Kontent qismiga oʻtish

Nissan

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Nissan Motor Co., Ltd.
Sobiq nomi Jidosha-Seizo (1933-1934)
Turi Ochiq aksiyadorlik jamiyati
Tarmogʻi Avtomobil sanoati
Egasi Renault va Renault-Nissan-Mitsubishi alyansi
Qachon asos solingan 26-dekabr, 1933-yil (90 yil avval) (1933-12-26) (Nissan Group)[1][2]
Hududiy xizmati Global
Asoschi(lari)
Rahbariyat
Mahsulot(lar)i Avtomobillar, Hashamatli avtomobillar, Tijoriy avtomobillar, tashqi motorlar, va yuk mashinalari
Aylanma daromadi Andoza:Yen (FY 2023)[4]
Operatsion foydasi Andoza:Yen (FY 2023)[4]
Boyligi Andoza:Yen (FY 2023)[4]
Sof foydasi 763 657 000 000[5]
Ishchilar soni 131,461 (2022)[6]
Boʻlinmalari
Shoʻba korxonalari
Vebsayti nissan-global.com

Nissan Motor Corporation (yaponcha: 日産自動車株式会社 Nissan Jidōsha kabushiki gaisha) – Yaponiyaning Yokohama, Kanagava shahrida joylashgan transmilliy avtomobil ishlab chiqaruvchi kompaniya. Kompaniya oʻz avtomobillarini Nissan va Infiniti brendlari ostida sotadi. Avvallari avtomobillar Datsun brendi orqali sotilgan. Kompaniya oʻzining sport avtomobillari va boshqa mahsulotlarini Nismo va Autech brendlari orqali taqdim etadi. Nissan tarixi XX asr boshlariga, Nissan zaibatsusiga, hozirgi kunda Nissan Group deb ataladigan guruhga borib taqaladi.

1999-yildan beri Nissan Renault-Nissan-Mitsubishi alyansining bir qismi boʻlib keladi (Mitsubishi 2016-yilda qoʻshilgan). Bu alyans Nissan va Yaponiyaning Mitsubishi Motors kompaniyalari, shuningdek, Fransiyaning Renault kompaniyasi oʻrtasidagi hamkorlikka asoslangan. Renault Nissan kompaniyasining 15% ovoz berish huquqiga egalik qiladi, Nissan esa Renaultda xuddi shunday ulushga ega[7]. 2016-yilning oktabridan beri Nissan Mitsubishi Motors kompaniyasining 34% nazorat ulushini qoʻlga kiritgan[8] .

2017-yilda Nissan dunyodagi oltinchi yirik avtomobil ishlab chiqaruvchi bo‘lgan. Kompaniya Toyota, Volkswagen Group, Hyundai Motor Group, General Motors va Forddan keyingi o'rinda turgan[9]. 2014-yilda Nissan Shimoliy Amerikadagi eng yirik avtomobil ishlab chiqaruvchisi bo‘lgan[10]. 2022-yilda Nissan kompaniyasining daromadi 78 milliard AQSh dollarini tashkil etdi va u dunyodagi to‘qqizinchi yirik avtomobil ishlab chiqaruvchisi bo‘ldi. Shuningdek, kompaniya Xitoy, Rossiya va Meksikadagi eng katta yapon brendi hisoblanadi[11]. Nissan dunyo bo‘yicha elektr avtomobillar (EV) ishlab chiqarishda yetakchilik qiladi. Kompaniya 320 000 dan ortiq elektr avtomobillarini sotgan[12].

Tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Datsun brend nomining 1914-yildan boshlanishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Datsun Type 11

Masujiro Xashimoto (橋本増治郎) 1911-yil 1-iyulda Tokioning Azabu-Xiroo tumanida Kwaishinsha (Kaishinsha) Motor Car Works (yaponcha: 快進社自働車工場 Kwaishinsha jidōsha kōjō) nomli avtomobil zavodiga asos solgan. 1914-yilda kompaniya o‘zining birinchi mashinasini ishlab chiqardi, u DAT deb nomlangan[1][2][3].

Yangi avtomobilning modeli kompaniya sarmoyadorlarining familiyalaridan iborat qisqartma edi:

  • Kenjiro Den (yaponcha: 'Den Kenjirō')
  • Rokuro Aoyama (yaponcha: 'Aoyama Rokurō')
  • Meitaro Takeuchi (yaponcha: 'Takeuchi Meitarō')

1918-yilda kompaniya nomi Kaishinsha Motorcar Co., Ltd. ga o‘zgartirildi va 1925-yilda DAT Jidosha & Co., Ltd. (DAT Motorcar Co.) deb qayta nomlandi. DAT Motors yuk mashinalarini, shuningdek, DAT va Datsun yengil avtomobillarini ishlab chiqardi. Ishlab chiqarilgan mahsulotlarning katta qismi yuk mashinalari edi. Chunki o‘sha davrda yengil avtomobillar uchun iste'mol bozori deyarli mavjud emas edi. Yana bir sabab 1923-yilda sodir bo‘lgan Buyuk Kantō zilzilasi tufayli qayta tiklash ishlari olib borilayotgan edi. 1918-yildan boshlab, birinchi DAT yuk mashinalari harbiy bozor uchun ishlab chiqarilgan. Shu bilan birga, Jitsuyo Jidosha Co., Ltd. (jitsuyo "amaliy foydalanish yoki foyda" degan ma'noni anglatadi) AQShdan keltirilgan qismlar va materiallardan foydalanib kichik yuk mashinalarini ishlab chiqargan[13].

Yaponiyaning Birinchi jahon urushida ishtirok etishi sababli tijorat operatsiyalari to‘xtatildi va kompaniya urush harakatlariga o‘z hissasini qo‘shdi.

1926-yilda Tokioda joylashgan DAT Motors Osaka shahrida joylashgan Jitsuyo Jidosha Co., Ltd (yaponcha: Jitsuyō Jidōsha Seizō Kabushiki-Gaisha) bilan birlashdi. 1932-yilgacha kompaniya Osakada DAT Jidosha Seizo Co., Ltd (yaponcha: ダット自動車製造株式会社 DAT Jidōsha Seizō Kabushiki-Gaisha) nomi ostida ishladi. 1923-yildan 1925-yilgacha kompaniya Lila nomi ostida yengil avtomobillar va yuk mashinalarini ishlab chiqardi[14]. 1929-yilda DAT Automobile Manufacturing Inc. IHI Corporation kompaniyasining ishlab chiqarish bo‘limidan ajratilgan qismi bilan birlashdi va Automobile Industries Co., Ltd ga aylandi.

1931-yilda DAT yangi kichikroq avtomobilni chiqardi. U Datsun Type 11 deb nomlangan. "Datson" "DATning o‘g‘li" ma'nosini bildirardi. Keyinchalik, 1933-yilda Nissan Group zaibatsu DAT Motorsni nazoratga olganidan so‘ng, "Datson" nomining oxirgi bo‘g‘ini "sun" deb o‘zgartirdi. Chunki yapon tilida "son" so‘zi "yo‘qotish" ma'nosini ham anglatadi. Shuning uchun nom "Datsun" (yaponcha: ダットサン Dattosan) deb o‘zgartirildi[15].

1933-yilda kompaniya nomi yaponlashtirilib, Jidosha-Seizo Co., Ltd. (yaponcha: Jidōsha Seizō Kabushiki-Gaisha) deb nomlandi va kompaniya Yokohama shahriga ko‘chirildi.

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ 1,0 1,1 „Brief History of Nissan Motor Company“. Brief History of Nissan Motor Company. 2017-yil 9-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 6-aprel.
  2. ↑ 2,0 2,1 „History of Nissan Motors“. National Science Museum of Japan. National Museum of Nature and Science, Tokyo. 2020-yil 2-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 6-aprel.
  3. ↑ 3,0 3,1 „Masujiro Hashimoto“. Japan Automobile Hall of Fame. 2009-yil 3-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 6-aprel.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 „Nissan reports financial results for fiscal year 2023“. Nissan. Qaraldi: 2024-yil 26-iyul.
  5. ↑ (unspecified title)
  6. ↑ „FY2022 consolidated financial results. Japanese accounting standards“ 6–7. Nissan. 2023-yil 11-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 12-may.
  7. ↑ Shiraki, Maki; Guillaume, Gilles. „Nissan and Renault agree to overhaul alliance, this time as equals“ (en). Reuters (2023-yil 30-yanvar). 2023-yil 27-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 30-yanvar.
  8. ↑ McLain, Sean „Nissan Formally Takes Controlling Stake in Mitsubishi Motors“. The Wall Street Journal (2016-yil 21-oktyabr). 2023-yil 26-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 23-dekabr.
  9. ↑ „World Motor Vehicle Production – OICA correspondents survey – World Ranking of Manufacturers – Year 2017“. OICA (2018). 2016-yil 5-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 30-yanvar.
  10. ↑ „Who makes the most cars in North America? Who has the largest auto factory in the U.S.? Don't be embarrassed, few get it right“. DailyKanban (2015-yil 27-fevral). 2017-yil 28-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 28-oktyabr.
  11. ↑ „Message from CEO“. Nissan. 2012-yil 23-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 29-yanvar.
  12. ↑ Nissan (2018-yil 23-aprel). „Strong Nissan LEAF sales drive global EV momentum“. Press-reliz.
  13. ↑ „First half of the history of Nissan“. Nissan-global.com. 2011-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 25-noyabr.
  14. ↑ The Complete Encyclopedia of Motorcars 1885 to the Present Edited by G. N. Georgano; 1968; E. P. Dutton and Company; New York, NY
  15. ↑ Cusumano page 33 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Nissan&oldid=5246527" dan olindi