Marrakesz

Medyna Marrakeszu^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Maroko
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	I, II, IV, V
Numer ref.	331
Region	Kraje arabskie
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1985; na 9. sesji
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO ;

Marrakesz
‏مراكش‎
	Herb
Państwo	Maroko
Region	Marrakesz-Safi
Burmistrz	Fatima-Zahra Mansouri
Populacja (2014); • liczba ludności	; 911 990
Kod pocztowy	40000
	Położenie na mapie Maroka Marrakesz
	Położenie na mapie Afryki Marrakesz
	31°37′33″N 7°59′21″W/31,625833 -7,989167
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Marrakesz (arab. ‏مراكش‎, Marrākuš; marok. arab. Meṛṛakeš; fr. Marrakech) – miasto w zachodnim Maroku, u podnóża Atlasu Wysokiego, na wysokości ok. 460 m n.p.m., siedziba administracyjna regionu Marrakesz-Safi. W 2014 roku liczyło ok. 912 tys. mieszkańców^[1].

Historia

Marrakesz powstał w drugiej połowie XI wieku – pierwotnie jako niewielki ksar - umocniony wojskowy obóz, który w kolejnych wiekach rozrósł się do warownego miasta. Jego założycielem był w 1070 r. przywódca Almorawidów Abu Bakr ibn Umar (dawniej podawano, że uczynił to jego stryj, Jusuf ibn Taszfin, w 1060 lub 1062 r.^[2]). Pierwsze mury miejskie wzniesiono już na początku XII wieku – dotrwały one do naszych czasów w niemal niezmienionym stanie. Ich budulcem jest tabia – materiał złożony głównie z czerwonej gliny. W roku 1146 Marrakesz zdobyli i przekształcili w swoją stolicę Almohadzi^[2]. Za ich panowania na przełomie XII i XIII wieku Marrakesz był stolicą wielkiego imperium, ciągnącego się od wybrzeży Oceanu Atlantyckiego aż po Trypolitanię. Był to również okres największej świetności miasta, które znacznie wówczas rozbudowano.

Już na początku XIII wieku imperium Almohadów rozpadło się i Marrakesz znalazł się w ogniu wojen domowych. W 1269 r. opanowały go berberyjskie plemiona Bani Marin^[2]. Przejściowo odzyskał swoją rangę jako ośrodek administracyjny XIV-wiecznego państwa Marynidów, szybko jednak stracił swoją pozycję stolicy na rzecz Fezu. Tym nie mniej, przez długi czas pełnił funkcję południowej rezydencji sułtanów marokańskich^[2].

Odbudowa i przywracanie świetności nękanego klęskami głodu Marrakeszu rozpoczęły się dopiero na początku XVI wieku po zajęciu miasta przez dynastię Saadytów. Sadyci uczynili z Marrakeszu stolicę wielkiego imperium sięgającego od południowej Portugalii aż po Timbuktu, przejmując tym samym kontrolę nad najważniejszymi trasami karawan w tej części świata.

Po przejęciu władzy przez dynastię Alawitów – panującą do dziś w Maroku – stolicę przeniesiono do Meknesu, jednak Marrakesz pozostał ważnym ośrodkiem administracyjnym południowej części państwa. Od XVII wieku rozpoczął się jednak powolny upadek miasta, stopniowo tracącego na znaczeniu jako ośrodka handlowego. Sytuacja miasta poprawiła się nieco pod koniec XIX wieku na krótko przed zajęciem kraju przez Francuzów. W latach 1907–1908 zasłynęło ono jako ośrodek oporu przeciwko francuskiej dominacji. Zostało ostatecznie opanowane przez Francuzów w roku 1912^[2].

W czasach kolonialnych miasto znajdowało się pod zarządem paszy Tihamiego al-Glawi.

Od czasu uzyskania niepodległości przez Maroko do Marrakeszu napływa ludność z terenów wiejskich. Samo miasto jest obecnie jednym z ważniejszych ośrodków turystycznych Maroka, ze swoją wciąż widoczną mauretańsko-berberyjską przeszłością kontrastującym mocno z "europejską" Casablanką^[2].

W 1985 roku medyna w Marrakeszu została wpisana na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO.

Ważniejsze zabytki

Meczet i medresa Alego ibn Jusufa
meczet Księgarzy
nekropola Sadytów
plac Dżami al-Fana (Dżemaa el-Fna)
Ogrody Agdal
Mury obronne i liczne bramy (m.in. Bab al-Dżadid, Bab Dukkala, Bab ar-Raha)

Klimat

Średnia temperatura i opady dla Marrakeszu
Miesiąc	Sty	Lut	Mar	Kwi	Maj	Cze	Lip	Sie	Wrz	Paź	Lis	Gru	Roczna
Średnie temperatury w dzień [°C]	18.9	20.9	24.4	25.8	29.0	34.6	37.9	37.7	32.8	28.9	22.9	20.0	27,9
Średnie dobowe temperatury [°C]	12.1	14.0	17.3	18.6	21.5	26.1	28.7	28.8	25.2	22.0	16.5	13.2	20,4
Średnie temperatury w nocy [°C]	6.1	7.6	10.5	12.1	14.7	18.3	20.3	20.8	18.6	15.8	10.7	7.4	13,6
Opady deszczu [mm]	22.0	22.8	19.9	23.5	10.8	2.7	2.2	3.3	9.8	18.8	28.5	22.1	184
Średnia liczba dni z opadami	4.1	4.9	4.8	3.9	2.5	1.5	0.5	1.3	2.5	3.3	4.8	5.5	39,5
Średnie usłonecznienie [h]	221	209	248	255	287	315	335	316	264	245	214	221	3129
Źródło: climatebase.ru^[3]

Transport

W mieście znajduje się stacja kolejowa Marrakesz oraz port lotniczy Marrakesz-Menara.

Sport

Od 2013 roku rozgrywany jest tutaj kobiecy turniej tenisowy cyklu WTA Tour, Grand Prix de SAR La Princesse Lalla Meryem.

Ludzie związani z Marrakeszem

Zobacz też kategorie: Ludzie związani z Marrakeszem, Ludzie urodzeni w Marrakeszu.

Miasta partnerskie

Przypisy

↑ Population légale des régions, provinces, préfectures, municipalités, arrondissements et communes du royaume d'après les résultats du RGPH 2014 (12 régions). Site institutionnel du Haut-Commissariat au Plan du Royaume du Maroc. [dostęp 2018-01-27]. (fr.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Bohdan Rudnickiki. Czerwone miasto Marakesz. „Poznaj Świat”. Rok XI (Nr 11 (132)), s. 18-22, listopad 1963. Polskie Towarzystwo Geograficzne. Państwowe Wydawnictwo Naukowe. (pol.).
↑ Marrakech, Morocco - climatebase.ru

Bibliografia

Maroko. Przewodnik Pascala. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2006, s. 363-403.

[1] Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

[2] Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

[rgph-3] Population légale des régions, provinces, préfectures, municipalités, arrondissements et communes du royaume d'après les résultats du RGPH 2014 (12 régions). Site institutionnel du Haut-Commissariat au Plan du Royaume du Maroc. [dostęp 2018-01-27]. (fr.).

[BR-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Bohdan Rudnickiki. Czerwone miasto Marakesz. „Poznaj Świat”. Rok XI (Nr 11 (132)), s. 18-22, listopad 1963. Polskie Towarzystwo Geograficzne. Państwowe Wydawnictwo Naukowe. (pol.).

[5] Marrakech, Morocco - climatebase.ru

[a]