Romeinse diktator

In die Romeinse Republiek was 'n diktator (d.w.s. een wat dikteer of gebied) 'n buitengewone magistraat (magistratus extraordinarius) met die absolute gesag om take te verrig asmede die bevoegdhede van 'n gewone magistraat (magistratus ordinarius).^[1] Die amp van diktator was 'n regsontwerp wat aanvanklik as Magister Populi (Meester van die Mense) bekend was, d.i. Meester van die Burgermag.^[2]

Die Romeinse Senaat het 'n senatus consultum deurgevoer wat die konsuls gemagtig het om 'n diktator te nomineer – 'n enkele uitsondering op die Romeinse regsbeginsels van kollegialiteit (veelvuldige bekleërs van dieselde amp) en verantwoordelikheid (regsaanspreeklikheid vir amptelike aksies) – slegs een man is aangestel, en as hoogste magistraat was hy nie wetlik aanspreeklik vir sy amptelike aksies nie; 24 liktore het hom bygestaan.

Slegs 'n enkele diktator is by wyse van die imperium magnum geoorloof, die groot en buitegewone gesag waardeur hy beslissings kon omverwerp, afsettings uit ampte kon gelas, of die doodstraf kon uitvoer op ander kuruliese magistrate wat ook met imperium bedeel was. Die diktator is aangestel ter uitvoering en voldoening van Romeinse staatsake genaamd rei gerundae causa (vir verrigting van die saak) of seditionis sedandae causa (vir ondersit van rebellie), soos in die geval van Sulla, wat as dictator legibus faciendis et rei publicae constituendae causa (diktator vir die maak van wette en beskikking van die grondwet), die presedente gestel het wat die Romeinse Republiek sou beëindig.^{[verwysing benodig]}

Sien ook

Tiran

Verwysings

↑ Oxford Companion to Classical Civilization (1998) Hornblower en Spawforth, reds.:Oxford p. 219.
↑ Andrew Lintott, The Constitution of the Roman Republic (Oxford University Press, 1999), p. 110 aanlyn. Daarbenewens spruit die persepsie dat die diktator 'n praetor maximus (supreme praetor) was, skynbaar uit onduidelikheid rakende 'n fragmentariese inskrif, en 'n strofe in Livius, wat sou impliseer dat, by een geleentheid, hierdie titeldraer as diktator opgetree het; kyk Lintott, Constitution p. 104, veral nota 47.

[1] Oxford Companion to Classical Civilization (1998) Hornblower en Spawforth, reds.:Oxford p. 219.

[2] Andrew Lintott, The Constitution of the Roman Republic (Oxford University Press, 1999), p. 110 aanlyn. Daarbenewens spruit die persepsie dat die diktator 'n praetor maximus (supreme praetor) was, skynbaar uit onduidelikheid rakende 'n fragmentariese inskrif, en 'n strofe in Livius, wat sou impliseer dat, by een geleentheid, hierdie titeldraer as diktator opgetree het; kyk Lintott, Constitution p. 104, veral nota 47.

[1]