Vikipedi:Kullanıcılar

Vikipedi'de bir kullanıcının belirli eylemleri gerçekleştirebilmesi, bazıları sistem tarafından otomatik olarak atanan, bazıları da elle atanması gereken çeşitli etiketlerin o kullanıcı hesabıyla ilişkilendirilmesini gerektirir. Herhangi bir etikete sahip olan kullanıcı, o etikete sahip olan kullanıcı grubunun belirli izinlerine ve MediaWiki yazılımının o kullanıcı grubu tarafından kullanılmasına izin verilen belirli özelliklerini kullanma yetkisine sahip olur.

Kullanıcılar, üyesi oldukları yetki grubunun mümkün olan en üst izinlerine sahip olurlar. Örneğin bir kullanıcı, hem hizmetli iken, Özel:İzlenmeyenSayfalar sayfasını hem de yalnızca devriye ve hizmetli gruplarındaki kullanıcılar tarafından girilebilen Özel:İncelenmemişSayfalar sayfasını kullanabilir.

Anonim katkı verenler de dahil olmak üzere siteye giren tüm ziyaretçiler '*' grubuna dahil olurlar. kullanıcı grubuna dahil olurlar. Yeni kayıt olmuş bir kullanıcı, hesabı açmasının üzerinden dört gün geçmesi ve 10 katkıya sahip olması hâlinde sistem tarafından otomatik olarak otomatik onaylanmış kullanıcı grubuna dahildir. Diğer kullanıcı grubu etiketleri yalnızca istek üzerine verilir: örneğin bot yetkisi almak isteyen bir kullanıcı bu ihtiyacını gereklendirirse bu yetkiyi alabilir. Hizmetli, bürokrat, gözetmen ve denetçi gibi diğer yetki grubu etiketleri, Vikipedi:Hizmetlilik başvurusu sayfasında topluluk tarafından tartışılıp fikir birliğine varılması hâlinde verilir. Denetçi ve gözetmenlik hakları, kişinin Wikimedia Vakfına kimliğini doğrulatması sonrasında verilir.

Bir hesap oluşturmamış ya da kullanıcı girişi yapmamış tüm katkıcılar, tüm Vikipedi sayfalarını (bazı girişi kısıtlanmış Özel sayfalar hariç) okuyabilir ve yarı koruma hâlinde olmayan tüm sayfaları düzenleyebilirler. Herhangi bir isim alanındaki sayfaların tartışma sayfalarını oluşturabilirler fakat Vikipedi'nin bazı yerlerinde sayfa oluşturmak için yardım istemeleri gerekebilir. Anonim kullanıcılar dosya yükleyemezler. Bir maddeye bir ya da daha çok dış bağlantı eklemek istediklerinde bir CAPTCHA sorusunu cevaplamak ve sayfa önbelleğini boşaltmak için bir onay linkine tıklamak zorundadırlar. İnternete her girildiğinde çoğunlukla farklı bir IP numarası alındığı için, farklı zamanlarda farklı anonim kullanıcılar tesadüfen aynı IP numarasına sahip olabilirler. Ayrıca tüm kullanıcılar, site API'sini 500 kayıtlık betikler hâlinde sorgulayabilir.

Bir hesap oluşturan kullanıcı, derhal maddeler oluşturmaya (MediaWiki isim alanı dışında ve dakikada en fazla 8 tane olmak üzere) başlayabilir ve ayrıca eğer tercihlerinde bir elektronik posta adresi belirlemişse diğer kullanıcılara elektronik posta gönderebilir. Giriş yapmış tüm kullanıcılar yaptıkları değişiklikleri küçük değişiklik olarak işaretleyebilir. Sayfa önbelleğini bir onay adımına gerek kalmaksızın boşaltabilir fakat dış bağlantı eklerken CAPTCHA sorularını cevaplamak zorundadır. Ayrıca kayıtlı bir kullanıcı, Özel:Tercihler aracılığıyla veya kendi monobook.css ya da monobook.js dosyalarına CSS ya da JavaScript kuralları ekleyerek, kendi kullanıcısı için Wikimedia arayüzünü ve seçeneklerini özelleştirebilir.

Vikipedi'deki bir dizi yetki yalnızca 'autoconfirmed' grubuna dahil olma şartlarına sahip olan kullanıcılara verilir. Bir kullanıcı ne zaman kısıtlanmış bir eylemi gerçekleştirmek isterse yazılım tarafından otomatik onaylanmış olma durumu kontrol edilir. Bir kullanıcının otomatik onaylanması çeşitli durumlarda farklılık gösterebilir: Vikipedi'deki pek çok kullanıcı için hesabın dört günden önce açılmış olması yeterlidir. Fakat, Tor ağı üzerinden bağlanan kullanıcılar için bu şartlar, 90 gün ve 100 değişiklik olarak değiştirilmiştir.

Otomatik onaylanmış olma durumu, maddelerin adlarının değiştirilmesi, yarı koruma altındaki sayfaların düzenlenmesi ve dosya yükleme ya da hâlihazırda bulunan bir dosyanın üzerine yenisini yükleme işlemleri için gereklidir. Bir kullanıcı otomatik onaylanmış olduğunda, pek çok eylem için CAPTCHA girmesi gerekliliği ortadan kalkar.

Bazı durumlarda, bazı hesapların alışıldık otomatik onay sürecinden muaf tutulması gerekmektedir. 'confirmed' grubu 'autoconfirmed' grubuyla aynı yetkilere sahiptir, fakat bu etiket gerekli görüldüğünde kâhyalar tarafından sağlanabilir. Bu gruptaki kullanıcıları görmek için Special:Listusers/confirmed sayfasına bakabilirsiniz.

Vikipedi'de hizmetlilik güç değil sorumluluk anlamına gelir. Hizmetlilerin topluluğu yönetme durumları yoktur. Tüm diğer Vikipedistler gibi eşit söz hakkına sahiptirler; kuralları koymazlar. Farkları sadece Vikipedi'de yazılımın sunduğu birkaç özel fonksiyonu kullanabilmeleridir. Hizmetli hakları, yalnızca isteyen kullanıcılara topluluk tarafından verilir. 'sysop' kullanıcı grubunun üyesi olan kullanıcılar, viki'nin belirli fonksiyonlarını kullanabilmelerini sağlayan bir takım araçlara ulaşım yetkisine sahiptir. Bu araçlar şöyle listelenebilir: madde silme, maddeleri koruma altına alma, kullanıcı engelleme, koruma altındaki sayfaları düzenleyebilme, isteyen kullanıcılara 'autoreview' ve 'ipblock-exempt' yetkilerini verme. Bunlar haricinde, diğer kullanıcılardan hiçbir farkları yoktur.

Hizmetliler listesinin en güncel hâli için Özel:KullanıcıListesi/sysop sayfasına bakabilirsiniz.

Bazı hizmetliler ek olarak bürokrat sıfatına sahiptirler. Bürokratlar hizmetlilik görevlerinin yanı sıra 3 ek fonksiyona daha sahiptirler.

1. Normal bir kullanıcıyı hizmetli veya bürokrat atayabilirler. (Azledemezler. Azletme meta tarafından yapılabilir.)
2. Bir kullanıcıya bot statüsü verebilirler ya da bot statüsünü iptal edebilirler.
3. İki aşamalı doğrulamayı etkinleştirebilirler.

Bürokratlar listesinin en güncel hâli için Özel:KullanıcıListesi/bureaucrat sayfasına bakabilirsiniz.

Kâhyalar, seçilerek görev alırlar ve Wikimedia Vakfına ait tüm vikilerde görev yaparlar.

Kâhyalar grubundaki kullanıcılar, Wikimedia Vakfına ait tüm vikilerde herhangi bir kullanıcıya herhangi bir izni atayabilir ve/veya bu izni o kullanıcıdan geri alabilirler.

Kâhyalar genellikle bir vikide gerekli değişiklikleri yapabilecek bir kullanıcı olmadığı durumlarda devreye girerler ve yerel olarak bir bürokratı bulunmayan vikilerde, hizmetli veya bürokrat yetkileri verebilir ya da istifa veya kötüye kullanım gibi nedenlere bağlı olarak bu yetkileri geri alabilirler.

Kâhyalar ayrıca gözetmenlik ve denetçilik yetkileri de verebilirler veya geri alabilirler. Bu yetkilere sahip kullanıcısı olmayan vikilerde gözetmen veya denetçi olarak da görev yapabilirler.

Kâhyaların tüm hareketleri meta:Special:Log/rights sayfasında kayıt altında olup bu gruptaki kullanıcıların bir listesi meta:Special:Listusers/steward sayfasından görülebilir. Bu hak, en az 18 yaşında olan ve Wikimedia Vakfına kimliğini doğrulatan, son derece az sayıdaki kişiye verilmiştir.

MediaWiki yazılımının etkinleştirilebilir bir özelliği olan Devriye grubuna, daha sonra FlaggedRevs eklentisi ile Editör grubuna ait haklar dâhil edilmiştir. Hizmetliler tarafından verilerek geri alınabilmektedir. Devriyeler, sayfaları kontrol edildi ibaresi ile işaretleyebilen kullanıcılardır. Devriyelik hakları için Vikipedi:Devriyelik başvurusu sayfasından başvuru yapılabilmektedir. İstismarı görülen kullanıcıların hakları hizmetliler tarafından geri alınabilir. Bu gruba dâhil olan kullanıcılar, kullanıcı sayfalarında {{Kullanıcı devriye}} şablonunu kullanarak, devriye haklarına sahip olduklarını belirtebilirler.

Devriye haklarına sahip kullanıcılar listesinin en güncel hâli için Özel:KullanıcıListesi/patroller sayfasına bakabilirsiniz.

Devriyelik onayı ve Sürüm Kontrolü onayından geçmesine gerek olmayan, değişiklikleri otomatik olarak onaylanan kullanıcıların yer aldığı kullanıcı grubudur. Bu gruba başvurmak için Vikipedi:Beyaz liste başvurusu sayfasını kullanabilirsiniz, ancak beyaz liste grubuna ekleme ve çıkarma işlemleri hizmetliler tarafından başvuru olmaksızın da inisiyatif kullanılarak yapılabilir. Bu gruba dâhil olan kullanıcılar, kullanıcı sayfalarında {{Kullanıcı beyaz liste}} şablonunu kullanarak beyaz listeye dâhil olduklarını belirtebilirler.

Beyaz liste grubundaki kullanıcılar listesinin en güncel hâli için Özel:KullanıcıListesi/autoreview sayfasına bakabilirsiniz.

IP engelleme muafı etiketine sahip olan kullanıcılar ('ipblock-exempt' kullanıcı grubu), bazı durumlarda yapılan geniş çaplı IP engellemelerinden etkilenmiş, bu sebeple hizmetliler tarafından bu durumdan kurtarılmak üzere bu gruba dâhil edilmişlerdir. Bazı durumlarda, belirli IP'lerin ya da IP aralıklarının engellenmesi gerekmekte, ancak bunun da yeterli olmadığı durumlarda "yalnızca anonim kullanıcılar" seçeneği kapatılarak, o IP'ler üzerinden gelen kayıtlı da olsa tüm kullanıcılar engellenmektedir (bakınız: AUTOBLOCK). Bu durumda ortaya çıkan mağduriyeti ortadan kaldırmak için bu kullanıcı grubu kullanılır.

Ipblock-exempt etiketine sahip kullanıcılar listesinin en güncel hâli için Özel:KullanıcıListesi/ipblock-exempt sayfasına bakabilirsiniz.

Hesap oluşturucu (Accountcreator) etiketine sahip olan kullanıcılar ('accountcreator' kullanıcı grubu) bir IP'den günde 6 hesap yaratımı kısıtlamasından etkilenmezler ve böylece kısıtlama olmadan pek çok hesap açabilirler. İngilizce Vikipedi'deki hesap yaratım isteklerine (bakınız: Wikipedia:Request an account) cevap verirler.

Hesap oluşturucu etiketine sahip kullanıcılar listesinin en güncel hâli için Özel:KullanıcıListesi/accountcreator sayfasına bakabilirsiniz.

Çevirmen (translator) etiketine sahip olan kullanıcılar ('translator' kullanıcı grubu) Special:ContentTranslation aracını kullanarak çeviri yapıp çevirileri yayınlayabilen kullanıcıların yer aldığı kullanıcı grubudur. Bu gruba başvurmak için Vikipedi:Çevirmenlik başvurusu sayfasını kullanabilirsiniz, ancak çevirmenlik grubuna ekleme ve çıkarma işlemleri hizmetliler tarafından başvuru olmaksızın da inisiyatif kullanılarak yapılabilir. Bu gruba dâhil olan kullanıcılar, kullanıcı sayfalarında {{Kullanıcı çevirmen}} veya {{Kullanıcı çevirmen 2}} şablonunu kullanarak çevirmen olduklarını belirtebilirler.

Çevirmen etiketine sahip kullanıcılar listesinin en güncel hâli için Özel:KullanıcıListesi/translator sayfasına bakabilirsiniz.

Gözetmen etiketine sahip olan kullanıcılar ('oversight' kullanıcı grubu) maddenin geçmiş sürümlerini tüm kullanıcılardan kalıcı olarak gizlemesine imkân veren meta:Special:HideRevision ve bu gizleme işlemlerinin kayıtları ve gizlenen sürümlerin görülebildiği meta:Special:Oversight sayfalarına erişebilirler. Bu hak, en az 18 yaşında olan ve Wikimedia Vakfına kimliğini doğrulatan, son derece az sayıdaki kişiye verilmiştir.

Gözetmen etiketine sahip kullanıcılar listesinin en güncel hâli için buraya bakabilirsiniz.

Denetçi etiketine sahip olan kullanıcılar ('checkuser' kullanıcı grubu) Özel:Denetçi sayfasına erişim yetkisi vardır. Bir kullanıcı hesabının Vikipedi'de değişiklik yaptığı tüm IP'lerin listesini, bir IP tarafından yapılmış tüm değişikliklerin listesini ya da aynı IP adresini kullanmış olan bütün kullanıcı hesaplarını görüntüleme hakkına sahiptir. Ayrıca denetçi isteklerinin kayıtlarını da görüntüleyebilirler. Bu hak, en az 18 yaşında olan ve Wikimedia Vakfına kimliğini doğrulatan, son derece az sayıdaki kişiye verilmiştir.

Denetçi etiketine sahip kullanıcılar listesinin en güncel hâli için Özel:KullanıcıListesi/checkuser sayfasına bakabilirsiniz.

İçe aktarıcılar ve Vikilerarası içe aktarıcılar (Importers ve Transwiki), Özel:İçeAktar sayfasında izinler vermek üzere tasarlanmış fakat kullanılmayan etiketlerdir. MediaWiki yazılımı doğrudan XML dosyalarından içe aktarma kabiliyeti sağlasa da, bu özellik pek çok Wikimedia projesinde kapalı tutulmaktadır.

İçe aktarma fonksiyonuyla ilgili daha fazla bilgi almak için, Meta'daki Yardım:İçe aktar sayfasına bakabilirsiniz.

Teknisyenler, hizmetlilerde bulunan haklardan bazılarına sahiptirler:

1. Değişiklik Süzgecindeki günlük ayrıntılarını görebilir ve değiştirebilirler.
2. Sistemdeki arka arkaya değişiklik ve hız sınırlamalarından etkilenmezler.
3. Tam ve yarı koruma altındaki sayfaları düzenleyebilirler.
4. İki aşamalı doğrulamayı etkinleştirebilirler.

Bu gruptaki kullanıcılar, Vikipedi:Köy çeşmesi (teknik) sayfasındaki adaylıkların sonucunda seçilir. Ek olarak, diğer projelerden teknik destek vermeye gelen güvenilir kullanıcılara da geçici olarak yetki verilebilir. Teknisyenlik yetkisini bürokratlar verip geri alabilir.

Teknisyen grubundaki kullanıcılar listesinin en güncel hâli için buraya bakabilirsiniz.

Arayüz yöneticileri, arayüz hakkındaki sayfalarda değişiklik yapma haklarına sahiptirler:

1. Diğer kullanıcıların CSS sayfalarında değişiklik yapabilme
2. Diğer kullanıcıların JS sayfalarında değişiklik yapabilme
3. Diğer kullanıcıların JSON sayfalarında değişiklik yapabilme
4. Site CSS sayfalarında değişiklik yapabilme
5. Site JSON sayfalarında değişiklik yapabilme
6. Site JavaScript sayfalarında değişiklik yapabilme
7. Kullanıcı arayüzünü değiştirebilme

Bu gruptaki kullanıcılar, Vikipedi:Köy çeşmesi (teknik) sayfasındaki adaylıkların sonucunda seçilir. Başvurmak için hizmetli veya teknisyen grubunda olma önkoşulu vardır. Arayüz yöneticisi yetkisini bürokratlar verip geri alabilir.

Arayüz yöneticisi grubundaki kullanıcılar listesinin en güncel hâli için bu sayfaya bakabilirsiniz.

Toplu ileti gönderici etiketine sahip olan kullanıcılar ('massmessage-sender' kullanıcı grubu), aynı anda birden fazla kullanıcıya mesaj göndermesine izin verilen ve kendi hesabından toplu mesaj gönderici yetkisini alabilen kullanıcılardır. Konu ile ilgili teknik ayrıntı ve bilgilendirmelere m:MassMessage ve mw:Help:Extension:MassMessage sayfalarından ulaşılabilir.

Toplu mesaj gönderici grubundaki kullanıcılar listesinin en güncel hâli için Özel:KullanıcıListesi/massmessage-sender sayfasına bakabilirsiniz.

Botlar Vikipedi'de bazı rutin işleri, ya da elle yapılması çok uzun sürecek olan değişiklikleri yapmak için tasarlanmış yazılımlardır. Bot ismi robottan gelmektedir ve yazılım dünyasında yaygın kullanılan bir kısaltmadır. Bot hesapları tamamen otomatik ya da yarı otomatiktir, doğası gereği yaptığı düzenlemeler iyi tanımlanmıştır ve eğer bir bot verilen görev harici başka bir şey yapacak olursa çabucak fark edilip engellenir. Bu sebeple bot değişiklikleri, diğer kullanıcıların değişikliklerinden daha az denetleme gerektirir.

Bu sebeple, bot etiketli hesapların katkıları ('bot' kullanıcı grubu), bot değişikliklerini gizlemeyi seçen kullanıcıların son değişikliklerde ve izleme listesinde görünmez. Kullanıcı mesaj sayfalarında botlar tarafından yapılan küçük değişiklikler, yeni mesaj geldiğini belirten turuncu şeridi ortaya çıkarmaz. Bot hesapları, API'sini 500 yerine 5000 kayıtlık betikler hâlinde sorgulanabilir.

Botlar listesinin en güncel hâli için Özel:KullanıcıListesi/bot sayfasına bakabilirsiniz.