gra paragrafowa
gra książkowa; paragrafówka
Książka (lub opowiadanie) pozwalająca czytelnikowi (graczowi) na dokonywanie wyborów odsyłających go do określonych numerowanych paragrafów, przez co przedstawiona w niej historia ma nieliniowy charakter. Od narracyjnych gier RPG gry paragrafowe różnią się tym, że najczęściej są przeznaczone dla jednej osoby.
W grach paragrafowych często wcielamy się w postać opisaną przy pomocy statystyk, która kolekcjonuje elementy wyposażenia i używa ich w toku przygody (jej stan posiadania należy zapisywać na oddzielnej kartce) oraz stawia czoła czyhającym na nią przeciwnikom (o skuteczności naszych działań decydują rzuty kośćmi).
Wśród gier paragrafowych wyróżnia się trzy główne nurty: gry labiryntowe, w których naszym zadaniem jest eksploracja lochu przypominającego labirynt (co zazwyczaj wymusza na nas konieczność rysowania jego mapy) i stawienie czoła czyhającym tam niebezpieczeństwom, by w finale przygody zmierzyć się z głównym adwersarzem lub zdobyć upragniony skarb; gry fabularne, w których główną rolę odgrywa prowadzenie rozmów z napotkanymi postaciami (dzięki nim możemy nie tylko zdobyć cenne informacje, lecz także zaskarbić sobie sympatię rozmówców lub zapracować na ich niechęć), a historia może zakończyć się na kilka sposobów; a także gry mieszane, łączące aspekty obu wyżej wymienionych podgatunków, często wzbogacone o elementy zapożyczone z gier planszowych lub karcianych.
Za protoplastę gier paragrafowych uznaje się Grę w klasy autorstwa Julia Cortázara z 1963 roku; ideę, na której argentyński pisarz oparł swoje dzieło, w 1967 roku rozwinął Edmund Wallace Hildick w książce zatytułowanej Lucky Les. Pierwsza polska gra paragrafowa to Dreszcz, którego autorem był Jacek Ciesielski; została ona opublikowana w magazynie Razem w 1987 roku.
Z rozwiązań wypracowanych na potrzeby gier paragrafowych korzystają tekstowe przygodówki, które cieszyły się największą popularnością na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku. Z gier paragrafowych całymi garściami czerpią również produkcje typu visual novel, w których narrację tekstową uzupełniają statyczne ilustracje prezentujące sytuację, w której w danym momencie znajduje się postać gracza.