Mitochondriale Eva
Die naam Mitochondriale Eva verwys in genetika na die matriliniêre laaste gemeenskaplike voorsaat van alle moderne mense wat vandag leef. Sy het sowat 160 000 jaar gelede geleef en was die mees onlangse vrou van wie alle mense vandag deur hul moeder afstam, en deur die moeder van hulle moeder ensovoorts, totdat alle linies na een vrou lei. Omdat mitochondriale DNS (mtDNA) gewoonlik van ’n ma aan haar kinders en weer van haar dogters aan haar kleinkinders oorgedra word, stem alle lewende mense se mtDNA ooreen met dié van die Mitochondriale Eva, en verskil dit net vanweë die mutasies wat oor generasies plaasgevind het sedert die konsepsie van dié "eerste" vrou.
Die Mitochondriale Eva is genoem na mitochondria, waarin mitochondriale DNS voorkom, en die Bybelse Eva.[1] Anders as haar Bybelse naamgenoot was sy egter nie die enigste lewende vrou van haar tyd nie. Haar vroulike tydgenote, behalwe haar ma, kon egter nie ’n direkte, ononderbroke vroulike lyn skep na enige lewende vrou van vandag nie.
Mitochondriale Eva het heel moontlik in Oos-Afrika gewoon,[2] toe die anatomies moderne mens, Homo sapiens sapiens, ontwikkel het in ’n aparte spesie.
Sy het later as Homo heidelbergensis en die verskyning van Homo neanderthalensis geleef, maar vroeër as die menslike migrasie uit Afrika.[3] Die datering van "Eva" was ’n hupstoot vir die teorie dat alle moderne mense uit Afrika stam en dat hulle ander spesies soos die Neanderdallers in ander dele van die wêreld vervang het.
’n Manlike weergawe van Mitochondriale Eva is Y-chromosomale Adam, die lid van Homo sapiens sapiens van wie alle lewende mans deur die patriliniêre lyn afstam, met ander woorde deur hul vader en dié se vader ensovoorts. "Adam" en "Eva" was nie noodwendig tydgenote nie;[4] Y-chromosomale Adam het na raming tussen sowat 180 000 en 581 000 jaar gelede geleef.[5][6][7]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "Jordan: 'Mitochondrial Eve'". weber.ucsd.edu (in Engels). 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Mei 2013. Besoek op 7 Januarie 2012.
- ↑ 'Your Genetic Journey' – The Genographic Project
- ↑ Endicott, P; Ho, SY; Metspalu, M; Stringer, C (September 2009), "Evaluating the mitochondrial timescale of human evolution", Trends Ecol. Evol. (Amst.) 24 (9): 515–21, doi:10.1016/j.tree.2009.04.006, PMID 19682765
- ↑ Dawkins, Richard (2004), The Ancestor's Tale, Boston: Houghton Mifflin, ISBN 0-618-00583-8
- ↑ Mendez, Fernando; Krahn, Thomas; Schrack, Bonnie; Krahn, Astrid-Maria; Veeramah, Krishna; Woerner, August; Fomine, Forka Leypey Mathew; Bradman, Neil et al. (7 Maart 2013), "An African American paternal lineage adds an extremely ancient root to the human Y chromosome phylogenetic tree", American Journal of Human Genetics 92 (3): 454, doi:10.1016/j.ajhg.2013.02.002, PMID 23453668, PMC 3591855, archived from the original on 24 September 2019, https://web.archive.org/web/20190924160717/http://haplogroup-a.com/Ancient-Root-AJHG2013.pdf, besoek op 15 Maart 2014 (primary source)
- ↑ Barras, Colin (6 Maart 2013). "The father of all men is 340,000 years old" (in Engels). New Scientist. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Junie 2015. Besoek op 13 Maart 2013.
- ↑ Francalacci P, Morelli L, Angius A, Berutti R, Reinier F, Atzeni R, Pilu R, Busonero F, Maschio A, Zara I, Sanna D, Useli A, Urru MF, Marcelli M, Cusano R, Oppo M, Zoledziewska M, Pitzalis M, Deidda F, Porcu E, Poddie F, Kang HM, Lyons R, Tarrier B, Gresham JB, Li B, Tofanelli S, Alonso S, Dei M, Lai S, Mulas A, Whalen MB, Uzzau S, Jones C, Schlessinger D, Abecasis GR, Sanna S, Sidore C, Cucca F (2013). "Low-pass DNA sequencing of 1200 Sardinians reconstructs European Y-chromosome phylogeny". Science. 341 (6145): 565–569. doi:10.1126/science.1237947. PMID 23908240.
{{cite journal}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)