Meristemo

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Os meristemos, meristemas u teixiu meristematico (d'o griego <μεριστός, meristós, "divisible") son os teixius responsables d'o creiximiento en as plantas, formaus por celulas totipotencials u parcialment totipotencials que son capables de pasar a dividir-se entre toda la suya vida.

As celulas totipotencials d'o meristemo son mas chicorronas que a mayoría de celulas vechetals, pero mas numerosas, con a paret mas fina y vacuolas mas menudas, pero a diferencia d'as celulas comprometidas y as diferenciadas, as meristematicas no tienen limitacions a la división.

En as plantas vasculars, toz os teixius s'orichinan a partir d'un meristemo apical, ya sía o meristemo apical d'o tallo u o meristemo apical d'a radiz. D'estes meristemos primarios descienden atros meristemos, ditos secundarios, que seguirán presents en a planta toda la suya vida.

Os primers meristemos que se presentan en a planta son os meristemos apicals d'a radiz y d'o tallo. O meristemo apical d'a radiz ye guardau contra agresions mecanicas por una estructura que se diz «cofia». O meristemo d'o tallo, por contra, puede estar despullau u cubierto por fuellas primitivas, que se denomina «primordios foliars».

A mesura que a planta creixca, os meristemos apicals deixarán un bayo de celulas indiferenciadas que forman os siguients teixius:

• Protodermo: ye un meristemo secundario que dará lugar a la epidermis.
• Procámbium: Por dentro d'o protodermo, dará os teixius vasculars d'a planta: xilema, floema y cámbium vascular.
• Meristemo fundamental: se troba entre o protodermo y o procámbium y ye o meristemo que creya o parenquima, o colenquima y o esclerenquima.
• Meristemos remanents: teixius meristematicos latents que se troba en a base d'os entrenyudos.
• Meristemos meristemoides: Celulas adultas diferenciadas que pueden tornar a desdiferenciar-se y tornar-se mitoticas pa fer estructuras nuevas, como os estomas, punchas, tricomas, etc.

Son os meristemos remanents en o cuerpo d'a planta y son responsables d'o creiximiento secundario; ixo ye, o creiximiento en diametro d'as plantas que en tienen. As suyas celulas pueden estar semi-diferenciadas cuan son durmiertas, pero pueden desdiferenciar-se y recuperar a capacidat de mitosi a-escape.

• Cámbium vascular: Ye un teixiu meristematico que se troba adintro d'o cilindro vascular y produce os teixius lenyosos. Ye formau de dos clases de celulas: as celulas mai fusiformes y as celulas mai d'os radios.
• Cámbium suberocheno: a napa de celulas meristematicas secundarias que se troba entre a crosta y o floema secundario. A partir d'este meristema se forma la peridermis.

• Cámbium.
• Meristemo felocheno.