Ropie� m�zgu to choroba, w kt�rej w o�rodkowym uk�adzie nerwowym dochodzi do ropnego zaka�enia z ogniskiem ropy zdecydowanie odgraniczonym od otaczaj�cych tkanek m�zgu. Jednym z rodzaj�w ropnia m�zgu jest ropniak podtward�wkowy. Do tego typu choroby prowadzi najcz�ciej powa�ny uraz g�owy albo ropne zapalenie opon m�zgowo-rdzeniowych, a ropa gromadzi si� w przestrzeni podtward�wkowej. Ropie� m�zgu jest chorob�, kt�ra wyst�puje bardzo rzadko. Szacuje si�, �e cz�stotliwo�� jej wyst�powania to 1 na 10000 przypadk�w hospitalizacji. Liczba przypadk�w zachorowania w Polsce nie jest dok�adnie znana, natomiast w Stanach Zjednoczonych do szpitali rocznie zg�asza si� oko�o 1500 – 2000 pacjent�w, u kt�rych rozpoznaje si� ropie� m�zgu.
Ropie� m�zgu - przyczyny
Przyczyny pojawienia si� ropnia m�zgu mog� by� r�ne. Do najcz�stszych z nich zalicza si�:
- Bakteryjne zaka�enie o�rodkowego uk�adu nerwowego
- Ropne zapalenie zatok
- Zapalenie z�ba
- Zapalenie wyrostka sutkowatego
- Zapalenie ucha �rodkowego
- Bakteryjne zapalenie wsierdzia
- Zaka�enie dr�g moczowych
- Ropne choroby p�uc
- Uraz g�owy
- Przebyty zabieg chirurgiczny w obr�bie g�owy.
Bakterie, kt�re najcz�ciej s� odpowiedzialne za wyst�pienie choroby, to gronkowce z�ociste, tlenowe pa�eczki jelitowe, paciorkowce, pa�eczki ropy b��kitnej, dwoinki zapalenia opon m�zgowo-rdzeniowych, dwoinki zapalenia p�uc oraz pa�eczki hemofilne. Niekiedy choroba jest powodowana przez inne drobnoustroje, takie jak grzyby, paso�yty czy pierwotniaki. Pojawieniu si� choroby sprzyjaj� takie czynniki, jak obni�ona odporno�� organizmu, cukrzyca, niewydolno�� nerek, alkoholizm, zaka�enie HIV oraz przyjmowanie do�ylnie narkotyk�w. Ropie� mo�e wyst�powa� r�wnie� u ma�ych dzieci, u kt�rych najcz�stsz� przyczyn� schorzenia jest wrodzona wada serca.
W przebiegu choroby dochodzi do up�ynnienia tkanek martwiczych i bakterii przez makrofagi oraz granulocyty, na skutek czego powstaje ropa. Zaka�enie rozprzestrzenia si� ze �r�d�a (na przyk�ad zapalenia zatok, zapalenia ucha czy z�ba) przez krwioobieg. W wielu przypadkach bakterie wywo�uj�ce zaka�enie rozprzestrzeniaj� si� przez krew podczas trwania chor�b bakteryjnych takich jak bakteryjne zapalenie wsierdzia, posocznica, sepsa, choroby ropne p�uc czy zaka�enie jamy brzusznej.
Ropie� m�zgu - objawy
Najwa�niejszym skutkiem obecno�ci ropnia m�zgu, kt�ry decyduje o wi�kszo�ci dolegliwo�ci jest zwi�kszenie ci�nienia wewn�trzczaszkowego. W zwi�zku z tym wyst�puj� objawy, takie jak:
- Silne b�le g�owy
- Uczucie spl�tania
- Senno��
- Dezorientacja
- Nudno�ci
- Wymioty
- Pogorszenie samopoczucia
- Gor�czka
- Zaburzenia czucia
- Niedow�ady r�nych cz�ci cia�a
- Napady padaczkowe.
B�le g�owy, gor�czka oraz objawy neurologiczne s� nazywane triad� najcz�stszych objaw�w, kt�re prawdopodobnie �wiadcz� o obecno�ci ropnia. Opr�cz tego mog� wyst�pi� inne dolegliwo�ci, na przyk�ad dreszcze, drgawki czy sztywno�� karku. Objawy w du�ej mierze zale�� od miejsca lokalizacji ropnia.
Ropie� m�zgu - leczenie
Ropie� m�zgu w pocz�tkowym stadium jest chorob� trudn� do rozpoznania, poniewa� daje wiele nieswoistych objaw�w, kt�re mo�na pomyli� z objawami innych chor�b. Podstaw� do postawienia diagnozy jest wywiad lekarski. Je�eli objawy s� niepokoj�ce i mog� �wiadczy� o ropniu m�zgu, przeprowadzane s� badania krwi oraz tomografia komputerowa. W badaniu krwi wykazuje si� podwy�szony odczyn Biernackiego, podwy�szony poziom bia�ych krwinek oraz bia�ka CRP. Wynik tomografii wskazuje na ropnia po oko�o 4 – 5 dniach od rozwini�cia si� stanu zapalnego. W�wczas na obrazie widoczny jest ciemniejszy obszar otoczony przez pier�cie�.
Leczenie ropnia zlokalizowanego w obszarze tkanki m�zgowej opiera si� na drena�u nagromadzonej ropy oraz antybiotykoterapii. Je�eli ropie� ma �rednic� mniejsz� ni� oko�o 3 centymetry zazwyczaj poprzestaje si� na podawaniu antybiotyk�w oraz regularnym kontrolowaniu wielko�ci ropnia. W przypadku du�ego ropnia lub w sytuacjach, gdy antybiotykoterapia nie przynosi oczekiwanych efekt�w ropie� przek�uwa si� i usuwa jego zawarto��. Taki zabieg znacznie zmniejsza ci�nienie �r�dczaszkowe, co z kolei wp�ywa na redukcj� dolegliwo�ci. Czasami ropie� jest usuwany w ca�o�ci, razem z torebk�.
Zbyt p�ne podj�cie leczenia lub jego ca�kowity brak bardzo cz�sto skutkuj� �mierci� pacjenta. Szacuje si�, �e �miertelno�� pacjent�w cierpi�cych na ropie� m�zgu wynosi od 5 do 20 proc.
