To b�dzie opowie�� o chciwo�ci, a konkretnie o jednej z jej odmian, czyli chciwo�ci w czasach inflacji. To szczeg�lny rodzaj, w kt�rym du�y mo�e wi�cej. Przynajmniej, gdy chodzi o ceny i zysk. Wi�c je�li odnosicie wra�enie, �e co� podro�a�o mocniej, ni� wskazywa�by na to zdrowy rozs�dek, to mo�ecie mie� racj�. I s� na to dowody.
Na pocz�tek o greedflacji. To zjawisko polegaj�ce na windowaniu cen dla wi�kszych zysk�w. Ochrzczone tak z angielskiego s�owa od "greed" czyli chciwo��. Jej mechanizm jest prosty, producenci podnosz� ceny, bo... mog�. W czasach upartej inflacji konsumenci spodziewaj� si�, �e ceny b�d� ros�y, wi�c ze spokojem znosz� fakt, �e rzeczywi�cie rosn�. Greedflacja sta�a si� wi�c zjawiskiem globalnym. Po raz pierwszy opisana zaledwie p�tora roku temu szybko trafi�a na czo��wki medi�w w Europie. I to z hukiem, bo za spraw� szefowej Europejskiego Banku Centralnego.
Christine Lagarde oceni�a w publicznej wypowiedzi, �e s� firmy, kt�re zwi�kszaj� swoje zysk, korzystaj�c z "niedopasowania poda�y i popytu", bo konsumenci mimo zawy�onych cen nadal robi� zakupy. P�acz� i p�ac�, zw�aszcza gdy chodzi o produkty, z kt�rych nie mog� zrezygnowa�, czyli np. �ywno��, �rodki czysto�ci.
Na tym zjawisku maj� korzysta� g��wnie producenci �ywno�ci. I ma to by� jedna z przyczyn, dla kt�rych ceny na p�kach nie spadaj�, pomimo tego, �e taniej� najbardziej podstawowe produkty, mo�e opr�cz kawy i kakao. Coraz ta�sza jest energia zu�ywana do produkcji i przesta�y gwa�townie rosn�� koszty pracy. Puchn� za to zyski firm, bo przy sta�ych kosztach producenci wykorzystuj� sytuacj� i podnosz� ceny. Tak zrobi�y najwi�ksze na �wiecie koncerny spo�ywcze od Nestle, Coca-Coli i Heinza zaczynaj�c, na Unileverze oraz Colgate ko�cz�c. S� te� bardziej przebieg�e metody zawy�ania cen. U�ywa� ich na przyk�ad Mondelez, czyli producent czekolad Milka, ciastek Oreo czy baton�w Toblerone.
Inflacja chciwo�ci. Czy mo�na podnosi� ceny w niesko�czono��?
I teraz b�dzie o tym, jak wielki koncern spo�ywczy wykorzystywa� swoj� pot�g� i czym si� to - na razie - dla niego sko�czy�o.
Producent s�odyczy i ciastek na celowniku wielkich europejskich sieci handlowych znalaz� si� ju� jaki� czas temu. Handlowcom nie podoba�o si� ci�g�e podnoszenie cen, kt�re ko�czy�o si� dla handlowc�w zapchanymi magazynami. Bo konsumenci przestali tolerowa� astronomiczne ceny dyktowane przez t� firm� koncern i zwracali si� ku ta�szym markom. A czekolady Milka tylko zajmowa�y miejsce na p�kach. Znalaz�y si� wi�c takie sieci, kt�re wprowadzi�y dla produkt�w Mondelez zakaz wjazdu. Nie wszyscy handlowcy podejmowali takie radykalne decyzje, a firma podesz�a kreatywnie do zasad wolnego europejskiego rynku. Zabroni�a sprzedawa� swoje produkty za granic�, pomimo �e Europa to jedna wielka, wsp�lna przestrze� gospodarcza.
Strategia szwajcarskiego koncernu oznacza�a straty dla kupuj�cych i dodatkowe zyski dla producenta. I dlatego firma znalaz�a si� na celowniku Komisji Europejskiej, a w ko�cu w pierwszej dziesi�tce firm ukaranych za dzia�ania antykonsumenckie. T�umaczy�a si� z tego kr�tko: strategii drenowania kieszeni klient�w nie by�o, by�y pojedyncze przypadki. Firma zarobi�a w ubieg�ym roku rekordowe ponad 13 miliard�w dolar�w i zapowiada, �e nadal b�dzie podnosi� ceny wyrob�w czekoladowych. Bo ceny kakao s� najwy�sze w historii.
To nie wszystko, co mamy dla Ciebie w TOK FM Premium. Spr�buj, pos�uchaj i skorzystaj ze specjalnej oferty. Wejd� tutaj, by znale�� szczeg�y >>
Ale na jednym koncernie sprawa si� nie ko�czy, bo rz�dy o�miu pa�stw domagaj� si� od w�adz Unii Europejskiej, ogarni�cia sprawy raz na zawsze. I ukr�cenia praktyk, gdy handel w jednym kraju nie mo�e sprowadzi� konkretnych produkt�w z miejsca, gdzie produkowane s� taniej i kosztuj� w hurcie mniej. Z tego powodu r�nice w cenach tego samego artyku�u, si�gaj� 10 proc., a wszystko to kosztuje konsument�w w Europie prawie 15 miliard�w euro rocznie.
Koncerty jak dobra luksusowe.� Kto na tym zarabia?
Tyle Europa. Teraz b�dzie o walce z chciwo�ci� po drugiej stronie oceanu. I o monopoli�cie, kt�ry doprowadzi� Amerykan�w najpierw do szewskiej pasji, a potem za�amania nerwowego, gdy nieca�e dwa lata temu nie podo�a� ich mi�o�ci do Taylor Swift.
Serwery serwisu kontroluj�cego niemal ca�y ameryka�ski rynek rozrywki pad�y pod naporem milion�w ch�tnych do zakupu bilet�w na pierwsz� po latach pandemii tras� gwiazdy. Historie rozpaczaj�cych nastolatek obieg�y wtedy najwi�ksze media, ale firma chwali�a si� tymczasem rynkowymi rekordami. Sprzeda�a w ci�gu jednej doby najwi�cej bilet�w w historii �wiatowej rozrywki. W sumie rozprowadzi�a prawie 2,5 miliona wej�ci�wek i sta�a si� przedmiotem powszechnej krytyki, bo za swoje us�ugi pobiera�a sut� prowizj�.
Nic dziwnego skoro jest monopolist�, a do korzystania z tego serwisu zmuszone s� obie strony: arty�ci i publiczno��. Ticketmaster wraz ze swoim w�a�cicielem Live Nation jest najwi�kszym na �wiecie sprzedawc� bilet�w na muzyk� na �ywo, wydarzenia sportowe czy spektakle teatralne. W ubieg�ym roku firma rozprowadzi�a za po�rednictwem swoich system�w ponad 620 milion�w bilet�w. Kontrolowa�a ponad dwie trzecie rynku bilet�w na wydarzenia muzyczne w USA, ma podpisane kontrakty na wy��czno�� z setkami najwi�kszych ameryka�skich scen i obiekt�w rozrywkowych. Grozi dotkliwym odwetem za ka�d� pr�b� przeniesienia si� do konkurencyjnych agencji biletowych. Zreszt� na rynku przetrwa�o ich tak niewiele, �e praktycznie nie ma wyboru.
Ceny wej�ci�wek rosn� bez umiaru i si�gaj� ponad tysi�ca dolar�w za sztuk�. Ale to ma si� wkr�tce sko�czy�, bo ameryka�ski rz�d uwa�a, �e prawo do muzyki na �ywo powinni mie� wszyscy, a nie tylko ci, kt�rych sta� na op�acenie haraczu dla Ticketmaster. Do s�du trafi� wniosek o nakaz sprzeda�y cz�ci biletowego biznesu. W ten spos�b administracja federalna zamierza rozbi� nielegalny monopol i sko�czy� ze sztucznym zawy�aniem cen.
I na koniec niezbyt optymistyczne podsumowanie, dotycz�ce kreatywno�ci, s�u��cej niecnym celom. Potrzeba matk� wynalazk�w, wi�c nie trzeba b�dzie czeka� d�ugo na nowe metody wyciskania z konsument�w ostatniego grosza. A� zn�w cierpliwo�� strac� �owcy cenowych wampir�w.
