14 dni na zwrot zakupionych przez Internet towarów również dla przedsiębiorców

Od stycznia 2021 roku zmianie uległy przepisy prawa konsumentów. Przedsiębiorcy, podobnie jak zwykli konsumenci mogą odstąpić od umowy zawartej na odległość, i w terminie 14 dni zwrócić zakupiony towar, bez podania przyczyny. Nowelizacja przepisów wprowadziła jednak pewne warunki. Którzy przedsiębiorcy skorzystają z prawa do odstąpienia od umowy zawartej na odległość? Jakie należy spełnić warunki?

1 stycznia 2021 roku zaczął obowiązywać tzw. pakiet przyjazne państwo (ustawa z 31 lipca 2109 roku o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych), który wprowadził zmiany m.in. w ustawie o prawach konsumenta. Nowe przepisy w sposób znaczący poprawiły sytuację przedsiębiorców dokonujących zakupów na odległość, przez Internet. Co się zmieniło w 2021 roku?

Źródło: shutterstock

Odstąpienie od umowy zawartej na odległość – dotychczasowy stan prawny

W świetle dotychczas obowiązujących przepisów, z prawa do odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem sprzedawcy, w terminie 14 dni od zawarcia umowy, mogli skorzystać wyłącznie konsumenci. Umowa zawierana na odległość z osobą fizyczną nie mogła być bezpośrednio związana z prowadzoną działalnością gospodarczą. Co się zmieniło?

Jak tłumaczy Maksymilian Graś, partner w kancelarii Graś i Wspólnicy ,,Jedna z niedawnych zmian prawa cywilnego wprowadziła rewolucję w prawach przedsiębiorców, wielu jednak nie zdaje sobie sprawy z nowych obowiązków oraz praw, które zaczęły obowiązywać z początkiem 2021 r. Jednoosobowe działalności gospodarcze, wpisane do CEiDG, trzeba teraz traktować w wielu przypadkach jak konsumenta. Nowelizacja ta rozszerza krąg uprawnionych z tytułu prawa odstąpienia od umowy zawartej na odległość, rękojmi czy ochrony przed klauzulami niedozwolonymi." 

- ,,Dotychczas gdy umowę zawarło dwóch przedsiębiorców, to mieliśmy do czynienia z obrotem w pełni profesjonalnym i od obu stron wymagano większej wiedzy, podwyższonych standardów oraz należytej staranności w zakresie zabezpieczenia swoich interesów." - tłumaczy Maksymilian Graś.

14 dni na odstąpienie od umowy również dla przedsiębiorców

Od stycznia 2021 roku radyklanie zmieniły się przepisy dotyczące zawierania umów na odległość przez przedsiębiorców. Wszystko za sprawą m.in. nowego art. 38a, który został dodany do ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. 2014 poz. 827). Brzmi on następująco:

Powyższy artykuł nakazuje stosowanie dotychczasowych przepisów dotyczących prawa do odstąpienia od umowy zawartej na odległość, również w stosunku do osoby fizycznej, która zawiera umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą – pod warunkiem, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego. Co to oznacza?

,,Nowa regulacja ma na celu ochronę małych przedsiębiorców, którzy często znajdują się w słabszej pozycji negocjacyjnej, ekonomicznej, a także nie mają odpowiedniej wiedzy czy doświadczenia w zakresie danego rodzaju transakcji w porównaniu z przedsiębiorcą, z którym zawierają umowę. W efekcie wielu małych przedsiębiorców zyskało nowe prawa. Po drugiej stronie powstały zaś obowiązki, które wymagają zmian w regulaminach i umowach np. sklepów internetowych czy telesprzedaży. Podstawowa kwestia to ustalenie, czy po drugiej stronie mamy do czynienia z przedsiębiorcą działającym w charakterze zawodowym czy konsumenckim. Ustalenie tego wymaga weryfikacji wpisów CEiDG, od tego uzależnione jest czy jako sprzedawca mamy obowiązek zwrotu wpłaconych pieniędzy oraz odebrać zwrócony produkt, a więc czy klientowi przysługuje prawo od odstąpienia od umowy w terminie 14 dni". - tłumaczy Maksymilian Graś, partner w kancelarii Graś i Wspólnicy.

Nowe przepisy nie dla wszystkich przedsiębiorców

Nowy art. 38a choć rozszerza on dotychczasowe prawo do odstąpienia od umowy zawartej na odległość również na przedsiębiorców, wprowadza dodatkowo pewne ograniczenia.

Po pierwsze już na wstępie mówi, że nowe przepisy dotyczyć będą wyłącznie jednoosobowych działalności gospodarczych, wpisanych do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEiDG). Z nowego prawa nie skorzystają zatem na pewno spółki.

Po drugie - prawo do odstąpienia od umowy dotyczy wyłącznie przedsiębiorców zawierających co prawda umowę bezpośrednio związaną z jego działalnością gospodarczą, lecz – co kluczowe – nie może ona stanowić dla tej osoby charakteru zawodowego udostępnionego na podstawie przepisów o CEiDG. Oznacza to, oznacza?

- ,,Zgodnie ze zmianami w kodeksie cywilnym określone prawa konsumenckie stosowane będą do przedsiębiorców, którzy nie będą profesjonalistami w zakresie dokonywanej czynności. Ustawodawca jednak nie wskazał, jak należy oceniać zawodowy charakter działalności przedsiębiorcy. Same kody PKD wskazane w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej mogą nie dać możliwości prawidłowej oceny rodzaju działalności przedsiębiorcy, i właściwego zakwalifikowania zawieranej umowy. Przykładem „braku charakteru zawodowego” produktu może być np. zakup przez prawnika ekspresu do kawy do kancelarii.” – wyjaśnia Ewelina Czechowicz, prawnik PIT.pl.

To jednak nie wszystko. Jak podkreśla Maksymilian Graś - ,,Ustalenie zawodowego charakteru danej umowy może być skomplikowane, granice pomiędzy poszczególnymi rodzajami aktywności mogą być płynne. Niestety błędne zakwalifikowanie będzie obciążało przedsiębiorcę, który zawodowo zajmuje się daną sprzedażą bądź usługą. Nie można wykluczyć, że dla bezpieczeństwa wielu przedsiębiorców przyjmie, że każdy klient będący jednoosobowym przedsiębiorcą będzie traktowany z dobrodziejstwem praw konsumenckich".

Przykład 1

Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą zajmuje się sprzedażą części samochodowych. W marcu dokonał on zakupu aparatu fotograficznego. Czy w świetle nowych przepisów może dokonać jego zwrotu bez podania przyczyny? Tak, ponieważ zakupiony towar nie jest bezpośrednio związany z charakterem jego działalności (sprzedaż części samochodowych). Zwrotu musi dokonać w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy na odległość.

Przykład 2

Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą zajmuje się sprzedażą komputerów i laptopów. W marcu dokonał on zakupu 15. laptopów przez internet, które chce zwrócić. Czy przedsiębiorca skorzysta z nowego prawa? Niestety nie. Zakupiony towar jest bowiem bezpośrednio związany z charakterem zawodowym jego działalności gospodarczej.

Działalność nierejestrowana