Przejdź do zawartości

Hymn Ukrainy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Державний Гімн України
Derżawnyj Himn Ukrajiny
Hymn Państwowy Ukrainy
Ilustracja
Zapis nutowy hymnu Ukrainy
Państwo

 Ukraina

Tekst

Pawło Czubynski, 1862

Muzyka

Mychajło Werbycki, 1863

Lata obowiązywania

1917–1920,
od 1992

Hymn Ukrainy (wersja instrumentalna)
Mychajło Werbycki, kompozytor hymnu

Szcze ne wmerła Ukrajiny i sława, i wolahymn państwowy Ukrainy, od 1992 roku. Pieśń powstała w 1863; autorem słów jest etnograf i poeta Pawło Czubynski, a muzykę skomponował ksiądz Mychajło Werbycki. Po utworzeniu państwa ukraińskiego w 1917 pieśń stała się hymnem państwowym Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej i Ukraińskiej Republiki Ludowej[1].

Historia pieśni

[edytuj | edytuj kod]

Autorem tekstu, napisanego w 1862, jest Pawło Czubynski[1], etnograf i poeta z Kijowa, zesłaniec. Muzykę w 1863 skomponował greckokatolicki ksiądz Mychajło Werbycki, kompozytor, pierwotnie jako pieśń do sztuki teatralnej „Zaporożcy”. Według Feliksa Konecznego[2] tekst wzorowany był na słowach Mazurka Dąbrowskiego, pieśni Legionów Polskich we Włoszech, napisanej przez Józefa Wybickiego, od 1927 oficjalnego hymnu Rzeczypospolitej Polskiej.

Po rewolucji lutowej w 1917 została oficjalnie przyjęta jako hymn. Zabroniona w okresie pozostawania Ukrainy w strukturze ZSRR, powróciła wraz z gorbaczowowską pieriestrojką. W 1992 Rada Najwyższa Ukrainy (ukraiński parlament) przyjęła jedynie melodię hymnu; tekst miał być ustalony odrębną ustawą. Powołana komisja konkursowa uważała, że żadna z proponowanych wersji nie jest odpowiednia dla hymnu. Wówczas na wniosek prezydenta Łeonida Kuczmy za słowa hymnu przyjęto pierwszą zwrotkę z refrenem nieco zmienionego wiersza Czubyńskiego. Ostateczną uchwałę w tej sprawie Rada Najwyższa podjęła po siedmiu latach, w 2003. Kontrowersje dotyczyły między innymi podobieństwa początkowych słów hymnu: Jeszcze Ukraina nie umarła... do hymnu Polski: Jeszcze Polska nie zginęła...[1] Wspomniana zmiana treści pierwszej zwrotki polegała na zastąpieniu zbyt pesymistycznych słów Szcze ne wmerła Ukrajina ni sława, ni wola słowami Szcze ne wmerła Ukrajiny i sława, i wola (tzn. zamiast „Nie umarła jeszcze Ukraina, ani chwała, ani wolność” słowami „Nie umarły jeszcze Ukrainy i chwała, i wolność”)[1]. W drugim wersie słowa brattia ukrajinci (bracia Ukraińcy) zastąpiono brattia mołodiji (bracia młodzi)[1]. Zwrotki drugiej, wobec wspomnianych kontrowersji, jak również trzeciej w oficjalnych wykonaniach hymnu nie używa się, poprzestając na zwrotce pierwszej i dwukrotnym refrenie[a][1].

Tekst oficjalny

[edytuj | edytuj kod]
W języku ukraińskim Polska transkrypcja Polskie tłumaczenie

Ще не вмерла України і слава, і воля,
Ще нам, браття молодії, усміхнеться доля.
Згинуть наші воріженьки, як роса на сонці.
Запануєм і ми, браття, у своїй сторонці.

Приспів:
Душу й тіло ми положим за нашу свободу,
І покажем, що ми, браття, козацького роду.[3]

Szcze ne wmerła Ukrajiny i sława, i wola,
Szcze nam, brattia mołodiji, usmichneťsia dola.
Zhynuť naszi woriżeńky, jak rosa na sonci.
Zapanujem i my, brattia, u swojij storonci.

Pryspiw:
Duszu j tiło my położym za naszu swobodu,
I pokażem, szczo my, brattia, kozaćkoho rodu.

Jeszcze nie umarła Ukrainy ni chwała, ni wola;
Jeszcze do nas, bracia młodzi, uśmiechnie się dola.
Zginą nasi wrogowie jak na słońcu rosa,
Będziem rządzić i my, bracia, w naszych własnych stronach.

Refren:
Duszę, ciało poświęcimy dla naszej wolności,
Pokażemy, że my, bracia, z kozackiego rodu.

Poprzednie redakcje

[edytuj | edytuj kod]

Tekst oryginalny

[edytuj | edytuj kod]
W języku ukraińskim Polska transkrypcja Polskie tłumaczenie

Ще не вмерла Украіна,
І слава, і воля!
Ще намъ, браття-молодiї,
Усміхнетця доля!
Згинуть наші вороги,
Якъ роса на сонці;
Запануємъ, браття, й ми
У своій сторонці.

Душу, тіло ми положимъ
За свою свободу
И покажемъ, що ми браття
Козацького роду.
Гей-гей, браття миле,
Нумо братися за діло!
Гей-гей пора встати,
Пора волю добувати!

Наливайко, Залізнякъ
И Тарасъ Трясило
Кличуть насъ изъ-за могилъ
На святеє діло.
Изгадаймо славну смерть
Лицарства-козацтва,
Щобъ не втратить марне намъ
Своєго юнацтва.

Душу, тіло...

Ой Богдане, Богдане
Славний нашъ гетьмане!
На-що віддавъ Украіну
Москалямъ поганимъ?!
Щобъ вернути іі честь,
Ляжемъ головами,
Назовемся Украіни
Вірними синами!

Душу, тіло...

Наші браття Славяне
Вже за зброю взялись;
Не діжде ніхто, щобъ ми
По-заду зістались.
Поєднаймось разомъ всі,
Братчики-Славяне:
Нехай гинуть вороги,
Най воля настане!

Душу, тіло ...

Szcze ne wmerła Ukraina,
I sława, i wola!
Szcze nam, brattia-mołodiji,
Usmichnetcia dola!
Zhynuť naszi worohy,
Jak rosa na sonci;
Zapanujem, brattia, j my
U swoij storonci.

Duszu, tiło my położym
Za swoju swobodu
I pokażem, szczo my brattia
Kozaćkoho rodu.
Hej-hej, brattia myłe,
Numo bratysia za diło!
Hej-hej pora wstaty,
Pora wolu dobuwaty!

Naływajko, Zalizniak
I Taras Triasyło
Kłyczuť nas iz-za mohył
Na swiateje diło.
Yzhadajmo sławnu smerť
Łycarstwa-kozactwa,
Szczob ne wtratyť marne nam
Swojeho junactwa.

Duszu, tiło...

Oj Bohdane, Bohdane
Sławnyj nasz heťmane!
Na-szczo widdaw Ukrainu
Moskalam pohanym?!
Szczob wernuty ii czesť,
Lażem hołowamy,
Nazowemsia Ukrainy
Wirnymy synamy!

Duszu, tiło...

Naszi brattia Sławiane
Wże za zbroju wziałyś;
Ne diżde nichto, szczob my
Po-zadu zistałyś.
Pojednajmoś razom wsi,
Bratczyky-Sławiane:
Nechaj hynuť worohy,
Naj wola nastane!

Duszu, tiło ...

Nie umarła jeszcze Ukraina,
I chwała, i wolność,
Jeszcze do nas, bracia młodzi,
Uśmiechnie się los!
Zginą wrogowie nasi
Jak rosa na słońcu,
Zapanujemy, bracia, i my
W swoim kraju.

Duszę, ciało poświęcimy
Dla naszej wolności,
I pokażemy, żeśmy bracia,
Z kozackiego rodu.
Hej-hej, mili bracia
Chodźmy, bierzmy się do dzieła!
Hej-hej, już czas wstać
Czas tę wolność uzyskać!

Nalewajko, Żeleźniak,
I Taras Triasiło
Wzywają nas z grobów
Na święte działanie.
Pamiętajmy o chwalebnej śmierci
Rycerstwa-kozactwa,
Aby nie marnować
Naszą młodość.

Duszę, ciało...

O Bohdanie, Bohdanie
Chwalebny nasz hetmanie!
Po co oddałeś Ukrainę
Wstrętnym Moskalom?!
Aby przywrócić jej honor,
Położymy głowy,
Nazwiemy się Ukrainy
Wiernymi synami!

Duszę, ciało...

Nasi słowiańscy bracia
Już chwycili za broń;
Nikt się nie doczeka, żeby my
Zostaliśmy w tyle.
Zjednoczmy się razem,
Bracia Słowianie:
Niech giną wrogowie,
Niech nadejdzie wolność!

Duszę, ciało...

Wersja robocza, używana w latach 1992–2003

[edytuj | edytuj kod]
W języku ukraińskim Polska transkrypcja Polskie tłumaczenie

Ще не вмерла Україна ні слава, ні воля,
Ще нам, браття українці, усміхнеться доля.
Згинуть наші воріженьки, як роса на сонці.
Запануєм і ми, браття, у своїй сторонці.

Душу, тіло ми положим за нашу свободу,
І покажем, що ми, браття, козацького роду.

Станем, браття, в бій кривавий від Сяну до Дону,
В ріднім краю панувати не дамо нікому;
Чорне море ще всміхнеться, дід Дніпро зрадіє,
Ще у нашій Україні доленька наспіє.

Душу, тіло...

А завзяття, праця щира свого ще докаже,
Ще ся волі в Україні піснь гучна розляже,
За Карпати відоб'ється, згомонить степами,
України слава стане помiж народами.

Душу, тіло...

Szcze ne wmerła Ukrajina ni sława, ni wola,
Szcze nam, brattia ukrajinci, usmichneťsia dola.
Zhynuť naszi woriżeńky, jak rosa na sonci.
Zapanujem i my, brattia, u swojij storonci.

Duszu, tiło my położym za naszu swobodu,
I pokażem, szczo my, brattia, kozaćkoho rodu.

Stanem, brattia, w bij krywawyj wid Sianu do Donu,
W ridnim kraju panuwaty ne damo nikomu;
Czorne more szcze wsmichneťsia, did Dnipro zradije,
Szcze u naszij Ukrajini dołeńka naspije.

Duszu, tiło...

A zawziattia, pracia szczyra swoho szcze dokaże,
Szcze sia woli w Ukrajini pisń huczna rozlaże,
Za Karpaty widobjeťsia, zhomonyť stepamy,
Ukrajiny sława stane pomiż narodamy.

Duszu, tiło...

Nie umarła jeszcze Ukraina ani chwała, ani wolność,
Jeszcze do nas, bracia Ukraińcy, uśmiechnie się dola.
Zginą wrogowie nasi jak rosa na słońcu,
Zapanujemy i my bracia, w naszym kraju.

Duszę, ciało poświęcimy dla naszej wolności,
Pokażemy, żeśmy bracia, z kozackiego rodu.

Staniemy bracia do krwawego boju od Sanu do Donu,
Panować w domu ojców nie damy nikomu.
Czarne Morze się uśmiechnie, dziad Dniepr rozraduje,
W naszej Ukrainie dola się odmieni.

Duszę, ciało...

Praca rąk i zapał szczery swoje dopowiedzą
I wolności pieśń huczna po kraju się rozleje,
Za Karpaty się odbije i po stepach zagrzmi,
Chwała Ukrainy stanie między narodami.

Duszę, ciało...

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. Spowodowane jest to wymową zwrotki drugiej, w której mowa o krwawym boju od Sanu do Donu. Ukraina w swoich obecnych granicach ma dostęp tylko do części Sanu (jest on rzeką graniczną między Polską a Ukrainą). Rzeka Don leży w całości na terenie Rosji.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f Rafał Korzeniewski: Nie umarła, kiedy my żyjemy. Zagadki hymnu Ukrainy. wyborcza.pl, 2022-03-25. [dostęp 2022-04-04].
  2. Feliks Koneczny, Polskie Logos a Ethos, Poznań-Warszawa 1921, t.II.
  3. Про Державний Гімн України zakon.rada.gov.ua.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]