Schma Jisrael

S Shma Jisrael loose

S Schma Jisrael (hebräisch ‏שְׁמַע יִשְׂרָאֵל‎ Sch’ma Jisrael, Schᵉma Jisrael oder churz Schma ‚Loos, Israel!‘) und d Värs us dr Tora, wo denn ufgsäit wärde, si zentrali Bestanddäil vom dääglige Gebät vo de Juude: Schacharit (hebr. ‏שחרית‎), das isch s jüüdische Morgegebät, und Maariw (hebr. ‏מעריב‎), das isch s jüüdische Oobegebät.

S Schma Israel

Dr Usdruck Schma umfasst die monotheistische Essänz vom Juudedum und dr Zentralkonteggst vo dr Tora, wo din d Kärnbotschaft vo dr Nöggsteliebi vorchunnt:

„Loos Jisrael! Adonai (isch) unsere Gott; Adonai (isch) Äins.“ (5. Buech Mose 6,4; lueg Talmud Sukkot 42a und Berachot 13b).

Dr hebräisch Teggst vo däm zentrale Satz isch:

‏שְׁמַע יִשְׂרָאֵל יְהוָה אֱלֹהֵינוּ יְהוָה אֶחָד‎ schəma jisrael adonai elohenu adonai echad (sefardisch) bzw. schəma jisroëil adaunoi elauhëinu adaunoi echod (aschkenasisch)

Es isch dr eltist Usdruck vom jüüdische Sälbstverständniss und si Thema isch d Äihäit und Äinzigkäit vo Gott und meerere zentrale Gebot vom Juudedum:

s dääglige Bäte vom Schma Jisrael sälber
s Aalege vo de Gebätsrieme
e Zizijot (Schaufäde)
d Mesusot (Kapsle an de Düürrääme)
s Witergee vo de Gebot an die neggsti Generazioon

S Schma Jisrael as Züügnisusdruck im Gebät

Dr Teggst wird uf Hebräisch zwäimol am Daag bätet, am Morge früe noch em Ufstoo am Oobe vor em Schloofe. Es bestoot us 5. Buech Mose 6,4, eme Satz us dr Mischna (mJoma 6,2) und de Toraabschnitt 5. Buech Mose 6,5–9 , 11,13–21 und 4. Buech Mose 15,37–41.

S Schma Jisrael in dr jüüdische Liturgii

In dr jüüdische Liturgii wird s Schma vo drei Lobsprüch umraamt, wo sich jeede filosofisch-inhaltlig uf äi Abschnitt vom Schma beziet. S Schma Jisrael wird lut rezitiert.

In dr Muusig

Im Arnold Schönberg si Holocaust-Melodram Ein Überlebender aus Warschau, wo dr Ufstand im Warschauer Ghetto und wien er niidergschlaage worde isch, zum Thema het, goot mit eme Schma Jisrael z Änd, wo vom ene Männerchor gsunge wird.
D Orglesümfonii Le Cantique des Cantiques (2004) vom Walter Steffens foot mit eme Prolog über Höre, Israel (noch em Buech Mose) aa.
In sim Debüalbum singt dr jüüdisch Sänger Matisyahu s Schma Jisrael im Lied Got no water.