Argon
Argon | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Izgovarjava | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Videz | brezbarven plin, v električnem polju zažari v lila/vijoletni barvi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Standardna atomska teža Ar, std(Ar) | [39,792; 39,963] običajno: 39,95[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Argon v periodnem sistemu | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vrstno število (Z) | 18 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Skupina | skupina 18 (žlahtni plini) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Perioda | perioda 3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Blok | blok p | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Razporeditev elektronov | [Ne] 3s2 3p6 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Razporeditev elektronov po lupini | 2, 8, 8 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fizikalne lastnosti | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Faza snovi pri STP | plin | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tališče | −189,34 °C | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vrelišče | −185,848 °C | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gostota (pri STP) | 1,784 g/L | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
v tekočem stanju (pri TV) | 1,3954 g/cm3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Trojna točka | −189,3442 °C, 68,89 kPa[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kritična točka | −122,463 °C, 4,863 MPa[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Talilna toplota | 1,18 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Izparilna toplota | 6,53 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Toplotna kapaciteta | 20.85[3] J/(mol·K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Parni tlak
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Lastnosti atoma | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oksidacijska stanja | 0 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektronegativnost | Paulingova lestvica: no data | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ionizacijske energije |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kovalentni polmer | 106±10 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Van der Waalsov polmer | 188 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Spektralne črte argona | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Druge lastnosti | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pojavljanje v naravi | prvobitno | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kristalna struktura | ploskovno centrirana kocka (pck) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hitrost zvoka | 323 m/s (gas, at 27 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Toplotna prevodnost | 17.72×10−3 W/(m⋅K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Magnetna ureditev | diamagnetik[4] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Magnetna susceptibilnost | −19,6·10−6 cm3/mol[5] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Številka CAS | 7440-37-1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zgodovina | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Odkritje in prva izolacija | Lord Rayleigh in William Ramsay (1894) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Najpomembnejši izotopi argona | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vsebnost 36 Ar in 38 Ar je v naravnih vzorcih lahko do 2,07% ozirom 4,3%. Preostanek je 40 Ar, katerega vsebnost je ustrezno nizka, tja do 93,6%. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Árgon (iz starogrške besede άργός, počasi delujoč, zaradi njegove kemijske inertnosti) je kemijski element, ki ima v periodnem sistemu simbol Ar in atomsko število 18. Ta tretji žlahtni plin v osmi periodi sestavlja približno 1 % Zemljinega ozračja.
Pomembne lastnosti
[uredi | uredi kodo]Argon je 2,5 krat tako topen v vodi kot dušik, kar je približno enaka topnost kot kisik. Ta kemijski inertni element je brez barve in vonja tako v tekoči kot v plinski obliki. Kemijske spojine, ki bi vsebovale argon, niso znane. Raziskovalci na Univerzi v Helsinkih so leta 2000 poročali o izdelavi argonovega fluorovodika (HArF). Poročali so tudi o močno nestabilni spojini s fluorom, vendar to še ni dokazano. Čeprav trenutno ni potrjenih kemijskih spojin, pa lahko argon tvori klatrate z vodo, ko se njegovi atomi ujamejo v mrežo molekul vode.
Identifikacija snovi ali pripravka
[uredi | uredi kodo]Identifikacija snovi ali pripravka
[uredi | uredi kodo]Kemijska formula: Ar
Uporaba snovi ali pripravka
[uredi | uredi kodo]varjenje, inertizacija
Sestavine in lastnosti
[uredi | uredi kodo]Sestava s podatki o nevarnih sestavinah
[uredi | uredi kodo]kemijsko ime:Argon;
koncentracija snovi nad 99,9 %;
EC št.:231-147-0;
CAS št.:7440-37-1
Ugotovitve o nevarnih lastnostih
[uredi | uredi kodo]Napotki za nevarnost
[uredi | uredi kodo]Plin pod visokim tlakom v jeklenkah. Pri višji koncentraciji lahko povzroči zadušitev.
Fizikalne in kemijske lastnosti
[uredi | uredi kodo]- Izgled: brezbarven plin
- Vonj: brez vonja Vnetljivost: ni vnetljiv
- Vrelišče: – 186oC Tališče: – 189oC
- Eksplozivne lastnosti: / Kritična temperatura: – 122oC
- Parni tlak: n.a. Topnost v vodi: 61 mg/l
- Relativna gostota, tekoč.: 1,39 (voda=1) Relativna gostota, plin: 1,66 (zrak=1)
- Oksidativne lastnosti: n.a.
- Ostalo: Plin/para je težji od zraka. Lahko se akumulira v zaprtih sistemih, še posebno pri in pod nivojem tal
Obstojnost in reaktivnost
[uredi | uredi kodo]Kemična stabilnost: Pri normalnih pogojih je stabilen.
Toksikološki podatki
[uredi | uredi kodo]Produkt nima toksičnih učinkov.
Ekotoksikološki podatki
[uredi | uredi kodo]Škodljivi učinki produkta na okolje niso znani.
Zakonsko predpisani podatki o predpisih
[uredi | uredi kodo]- Simboli za nevarnost: Ni razvrščen kot nevarna snov
- R-stavki:
- S-stavki: S9 Posodo hraniti na dobro prezračevanem mestu.
- S23 Ne vdihavati plina
- Podatki so povzeti po Pravilniku o razvrščanju, pakiranju in označevanju nevarnih snovi, Zakonu o kemikalijah ter Direktive ES 67/548/EEC, 99/45/EC, 1907/2006 REACH.
Pretvorbena tabela
[uredi | uredi kodo]1 m 3 = 1,636 kg = 1,172 l;
1 kg = 0,611 m 3 = 0,718 l;
1 l = 0,853 m 3 = 1.396 kg;
m 3: v plinastem stanju pri 15 °C in 98 kPa (735,5 mmHg) l: prostorninska enota za tekoče stanje
Druge informacije
[uredi | uredi kodo]Podatki v varnostnem listu temeljijo na našem znanju ter dosegljivih informacijah. Varnostni list označuje izdelek in zanj predpisane varnostne ukrepe. Varnostni list ne zagotavlja kvalitete izdelka. Pravna ali fizična oseba, ki daje kemikalijo v promet, ne odgovarja za morebitno nepravilno uporabo le te in nastale posledice.
Viri: Varnostni list PRAXAIR ZDA; varnostni list SIAD – Italija, Evropski sporazum o mednarodnem cestnem prevozu nevarnega blaga - ADR.
Spremembe:Pri izdaji so dopolnjena in spremenjena in naslednja poglavja:
- poglavje 1,2,3,4,7,8,11,12,13,14,15: spremenjen naslov poglavja,
- poglavje 2: zamenjava s poglavjem 3,
- poglavje 3: zamenjava s poglavjem 2,
- poglavje 8: spremenjena mejna vrednost izpostavljanja,
- poglavje 15: dodane direktive.
Glej tudi
[uredi | uredi kodo]- argonove anorganske spojine
- Argon (video), University of Nottingham
Sklici
[uredi | uredi kodo]- ↑ »IUPAC Periodic Table of the Elements and Isotopes«. King's Center for Visualization in Science. IUPAC, King's Center for Visualization in Science. Pridobljeno 8. oktobra 2019.
- ↑ 2,0 2,1 Haynes, William M., ur. (2011). CRC Handbook of Chemistry and Physics (92. izd.). Boca Raton, FL: CRC Press. str. 4.121. ISBN 1439855110.
- ↑ Shuen-Chen Hwang, Robert D. Lein, Daniel A. Morgan (2005). "Noble Gases". Kirk Othmer Encyclopedia of Chemical Technology. Wiley. pp. 343–383. doi:10.1002/0471238961.0701190508230114.a01.
- ↑ Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Lide, D. R., ur. (2005). CRC Handbook of Chemistry and Physics (86th izd.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
- ↑ Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. str. E110. ISBN 0-8493-0464-4.