Abaltzisketa

Abaltzisketa
Alministración
País	España
Autonomía	País Vascu
Provincia	Guipúzcoa
Comarca	Tolosaldea
Tipu d'entidá	conceyu d'España
Alcalde de Abalcisqueta (es)	Jon Zubizarreta Aldaya
Nome oficial	Abaltzisketa (eu)
Nome llocal	Abaltzisketa (mul)
Nomatu	txalburuak (eu)
Códigu postal	20269
Xeografía
Coordenaes	43°02′52″N 2°06′19″W / 43.0478°N 2.1052°O
	Abaltzisketa Abaltzisketa (España)
Superficie	11.18 km²
Altitú	370 m
Llenda con	Amezketa, Gaintza y Orendain
Demografía
Población	326 hab. (2023); - 181 homes (2019); - 152 muyeres (2019)
Porcentaxe	100% de Tolosaldea
Densidá	29,16 hab/km²
Más información
Fundación	1615
Estaya horaria	UTC+01:00
	abaltzisketa.net

Abaltzisketa (Abalcisqueta en castellanu), ye un pequeñu conceyu de la provincia de de Guipúzcoa nel País Vasco. Tien una estensión de 11,18 km² y una población de 304 habitantes (2007). Asítiase na parte sudoriental de Guipúzcoa, dientro de la comarca de Tolosaldea, nes estribaciones de la Sierra d'Aralar a los pies del monte "Txindoki" (1318m), qu'amás marca'l puntu más eleváu de la so llende conceyil.

El pueblu d'Abaltzisketa alcuéntrase nun colláu a 370 metros d'altitú que domina'l valle d'Amézqueta y tamién asoma al del ríu Oria. Separtenlu 39 km de la capital provincial, San Sebastián y 14 km de la capital comarcal, Tolosa. Accedese a esti pueblu al traviés d'una carretera llocal que dende Allegría d'Oria, altraviesa Orendain; bien dende Amézqueta o dende Zaldibia.

La parte meridional del términu conceyil ta incluida dientro del Parque Natural d'Aralar.

Economía y sociedá

Tratándose d'una llocalidá rural, Abaltzisketa tien dío despoblandose a lo llargo del sieglu XX, dende los 550 habitantes de 1900 hasta los 280 d'anguaño, anque nos últimos años apreciase un repunte de la so población. En metanes del sieglu XIX tuvo más de 800 habitantes.

Trátase d'un conceyu fonderamente rural. Esisten 65 esplotaciones agrícoles y ganaderes censaes nel conceyu.

Nes eleiciones autonómiques caberes celebrades n'abril de 2005 la llista más votada foi la coalición nacionalista PNV-EA col 57,9% de los votos, siguida del PCTV qu'obtuvo'l 32,9% de los sufraxos.

Nes pasaes eleiciones conceyiles, dos partíos echaron llista nel conceyu, una independiente, y el Partíu Popular. La candidatura independiente foi la clara vencedora, al algamar 7 conceyalíes gracias a los 126 votos que tuvo, frente al Partíu Popular que nun llogró collechar nin un solu votu en tola llocalidá, poro, quedóse ensin representación dala nel ayuntamientu.

La llingua d'emplegu común nel conceyu ye l'eusquera, que domina cásique tola población.

Los vecinos d'Abaltzisketa reciben el nome d'abalcisquetarres (abaltzisketarrak).

Historia

En 1379, los vecinos d'Abalcisquera pasen a depender de la villa de Tolosa, como forma de sustraese de la influyencia de los señores banderizos y beneficiase de los fueros de la villa. En 1615, en pasando'l tiempu de les guerres banderices, Abaltzisketa obtien el títulu de villa, recuperando l'autonomía perdida pola so xuntura a Tolosa. Abaltzisketa participará posteriormente en varies xuniones de villes, pa pagar representantes nes Xuntas Xenerales de Guipúzcoa, como ye'l casu de la Unión de Bozue Mayor.

En 1983 el conceyu camudó oficialmente'l so nome castellanizáu d'Abaltzisketa por Abaltzisketa.

Fiestes y tradiciones

En Pentecostés celébrase una romería a la Ermita de Larraitz.
El 15 de mayu festéxase'l día de San Isidro con un hamaiketako (xinta popular).
El 24 de xunu celébrense les fiestes patronales por San Xuan Bautista. La víespera baillase na Plaza la popular Soka-Dantza.
El 29 de xunu, día de San Pedro, celébrense fiestes en Larraitz.
El 1 de payares, misa popular na Ermita de Santa Cruz o de Txutxurrumendi.

Abaltzisketa asitiase nuna fastera na que les "alubias" (fabes) son un platu pertípicu y arraigáu, siendo tradicional dir a tastiales a dalgún de los restaurantes del Barriu de Larraitz.

Personaxes rescamplaos

Miguel Irazusta (1925-), conocíu como Polipaso. Foi un conocíu aizkolari.
José María Ibarbia Garmendia (1928-). Sacerdote, muerganista y direutor de coros.