Gaan na inhoud

Genius

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
’n Genius met vlerke en ’n vrou, uit Suid-Italië, omstreeks 320 v.C.

’n Genius (meervoud: geniusse of genii) was in die antieke Romeinse godsdiens ’n onsigbare beskermgees van ’n goddelike aard wat elke mens, plek of voorwerp gehad het.[1] Nes ’n beskermengel het die genius elke mens van sy geboorte tot sy dood gevolg.[2]

Die Grieke het ’n genius ’n daimon ("demon") genoem en van vroeg reeds in hulle geglo, hoewel Homeros hulle nie noem nie.[3]

Aard van die genius

[wysig | wysig bron]

Die rasionele kragte en vermoëns van elke mens is toegeskryf aan hul siel, wat ’n genius was.[4]Dus, word 'n genie toegeskryf aan elke mens. Die geloof in onsigbare geeste, wat die mens in liefde en hartseer van die wieg tot die graf lei, het nie sterker onder enige ander volk as onder die Romeine ontwikkel nie. Vir geen oomblik van sy lewe is die man geskei van sy genius nie. Oor die algemeen is die genius beskou as 'n soort, welwillend, 'goeie' gees, alhoewel soms, veral later word aan almal twee genii, toegeskryf word. 'n Goeie een en 'n bose genius of in dieselfde genius word albei eienskappe toegeskryf wat hulle verenig.

Elke plek het ook 'n genius (genius loci) gehad, en so ook kragtige voorwerpe soos vulkane. Daar was ook spesifieke genii, dié van die teater, wingerde of feeste wat onderskeidelik opvoerings laat slaag, druiwe laat groei en feeste suksesvol gemaak het. Dit was vir die Romeine baie belangrik om die regte genius se guns te wen vir groot gebeure en ondernemings.

By vroue is die genius die juno-gees genoem, wat onder verskeie titels vereer is:

  • Iugalis, "van die huwelik"
  • Matronalis, "van getroude vroue"
  • Pronuba, "van bruide"
  • Virginalis, "van maagdelikheid"

Gewoonlik is die genii afgebeeld as beeldskone seuns of jongelinge, met vlerke. Die genii van stede en plekke is dikwels in die vorm van slange voorgestel.

Galery

[wysig | wysig bron]

Verskeie kunswerke wat genii insluit, is in Pompeji gevind.

  • ’n Toneel van ’n altaar, Huis van Iulius Polybius.
    ’n Toneel van ’n altaar, Huis van Iulius Polybius.
  • Nog ’n toneel van ’n altaar.
    Nog ’n toneel van ’n altaar.
  • ’n Toneel uit die Huis van die Vettii.
    ’n Toneel uit die Huis van die Vettii.
  • ’n Onbekende Romeinse genius naby Pompeji.
    ’n Onbekende Romeinse genius naby Pompeji.

Moderne uitbeeldings word ook aangetref.

  • Die genius van oorwinning, Michelangelo, 1532–'34.
    Die genius van oorwinning, Michelangelo, 1532–'34.
  • Die genius van vryheid, Augustin Dumont, 1840.
    Die genius van vryheid, Augustin Dumont, 1840.
  • Die genius van Alexander, Marie Louise Elisabeth Vigée-Lebrun, 1814.
    Die genius van Alexander, Marie Louise Elisabeth Vigée-Lebrun, 1814.
  • Die genius van oorlog, Elías Martín, 19de eeu.
    Die genius van oorlog, Elías Martín, 19de eeu.
  • Die genius van die Vrede van Parys, Christian Daniel Rauch.
    Die genius van die Vrede van Parys, Christian Daniel Rauch.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Lewis, Charlton T. (2009). "genius". A Latin Dictionary. Meford, MA: Perseus Digital Library, Tufts University. URL besoek op 1 Julie 2009. 
  2. ↑ Mary Ann Dwight Grecian and Roman Mythology p.253
  3. ↑ Mary Ann Dwight Grecian and Roman Mythology bl. 254
  4. ↑ St. Augustine. "VII.13". In Dyson, R.W (red.). The City of God against the Pagans. p. 284. ISBN 0-14-044894-2.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
  • Schmitz, Leonhard (1867, 2005). "Genius". Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology 2. Little, Brown & Company, The Ancient Library. 241–242. 
Geargiveer 23 Junie 2009 op Wayback Machine
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Genius&oldid=2435101"