Choroby psychiczne - rodzaje i rozpoznanie

Choroby psychiczne - przyczyny

Ludzkie ciało i mózg to jedne z najbardziej skomplikowanych konstrukcji na świecie. Umysł człowieka, tak samo jak jego ciało, jest podatny na różne choroby - dotyczą one coraz większej ilości osób na całym świecie, niezależnie od wieku, płci i statusu społecznego. Według statystyk, tylko na terenie Polski z różnego rodzaju chorobami psychicznymi, zmaga się nawet kilka milionów mieszkańców. Choroby psychiczne mogą mieć kilka przyczyn:

• psychologiczne - w genach dziedziczy się nie tylko kolor włosów, oczu, czy grupę krwi, ale także skłonności do schorzeń, w tym psychicznych. Dzieci rodziców, z których przynajmniej jedno cierpiało z powodu zaburzeń psychicznych, wykazują większą podatność na podobne problemy
• biologiczne - składają się na nie odmienności w budowie bądź funkcjonowaniu mózgu u osób chorych. Mogą to być zmiany wrodzone, ale także spowodowane działaniem wirusów.
• środowiskowe - otoczenie, w jakim przybywają ludzie (zwłaszcza młodzi i wrażliwi), w dużym stopniu determinuje ich życie. Nękanie, wyśmiewanie czy znęcanie się fizyczne, są bezpośrednią przyczyną pojawiania się zaburzeń lękowych, a także depresji. 

Można także wyróżnić kilka innych przyczyn zaburzeń w prawidłowym funkcjonowaniu mózgu; 

• nadmiar lub niedobór serotoniny
• zaburzenia struktury układu nerwowego
• zdarzenia podczas życia wewnątrzmacicznego - niedotlenienie mózgu, nadużywanie alkoholu przez ciężarną, zażywanie narkotyków i tym podobne 
• zażywanie narkotyków, dopalaczy i nadmierne spożywanie alkoholu
• różnego rodzaju infekcje i zakażenia -część z nich może odcisnąć wyraźne piętno na działaniu psychiki, szczególnie u dzieci
• trudna sytuacja życiowa
• traumatyczne przeżycie
• silny, przewlekły stres.

Zaburzenia psychiczne są na tyle skomplikowanym i rozległym procesem, że mimo wielu lat intensywnych badań, naukowcy nadal nie są w stanie do końca poznać i zrozumieć ich w pełni. 

Choroby psychiczne - rodzaje 

Choroby psychiczne można podzielić na trzy podstawowe typy: 

• nerwice - zwane są również zaburzeniami lękowymi. W ich przebiegu główną rolę odkrywa dominacja lęku, przejawiając się na różne sposoby - napady paniki, strach przed wyjściem z domu, innymi ludźmi, podróżami lub inne fobie. Osoba z nerwicą jest w pełni świadoma swoich problemów i niejednokrotnie próbuje się im przeciwstawić. W tym przypadku pomocne jest zażywanie  odpowiednich leków i psychoterapia. 
• upośledzenia - IQ osoby upośledzonej psychicznie zwykle wynosi około 70. Upośledzenie charakteryzuje się trudnościami w funkcjonowaniu w dziedzinach codziennego życia: komunikacji z innymi, prowadzeniu domu, dbaniu o swoje potrzeby, zdrowie, czy higienę, prowadzeniu domu czy rozumieniu otaczającego świata. Chory nie zdaje sobie sprawy ze swojej nieporadności, a rozwój intelektualny dorosłej osoby odpowiada mentalności dziecka.
• psychozy - objawy psychotyczne najczęściej powodowane są przez silny stres, zażywanie narkotyków i/lub dopalaczy, a także nadużywanie alkoholu. Psychozy mogą być również powodowane przez choroby organiczne. Trudno wskazać jednoznaczną przyczynę pojawiania się chorób psychotycznych. Zakłada się, że jest to skutek oddziaływania kilku czynników.: trudnych doświadczeń i uczuć, a także zachodzących w mózgu zmian. Osoba cierpiąca na psychozę nie odróżnia rzeczywistości od fikcji i nie zdaje sobie sprawy ze swoich problemów. Klasycznym przykładem psychozy jest choroba afektywna dwubiegunowa i schizofrenia. 

Choroby psychiczne - objawy 

Rozpoznanie choroby psychicznej to niezwykle trudny i żmudny proces. Kwalifikując zachowania odbiegające od ogólnie przyjętych norm do kategorii choroby psychicznej, można wyrządzić komuś ogromną krzywdę - granica między zachowaniem wynikającym z ukształtowania charakteru i wychowania, a zaburzeniem psychicznym, jest często cienka. Dodatkowo tworzenie tematu tabu z chorób psychicznych nie ułatwia podjęcia leczenia przez osoby podejrzane o zaburzenia, dlatego często przez wiele lat nie podejmują one żadnych kroków w tym kierunku.

Choroby psychiczne często jednak ewoluują i nieleczone mogą upośledzać jedną lub więcej funkcji umysłowych. Nie sposób również określić uniwersalnych objawów chorób psychicznych: są one bowiem charakterystyczne dla danego rodzaju schorzenia. W każdym przypadku jednak mają one wpływ na sposób myślenia, sposób okazywania emocji, zachowanie względem innych ludzi i w codziennych sytuacjach, umiejętność radzenia sobie z codziennością i komunikację z innymi. Warto jednak zwrócić uwagę na nietypowe zachowania, takie jak: 

• agresja
• długotrwały smutek
• obniżone poczucie własnej wartości i stany lękowe
• nadpobudliwość
• nadmierne rozdrażnienie 
• bardzo emocjonalne reakcje nieadekwatne do sytuacji
• gwałtowne zmiany nastrojów, ambiwalencje uczuć. 

Objawy te mogą, lecz nie muszą wcale świadczyć o chorobie psychicznej - warto obserwować taką osobę przez dłuższy czas, aby zweryfikować swoje podejrzenia.

To również może cię zainteresować:

Więźniowie umysłu, czyli czym są choroby neuropsychiatryczne

Nerwica - gdy lęk przejmuje kontrolę nad życiem

Depresja w czasach kultu sukcesu: "Pozwólmy sobie na smutek. Nie ma drogi na skróty"

Psychoterapeuta: na pewno wiesz, jak będzie cię leczył?