Manipur

Manipur
Alministración
País	India
ISO 3166-2	IN-MN
Tipu d'entidá	estáu de la India
Capital	Imphal
Chief Minister of Manipur (en)	Nongthombam Biren Singh
Nome llocal	मणिपुर (hi)
Xeografía
Coordenaes	24°49′N 93°56′E / 24.81°N 93.94°E / 24.81; 93.94
Superficie	22327 km²
Llenda con	Assam, Nagaland, Mizorán y Chin (es)
Demografía
Población	2 855 794 hab. (2011)
Densidá	127,91 hab/km²
Más información
Estaya horaria	UTC+05:30
Fundación	1972
manipur.gov.in

Manipur ye unu de los ventinueve estaos que, xunto colos siete territorios de la Unión, formen la República de la India. La so capital ye Imphal.

Ta allugáu al este del país, llindando al norte con Nagaland, al este con Birmania, al sur con Mizorán y al oeste con assam. Con 2 720 000 habitantes en 2011 ye'l sestu estáu menos pobláu del país —per delantre de Nagaland, Goa, Arunachal Pradesh, Mizorán y Sikkim, el menos pobláu—, con 22 327 km², el sestu menos estensu —per delantre de Mizorán, Nagaland, Tripura, Sikkim y Goa, el menos estensu— y con 122 hab/km², el sestu menos densamente pobláu —per delantre de Nagaland, Sikkim, Jammu y Caxmir, Mizorán y Arunachal Pradesh, el menos densamente pobláu—.

La etnia mayoritaria ye la de los meiteis. El so idioma, el meitei ye tamién la llingua del estáu. Llogró la reconocencia de llingua oficial de la India en 1992. Como interés señalar qu'en Manipur anicióse'l xuegu del polu.

Tien una superficie de 22.237 km², qu'en términos d'estensión ye similar a la de Belize.

Tanto Manipur como Assam viéronse envolubraos nes disputes ente Tailandia y Myanmar. Los birmanos ocuparon dambos estaos, lo que fadió a los británicos que gobernaben l'estáu vecín de Bengala. Los británicos, pa salvaguardar la so posición, atacaron y ganaron a los birmanos. Tanto Assam como Manipur quedaron sol so control en 1891.

Mientres la Segunda Guerra Mundial, Manipur foi l'escenariu de numberoses batalles ente los xaponeses y les fuercies aliaes. Los xaponeses furon derrotaos primero que tomaren Imphal no que se considera unu de los puntos d'inflexón de la guerra.

En 1947 mientres la India preparar pa la independencia, Manipur convertir nun reinu independiente. El rei Maharaja Prabodhchandra empecipió un procesu de democratización, llegando a redactar la constitución de Manipur esi mesmu añu de 1947. En 1949 Manipur foi absorbíu pola India y quedó integráu nel país como territoriu de la unión en 1956. En 1972 consideróse-y yá como un estáu.

Na actualidá (2005) nel estáu de Manipur esisten numberosos grupos armaos separatistes qu'empecipiaron les sos aiciones pocu dempués de la independencia del país y que siguen dafechu activos. Manipur ye unu de los estaos con mayor índiz de desemplegu polo que munchos mozos xunir a los grupos armaos buscando soluciones a los sos problemes. Estos grupos de guerrilleros suelen esixir pagos a los empresarios del estáu; pagos que sirven pa financiar al grupu.

Otru de los problemes de Manipur ye'l conflictu fronterizu con Myanmar. Manipur ta tamién envolubráu nuna disputa territorial col estáu de Nagaland.

• Frente Xuníu de Lliberación Nacional (UNLF)
• People's Revolutionary Party of Kangleipak (PREPAK)
• Peoples Liberation Army (PLA)
• Revolutionary Peoples Front (RPF)
• Partíu Comunista de Kangleipak (KCP)
• Manipur Peoples Liberation Front (MPLF)
• Manipur Liberation Tiger Army (MLTA)
• Iripak Kanba Lup (IKL)
• Kangleipak Kanba Kanglup (KKK)
• Kangleipak Liberation Organisation (KLO)
• Revolutionary Joint Committee (RJC)
• People's United Liberation Front (PULF)
• North East Minority Front (NEMF)
• Islamic National Front (INF)
• Islamic Revolutionary Front (IRF)
• United Islamic Liberation Army (UILA)
• United Islamic Revolutionary Army (UIRA)
• Kuki Independent Army (KIA)
• Kuki Defence Force (KDF)
• Kuki International Force (KIF)
• Kuki National Volunteers (KNV)
• Kuki Liberation Front (KLF)
• Kuki Security Force (KSF)
• Kuki Revolutionary Front (KRF)
• United Kuki Liberation Front (UKLF)
• Hmar People's Convention (HPC)
• Hmar Revolutionary Front (HRF)
• Zomi Revolutionary Army (ZRA)
• Zomi Revolutionary Volunteers (ZRV)
• Indigenous People's Revolutionary Alliance(IPRA)
• Kom Rem People's Convention (KRPC)
• Chin Kuki Revolutionary Front (CKRF)

Como estáu baxu protectoráu británicu Manipur tuvo hasta 1907 dos banderes, una blanca y otra colorada con una culiebra. A estes banderes llamar Pakhangba (Bandera de la Culiebra).

En 1907 creóse una nueva bandera. La bandera blanca quedó como bandera real y la colorada como bandera d'Estáu. La nueva bandera adoptada siguía'l mesmu criteriu d'un mesmu formatu con dos colores (una colorada y otra blanca) conteniendo l'escudu dinásticu y yera considerada la bandera nacional, anque más bien yera una bandera dinástica.

La bandera adoptada como bandera d'Estáu nel curtiu periodu d'independencia de 1947 a 1949 foi la Pakhangba (bandera de la culiebra) na so versión en colloráu. Esta bandera foi caltenida polos independentistes como la bandera nacional, hasta la fecha.

• 
  Bandera del maharaja de Manipur
• 
  Bandera d'Estáu de Manipur
• 
  Bandera nacional de Manipur, blanca
• 
  Bandera nacional de Manipur, colorada

L'escudu de Manipur inclu ye la culiebra con corona real sobre una media lluna protexida por lloreos, y dos llances cruciaes con banderola colos colores nacionales. El conxuntu ta protexíu por dos caballos rampantes sobre dos fueyes, y na parte cimera la espada de la dinastía y una cinta col títulu del soberanu en manipurí, y na inferior una cinta col títulu del soberanu n'inglés.

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Manipur.