1505
godina
- Ovo je članak o godini 1505.
Godina 1505 (MDV) bila je redovna godina koja počinje u srijedu (1. jan./sij. po julijanskom kalendaru).
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 15. vijek – 16. vijek – 17. vijek |
| Decenija: | 1470-e 1480-e 1490-e – 1500-e – 1510-e 1520-e 1530-e |
| Godine: | 1502 1503 1504 – 1505 – 1506 1507 1508 |
| Gregorijanski | 1505. (MDV) |
| Ab urbe condita | 2258. |
| Islamski | 910–911. |
| Iranski | 883–884. |
| Hebrejski | 5265–5266. |
| Bizantski | 7013–7014. |
| Koptski | 1221–1222. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1560–1561. |
| • Shaka Samvat | 1427–1428. |
| • Kali Yuga | 4606–4607. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4141–4142. |
| • 60 godina | Yin Drvo Vo(l) (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11505. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Događaji
uredi- 17. 3. - Umro mali Krsto Korvin, čime se prekida loza ove porodice; ubrzo zatim njegova majka Beatrica Frankopan sklapa bračni savez sa Jadvigom Zapolja (Beatricina Elizabeta sa Jurjem Zapoljom).
- 25. 3. - Francisco de Almeida na čelu sedme indijske armade kreće iz Lisabona - imenovan je za vicekralja u Indiji; jedan od mornara je i Ferdinand Magellan.
- 3. 5. - Poljski kralj Aleksandar Jagelonski potpisao akt Nihil novi ("Ništa novo [bez opšteg pristanka]") čime je ustanovljena "plemićka demokratija" nazvana "Zlatna sloboda"; iste godine seljacima u Poljskoj zabranjeno napuštanje zemlje ("drugo kmetstvo").
- 29. 5. - Mlečani se žale na vojvodu Kozulića i njegova sina i glave im ucjenjuju na 3000 libara.
- lipanj - Ugarski sabor: Ivan Zapolja traži od kralja Vladislava II njegovu dvogodišnju kćerku Anu (čime bi postao nasljednik), ali kralj to odbija[1].
- 19. 6. - Novi kineski car je Zhengde ("Prava Vrlina", do 1521).
- 24. 6. - Pobuna u Kazanskom Kanatu protiv moskovske vrhovne vlasti.
- srpanj? - Turci odveli 8000 ljudi sa područja Frankopana[2].
- 2. 7. - Bliski udar groma naveo Martina Luthera da postane monah - 15 dana kasnije postaje augustinac u Erfurtu.
- ca. 23. 7. - Almeida pokorio Kilwu.
- 24. 7. - Njemački državni staleži odobravaju Maksimilijanu I za eventualnu intervenciju u Ugarskoj u korist kralja Vladislava.
- 13. 8. - Almeida nakon uličnih borbi opljačkao Mombasu.
- ca. 30. 8. - Tatari iz Kazana opsedali tri dana Nižnji Novgorod, oterali ih litvanski strelci (ruski zarobljenici).
- oktobar - U zapaljenoj sirijskoj crkvi u Kilonu (Kolamu, u jugozap. Indiji) masakrirani Portugalci nakon što su njihovi zemljaci demolirali arapske brodove u luci.
- 11. 10. - Lucien preuzima Monako nakon što je izbo brata - presuđeno da se radilo o samoodbrani.
- 12. 10. - Zaključak Ugarskog sabora na polju Rakošu da se za ugarsko-hrvatskog kralja više ne biraju tuđinci (misli se na Habsburge).
- 6. 11. - Vasilije III je novi veliki knez Moskve.
- novembar - Noćni ispad Turaka u šibenskom kraju, odvedeno 120 ljudi, kao i krupna i sitna stoka[2].
Tokom/tijekom godine
uredi- Feriz-beg ponovo bosanski sandžakbeg.
- Lourenço de Almeida je prvi Portugalac na Šri Lanki, njegovi izaslanici stižu i na Komore.
- Španac Juan de Bermúdez otkrio Bermude.
- Portugalac Gonçalo Álvares otkrio ostrvo Gof u južnom Atlantiku.
- Portugalci zauzeli Agadir u Maroku i grade utvrdu u Sofali, u Mozambiku; Španci zauzeli Mers El Kébir u Alžiru.
Rođenja
uredi- 15. 9. - Marija Austrijska (1505), španska princeza, ugarska kraljica, guverner Nizozemske († 1558)
- 1505/6 - Mehmed-paša Sokolović, veliki vezir († 1579)
Smrti
uredi- 17. 3. - Krsto Korvin, sin bana Ivaniša (* 1499)
- 8. 6. - Hongzhi imperator, kineski car (* 1470)
- 27. 10. - Ivan III., moskovski veliki knez (* 1440)
- Nikola Ivanov Firentinac, talijanski graditelj i skulptor
Reference
uredi- ↑ V. Klaić, str. 224
- ↑ 2,0 2,1 B. Hrabak, Turske provale i osvajanja na području današnje severne Dalmacije do sredine XVI stoleća (cashe PDF fajla hrcak.srce.hr/file/76941)
- Vjekoslav Klaić, Svezak drugi: dio treći.... Treća knjiga: Doba kralja Matijaša Korvina i Jagelovića (1458-1526) (archive.org)