śródmieście S - katedra Chrystusa Króla + kuria (12).jpg|mały|lewo|Siedziba kurii metropolitalnej [[Archidiecezja katowicka|archidiecezji katowickiej]] – [[Pałac Biskupi w Katowicach|Pałac Biskupi]] (ul. H. Jordana 39)]]

Najbardziej rozbudowaną strukturę wyznaniową w Katowicach posiada [[Kościół katolicki]]. Miasto jest siedzibą [[Archidiecezja katowicka|archidiecezji katowickiej]] oraz [[Metropolia katowicka|metropolii katowickiej]]{{odn|Studium…|2012|s=67}}. Działają tutaj: Kuria Metropolitalna Archidiecezji Katowickiej (ul. H. Jordana 39)<ref>{{Cytuj |autor = "Archidiecezja Katowicka" |tytuł = Kancelaria Kurii |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = archidiecezjakatowicka.pl |url = https://archidiecezjakatowicka.pl/kuria/kancelaria-kurii |język = pl}}</ref>, Sąd Metropolitalny (ul. H. Jordana 39)<ref>{{Cytuj |autor = "Archidiecezja Katowicka" |tytuł = Sąd Metropolitalny |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = archidiecezjakatowicka.pl |url = https://archidiecezjakatowicka.pl/sad-metropolitalny |język = pl}}</ref>, Archiwum Archidiecezji (ul. H. Jordana 39)<ref>{{Cytuj |autor = "Archiwum Archidiecezji w Katowicach" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = archiwum.archidiecezjakatowicka.pl |url = https://archiwum.archidiecezjakatowicka.pl/pl/index/contact/ |język = pl}}</ref> i [[Muzeum Archidiecezjalne w Katowicach|Muzeum Archidiecezjalne]] ([[Ulica Wita Stwosza w Katowicach|ul. W. Stwosza]] 11)<ref>{{Cytuj |autor = "Muzeum Archidiecezjalne w Katowicach" |tytuł = O muzeum |data = 2019-03-19 |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = muzeum.katowicka.pl |url = https://muzeum.katowicka.pl/o-muzeum/ |język = pl}}</ref>, a w pobliżu Kurii metropolitalnej funkcjonuje także Centrala [[Caritas (organizacja)|Caritasu Archidiecezji Katowickiej]] ([[Ulica Wita Stwosza w Katowicach|ul. W]]. Stwosza 20)<ref>{{Cytuj |autor = "Caritas Archidiecezji Katowickiej" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = katowice.caritas.pl |url = https://katowice.caritas.pl/kontakt.php |język = pl}}</ref>. W Katowicach mają swoją siedzibę także dwa [[Uczelnie teologiczne w Polsce|wyższe seminaria duchowne]]: [[Wyższe Śląskie Seminarium Duchowne w Katowicach|archidiecezjalne]] (ul. W. Stwosza 17)<ref name=":4" /> i [[Wyższe Seminarium Duchowne Braci Mniejszych w Katowicach|zakonne – franciszkanów]] ([[Ulica Panewnicka w Katowicach|ul. Panewnicka]] 76)<ref name=":3" />.

[[Plik:Katowice Matka Boska Bogucka.jpg|mały|[[Obraz Matki Bożej Boguckiej]] we wnętrzu [[Bazylika św. Szczepana i Matki Bożej Boguckiej w Katowicach|bazyliki św. Szczepana]]]]
[[Plik:Katowice, kościół parafialny pw. św. Anny 18.JPG|mały|[[Kościół św. Anny w Katowicach|Kościół]] [[Parafia św. Anny w Katowicach|parafii św. Anny]]]]
[[Plik:2022-07 Katowice - Ligota-Panewniki 159.jpg|mały|[[Bazylika św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach|Bazylika św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia NMP]]]]
[[Plik:2021-07 Katowice-Brynów kościół św. Michała Archanioła (6).jpg|mały|[[Kościół św. Michała Archanioła w Katowicach|Kościół św. Michała Archanioła]]]]
[[Plik:2024-09 Katowice-Załęże kościół św. Józefa (4).jpg|mały|[[Kościół św. Józefa w Katowicach|Kościół parafialny]] [[Parafia św. Józefa w Katowicach|parafii św. Józefa]]]]

W mieście działają [[Dom prowincjalny|domy prowincjalne]]: [[Zakon Braci Mniejszych|franciszkanów]] ([[Prowincja Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Zakonu Braci Mniejszych w Katowicach]]; ul. Panewnicka 76<ref>{{Cytuj |autor = "Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = prowincja.panewniki.pl |url = https://prowincja.panewniki.pl/kontakt,s.html |język = pl}}</ref>), [[Jadwiżanki|jadwiżanek]] (Zgromadzenie Sióstr św. Jadwigi. Prowincja Katowicka; [[Ulica Leopolda w Katowicach|ul. Leopolda]] 1-3)<ref>{{Cytuj |autor = "Zgromadzenie Sióstr Świętej Jadwigi" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = jadwizanki.com |url = http://www.jadwizanki.com/index.php?tresc=art&Wybr=3&rodzic=0&NrM=0&Poz=1 |język = pl}}</ref>, [[Elżbietanki|elżbietanek]] (Zgromadzenie Sióstr Św. Elżbiety. Prowincja Katowicka; [[Ulica Warszawska w Katowicach|ul. Warszawska]] 52)<ref>{{Cytuj |autor = "Elżbietanki – Katowice" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = elzbietanki-katowice.pl |url = https://www.elzbietanki-katowice.pl/contact/1 |język = pl}}</ref> czy [[Zgromadzenie Sióstr Służebniczek Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny|służebniczek śląskich]] (Zgromadzenie Sióstr Służebniczek NMP Niepokalanie Poczętej. Prowincja Katowicka; ul. Panewnicka 63)<ref>{{Cytuj |autor = "Zgromadzenie Sióstr Służebniczek NMP Niepokalanie Poczętej" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = sluzebniczki.pl |url = https://www.sluzebniczki.pl/kontakt,s.html# |język = pl}}</ref>.

W Katowicach swoje redakcje mają media katolickie: wydawnictwo [[Księgarnia św. Jacka]] (ul. W. Stwosza 11)<ref>{{Cytuj stronę |url = https://ksj.pl/kontakt/ |tytuł = Kontakt |autor = Księgarnia św. Jacka |opublikowany = ksj.pl |język = pl |data dostępu = 2023-08-02}}</ref>, drukarnia, redakcje archidiecezjalnej rozgłośni [[Radio eM|Radia eM]]<ref name=":2" />, ogólnopolskiego tygodnika katolickiego ''[[Gość Niedzielny]]'' (ul. W. Stwosza 11), miesięcznika dla dzieci i młodzieży ''[[Mały Gość Niedzielny]]'' (ul. W. Stwosza 11)<ref>{{Cytuj |autor = "Instytut Gość Media" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = Instytut Gość Media |url = https://www.igomedia.pl/Igomedia-kontakt |język = pl}}</ref> oraz miesięcznika ''[[Apostolstwo Chorych]]'' (ul. M. Skłodowskiej-Curie 30/1)<ref>{{Cytuj |autor = "Instytut Gość Media" |tytuł = Apostolstwo Chorych. Kontakt |data = 2013-06-10 |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = apchor.pl |url = https://www.apchor.pl/2013/06/10/Kontakt |język = pl}}</ref>. W Katowicach działa także kilka ośrodków [[Duszpasterstwo akademickie|duszpasterstwa akademickiego]], a przy ulicy H. Jordana siedzibę ma Centralny Ośrodek Duszpasterstwa Akademickiego<ref>{{Cytuj |autor = "Centralny Ośrodek Duszpasterstwa Akademickiego" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = dacentrum.pl |url = https://dacentrum.pl/kontakt-2/dane-teleadresowe |język = pl}}</ref>.

Znanym na Górnym Śląsku [[Sanktuaria maryjne|sanktuarium maryjnym]] jest znajdujący się na terenie [[podział administracyjny Katowic|katowickiej dzielnicy]] [[Bogucice]] [[Bazylika św. Szczepana i Matki Bożej Boguckiej w Katowicach|sanktuarium Matki Bożej Boguckiej]] z [[Obraz Matki Bożej Boguckiej|wizerunkiem Matki Bożej Boguckiej]]<ref>{{Cytuj |autor = "Rzymskokatolicka Parafia św. Szczepana w Katowicach – Bogucicach" |tytuł = Historia obrazu Matki Bożej |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = parafia-bogucice.pl |url = https://parafia-bogucice.pl/historia-obrazu-matki-bozej/ |język = pl}}</ref>.

Sieć parafialna w Katowicach obejmuje łącznie 38 wspólnot w pięciu [[dekanat]]ach: [[Dekanat Katowice-Bogucice|Katowice-Bogucice]], [[Dekanat Katowice-Panewniki|Katowice-Panewniki]], [[Dekanat Katowice-Piotrowice|Katowice-Piotrowice]], [[Dekanat Katowice-Śródmieście|Katowice-Śródmieście]] i [[Dekanat Katowice-Załęże|Katowice-Załęże]]<ref>{{Cytuj |autor = "Archidiecezja Katowicka" |tytuł = Parafie |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = archidiecezjakatowicka.pl |url = https://archidiecezjakatowicka.pl/o-diecezji/parafie |język = pl}}</ref>.

{| class="wikitable" style="font-size:85%;"
|+ Wykaz wspólnot rzymskokatolickich z siedzibą w Katowicach
!Lp.
!Wezwanie
!Adres
!Dzielnica
!Liczba<br>wiernych<br>tys. [2005]
!Świątynia
!Źródła
|-
|colspan=7 align=center| '''[[Dekanat Katowice-Bogucice]]'''
|-
|1
|[[Parafia św. Szczepana w Katowicach|św. Szczepana]]
|[[Ulica księdza Leopolda Markiefki w Katowicach|ul. Markiefki]] 89
|[[Bogucice]]
|align=right| 17,3
|[[Bazylika św. Szczepana i Matki Bożej Boguckiej w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=192–193}}
|-
|2
|[[Parafia św. Antoniego z Padwy w Katowicach-Dąbrówce Małej|św. Antoniego z Padwy]]
|[[Aleja Niepodległości w Katowicach|al. Niepodległości]] 4
|[[Dąbrówka Mała]]
|align=right| 8,3
|[[Kościół św. Antoniego z Padwy w Katowicach-Dąbrówce Małej|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=196–197}}
|-
|3
|[[Parafia św. Barbary w Katowicach|św. Barbary]]
|ul. Młodzieżowa 10
|[[Giszowiec]]
|align=right| 11,4
|[[Kościół św. Barbary w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=199–200}}
|-
|4
|[[Parafia św. Stanisława Kostki w Katowicach|św. Stanisława Kostki]]
|[[Ulica Górniczego Stanu w Katowicach|ul. Górniczego Stanu]] 22
|[[Giszowiec]]
|align=right| 6,0
|[[Kościół św. Stanisława Kostki w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=201–202}}
|-
|5
|[[Parafia św. Anny w Katowicach|św. Anny]]
|[[Plac Wyzwolenia w Katowicach|pl. Wyzwolenia]] 21
|[[Janów-Nikiszowiec]]
|align=right| 11,1
|[[Kościół św. Anny w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=203–204}}
|-
|6
|[[Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Katowicach-Murckach|Najświętszego Serca Pana Jezusa]]
|ul. Solskiego 2
|[[Murcki]]
|align=right| 5,0
|[[Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Katowicach-Murckach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=206–207}}
|-
|7
|[[Parafia św. Jadwigi Śląskiej w Katowicach|św. Jadwigi Śląskiej]]
|[[Plac Powstańców Śląskich w Katowicach|pl. Powstańców Śl.]] 3
|[[Szopienice-Burowiec]]
|align=right| 13,2
|[[Kościół św. Jadwigi Śląskiej w Katowicach-Szopienicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=209–210}}
|-
|8
|[[Parafia Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Katowicach|Matki Bożej Nieustającej Pomocy]]
|ul. Siewna 25
|[[Szopienice-Burowiec]]
|align=right| 2,8
|[[Kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=212–213}}
|-
|colspan=7 align=center| '''[[Dekanat Katowice-Panewniki]]'''
|-
|1
|[[Parafia Najświętszych Imion Jezusa i Maryi w Katowicach|Najświętszych Imion Jezusa i Maryi]]
|ul. Przyklinga 12
|[[Załęska Hałda-Brynów]]
|align=right| 7,2
|[[Kościół Najświętszych Imion Jezusa i Maryi w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=216–217}}
|-
|2
|[[Parafia Świętej Rodziny i św. Maksymiliana Kolbego w Katowicach|Świętej Rodziny i św. M. Kolbego]]
|ul. Kossak-Szczuckiej 24
|[[Załęska Hałda-Brynów]]
|align=right| 7,5
|[[Kościół Świętej Rodziny i św. Maksymiliana Kolbego w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=218}}
|-
|3
|[[Parafia św. Jacka w Katowicach|św. Jacka]]
|ul. Leśna 14
|[[Piotrowice-Ochojec]]
|align=right| 5,0
|[[Kościół św. Jacka w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=223–224}}
|-
|4
|[[Parafia św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach|św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia NMP]]
|[[Ulica Panewnicka w Katowicach|ul. Panewnicka]] 76
|[[Ligota-Panewniki]]
|align=right| 18,8
|[[Bazylika św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=226–227}}<ref>{{Cytuj |autor = "Parafia Św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia NMP" |tytuł = Nasi duszpasterze |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = parafia.panewniki.pl |url = https://parafia.panewniki.pl/o-nas/nasi-ojcowie/ |język = pl}}</ref>
|-
|5
|[[Parafia św. Antoniego z Padwy w Katowicach-Panewnikach|św. Antoniego z Padwy]]
|[[Ulica Panewnicka w Katowicach|ul. Panewnicka]] 451
|[[Ligota-Panewniki]]
|align=right| 2,9
|[[Kościół św. Antoniego z Padwy w Katowicach-Panewnikach|kościół parafialny]]<br>[[Kościół św. Antoniego z Padwy w Katowicach-Panewnikach (stary)|d. kościół paraf.]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=240}}<ref name="PanSPKon">{{Cytuj stronę | url = https://www.starepanewnikiofm.pl/kontakt | tytuł = Kontakt | autor = Rzymskokatolicka Parafia Świętego Antoniego z Padwy | opublikowany = starepanewnikiofm.pl | język = pl | data dostępu = 2024-05-30}}</ref>
|-
|6
|[[Parafia Matki Bożej Różańcowej w Katowicach|Matki Bożej Różańcowej]]
|ul. Zadole 36
|[[Ligota-Panewniki]]
|align=right| 9,5
|[[Kościół Matki Bożej Różańcowej w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=242–243}}
|-
|colspan=7 align=center| '''[[Dekanat Katowice-Piotrowice]]'''
|-
|1
|[[Parafia Trójcy Przenajświętszej w Katowicach|Trójcy Przenajświętszej]]
|[[Ulica Tadeusza Boya-Żeleńskiego w Katowicach|ul. Boya-Żeleńskiego]] 34
|[[Kostuchna]]
|align=right| 7,2
|[[Kościół Trójcy Przenajświętszej w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=220–221}}
|-
|2
|[[Parafia Matki Boskiej Fatimskiej w Katowicach|Matki Bożej Fatimskiej]]
|ul. Bukszpanowa 26
|[[Kostuchna]]
|align=right| nd.
|[[Kościół Matki Bożej Fatimskiej w Katowicach|kościół parafialny]]
|<ref>{{Cytuj |autor = "Parafia Matki Bożej Fatimskiej w Katowicach" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = mbfatimskiej.katowice.pl |url = https://www.mbfatimskiej.katowice.pl/index.php/kontakt |język = pl}}</ref>
|-
|3
|[[Parafia Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa w Katowicach|Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa]]
|ul. Radockiego 251
|[[Piotrowice-Ochojec]]
|align=right| 8,2
|[[Kościół Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=232–233}}
|-
|4
|[[Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa i św. Jana Bosko w Katowicach|NS Pana Jezusa i św. Jana Bosko]]
|ul. Fredry 26
|[[Piotrowice-Ochojec]]
|align=right| 9,0
|[[Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa i św. Jana Bosko w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=234–235}}
|-
|5
|[[Parafia Matki Bożej Częstochowskiej w Katowicach|Matki Bożej Częstochowskiej]]
|ul. Michałowskiego 9
|[[Podlesie (Katowice)|Podlesie]]
|align=right| 4,7
|[[Kościół Matki Bożej Częstochowskiej w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=237–238}}
|-
|6
|[[Parafia Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Katowicach|Matki Bożej Wspomożenia Wiernych]]
|[[Ulica Stefana Grota-Roweckiego w Katowicach|ul. Grota-Roweckiego]] 22
|[[Zarzecze (Katowice)|Zarzecze]]
|align=right| 1,1
|[[Kościół Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=244}}
|-
|colspan=7 align=center| '''[[Dekanat Katowice-Śródmieście|Dekanat Katowice-Śrómieście]]'''
|-
|1
|[[Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Katowicach|Podwyższenia Krzyża Świętego]]
|ul. Piękna 8
|[[Brynów-Osiedle Zgrzebnioka|Brynów-Os. Zgrzebnioka]]
|align=right| 6,2
|[[Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=248–249}}
|-
|2
|[[Parafia katedralna Chrystusa Króla w Katowicach|katedralna Chrystusa Króla]]
|[[Ulica Plebiscytowa w Katowicach|ul. Plebiscytowa]] 49a
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|align=right| 9,2
|[[Archikatedra Chrystusa Króla w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=250–251}}
|-
|3
|[[Parafia wojskowa św. Kazimierza Królewicza w Katowicach|wojskowa św. Kazimierza Królewicza]]
|ul. Skłodowskiej-Curie
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|align=right| nd.
|[[Kościół św. Kazimierza Królewicza w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=256}}
|-
|4
|[[Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach|Niepokalanego Poczęcia NMP]]
|pl. Szramka 1
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|align=right| 8,0
|[[Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=258–259}}
|-
|5
|[[Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach|Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny]]
|[[Ulica Graniczna w Katowicach|ul. Graniczna]] 26
|[[Osiedle Paderewskiego-Muchowiec|Os. Paderewskiego-Much.]]
|align=right| 12,0
|[[Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=262–263}}
|-
|6
|[[Parafia św. Michała Archanioła w Katowicach|św. Michała Archanioła]]
|ul. Gawronów 20
|[[Brynów-Osiedle Zgrzebnioka|Brynów-Os. Zgrzebnioka]]
|align=right| 1,7
|[[Kościół św. Michała Archanioła w Katowicach|kościół parafialny]]<br>[[Kościół Matki Kościoła Niepokalanej Jutrzenki Wolności w Katowicach|kościół filialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=265–266}}
|-
|7
|[[Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach|śś. Apostołów Piotra i Pawła]]
|[[Ulica Mikołowska w Katowicach|ul. Mikołowska]] 32
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|align=right| 10,0
|[[Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=268–269}}
|-
|8
|[[Parafia Przemienienia Pańskiego w Katowicach|Przemienienia Pańskiego]]
|[[Ulica Sokolska w Katowicach|ul. Sokolska]] 12
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|align=right| 8,5
|[[Kościół Przemienienia Pańskiego w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=272–273}}<ref>{{Cytuj |autor = "Dominikanie Katowice" |tytuł = Bracia |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = katowice.dominikanie.pl |url = https://katowice.dominikanie.pl/klasztor/mieszkancy/ |język = pl}}</ref>
|-
|9
|[[Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Katowicach-Koszutce|Najświętszego Serca Pana Jezusa]]
|[[Ulica Misjonarzy Oblatów MN w Katowicach|ul. Misjonarzy Oblatów]] 12
|[[Koszutka]]
|align=right| 9,0
|[[Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Katowicach-Koszutce|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=274–275}}<ref>{{Cytuj |autor = "Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Katowicach" |tytuł = Duszpasterze |data dostępu = 2023-09-26 |opublikowany = koszutka.pl |url = https://koszutka.pl/duszpasterze/ |język = pl}}</ref>
|-
|10
|[[Parafia Opatrzności Bożej w Katowicach|Opatrzności Bożej]]
|[[Ulica 1 Maja w Katowicach|ul. 1 Maja]] 52
|[[Zawodzie (Katowice)|Zawodzie]]
|align=right| 8,5
|[[Kościół Opatrzności Bożej w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=277–278}}
|-
|colspan=7 align=center| '''[[Dekanat Katowice-Załęże]]'''
|-
|1
|[[Parafia św. Jana i Pawła Męczenników w Katowicach|śś. Jana i Pawła Męczenników]]
|[[Ulica Chorzowska w Katowicach|ul. Chorzowska]] 160
|[[Dąb (Katowice)|Dąb]]
|align=right| 7,1
|[[Kościół św. Jana i Pawła Męczenników w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=281–282}}
|-
|2
|[[Parafia św. Józefa Robotnika w Katowicach|św. Józefa Robotnika]]
|ul. Mikusińskiego 8
|[[Wełnowiec-Józefowiec]]
|align=right| 12,0
|[[Kościół św. Józefa Robotnika w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=284–285}}
|-
|3
|[[Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego i św. Herberta w Katowicach|Podwyższenia Krzyża Św. i św. Herberta]]
|ul. Barlickiego 2
|[[Osiedle Witosa (Katowice)|Osiedle Witosa]]
|align=right| 14,0
|[[Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego i św. Herberta w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=287–288}}
|-
|4
|[[Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Uzdrowienia Chorych w Katowicach|Podw. Krzyża Św. i MB Uzdrowienia Chorych]]
|ul. Mieszka I 6
|[[Osiedle Tysiąclecia (Katowice)|Osiedle Tysiąclecia]]
|align=right| 16,5
|[[Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Uzdrowienia Chorych w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=289–290}}
|-
|5
|[[Parafia Matki Boskiej Piekarskiej w Katowicach|Matki Bożej Piekarskiej]]
|ul. Ułańska 13
|[[Osiedle Tysiąclecia (Katowice)|Osiedle Tysiąclecia]]
|align=right| 7,0
|[[Kościół Matki Bożej Piekarskiej w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=291–292}}
|-
|6
|[[Parafia Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych w Katowicach|NMP Wspomożenia Wiernych]]
|[[Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach|al. Korfantego]] 121
|[[Wełnowiec-Józefowiec]]
|align=right| 4,2
|[[Kościół Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=293–294}}
|-
|7
|[[Parafia Świętych Cyryla i Metodego w Katowicach|śś. Cyryla i Metodego]]
|[[Ulica Feliksa Bocheńskiego w Katowicach|ul. Bocheńskiego]] 147
|[[Załęska Hałda-Brynów]]
|align=right| 0,7
|[[Kościół Świętych Cyryla i Metodego w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=296–297}}
|-
|8
|[[Parafia św. Józefa w Katowicach|św. Józefa]]
|[[Ulica Gliwicka w Katowicach|ul. Gliwicka]] 76
|[[Załęże (Katowice)|Załęże]]
|align=right| 11,1
|[[Kościół św. Józefa w Katowicach|kościół parafialny]]
|{{odn|Katalog...|2005|s=298–299}}
|}

Prócz powyższych wspólnot, na terenie miasta działa [[Parafia Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy w Katowicach|parafia Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy]] należąca do [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego|kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-ukraińskiego]] ([[Kościół greckokatolicki w Polsce|greckokatolickiego]]). Nabożeństwa są prowadzone w kaplicy św. Józefa przy [[Kościół łaciński|rzymskokatolickim]] [[Kościół św. Kazimierza Królewicza w Katowicach|kościele garnizonowym św. Kazimierza Królewicza]]. Parafia ta znajduje się w [[Dekanat katowicki|dekanacie katowickim]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Parafia Greckokatolicka pw. Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy w Katowicach |data dostępu = 2023-06-12 |opublikowany = grekokatolicy.pl |url = https://grekokatolicy.pl/grekokatolicy/parafie-ukgk/diecezja-wroclawsko-gdanska/parafia-greckokatolicka-pw-zasniecia-przenajswietszej-bogurodzicy-w-Katowicach/}}</ref>.

=== Pozostałe wspólnoty chrześcijańskie ===
Katowice są siedzibą [[Diecezja katowicka (Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP)|diecezji katowickiej]] [[Kościół Ewangelicko-Augsburski w Rzeczypospolitej Polskiej|Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP]] (ul. Warszawska 18)<ref>{{Cytuj |autor = Diecezja Katowicka Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = diec.katowicka.luteranie.pl |url = http://diec.katowicka.luteranie.pl/?page_id=49 |język = pl}}</ref> oraz Zarządu Głównego [[Polskie Towarzystwo Ewangelickie|Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego]] (ul. Warszawska 18)<ref>{{Cytuj |autor = "Polskie Towarzystwo Ewangelickie" |tytuł = Zarząd / Oddziały |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = ptew.org.pl |url = https://www.ptew.org.pl/o-nas/sklad-zarzadu/ |język = pl}}</ref>{{odn|Studium…|2012|s=67}}. W mieście działają dwie parafie [[Luteranizm|luterańskie]]:
* [[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Katowicach]] ([[Ulica Warszawska w Katowicach|ul. Warszawska]] 18)<ref>{{Cytuj |autor = Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce |tytuł = Katowice |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = luteranie.pl |url = https://www.luteranie.pl/katowice/ |język = pl}}</ref>{{odn|Studium…|2012|s=67}} – liczy około 900 wiernych, a głównym budynkiem wspólnoty jest [[Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach|kościół Zmartwychwstania Pańskiego]]<ref>{{Cytuj |autor = Parafia Ewangelicko-Augsburska w Katowicach |tytuł = Historia |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = katowice.luteranie.pl |url = https://katowice.luteranie.pl/parafia/historia/ |język = pl}}</ref>; pod ich opieką duszpasterską są także katowiccy [[Kościół Ewangelicko-Reformowany w RP|ewangelicy reformowani]]<ref>{{Cytuj |autor = Polska Rada Ekumeniczna |tytuł = Strony Kościołów |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = ekumenia.pl |url = https://ekumenia.pl/oddzial-slaski/strony-kosciolow/ |język = pl}}</ref>,
* [[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Katowicach-Szopienicach]] ([[Ulica Herberta Bednorza w Katowicach|ul. ks. bp. H. Bednorza]] 20) – świątynią wspólnoty jest [[Kościół Zbawiciela w Katowicach-Szopienicach|kościół Zbawiciela]]<ref>{{Cytuj |autor = Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce |tytuł = Szopienice |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = luteranie.pl |url = https://www.luteranie.pl/katowice-szopienice/ |język = pl}}</ref>{{odn|Studium…|2012|s=67}}.

[[Plik:Katowice - Szopienice-Burowiec 345.jpg|mały|[[Kościół Zbawiciela w Katowicach-Szopienicach|Ewangelicki kościół Zbawiciela w Katowicach-Szopienicach]]]]
[[Plik:Kingdom Hall Jehovah’s Witnesses Katowice Nadgórników.jpg|mały|[[Sala królestwa|Sala Królestwa]] [[Świadkowie Jehowy|Świadków Jehowy]] przy ul. Nadgórników 9]]

Na terenie Katowic działalność prowadzą również inne kościoły chrześcijańskie:
{| class="wikitable" style="font-size:85%;"
|+ Wykaz pozostałych wspólnot chrześcijańskich z siedzibą w Katowicach
!Lp.
!Kościół
!Wspólnota
!Adres
!Dzielnica
!Źródła
|-
|colspan=6 align=center| '''[[Protestantyzm]]'''
|-
|rowspan=2| 1
|rowspan=2| [[Chrześcijańska Wspólnota Ewangeliczna]]
|placówka misyjna Katowice-Chorzów
| –
| –
|<ref name="chwe">{{Cytuj |autor = Chrześcijańska Wspólnota Ewangeliczna |tytuł = Zbory i placówki |data dostępu = 2023-08-15 |opublikowany = chwe.pl |url = https://www.chwe.pl/lista-placowek/ |język = pl}}</ref>
|-
|placówka misyjna Katowice II
| –
| –
|<ref name="chwe" />
|-
|2
|Ewangeliczny Kościół Chrześcijański
|parafia w Katowicach
| –
| –
|<ref>{{Cytuj |autor = Ewangeliczny Kościół Chrześcijański |tytuł = Placówki |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = ekch.pl |url = http://www.ekch.pl/index.php/pl/kosciol/placowki |język = pl}}</ref>
|-
|3
|[[Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w RP|Kościół Adwentystów Dnia Siódmego]]
|[[Zbór Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Katowicach|zbór w Katowicach]]
|[[Ulica Fryderyka Chopina w Katowicach|ul. Chopina]] 1
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|<ref>{{Cytuj |autor = Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w RP |tytuł = Zbory |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = adwent.pl |url = https://adwent.pl/kontakt/zbory/ |język = pl}}</ref>
|-
|4
|[[Kościół Boży#Kościół Boży w Polsce|Kościół Boży w Polsce]]
|[[Kościół Chrześcijański „Nowe Pokolenie” w Katowicach|Kościół Chrześcijański „Nowe Pokolenie”]]
|[[Ulica Bogucicka w Katowicach|ul. Bogucicka]] 2
|[[Zawodzie (Katowice)|Zawodzie]]
|<ref>{{Cytuj |autor = Kościół Boży w Polsce |tytuł = Adresy kościołów |data = 2021-03-09 |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = kosciolbozy.pl |url = https://kosciolbozy.pl/adresy-kosciolow/,%20https://kosciolbozy.pl/adresy-kosciolow/ |język = pl}}</ref>
|-
|5
|[[Kościół Boży w Chrystusie (Polska)|Kościół Boży w Chrystusie]]
|Wspólnota Odkupionych Chrześcijan
| –
| –
|<ref>{{Cytuj |autor = Kościół Boży w Chrystusie |tytuł = Placówki |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = kbwch.pl |url = http://kbwch.pl/placowki/ |język = pl}}</ref>
|-
|6
|[[Kościół Chrystusowy w RP]]
|[[Społeczność Chrześcijańska w Katowicach]]
|[[Ulica Henryka Dąbrowskiego w Katowicach|ul. Dąbrowskiego]] 22/5
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|<ref>{{Cytuj |autor = Społeczność Chrześcijańska Katowice |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = schk.pl |url = https://schk.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref>
|-
|rowspan=2| 7
|rowspan=2| [[Kościół Chrześcijan Baptystów w RP]]
|[[I Zbór Kościoła Chrześcijan Baptystów w Katowicach|I Zbór]]
|ul. Morawska 10
|[[Bogucice]]
|<ref name=":5">{{Cytuj |autor = Kościół Chrześcijan Baptystów |tytuł = Gdzie jesteśmy |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = baptysci.pl |url = https://baptysci.pl/zbory |język = pl}}</ref>
|-
|[[II Zbór Kościoła Chrześcijan Baptystów „Opoka” w Katowicach|II Zbór „Opoka”]]
|[[Ulica Wojewódzka w Katowicach|ul. Wojewódzka]] 29/8
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|<ref name=":5" />
|-
|8
|[[Kościół Chwały]]
|Kościół Chwały w Katowicach
|ul. Obroki 109
|[[Osiedle Witosa (Katowice)|Osiedle Witosa]]
|<ref>{{Cytuj |url = https://www.kosciolchwaly.pl/koscioly-lokalne/ |tytuł = Kościoły lokalne |opublikowany = kosciolchwaly.pl |data dostępu = 2024-03-19}}</ref>
|-
|9
|[[Kościół Ewangelicko-Metodystyczny w RP]]
|[[Parafia Ewangelicko-Metodystyczna Nowego Przymierza w Katowicach|parafia Nowego Przymierza]]
|[[Ulica Władysława Reymonta w Katowicach|ul. Reymonta]] 4
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|<ref>{{Cytuj |autor = Kościół Ewangelicko-Metodystyczny w RP |tytuł = Parafie |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = metodysci.pl |url = https://metodysci.pl/parafie-2/ |język = pl}}</ref>
|-
|10
|[[Kościół Ewangelicznych Chrześcijan w RP]]
|zbór w Katowicach
|[[Ulica Franciszkańska w Katowicach|ul. Franciszkańska]] 19/1
|[[Ligota-Panewniki]]
|<ref>{{Cytuj |autor = Kościół Ewangelicznych Chrześcijan w RP |tytuł = Zbory KECh w Polsce |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = kech.pl |url = http://www.kech.pl/zbory-kech-w-polsce/ |język = pl}}</ref>
|-
|11
|[[Kościół Wolnych Chrześcijan w RP]]
|[[Kościół Wolnych Chrześcijan w RP#Administracja Kościoła|zbór w Katowicach]]
|ul. Zajączka 21
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|<ref>{{Cytuj |autor = Kościół Wolnych Chrześcijan w Rzeczypospolitej Polskiej |tytuł = Nasze zbory. KWCH |data = 2019-07-31 |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = kwch.org |url = https://kwch.org/nasze-zbory/ |język = pl}}</ref>
|-
|rowspan=2| 12
|rowspan=2| [[Kościół Zielonoświątkowy w RP]]
|[[Zbór Kościoła Zielonoświątkowego „Betania” w Katowicach|zbór „Betania”]]
|[[Ulica Gliwicka w Katowicach|ul. Gliwicka]] 267
|[[Załęże (Katowice)|Załęże]]
|<ref>{{Cytuj |autor = Kościół Zielonoświątkowy Betania |tytuł = kontakt |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = betania-katowice.org |url = https://www.betania-katowice.org/kontakt |język = pl}}</ref>
|-
|[[Zbór Kościoła Zielonoświątkowego „Serce Metropolii” w Katowicach|zbór „Serce Metropolii”]]
|[[Ulica Herberta Bednorza w Katowicach|ul. Bednorza]] 2a-6
|[[Szopienice-Burowiec]]
|<ref>{{Cytuj |autor = Serce Metropolii – Kościół Zielonoświątkowy w Katowicach |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = sercemetropolii.pl |url = https://www.sercemetropolii.pl/#kontakt |język = pl}}</ref>
|-
|13
|[[Mesjańskie Zbory Boże (Dnia Siódmego)|Mesjańskie Zbory Boże]]
|punkt misyjny w Katowicach
| –
| –
|<ref>{{Cytuj |autor = Wspólnota Mesjańska |tytuł = Kontakt – Zbory |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = zboryboze.pl |url = http://zboryboze.pl/o-nas/kontakt/ |język = pl}}</ref>
|-
|14
|[[Ruch Williama Branhama w Polsce|Ruch Williama Branhama]]
|zbór Ewangelii Łaski
|ul. Sołtysia 94
|[[Podlesie (Katowice)|Podlesie]]
|<ref>{{Cytuj |autor = Zbór Ewangelii Łaski |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = zbor-ewangeli-laski.pl.tl |url = https://zbor-ewangeli-laski.pl.tl/Kontakt.htm |język = pl}}</ref>
|-
|15
|[[Stowarzyszenie Zborów Chrześcijan w RP]]
|zbór w Katowicach
|ul. Cicha 22
|[[Dąb (Katowice)|Dąb]]
|<ref>{{Cytuj |tytuł = Stowarzyszenie Zborów Chrześcijan W Rp. Zbór, Katowice |opublikowany = cylex-polska.pl |url = https://www.cylex-polska.pl/firmy/stowarzyszenie-zbor%C3%B3w-chrze%C5%9Bcijan-w-rp--zb%C3%B3r-10744590.html |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Chrześcijańska Wspólnota Braterska. Geneza, rozwój ideowo-organizacyjny, fundament wiary i formy działania |data dostępu = 2023-09-27 |s = 88 |opublikowany = zborchrzescijan.pl |url = https://zborchrzescijan.pl/wp-content/uploads/2019/08/CHWB-Geneza-rozwój-ideowo-organizacyjny-doktryna-i-formy-działania.pdf |język = pl}}</ref>
|-
|colspan=6 align=center| '''[[Restoracjonizm]]'''
|-
|1
|[[Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich|Kościół Jezusa Chrystusa Św. w Dn. Ost.]]
|[[Gmina Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich w Katowicach|gmina w Katowicach]]
|[[Ulica Warszawska w Katowicach|ul. Warszawska]] 1
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|<ref>{{Cytuj |autor = Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich |tytuł = Znajdź miejsce spotkań |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = abyprzyszlidochrystusa.org |url = https://www.abyprzyszlidochrystusa.org/formularze/znajdz-miejsce-spotkan-ltw |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Gmina Katowice Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = facebook.com |url = https://www.facebook.com/GminaKatowiceLDS/ |język = pl}}</ref>
|-
|rowspan=14| 2
|rowspan=14| [[Świadkowie Jehowy]]
|zbór Katowice-Angielski
|rowspan=9| ul. Nadgórników 9
|rowspan=9| [[Bogucice]]
|rowspan=14|<ref name=":6">{{Cytuj |autor = Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania |tytuł = Znajdź zebranie. Katowice |data dostępu = 2024-04-08 |opublikowany = jw.org |url = https://apps.jw.org/ui/P/meeting-search.html#/weekly-meetings/search/any/Katowice,%20Polska/50.264892,19.023781/@50.255211,19.026397,11z |język = pl}}</ref>
|-
|zbór Katowice-Bogucice
|-
|zbór Katowice-Centrum
|-
|zbór Katowice-Migowy
|-
|zbór Katowice-Rosyjski
|-
|zbór Katowice-Ukraiński
|-
|zbór Katowice-Wełnowiec
|-
|zbór Katowice-Zachód
|-
|zbór Katowice-Zawodzie
|-
|zbór Katowice-Giszowiec
|rowspan=2| [[Ulica Oswobodzenia w Katowicach|ul. Oswobodzenia]] 4a
|rowspan=2| [[Janów-Nikiszowiec]]
|-
|zbór Katowice-Wschód
|-
|zbór Katowice-Brynów
|rowspan=3| ul. Sępia 28
|rowspan=3| [[Piotrowice-Ochojec]]
|-
|zbór Katowice-Ligota
|-
|zbór Katowice-Piotrowice
|}
Niektóre katowickie wspólnoty chrześcijańskie mają swoje siedziby poza miastem, a są to m.in.:
* [[Kościół Adwentystów Dnia Siódmego Ruch Reformacyjny]]: [[Zbór Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego Ruchu Reformacyjnego w Katowicach|zbór w Katowicach]] ([[Ruda Śląska]], ul. J. Piłsudskiego 149)<ref>{{Cytuj |autor = Kościół Adwentystów Dnia Siódmego Ruch Reformacyjny w Rzeczypospolitej Polskiej |tytuł = Zbór w Katowicach |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = adsrr.home.pl |url = https://adsrr.home.pl/katowice.html |język = pl}}</ref>.

=== Wyznania niechrześcijańskie ===
[[Plik:Katowice 3 Maja 16.jpg|mały|Siedziba [[Gmina Wyznaniowa Żydowska w Katowicach|Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Katowicach]] przy [[Ulica 3 Maja w Katowicach|ulicy 3 Maja]] 16]]

{| class="wikitable" style="font-size:85%;"
|+ Lista wspólnot niechrześcijańskich z siedzibą w Katowicach
!Lp.
!Religia
!Nazwa wspólnoty
!Adres
!Dzielnica
!Źródła
|-
|rowspan=4| 1
|rowspan=4| [[Buddyzm]]
|[[Buddyjski Związek Diamentowej Drogi Linii Karma Kagyu]].<br>Buddyjski Ośrodek Medytacyjny w Katowicach
|ul. Kredytowa 8/10
|[[Załęska Hałda-Brynów]]
|<ref>{{Cytuj |autor = "Buddyjski Związek Diamentowej Drogi Linii Karma Kagju" |tytuł = Buddyjski Ośrodek Medytacyjny w Katowicach |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = buddyzm.pl |url = https://www.buddyzm.pl/osrodki/katowice |język = pl}}</ref>
|-
|[[Szkoła Zen Kwan Um w Polsce]].<br>Katowicki Ośrodek Zen
|ul. Zagrody 22
|[[Ligota-Panewniki]]
|<ref>{{Cytuj |autor = "Szkoła Zen Kwan Um" |tytuł = OŚRODKI I GRUPY |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = zen.pl |url = https://www.zen.pl/osrodki-i-grupy/ |język = pl}}</ref>
|-
|Sangha Dogen Zenji.<br>Ośrodek Sho Gyo Ji w Katowicach
|[[Ulica Wojewódzka w Katowicach|ul. Wojewódzka]] 31/15
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|<ref>{{Cytuj |autor = "Sangha Soto Zen uczniów Mistrza Kaisena w Polsce" |tytuł = Miasta |data = 2016-01-03 |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = zazen.pl |url = http://zazen.pl/osrodki/ |język = pl}}</ref>
|-
|[[Związek Buddyjski Bencien Karma Kamtsang]].<br>Bencien Karma Kamtsang Katowice
|[[Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach|ul. Kościuszki]] 18/12
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|<ref>{{Cytuj |autor = "Buddyzm tybetański. Bencien Karma Kamtsang" |tytuł = Ośrodki Bencien w Polsce |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = benchen.org.pl |url = https://www.benchen.org.pl/pl/nasze-osrodki/osrodki-bencien-w-polsce}}</ref>
|-
|2
|[[Islam]]
|Oddział Śląski [[Liga Muzułmańska w RP|Ligi Muzułmańskiej w RP]].<br>[[Centrum Kultury Islamu w Katowicach]]
|ul. Warszawska 50a
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|<ref>{{Cytuj |autor = "Liga Muzułmańska w RP" |tytuł = Centra Islamu |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = islam.info.pl |url = https://www.islam.info.pl/elementor-3649/ |język = pl}}</ref>
|-
|3
|[[Hinduizm]]
|[[Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kryszny]].<br>Ośrodek lokalny w Katowicach
| –
| –
|<ref>{{Cytuj |autor = "Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kryszny" |tytuł = Centra MTŚK |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = mtsk.pl |url = https://www.mtsk.pl/o-nas/centra-mtsk/ |język = pl}}</ref>
|-
|4
|[[Judaizm]]
|[[Gmina Wyznaniowa Żydowska w Katowicach]]
|[[Ulica 3 Maja w Katowicach|ul. 3 Maja]] 16
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|<ref>{{Cytuj |autor = "Wirtualny Sztetl" |tytuł = Gmina Wyznaniowa Żydowska w Katowicach |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = sztetl.org.pl |url = https://sztetl.org.pl/pl/node/70908 |język = pl}}</ref>
|-
|5
|[[Różokrzyż]]
|[[Lectorium Rosicrucianum]].<br>Centrum Katowickie
|[[Ulica 3 Maja w Katowicach|ul. 3 Maja]] 24/7
|[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]
|<ref>{{Cytuj |autor = "Złoty Różokrzyż" |tytuł = Centrum Katowickie |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = rozokrzyz.pl |url = https://rozokrzyz.pl/events/venues/centrum-katowickie/ |język = pl}}</ref>
|}

=== Cmentarze ===
[[Plik:Katowice - ul. Murckowska - cmentarz komunalny (2).jpg|mały|Dom Pogrzebowy na [[Centralny Cmentarz Komunalny w Katowicach|Centralnym Cmentarzu Komunalnym]]]]

W Katowicach w 2007 roku istniały 24 cmentarze, w tym 5 komunalnych i 19 wyznaniowych (głównie rzymskokatolickich) o łącznej powierzchni ok. 75 ha. Cmentarze komunalne w Katowicach zarządzane są przez spółkę Katowickie Cmentarze Komunalne<ref>{{Cytuj |autor = "Katowickie Cmentarze Komunalne" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = kck.katowice.pl |url = http://www.kck.katowice.pl/index.php?kat=32 |język = pl}}</ref> i obejmują pięć kompleksów:
* [[Centralny Cmentarz Komunalny w Katowicach|Centralny Cmentarz Komunalny]] ([[Ulica Murckowska w Katowicach|ul. Murckowska]] 9; powierzchnia nekropolii: 25,24 ha){{odn|Studium…|2012|s=70}},
* [[Cmentarz Komunalny przy ul. Panewnickiej w Katowicach|Cmentarz Komunalny w Ligocie-Panewnikach]] ([[Ulica Panewnicka w Katowicach|ul. Panewnicka]] 45; 4,88 ha){{odn|Studium…|2012|s=70}},
* [[Cmentarz Komunalny przy ulicy Walerego Goetla w Katowicach|Cmentarz Komunalny w Murckach]] (ul. W. Goetla; 1,86 ha){{odn|Studium…|2012|s=70}},
* Cmentarz Komunalny w Murckach ([[Ulica Pawła Kołodzieja w Katowicach|ul. P. Kołodzieja]]; 1,23 ha){{odn|Studium…|2012|s=70}},
* [[Cmentarz garnizonowy w Katowicach|Cmentarz Wojskowy]] (ul. Meteorologów; 1,46 ha){{odn|Studium…|2012|s=70}}.

Cmentarze wyznaniowe obejmują kilkanaście obiektów rzymskokatolickich, 2 ewangelicko-augsburskie (w tym [[Cmentarz ewangelicki przy ul. Francuskiej w Katowicach|przy ulicy Francuskiej]]) oraz 1 żydowski ([[Cmentarz żydowski w Katowicach|cmentarz przy ulicy Raciborskiej]]). Są one z reguły niewielkie o powierzchni nieprzekraczającej zwykle 2,5 ha – z wyjątkiem [[Cmentarz przy ul. Brynicy w Katowicach|cmentarza parafii św. Jadwigi Śląskiej]] w [[Szopienice-Burowiec|Szopienicach-Burowcu]] (3,96 ha) czy [[Cmentarz przy ulicy Wróblewskiego w Katowicach|cmentarza parafii św. Szczepana]] w [[Bogucice|Bogucicach]] (7,57 ha){{odn|Studium…|2012|s=70}}.

== Sport i rekreacja ==
{{Osobny artykuł|Sport w Katowicach}}

=== Działalność sportowo-rekreacyjna ===
[[Plik:Gks katowice siatkówka.jpg|mały|lewo|[[GKS Katowice (piłka siatkowa)|Drużyna siatkarska GKS-u Katowice]] w 2017 roku]]

W 2012 roku w Katowicach działało według danych z [[Główny Urząd Statystyczny|Głównego Urzędu Statystycznego]] 87 [[Klub sportowy|klubów sportowych]], a liczba ćwiczących w katowickich klubach na 1000 mieszkańców miasta wynosiła 26 osób{{odn|Raport…|2014|s=196}}. Najpopularniejszymi dyscyplinami w tym czasie były: [[piłka nożna]] (33 kluby), [[piłka siatkowa]] i [[siatkówka plażowa]] (15), [[Sport walki|sporty walki]] (14), [[koszykówka]] (13), [[narciarstwo]] i [[snowboarding]] oraz [[pływanie]] (po 10 klubów){{odn|Strategia…|2013|s=31}}. Znaczącym podmiotem kreujących aktywność i zaplecze sportowe w Katowicach jest [[Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach|Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach]]{{odn|Raport…|2014|s=197}}. W 2018 roku w Katowicach działały 104 kluby sportowe (łącznie z wyznaniowymi i uczniowskimi), których członkami było 9605 osób. W klubach ćwiczyło wówczas 11&nbsp;542 osoby, z czego osób do 18 lat 8896{{odn|Katowice…|2019|s=24}}.

W Katowicach siedzibę mają: [[Polski Związek Biathlonu]] ([[Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach|ul. T. Kościuszki]] 84)<ref>{{Cytuj |autor = "Polski Związek Biathlonu – Polish Biathlon Association" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = biathlon.com.pl |url = https://biathlon.com.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref>, Polski Związek Ju-Jitsu ([[Ulica Warszawska w Katowicach|ul. Warszawska]] 6/112)<ref>{{Cytuj |tytuł = Kontakt z Polskim Związkiem Ju Jitsu |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = jujitsu.pl |url = https://jujitsu.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref>, Śląska Federacja Sportu (ul. T. Kościuszki 191)<ref>{{Cytuj |autor = "Śląska Federacja Sportu" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = federacja.net.pl |url = https://www.federacja.net.pl/8,pl,kontakt.html |język = pl}}</ref>, Śląski Szkolny Związek Sportowy (ul. Francuska 32)<ref>{{Cytuj |tytuł = Śląski Szkolny Związek Sportowy w Katowicach |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = slaskiszs.com.pl |url = http://www.slaskiszs.com.pl/ |język = pl}}</ref> oraz regionalne związki sportowe (między innymi: Śląski Związek Piłki Siatkowej, Śląski Związek Lekkiej Atletyki czy [[Śląski Związek Piłki Nożnej]]){{odn|Raport…|2014|s=198}}.

[[Plik:Podczas przejazdu kolarzy (9558006878).jpg|mały|[[Tour de Pologne 2013]] – [[Tour de Pologne 2013 – 4. etap|4. etap w Katowicach]]]]

Sportową marką Katowic jest wielosekcyjny GKS Katowice{{odn|Strategia…|2013|s=54}}. Siedziba spółki znajduje się przy ulicy Bukowej 1 w [[podział administracyjny Katowic|dzielnicy]] [[Dąb (Katowice)|Dąb]], a większościowym jej udziałowcem jest miasto Katowice<ref>{{Cytuj |autor = "Urząd Miasta Katowice" |tytuł = GKS GieKSa Katowice S.A. |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = bip.katowice.eu |url = https://bip.katowice.eu/UrzadMiasta/JednostkiOrganizacyjne/Jednostki_det.aspx?idr=6320&menu=631 |język = pl}}</ref>. Klub prowadzi drużyny: piłki nożnej mężczyzn<ref>{{Cytuj |autor = "GKS Katowice" |tytuł = I drużyna |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = gkskatowice.eu |url = https://www.gkskatowice.eu/page/i-zesp |język = pl}}</ref> ([[GKS Katowice (piłka nożna)|GKS Katowice]]; użytkuje [[Stadion GKS Katowice|Stadion Miejski w Katowicach]] położony przy ulicy Bukowej 1<ref>{{Cytuj |autor = "GKS Katowice" |tytuł = Mapka stadionu |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = gkskatowice.eu |url = https://www.gkskatowice.eu/page/mapka-stadionu |język = pl}}</ref>), piłki nożnej kobiet<ref>{{Cytuj |autor = "GKS Katowice" |tytuł = Drużyna kobiet |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = gkskatowice.eu |url = https://www.gkskatowice.eu/page/druzyna-kobiet}}</ref> ([[GKS Katowice (piłka nożna kobiet)|GKS Katowice]]), hokeja<ref>{{Cytuj |autor = "GKS Katowice Hokej" |tytuł = I zespół |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = hokej.gkskatowice.eu |url = https://hokej.gkskatowice.eu/page/i-zespol |język = pl}}</ref> ([[GKS Katowice (hokej na lodzie)|GKS Katowice]]; użytkuje lodowisko Satelita przy hali Spodek<ref>{{Cytuj |autor = "GKS Katowice Hokej" |tytuł = Plan lodowiska |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = hokej.gkskatowice.eu |url = https://hokej.gkskatowice.eu/page/plan-lodowiska}}</ref>), piłki siatkowej<ref>{{Cytuj |autor = "GKS Katowice Siatkówka" |tytuł = I zespół |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = siatkowka.gkskatowice.eu |url = https://siatkowka.gkskatowice.eu/page/i-zespol |język = pl}}</ref> ([[GKS Katowice (piłka siatkowa)|GKS Katowice]]; użytkuje [[Hala sportowa OS Szopienice|halę sportową Ośrodka Sportowego Szopienice]]<ref>{{Cytuj |autor = "GKS Katowice Siatkówka" |tytuł = Hala |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = siatkowka.gkskatowice.eu |url = https://siatkowka.gkskatowice.eu/page/hala |język = pl}}</ref>), zapasów (Zapaśniczy Uczniowski Klub Sportowy GKS Katowice; użytkuje [[Budynek restauracji Carla Geislera w Katowicach|halę sportową]] przy [[Ulica Józefowska w Katowicach|ulicy Józefowskiej]])<ref>{{Cytuj |autor = ZUKS |tytuł = Klub |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = zuks.pl |url = http://zuks.pl/p,66,klub |język = pl}}</ref> i szachów ([[Hetman Katowice|Hetman GKS Katowice]]; [[Ulica Józefa Hallera w Katowicach|ul. gen. J. Hallera]] 28)<ref>{{Cytuj |tytuł = Wasko HETMAN GKS Katowice |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = facebook.com |url = https://www.facebook.com/GKSKatowiceSzachy/about?locale=pl_PL |język = pl}}</ref>. Prowadzona jest też wielosekcyjna Akademia „Młoda Gieksa”<ref>{{Cytuj |tytuł = Akademia Młoda Gieksa |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = mloda-gieksa.pl |url = http://mloda-gieksa.pl/page.php?id=1 |język = pl}}</ref>.

[[Plik:World Men's Handball Championship in Poland 2023.jpg|mały|lewo|Spodek podczas [[Mistrzostwa Świata w Piłce Ręcznej Mężczyzn 2023|Mistrzostw Świata w Piłce Ręcznej Mężczyzn 2023]]]]

Do innych znaczących katowickich klubów sportowych należą m.in.: [[06 Kleofas Katowice|06 Kleofas AZS AWF Katowice]] (ul. Bukowa 1; ul. Mikołowska 72 i 131)<ref>{{Cytuj |autor = "06 Kleofas AZS Katowice" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = 06kleofas.pl |url = https://06kleofas.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref>, [[MK Górnik Katowice|UKS MK Górnik Katowice]] ([[Ulica Tadeusza Boya-Żeleńskiego w Katowicach|ul. T. Boya-Żeleńskiego]] 96c)<ref>{{Cytuj |tytuł = UKS MK Górnik Katowice |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = facebook.com |url = https://www.facebook.com/mkgornik/about?locale=pl_PL |język = pl}}</ref>, [[Podlesianka Katowice|LGKS 38 Podlesianka Katowice]] (ul. Sołtysia 25)<ref>{{Cytuj |autor = "LGKS 38 PODLESIANKA KATOWICE" |tytuł = Kontakt |data = 2014-03-11 |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = podlesianka.katowice.pl |url = https://podlesianka.katowice.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref>, Naprzód Janów (ul. Z. Nałkowskiej 11)<ref>{{Cytuj |autor = "Naprzód Janów" |tytuł = O Nas |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = naprzodjanow.pl |url = https://naprzodjanow.pl/o-nas/ |język = pl}}</ref>, [[Rozwój Katowice|KS Rozwój Katowice]] (ul. A. Asnyka 27)<ref>{{Cytuj |autor = "KS Rozwój Katowice" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = rozwoj.info.pl |url = https://rozwoj.info.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref> czy [[Sparta Katowice|BKS Sparta Katowice]] (ul. S. Żeromskiego 4)<ref>{{Cytuj |autor = "BKS Sparta Katowice" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = sparta.katowice.pl |url = https://sparta.katowice.pl/kontakt/ |język = pl}}</ref>.

Katowice było w swojej historii gospodarzem bądź współgospodarzem wielu znaczących wydarzeń sportowych rangi regionalnej, krajowej i międzynarodowej. Były to m.in. takie imprezy jak: [[Tour de Pologne]], [[Silesia Marathon]], [[Mistrzostwa Europy w Koszykówce Mężczyzn 2009]], [[Mistrzostwa Europy w Piłce Siatkowej Kobiet 2009|Mistrzostwa Europy w Siatkówce Kobiet 2009]], [[Mistrzostwa Europy w Koszykówce Kobiet 2011]], [[Liga Światowa w Piłce Siatkowej 2007|Turniej Ligi Światowej w Piłce Siatkowej Mężczyzn 2007]]{{odn|Raport…|2014|s=198}}, [[Mistrzostwa Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn 2014]]<ref name=":8" /> i [[Mistrzostwa Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn 2022|2022]]<ref name=":9" /> czy [[Mistrzostwa Świata w Piłce Ręcznej Mężczyzn 2023]]<ref name=":7" />.

Katowice są także znaczącym punktem na mapie [[Sport elektroniczny|e-sportu]]. Przy [[Ulica Staromiejska w Katowicach|ulicy Staromiejskiej]] 4 siedzibę ma [[Stowarzyszenie Sportów Elektronicznych]] (Esports Association)<ref name="EAostow">{{Cytuj stronę |url = https://polskiesport.pl/stowarzyszenie/ |tytuł = O STOWARZYSZENIU |autor = Esports Association |opublikowany = polskiesport.pl |język = pl |data dostępu = 2023-09-14}}</ref>. W mieście organizowane są mistrzostwa świata w grach video w połączeniu z targami branży IT – [[Intel Extreme Masters]], będąc największą tego typu imprezą w Polsce<ref name="UMKatoEsport">{{Cytuj stronę |url = https://www.katowice.eu/czas-wolny/esport |tytuł = Esport |autor = Urząd Miasta Katowice |opublikowany = katowice.eu |język = pl |data dostępu = 2023-09-14}}</ref>.

W 2023 roku Katowice zajęły 5 miejsce w rankingu najbardziej sportowych miast Polski. W 2022 roku znalazły się tuż za główną dziesiątką i nie znalazły się one w rankingu<ref>{{Cytuj |tytuł = Gdzie grają na najwyższym poziomie? Druga edycja rankingu „Sporty drużynowe – najlepsze miasta w Polsce”! |data = 2023-11-08 |data dostępu = 2023-11-29 |url = https://gotowinasport.sts.pl/wokol-sportu/druga-edycja-rankingu-sporty-druzynowe-najlepsze-miasta-w-polsce/ |język = pl}}</ref>.

=== Obiekty sportowo-rekreacyjne ===
[[Plik:Katowice-Spodek (4).jpg|mały|[[Spodek (hala widowiskowa)|Hala Widowiskowo-Sportowa Spodek]] ([[Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach|al. W. Korfantego]] 35)]]
[[Plik:Wełnowiec-Józefowiec 176.jpg|mały|[[Budynek restauracji Carla Geislera w Katowicach|Hala Sportowa Józefowska]] ([[Ulica Józefowska w Katowicach|ul. Józefowska]] 40)]]
[[Plik:Katowice - Szopienice-Burowiec 390.jpg|mały|[[Hala sportowa OS Szopienice|Hala Ośrodka Sportowego Szopienice]] ([[Ulica 11 Listopada w Katowicach|ul. 11 Listopada]] 16)]]

Infrastrukturę sportowo-rekreacyjną tworzą obiekty różnego typu: hale i sale sportowe, lodowiska kryte, stadiony i boiska do różnych gier, korty tenisowe, pływalnie, baseny i kąpieliska, obiekty do jazdy konnej, place zabaw i inne, w tym [[Lotnisko Katowice-Muchowiec|lotnisko sportowe Katowice-Muchowiec]]{{odn|Studium…|2012|s=68}}. Sztandarowym obiektem tego typu jest położona przy [[Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach|alei W. Korfantego]] 35 [[Spodek (hala widowiskowa)|Hala Widowiskowo-Sportowa Spodek]]{{odn|Strategia…|2013|s=15}}. Kompleks obejmuje: halę wielofunkcyjną, lodowisko „Satelita” i salę gimnastyczną{{odn|Studium…|2012|s=68}}. Jest on prestiżowym miejscem na mapie Katowic, przystosowanym do rozgrywania igrzysk sportowych o randze światowej, a poza tym odbywają się w niej duże przedsięwzięcia kulturalne i gospodarcze{{odn|Strategia…|2013|s=15}}.

Według danych GUS-u za 2022 rok w Katowicach znajdowało się 5 [[Stadion sportowy|stadionów]], 21 [[Boisko|boisk do piłki nożnej]], 14 [[Boisko (koszykówka)|boisk do koszykówki]], 13 boisk do piłki ręcznej, 4 boiska do piłki siatkowej i 13 uniwersalnych boisk, 7 [[Hala (budownictwo)|hal sportowych]], 20 [[Sala gimnastyczna|sal gimnastycznych]], 20 [[Kort tenisowy|kortów tenisowych]], 8 [[Kryta pływalnia|krytych pływalni]], 1 [[Strzelnica (strzelectwo)|strzelnica]], 4 [[Lodowisko|sztuczne lodowiska]] i 2 [[skatepark]]i{{r|BDLKatoPowiat}}. Infrastruktura sportowo-rekreacyjna Katowic w głównej mierze jest zarządzana przez [[Ośrodek sportu i rekreacji|Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji]] w Katowicach{{odn|Studium…|2012|s=68}} i są to różnego typu obiekty, w tym m.in.:

* [[Stadion Miejski Rapid w Katowicach|Boisko Piłkarskie Rapid]] (ul. M. Grażyńskiego 51) – składa się z dwóch oświetlonych boisk piłkarskich, w tym pełnowymiarowego z trybunami{{odn|Strategia…|2013|s=19}},
* [[Budynek restauracji Carla Geislera w Katowicach|Hala Sportowa Józefowska]] ([[Ulica Józefowska w Katowicach|ul. Józefowska]] 40) – obejmuje dwie sale gimnastyczne, z czego mniejsza przystosowana jest do sportów walki; dodatkowo posiada dwa zewnętrzne boiska{{odn|Strategia…|2013|s=23}},
* [[Stadion Podlesianki Katowice|Ośrodek Sportowy Podlesianka]] (ul. Sołtysia 25) – obiekt składający się z boiska piłkarskiego, zaplecza sanitarno-socjalnego, boisk treningowych, dwóch kortów tenisowych, trybuny i budynku{{odn|Strategia…|2013|s=18}},
* [[Jantor|Lodowisko Jantor]] (ul. Z. Nałkowskiej 40) – prócz całorocznego lodowiska z widownią na 1400 miejsc obiekt posiada siłownię i gabinet odnowy biologicznej{{odn|Strategia…|2013|s=21}},
* [[Ośrodek Sportowy Słowian w Katowicach|Ośrodek Sportowy Słowian]] ([[Ulica 1 Maja w Katowicach|ul. 1 Maja]] 99) – kompleks boisk: do piłki nożnej, wielofunkcyjne i do koszykówki; znajdują się tu też dwa korty tenisowe i siłownia z zapleczem sanitarnym{{odn|Strategia…|2013|s=20}},
* Ośrodek Sportowy Szopienice ([[Ulica 11 Listopada w Katowicach|ul. 11 Listopada]] 16) – tworzą go stadion i [[Hala sportowa OS Szopienice|hala]]; stadion składa się z dwóch piłkarskich boisk ze sztuczną nawierzchnią, dwóch kortów tenisowych i zaplecza socjalnego{{odn|Strategia…|2013|s=19}}; hala sportowa składa się z wielofunkcyjnej hali z 133 miejscami dla publiczności, gdzie odbywają się zawody sportowe w siatkówce, koszykówce, piłce ręcznej i halowej piłce nożnej; w hali mogą odbywać się imprezy sportowe rangi mistrzowskiej{{odn|Strategia…|2013|s=22}},
* Ośrodek Sportowy Hetman (ul. ks. W. Siwka 2) – składa się z oświetlonego boiska piłkarskiego, boiska treningowego, boiska wielofunkcyjnego do gry w koszykówkę i siatkówkę, kortów tenisowych, siłowni oraz zaplecza socjalnego{{odn|Strategia…|2013|s=19}},
* [[Stadion GKS Katowice|Stadion Miejski]] (ul. Bukowa 1) – obiekt wykorzystywany do rozgrywek w piłce nożnej przez [[GKS Katowice (piłka nożna)|GKS Katowice]]; składa się z boiska głównego o wymiarach 105x68 m i dwóch boisk bocznych{{odn|Strategia…|2013|s=17}},
* Stadion MK Górnik Katowice ([[Ulica Tadeusza Boya-Żeleńskiego w Katowicach|ul. T. Boya-Żeleńskiego]] 96) – stadion piłkarski z naturalną nawierzchnią trawiastą, boiskiem treningowym i zapleczem sanitarno-socjalnym; ze stadionu korzysta [[MK Górnik Katowice]]{{odn|Strategia…|2013|s=18}},
* [[Ośrodek Rekreacyjno-Wypoczynkowy „Bugla” w Katowicach|Ośrodek Rekreacyjno-Wypoczynkowy Bugla]] (ul. Żeliwna 26d) – otwarte kąpielisko, składające się z pięciu basenów, z atrakcjami wodnymi i zjeżdżalniami; na terenie obiektu znajduje się też boisko „Orlik” oraz boisko do gry w siatkówkę plażową i piłkę nożną plażową{{odn|Strategia…|2013|s=28}}.

Do innych znaczących obiektów sportowo-rekreacyjnych na terenie Katowic należą: baseny kryte (m.in. Akademii Wychowania Fizycznego i w [[Pałac Młodzieży w Katowicach|Pałacu Młodzieży]]), korty tenisowe (m.in. przy ulicach: [[Ulica Szopienicka w Katowicach|Szopienickiej]], Pijarskiej, Pszczyńskiej czy [[Ulica Ceglana w Katowicach|Ceglanej]]), korty do squasha (m.in. na [[Osiedle Bażantowo|osiedlu Bażantowo]], przy ulicy Ceglanej i na AWF-ie), kluby jeździeckie (przy ulicach [[Ulica Francuska w Katowicach|Francuskiej]], Strumiennej i [[Ulica Panewnicka w Katowicach|Panewnickiej]]), kluby fitness i siłownie, akweny do uprawiania sportów wodnych oraz przystań przy stawie Kajakowym w [[Dolina Trzech Stawów|Dolinie Trzech Stawów]], [[lotnisko Katowice-Muchowiec]] [[Aeroklub Śląski|Aeroklubu Śląskiego]], skateparki (m.in. przy [[Pomnik Trudu Górniczego w Katowicach|pomniku Trudu Górniczego]]) czy [[Szlak rowerowy|szlaki rowerowe]] (między innymi w [[Katowicki Park Leśny|Katowickim Parku Leśnym]], [[Lasy Murckowskie|Lasach Murckowskich]] i [[Lasy Panewnickie|Lasach Panewnickich]]){{odn|Raport…|2014|s=197}}. Poza tym bazę sportowo-rekreacyjną Katowic uzupełniają boiska i sale gimnastyczne znajdujące się przy szkołach podstawowych i ponadpodstawowych{{odn|Raport…|2014|s=197}}.

== Wojsko ==
[[Plik:Katowice Police Station No. 1 2018.jpg|mały|Siedziba [[13 Śląska Brygada Obrony Terytorialnej|13 Śląskiej Brygady Obrony Terytorialnej]] (ul. Kilińskiego 9)]]

W Katowicach przy [[Ulica Francuska w Katowicach|ulicy Francuskiej]] 30 siedzibę ma [[Wojewódzki Sztab Wojskowy w Katowicach]]. Jest on terenowym organem wykonawczym [[Minister Obrony Narodowej|Ministra Obrony Narodowej]] w sprawach operacyjno-obronnych i rządowej administracji niezespolonej, a obejmuje on swoim działaniem obszar całego [[Województwo śląskie|województwa śląskiego]]<ref>{{Cytuj |autor = "Wojewódzki Sztab Wojskowy w Katowicach" |tytuł = Teren administrowany |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = archiwum-wszwkatowice.wp.mil.pl |url = https://archiwum-wszwkatowice.wp.mil.pl/pl/290054.html |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = "Wojsko Polskie" |tytuł = Województwo Śląskie. Wojewódzki Sztab Wojskowy |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = wojsko-polskie.pl |url = https://www.wojsko-polskie.pl/sgwp/wszwSK/ |język = pl}}</ref>. W tym samym miejscu działa także Wojskowe Centrum Rekrutacji w Katowicach<ref>{{Cytuj |autor = "Wojskowe Centrum Rekrutacji w Katowicach" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = wcrkatowice.wp.mil.pl |url = https://wcrkatowice.wp.mil.pl/pl/pages/kontakt-2017-01-16-4/ |język = pl}}</ref>.

Jedyną jednostką wojskową z siedzibą w Katowicach jest [[13 Śląska Brygada Obrony Terytorialnej]] im. [[Tadeusz Puszczyński|ppłk. Tadeusza Puszczyńskiego ps. „Konrad Wawelberg”]]. Siedziba jednostki znajduje się przy ulicy J. Kilińskiego 9<ref>{{Cytuj |autor = "13 Śląska Brygada Obrony Terytorialnej" |tytuł = Kontakt |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = wojsko-polskie.pl |url = https://www.wojsko-polskie.pl/13bot/kontakt/ |język = pl}}</ref>. Na początku 2019 roku składała się z 428 żołnierzy Terytorialnej Służby Wojskowej i 122 żołnierzy zawodowych. Została powołana w 2018 roku<ref>{{Cytuj |autor = Krzysztof Konopka |tytuł = 13 Śląska Brygada Obrony Terytorialnej skończyła rok |data = 2019-01-15 |data dostępu = 2024-09-25 |opublikowany = dzieje.pl |url = https://dzieje.pl/aktualnosci/13-slaska-brygada-obrony-terytorialnej-skonczyla-rok |język = pl}}</ref>, a jej obszarem działań są województwa śląskie i [[Województwo opolskie|opolskie]]<ref>{{Cytuj |tytuł = 13 Śląska Brygada Obrony Terytorialnej |data dostępu = 2024-09-25 |opublikowany = wojsko-polskie.pl |url = https://www.wojsko-polskie.pl/13bot/ |język = pl}}</ref>.

Na terenie Katowic przy ulicy M. Skłodowskiej-Curie 20 siedzibę ma rzymskokatolicka [[Parafia wojskowa św. Kazimierza Królewicza w Katowicach|parafia wojskowa św. Kazimierza Królewicza]]. Przynależy ona do [[Dekanat Sił Powietrznych|dekanatu Sił Powietrznych]] [[Ordynariat Polowy Wojska Polskiego|Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego]]<ref name="OPWP">{{Cytuj stronę|url=https://ordynariat.wp.mil.pl/o-nas/parafie-wojskowe/|tytuł=Parafie wojskowe|autor=Ordynariat Polowy Wojska Polskiego|opublikowany=ordynariat.wp.mil.pl|język=pl|data dostępu=2024-09-25}}</ref>.

Pomiędzy ulicami Meteorologów a Ceglaną znajduje się [[Cmentarz garnizonowy w Katowicach|cmentarz garnizonowy]] o powierzchni 1,463 ha{{r|CG}}. Innymi cmentarzami i mogiłami wojskowymi w mieście są m.in.: położony w [[Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach|parku im. T. Kościuszki]] [[Cmentarz Żołnierzy Armii Czerwonej w Katowicach|cmentarz żołnierzy Armii Czerwonej]]<ref>{{Cytuj |autor = "Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży" |tytuł = Cmentarz żołnierzy radzieckich |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = miejscapamieci.org |url = https://miejscapamieci.org/miejsca/katowice-cmentarz-zolnierzy-radzieckich/ |język = pl}}</ref> oraz znajdująca się w [[Murcki|Murckach]] [[Grób żołnierzy węgierskich w Katowicach|zbiorowa mogiła żołnierzy węgierskich]]<ref>{{Cytuj |autor = "Polska Niezwykła" |tytuł = Katowice – Murcki – mogiła żołnierzy węgierskich |data = 2012-05-26 |data dostępu = 2023-09-27 |opublikowany = polskaniezwykla.pl |url = http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/25517,katowice-murcki---mogila-zolnierzy-wegierskich.html |język = pl}}</ref>.

== Ludzie związani z Katowicami ==
{{Kategoria główna|Ludzie związani z Katowicami}}

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Bibliografia ==
* {{Cytuj |odn = a |redaktor = [[Antoni Barciak]]; [[Ewa Chojecka]]; [[Sylwester Fertacz]] |tytuł = Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo |wydawca = [[Muzeum Historii Katowic]] |miejsce = Katowice |data = 2012 |wolumin = 1 |isbn = 978-83-87727-24-6 |język = pl}}
* {{Cytuj |odn = b |redaktor = [[Antoni Barciak]]; [[Ewa Chojecka]]; [[Sylwester Fertacz]] |tytuł = Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo |wydawca = [[Muzeum Historii Katowic]] |miejsce = Katowice |data = 2012 |wolumin = 2 |isbn = 978-83-87727-29-1 |język = pl}}
* {{Cytuj |odn = tak |autor = [[Michał Bulsa]] |tytuł = Ulice i place Katowic |wydanie = trzecie |miejsce = Katowice |wydawca = Wydawnictwo „Prasa i Książka” |data = 2018 |isbn = 978-83-63780-28-9 |język = pl}}
* {{Cytuj |autor = Marta Chmielewska |tytuł = Morfologiczne przekształcenia przestrzeni miejskiej Katowic |data = 2016 |isbn = 978-83-8012-837-8 |miejsce = Katowice |wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego |url = https://sbc.org.pl/dlibra/publication/416854/edition/390998/content |język = pl |odn = tak}}
* {{Cytuj |redaktor = Renata Dulias; [[Adam Hibszer]] |tytuł = Górnośląski Związek Metropolitalny. Zarys geograficzny |wydawca = [[Polskie Towarzystwo Geograficzne]] Oddział Katowicki |miejsce = Sosnowiec |data = 2008 |isbn = 978-83-61695-00-4 |odn = tak |język = pl}}
* {{Cytuj |autor = [[Władysław Gostomski|Władysław Gostomski-Nałęcz]] |tytuł = Dzieje i rozwój Wielkich Katowic jako ośrodka górnośląskiego przemysłu i stolicy autonomicznego województwa śląskiego |url = http://www.sbc.org.pl/dlibra/docmetadata?id=30&from=FBC |wydawca = Magistrat Wielkich Katowic |miejsce = Katowice |data = 1926 |odn = tak |język = pl}}
* {{Cytuj |tytuł = Katalog Archidiecezji Katowickiej. Część II Dekanaty i parafie |data = 2005 |isbn = 978-83-922482-7-9 |miejsce = Katowice |wydawca = Kuria Metropolitalna w Katowicach |język = pl |odn = {{odn/id|Katalog...|2005}}}}
* {{Cytuj |odn = {{odn/id|Katowice…|2019}} |tytuł = Katowice – statystyczny portret stolicy województwa w 2018 r. |miejsce = Katowice |url = https://katowice.stat.gov.pl/download/gfx/katowice/pl/defaultaktualnosci/758/7/1/1/katowice-statystyczny_portret_stolicy.pdf |data = 2019 |język = pl |wydawca = Urząd Statystyczny w Katowicach |isbn = 978-83-66405-02-8}}
* {{Cytuj |odn = {{odn/id|Lokalny…|2012}} |tytuł = Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Katowice na lata 2007–2013 |opublikowany = Załącznik nr 1 do uchwały nr XXIV/526/12 Rady Miasta Katowice z dnia 27 czerwca 2012 r. |język = pl |data = 2012 |url = https://bip.katowice.eu/Lists/Dokumenty/Attachments/60207/1341393841.pdf}}
* {{Cytuj |odn = tak |redaktor = [[Jerzy Moskal]]; [[Wilhelm Szewczyk]]; [[Stanisław Gadomski (1929–2013)|Stanisław Gadomski]] |tytuł = Bogucice, Załęże et nova villa Katowice: rozwój w czasie i przestrzeni |data = 1993 |isbn = 978-83-85831-35-8 |wydanie = pierwsze |miejsce = Katowice |wydawca = Wydawnictwo „Śląsk” |język = pl}}
* {{Cytuj |odn = {{odn/id|Obwieszczenie…|2022}} |tytuł = Obwieszczenie Rady Miasta Katowice z dnia 28 września 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu uchwały w sprawie Statutu miasta Katowice |url = https://dzienniki.slask.eu/WDU_S/2022/6249/akt.pdf |data = 2022-10-06 |data dostępu = 2023-09-20 |opis = Dz. Urz. Woj. Śląsk. z 2022 r. poz. 6249 |miejsce = Katowice |język = pl}}
* {{Cytuj |odn = {{odn/id|Opracowanie…|2014}} |tytuł = Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe z elementami opracowania ekofizjograficznego problemowego [...] dla potrzeb opracowania projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego obszarów położonych w mieście Katowice |miejsce = Katowice |wydawca = WERONA |data = 2014 |język = pl |url = https://bip.katowice.eu/Lists/Dokumenty/Attachments/93972/1426764156.zip}}
* {{cytuj |autor = Andrzej Plewako |tytuł = Działalność Kuźnicy Boguckiej w Katowicach |wydawca = Katowickie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne |miejsce = Katowice |data = 1985 |odn = tak |język = pl}}
* {{Cytuj |odn = {{odn/id|Rajza…|2015}} |tytuł = Rajza po Kato: przewodnik po Katowicach = Trip round Kato: a guidebook to Katowice |data = 2015 |isbn = 978-83-62978-29-8 |miejsce = Kraków; Warszawa |wydawca = Fundacja Sztuk Wizualnych; Fundacja Griffin Art Space |język = pl}}
* {{Cytuj |odn = {{odn/id|Raport…|2014}} |tytuł = Raport o stanie miasta Katowice 2013 |miejsce = Katowice |url = https://katowice.eu/Documents/Raport_o_stanie_miasta_2013.pdf |data = 2014 |wydawca = [[Urząd Miasta Katowice]] |język = pl}}
* {{Cytuj |odn = tak |autor = [[Kazimierz Rymut]] |tytuł = Nazwy miast Polski |data = 1987 |data dostępu = 2023-08-01 |isbn = 978-83-04-02436-6 |miejsce = Wrocław |wydawca = [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich]] |url = https://rcin.org.pl/dlibra/doccontent?id=24803 |język = pl}}
* {{Cytuj |odn = tak |autor = [[Urszula Rzewiczok]] |tytuł = Zarys dziejów Katowic 1299–1990 |data = 2006 |isbn = 978-83-87727-42-0 |miejsce = Katowice |wydawca = [[Muzeum Historii Katowic]] |język = pl}}
* {{Cytuj |autor = Joanna Starnawska |tytuł = Dzieje Katowic (1299–1945) |wydawca = Muzeum Historii Katowic |miejsce = Katowice |data = 1990 |odn = tak |język = pl}}
* {{Cytuj |odn = {{odn/id|Strategia…|2013}} |tytuł = Strategia rozwoju sportu Miasta Katowice do 2022 roku |miejsce = Katowice |url = https://bip.katowice.eu/Lists/Dokumenty/Attachments/60669/1387546592.pdf |data = 2013 |język = pl |opis = Załącznik do Uchwały Nr XLIII/1016/13 Rady Miasta Katowice z dnia 18 grudnia 2013 r.}}
* {{Cytuj |odn = {{odn/id|Studium…|2012}} |tytuł = Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice – II edycja. Część 1. Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego |wydawca = Miasto Katowice |opis = Załącznik nr 1 do uchwały nr XXI/483/12 Rady Miasta Katowice z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice” – II edycja |język = pl |data = 2012 |url = https://bip.katowice.eu/PublishingImages/Lists/Dokumenty/fd_Element_Edit/tekst%20Studium%20cz%C4%99%C5%9B%C4%87%201%20-%20Uwarunkowania%20zagospodarowania%20przestrzennego.pdf}}
* {{Cytuj |redaktor = [[Józef Szaflarski]] |tytuł = Katowice 1865-1945: zarys rozwoju miasta |wydawca = Śląski Instytut Naukowy. Wydawnictwo „Śląsk” |miejsce = Katowice |data = 1978 |odn = tak |język = pl}}
* {{Cytuj |autor = [[Lech Szaraniec]] |tytuł = Architektura Katowic |miejsce = Katowice |wydawca = Urząd Miejski w Katowicach. Muzeum Historii Katowic |data = 1984 |język = pl |odn = tak}}
* {{Cytuj |odn = tak |autor = [[Lech Szaraniec]] |tytuł = Osady i osiedla Katowic |wydawca = Oficyna „Artur” |miejsce = Katowice |data = 1996 |isbn = 83-905115-0-9 |język = pl}}
* {{Cytuj |autor = [[Lech Szaraniec]]; Andrzej Złoty |tytuł = Narodziny miasta Katowice |data = 2006 |isbn = 978-83-60367-23-0 |miejsce = Katowice |wydawca = Drukarnia Archidiecezjalna: Bractwo Gospodarcze Związku Górnośląskiego |odn = tak |język = pl}}
* {{Cytuj |autor = Maria Tkocz |tytuł = Katowice jako ośrodek regionalny w latach 1865–1995 |wydawca = Wydawnictwo „Śląsk” |miejsce = Katowice |data = 1995 |isbn = 83-85831-78-9 |odn = tak |język = pl}}
* {{Cytuj |odn = tak |autor = Barbara Tokarska-Guzik; Adam Rostański; Roman Kupka |tytuł = Katowice. Przyroda miasta |wydawca = Wydawnictwo Kubajak |miejsce = Katowice |data = 2002 |isbn = 83-87971-49-9 |język = pl}}
* {{Cytuj |odn = tak |autor = [[Janusz Ziółkowski]] |tytuł = Rozwój demograficzny i przestrzenny Stalinogrodu na tle warunków społeczno-gospodarczych |czasopismo = [[Przegląd Zachodni]] |data = 1955 |numer = 9–12 |url = http://www.archiwumpz.iz.poznan.pl/publication/1718 |język = pl |wydawca = [[Instytut Zachodni im. Zygmunta Wojciechowskiego|Instytut Zachodni]] |miejsce = Poznań}}

{{Dzielnice Katowic}}
{{Województwo śląskie}}
{{Podział administracyjny Polski}}
{{Miasta województwa śląskiego}}
{{Gminy górnicze}}
{{Miasta wojewódzkie II Rzeczypospolitej}}
{{Województwo śląskie (1920–1939)}}
{{Dawne powiaty pruskiej prowincji Śląsk}}
{{Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia}}

{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:Katowice| ]]
[[Kategoria:Miasta w województwie śląskim]]
[[Kategoria:Miasta wojewódzkie]]
[[Kategoria:Miasta wojewódzkie II Rzeczypospolitej]]
[[Kategoria:Miasta na prawach powiatu]]
[[Kategoria:Hasła kanonu polskiej Wikipedii]]
[[Kategoria:Miejscowości odznaczone Orderem Sztandaru Pracy I klasy]]
[[Kategoria:Miasta w Polsce lokowane w XIX wieku]]
Szablony użyte w tym artykule:
Szablon:Abrewiatura (edytuj)
Szablon:Adres publikacyjny (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:City size geohack (edytuj)
Szablon:City size geohack/cat (edytuj)
Szablon:Cytuj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Cytuj stronę (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Dawne powiaty pruskiej prowincji Śląsk (edytuj)
Szablon:Dmbox (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Dzielnice Katowic (edytuj)
Szablon:Dziennik Ustaw (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:Fn (edytuj)
Szablon:Gminy górnicze (edytuj)
Szablon:Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia (edytuj)
Szablon:Ikona (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox 2x2 (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox 2x2 dodaj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox dwie grafiki (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox grafika (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox mapa lokalizacyjna (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox nagłówek (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox nagłówek dodaj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox państwo (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox państwo/core (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox projekt (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox projekt/projekt (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox tytuł (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox tytuł/styles.css (edytuj)
Szablon:Infobox wiersz (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox wiersz dodaj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Infobox www (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Inne znaczenia (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Szablon:Internetowy System Aktów Prawnych (edytuj)
Szablon:J (edytuj)
Szablon:Kategoria główna (edytuj)
Szablon:Klimatogram (edytuj)
Szablon:Klimatogram/celsius column (edytuj)
Szablon:Klimatogram/fahrenheit column (edytuj)
Szablon:Komórka (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Kontrola autorytatywna (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Kontrola autorytatywna/style.css (edytuj)
Szablon:Lang (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Link-interwiki (edytuj)
Szablon:Max (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Miasta wojewódzkie II Rzeczypospolitej (edytuj)
Szablon:Miasta województwa śląskiego (edytuj)
Szablon:Monitor Polski (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Szablon:Navbox/styles.css (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Niem. (edytuj)
Szablon:Odn (edytuj)
Szablon:Odn/id (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Odn/tekst (edytuj)
Szablon:Osobny artykuł (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:Państwo (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo/core (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo dane CHN (edytuj)
Szablon:Państwo dane CZE (edytuj)
Szablon:Państwo dane Chiny (edytuj)
Szablon:Państwo dane Chorwacja (edytuj)
Szablon:Państwo dane Czechy (edytuj)
Szablon:Państwo dane DEU (edytuj)
Szablon:Państwo dane FRA (edytuj)
Szablon:Państwo dane Francja (edytuj)
Szablon:Państwo dane HRV (edytuj)
Szablon:Państwo dane HUN (edytuj)
Szablon:Państwo dane Holandia (edytuj)
Szablon:Państwo dane NLD (edytuj)
Szablon:Państwo dane Niemcy (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo dane POL (edytuj)
Szablon:Państwo dane Polska (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo dane SVK (edytuj)
Szablon:Państwo dane Stany Zjednoczone (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo dane Słowacja (edytuj)
Szablon:Państwo dane UKR (edytuj)
Szablon:Państwo dane USA (edytuj)
Szablon:Państwo dane Ukraina (edytuj)
Szablon:Państwo dane Węgry (edytuj)
Szablon:Państwo dane śląskie (edytuj)
Szablon:Pierwszy niepusty (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Podział administracyjny Polski (edytuj)
Szablon:Polskie miasto infobox (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Szablon:Przypisy (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Publikator (edytuj)
Szablon:R (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Szablon nawigacyjny (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Szlak (edytuj)
Szablon:Terytorium zależne (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Terytorium zależne/core (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Terytorium zależne wariant (edytuj)
Szablon:Terytorium zależne wariant/core (edytuj)
Szablon:Trim (edytuj)
Szablon:Ukryj (edytuj)
Szablon:W języku (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:Województwo śląskie (edytuj)
Szablon:Województwo śląskie (1920–1939) (edytuj)
Szablon:Wyróżnienie (edytuj)
Szablon:Zobacz też (edytuj)
Szablon:Związana kategoria (edytuj)
Szablon:Średnia temperatura i opady (edytuj)
Szablon:Średnia temperatura i opady/cold (edytuj)
Szablon:Średnia temperatura i opady/colp (edytuj)
Szablon:Średnia temperatura i opady/cols (edytuj)
Szablon:Średnia temperatura i opady/colt (edytuj)
Szablon:Średnia temperatura i opady/line (edytuj)
Szablon:Średnia temperatura i opady/line/onevalue (edytuj)
Moduł:Arguments (edytuj)
Moduł:Color contrast (edytuj)
Moduł:Color contrast/colors (edytuj)
Moduł:Cytuj (edytuj)
Moduł:Cytuj/czasopisma (edytuj)
Moduł:Cytuj/dane (edytuj)
Moduł:Cytuj/dostęp (edytuj)
Moduł:Cytuj/firewall (edytuj)
Moduł:ISBN (edytuj)
Moduł:Ikona (edytuj)
Moduł:Ikona/dane (edytuj)
Moduł:Infoboksy (edytuj)
Moduł:Kontrola autorytatywna (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Moduł:Lang (edytuj)
Moduł:Lang/data (edytuj)
Moduł:Mapa (edytuj)
Moduł:Mapa/alt (edytuj)
Moduł:Mapa/dane/Polska (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Moduł:Mapa/dane/śląskie (edytuj)
Moduł:Navbox (edytuj)
Moduł:Navbox/printer/default (edytuj)
Moduł:Navbox/res (edytuj)
Moduł:Sprawdź (edytuj)
Moduł:String (edytuj)
Moduł:String/UNIQ (edytuj)
Moduł:Wikidane (edytuj)
Moduł:Wikidane/data (edytuj)
Moduł:Wikidane/format/string (edytuj)
Moduł:Wikidane/select (edytuj)
Moduł:Współrzędne (edytuj)
Wróć do Katowice.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Katowice”