Amsterdam

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Iste articlo ye sobre una ciudat neerlandesa, capital d'os Países Baixos; ta atros usos, se veiga Amsterdam (desambigación).

Amsterdam
Localidat d'os Países Baixos
O Keizersgracht d'Amsterdam en a nueit.
Estau  • Provincia	Países Baixos Holanda d'o Norte u Holanda Septentrional
Superficie	219 km²
Población  • Total  • Densidat	825080 hab. (2015) 3.698 hab/km²
Altaria  • Meyana	2 m.
Codigo postal	1011 – 1109
Chentilicio	amsterdamés/a[1]
Ríos	Río Amstel
Coordenadas	52°22’22’’N 4°53’37’’E
Amsterdam Amsterdam en Países Baixos
Web oficial

Amsterdam ye una ciudat neerlandesa, que ye a capital d'o país, encara que a seu d'o Gubierno neerlandés y d'o Poder chudicial se troba en a ciudat de Den Haag. Sí que ye a seu d'o Poder lechislativo, o Parlamento d'os Países Baixos. Amsterdam ye tamién a ciudat con mayor numero d'habitants d'a provincia d'Holanda d'o Norte u Holanda Septentrional y d'os Países Baixos.

A suya población ye de 921 468 habitants, en una superficie de 219 km². Sindembargo, a suya aria metropolitana tien 2.480.394 habitants (2021), y en fa parte d'una conurbación de 8.116.000 habitants (2021).

A ciudat d'Amsterdam fa parte d'a provincia d'Holanda d'o Norte u Holanda Septentrional, y ye situata a man d'a provincia d'Utrecht y d'a provincia de Flevoland, a cantos d'o río Amstel, en a suya desembocadura en o río Ij, formando asinas un gran numero de canals (d'alto u baixo 160) que trescruzan a ciudat, que ye a 2 metros d'altaria sobre o livel d'a mar.

Os territorios arredol d'a ciudat son planos y formatos por terrenos robatos a o mar con os polders, y trescruzatos por a Canal d'a Mar d'o Norte, que une a ciudat con a mar d'o Norte.

Amsterdam ye a capital d'os Países Baixos respective a negocios y finanzas. Se troba entre as primeras posicions d'a lista d'as ciudaz europeas con mayor potencial pa interpresas de negocios internacionals. Diversas corporacions bancarias y multinacionals tienen siede en Amsterdam, incluyindo a AkzoNobel, Heineken International, ING Group, TomTom, Delta Lloyd Group, Booking.com, ABN Amro, Ahold, KLM Royal Dutch Airlines y Philips.

L'indiz AEX d'a bolsa d'Amsterdam, a mas antiga d'o mundo, fa parte de l'0Euronext, un holding a lo cual perteneixen tamién las bolsas de París, Bruselas y Lisboa.

O turismo tamén ye una parti important d'a economía d'Amsterdam os suyos museos, festivals, barrios famosos, como o barrio royo, a suya tolerancia con as drogas y os suyos famosos coffee shops y l'ambiente gay d'o Reguliersdwarsstraat la fan un lugar turistico ta muitas personas de diferents gustos, ideolochias y sexualidaz.

En a ciudat d'Amsterdam se i celebra dende l'anyo 1991 lo Festival de Cine Fantastico d'Amsterdam, que concede cada anyo los suyos respectivos premios.

L'esporte mes popular a Amsterdam ye o fútbol, y o mes practicato ye o ciclismo, gran parti d'a suya población utiliza a bicicleta como meyo de transporte habitual.

Ista ciudat ye a seu de l'equipo de fútbol AFC Ajax, un d'os mes conoixitos d'o país, que partecipa en l'Eredivisie, a primera división de fútbol d'os Países Baixos y tamién a sobén en a Liga de Campions Europea.

Amsterdam ha organizau os Chuegos Olimpicos en a suya edición de 1928 y o Campionato d'Europa d'Atletismo de 2016. O barrio d'Amstelveen, fue a seu de l'EuroHockey Masculín 2021, entre d'atras competicions internacional importants.

En fútbol ha estau una d'as siedes d'a Eurocopa 2000, se chugaron partius dica semifinales en o Johan Cruyff Arena, conoixiu como Amsterdam Arena por ixas envueltas, tamién estió siede d'a Eurocopa 2020 que se chugaron partius d'o Grupo C y un d'octavos de final en o Johan Cruyff Arena, o mesmo estadio tamién estió seu d'a final d'a Champions League 1997-98.

A maratón d'Amsterdam se celebra ininterrompidament dende l'anyo 1975 y ye una d'as millor nivel de marcas d'Europa per estar una d'as mas planas que s'organizan y concentrar una gran numero de corredors d'alto nivel.

L'antigo Estadio Olimpico ha estau restaurau y actualment ye utilizau ta fer escayecimientos culturals y esportivos, cal destacar que ye o prencipio y final d'a Maratón d'Amsterdam.

O Johan Cruyff Arena, ye un estadio de fútbol a on chuga os partidos como local l'Ajax, y tamién a sobent a selección nacional masculina de fútbol d'os Países Baixos, también estió a seu de l'equipo de fútbol americano Amsterdam Admirals huei desapareixiu.

O Estadio Wagener ta hockey sobre hierba ye un lugar a on se fan competicions nacionals y internacionals importants prencipalment d'iste esporte.

O Centro d'Exposicions RAI Amsterdam ye seu de competicions internacionals de chimnasia.

• Amsterdam
• 
  La canal de Prinsengracht.
• 
  La canal de Lijnbaansgracht.
• 
  La canal de Herengracht.
• 
  La canal de Keizersgracht.
• 
  La canal de Singel.
• 
  Concertgebouw.
• 
  Interior d'o Concertgebouw.
• 
  Aparcamiento de bicicletas.
• 
  Oudezijds Voorburgwal.
• 
  Oudezijds Voorburgwal.
• 
  Barrio Royo d'Amsterdam.

• Manchester, Reino Uniu, dende 2007.
• Zapopan, Mexico, dende 2011.

• Se veigan as imáchens de Commons sobre Amsterdam.
• (nl) Pachina web oficial municipal d'Amsterdam.

1. ↑ (an) Diccionario aragonés-castellano-catalán. Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. Edacar num. 14. Zaragoza. Edicions Dichitals de l'Academia de l'Aragonés. ISSN 1988-8139. Octubre de 2024.