Brahmannar

Brahmannar yä braminnar (sanskrit ब्राह्मण, Brāhmaṇa) şulay uq Vipra, Dvica, Dvicotama, Bhusura - Hinduist cämğiäteneñ yuğarı kastası (varna) dip bilgeli.

Brahmannar - Hindstannıñ härber ştatında toruçı ictimäği törkeme yä varna. Awrupa ruxaniları analogı.

Brahmannar kastasınnan ozaq waqıt däwamında yazuçılar, küçerüçelär, ruxanilar, uqıtuçılar, ğalimnär, türälär çıqqannar.

XX ğasırnıñ berençe yartısında brahmannar däwlät xezmäte urınnarınıñ 75% ın bilägän.

Qayber braminnar Birma Buddaçılıq patşalıqlarında 18-ençe һäm 19-ınçı ğasırlarda yoğıntı yasıy torğan törköm formalaştırğannar. Asaba saray yanı braminnarı Punna dip atalğan. Konbaung dinastiyäse waqıtında Buddaçılıq tarafdarları patshaları patshalıqqa izgeläştergändä neçkä lekle tseremonijälärdä һäm säjäsi soraularn ıçişü öçen saraj braminnarına tajanğan. Leyder äfände raslağança, Һindu braminnarnıñ Budda çı lıq patşalığında bu role Һindu tekstlarda şundıy ictimağıy rituallar һäm säjäsi tseremonijälär turında kürsätmälär bulğanğa kürä. Braminnar şulay uq Һindstannan tış zakonnı tapşıruda, üseştä һäm täemin itüdä kiñäş itkän. Һindu Dharmaşastralar, ajeruça bramin Manu tarafinnan yazılğan Manu zakonnarı, Reyd Entoni äfände raslağança “Birmada (Mjanma), Siamda (Tailand), Kambodcada һäm Yava-Balida (Indoneziya) patşalar yaqlarğa tijeş zakon һäm tärtip bilgelәüçe dokumentlar bularaq bik ihtiram itelgän. Alarnı küçergännär, tärcemä itkä nnär һäm asaba zakon kodeksına kertkännär, Birmada һäm Siamda original' tekstqa bik yaqın itep һäm Yavada (Indoneziya) asaba ixtiyaclarğa caylaştırıp.
Kambodcanıñ mifik kilep çıgışı braminnardan çıqqan Kaundinjağa qarıy, ul diñgez aşa kilgän һäm su basqan cirlärdä Naga printsessasına öjlä ngän. Kaudin'ya Kambudja-deşanı nigezlägän, yäki Kambudjanı (ul Kampuçea jäki Kambodia dip transliteratsijälänä). Kaundin'ja Һind dinen kertkän, bigräk tä Brahmanı, Vişnunı, Şivanı һäm Һariһaranı (yarım Vişnu, yarım Şiva) һäm bu fikerlär bezneñ eraniñ berenç e meñ'jıllıqta kөnjaq-könçığış Azijädä üskän.
Çam xalqınıñ Balamon (Һindu Bramin Çamnarı) Vjetnamda Çam xalqınıñ küpçelegen täşkil itä. Tailandta braminnar patşa tradisijäneñ ölöşö bulğan, aeruça Buddaçılıq patşalarnıñ jıl sajın cir mullılığı ritualların bilgeläü һäm izgelä shterü öçön. 1784 yılda Tailandnıñ patşası Rama I nigezlägän keçkenä brahmanik Devastһan ğıjbadäthanäsendä şunnan birle etnik Tai braminnar idarä itkän. Ğıjbadäthanädä Pһra Pһikanesuan (Ganeşa), Pһra Narai (Narajana, Vişnu), Pһra Itsuan (Şiva), Uma, Brahma, Indra (Sakka) һäm başqa Һind dine Ilaһları bar. Tradision räweştä Tai braminnarı Varanasi izge şäһärennän һäm könjaq Tamil Nadu ştatınnan, alarn ıñ titulları Pandita һäm alar başqarğan törlö yıl sajın rituallar һäm däülät tseremonijaläre Buddaçılıq һäm Һind dine ritualları quşılmas ı bulıp tora. Tai patşasınıñ tac kijü tseremonijäsen tulısınça patşa braminnarı başqara.

• Swami Sahajanand Saraswati Rachnawali (Selected works of Swami Sahajanand Saraswati), Prakashan Sansthan, Delhi, 2003.
• Baldev Upadhyaya, Kashi Ki Panditya Parampara, Sharda Sansthan, Varanasi, 1985.
• Christopher Alan Bayly, Rulers, Townsmen, and Bazaars: North Indian Society in the Age of British Expansion, 1770–1870, Cambridge University Press, 1983.
• Anand A. Yang, Bazaar India: Markets, Society, and the Colonial State in Bihar, University of California Press, 1999.
• Bibha Jha, Bhumihar Brahmins: A Sociological Study, PhD thesis submitted to the Patna University.
• M. N. Srinivas, Social Change in Modern India, Orient Longman, Delhi, 1995.
• Mahavir Prasad Dwivedi essays.