XVIII^vet kantved

Kregiñ a ra an XVIIIvet kantved d'ar 1añ Genver 1701 hag e echu d'an 31 Kerzu 1800.

A-wechoù, gant istorourien europat zo, e vez strishaet an XVIII^vet kantved d'ar prantad a ya eus 1715 da 1789 hepken, da lavaret eo d'ar mare etre marv Loeiz XIV a Vro-C'hall hag an Dispac'h gall.

• 1701-14: Brezel Hêrezh Spagn
• 1703: Krouet Sankt-Peterbourg gant Pêr Veur. Kêr-benn Rusia e vo betek 1918.
• 1707: Feur-emglev kendeuziñ parlamantoù Skos ha Bro-Saoz ha, da-heul, krouidigezh Rouantelezh-Unanet Breizh-Veur.
• 1707: Goude marv Aurangzeb e krog an Impalaeriezh Voghol gant un hir a ziskar.
• 1715: Marv Loeiz XIV
• 1718: Savet kêr New Orleans gant ar Frañsizien e Norzhamerika
• 1720: Builh morioù ar su
• 1721: Dont a ra Robert Walpole da vezañ (de facto) kentañ Kentañ ministr Breizh-Veur
• 1721: Sinet Feur-emglev Nystad, fin zo da Brezel meur an norzh.
• 1722: Aloubet Iran gant Afghanistaniz, fin zo da dierniezh ar Safavided.
• 1722: Marv an impalaer Kangxi e Sina.
• 1732: Geriadur françois celtique pe françois-breton Gregor Rostrenenn.
• 1733-38: Brezel hêrezh Polonia
• 1735-99: Emled bras tiriadoù an impalaer Qianlong e Sina.
• 1736: Dont a ra Nadir Shah da vezañ Shah Persia, diazezañ a ra Tierniezh an Afsharided. Ren a raio betek e varv e 1747.
• 1739: Trec’h eo Nadir Shah war ar Vogoled ha lakaat a ra an arigrap war kêr Delhi.
• 1740: Frederig Veur kurunennet da roue Prusia.
• 1740-48: Brezel hêrezh Aostria
• 1741: Kregiñ a ra ar Rusianed da boblañ an inizi Aleout.
• 1747: Diazezañ a ra Ahmad Shah Impalaeriezh Durrani en Afghanistan an deiz a hiziv.
• 1750: Oadvezh ar skorn bihan en he barr en Europa.
• 1752: Embannadur kentañ Buhez ar Sent gant Glaoda Marigo.
• 1755: Kren-douar Lisboa
• 1756-63: Brezel Seizh Vloaz, argadoù etre Europiz un tamm dre holl er bed.
• 1757: Emgann Plassey a gemenn deroù mestroni Breizh-Veur war India.
• 1760: Dont a ra Jord III da vezañ roue Breizh-Veur.
• 1762-96: Ren Katell Veur Rusia.
• 1763-66: Emsavadeg Pontiac e Norzhamerika
• 1766-99: Brezelioù saoz-ha-mysore
• 1767: Aloubet rouantelezh Ayutthaya gant an Vurmaned.
• 1768: Aloubet Nepal gant Gurkha.
• 1768-1774: Brezel turk-ha-rusian
• 1769: Diazezeañ a ra ar visionerien Spagnol ar c’hentañ eus an 21 mision e Kalifornia.
• 1772-95: Polonia dispennet; fin zo d'an unaniezh genwerzhel etre Polonia ha Lituania. Diverket Polonia eus ar gartenn evit 123 bloaz.
• 1775-82: Brezel Saoz-ha-Maratha 1añ
• 1775-83: Brezel dieubidigezh ar Stadoù Unanet
• 1779-1879: Brezelioù Cape Frontier etre Breizh-Veur, an drevadennerien Boer hag ar Xhosaed e Suafrika
• 1785-95: Brezel indianed ar gwalarn etre ar Stadoù-Unanet ha pobloù engenidik Amerika
• 1787: Krouet Freetown (e Sierra Leone hiziv an deiz) gant sklaved dieubet eus Londrez.
• 1788: Kentañ trevadenn europat en Aostralia e Sydney.
• 1789: George Washington dilennet da brezidant ar Stadoù-Unanet.
• 1789-99: Dispac'h gall
• 1791-1804: Dispac'h Haiti
• 1792-1815: Kregiñ a ra ar Brezel gall bras gant Brezelioù an dispac'h gall a gaso da vrezelioù Napoléon Bonaparte.
• 1792: Krouet kuzul eskemmdi New York.
• 1793: Berzet ar sklaverezh e Norzhkanada
• 1795: Dre Feur-emglev Pinckney etre ar Stadoù-Unanet ha Spagn e teu SUA da vezañ perc’henn war Tiriad ar Mississippi.
• 1796: Argaset Nederlandiz eus Ceylan (Sri Lanka) hiziv) gant Breizhveuriz.
• 1796: Nac’hañ a ra George Washington mont war ar renk evit un trede respet diouzh renk evel Prezidant ar Stadoù-Unanet; dont a ra evel-se da vezañ al lusker dispac’hel kentañ en istor o tilezel ar galloud a galon laouen.
• 1796-1804: Emsavadeg al lotus gwenn e Sina.
• 1798: Emsavadeg Iwerzhoniz a-enep da gabestr Breizh-Veur.
• 1798-1800: Koulz lavaret brezel etre ar Stadoù-Unanet ha Frañs.
• 1799: Dre un taol-Stad e teu Napoléon Bonaparte da vezañ diktator Frañs.
• 1799: Freuzet eo kompanunezh nederlandat reter india.

• Rouanez Anna (Monarkez Vreizh-Veur)
• Benedict Arnold, bet sellet outañ evit un treitour gant kalz a dud eus an daou du (Stadoù-Unanet ha Breizh-Veur) e-pad brezel dispac'h Amerika.
• Teofil Malo Corret an Tour d'Auvergne: (yezhoniour hag ofiser breton)
• Johann Sebastian Bach (sonaozer)
• Napoleon Bonaparte (jeneral, diktador ha Koñsul kentañ Frañs)
• Edmund Burke (den a Stad breizhveuriat ha prederour, harper dispac’h Amerika)
• Katell Veur (Tsaritsa Rusia)
• James Cook (merdeer breizhveuriat)
• Denis Diderot (skrivagner ha prederour gall)
• Leonhard Euler (jedoniour)
• Benjamin Franklin (dispac’hour amerikan, kavadenner, mouller ha kannad)
• Frederik Veur (Monark Prusia)
• Thomas Gainsborough (livour)
• Roue Jord III (monark breizhveuriat)
• Johann Wolfgang von Goethe (skrivagner alaman)
• Thomas Gray (skrivagner alaman)
• Alexander Hamilton (dispac’hour amerikan, alvokad ha den a Stad)
• William Hogarth (livour hag engraver)
• David Hume (prederour)
• Thomas Jefferson (dispac’hour amerikan, prederour ha den a Stad)
• Samuel Johnson (skrivagner breizhveuriat)
• Immanuel Kant (prederour)
• Loeiz XIV a Vro-C'hall (monark)
• James Madison (dispac’hour amerikan, skrivagnet ha den a Stad)
• Marie Antoinette (Rouanez c’hall hag arouez fulor an enepdispac’hourien)
• Michikinikwa (Penn ar meuriad Miami ha brezelour)
• Wolfgang Amadeus Mozart (sonaozer)
• Thomas Paine (kefredour breizhveuriat ha prederour, harper an dispac’h amerikan)
• Sir Joshua Reynolds (livour)
• Maximilien Robespierre (dispac'hour gall ha diktator gwadek)
• Gregor Rostrenenn (den a Iliz ha geriadurour breton)
• Jean-Jacques Rousseau (skrivagner ha prederour gall)
• Friedrich Schiller (skrivagner alaman)
• Sir John Small (cricketer Hambledon; ar skoer meur kentañ)
• Adam Smith (armerzhour skosat ha prederour)
• Laurence Sterne (skrivagner breizhveuriat)
• Edward "Lumpy" Stevens (cricketer Surrey; ar banner bolotenn meur kentañ)
• Jonathan Swift (skrivagner breizhveuriat)
• Tecumseh (dispac’hour)
• George Washington (jeneral dispac’hour amerikan ha kentañ prezidant)
• Voltaire (skrivagner ha prederour gall)

Gwelet ivez Tadoù diazezer Stadoù-Unanet Amerika

Roll ijinadennoù an XVIII^vet kantved

• Ar c'helc'hgeriadur gant ar gelc'hgeriadurourien
• An Armerzhouriezh gant Adam Smith
• Maen Rosetta dizoloet gant bagadoù Napoléon Bonaparte en Egipt
• Vitus Bering a zizolo Alaska.
• Kartennaouet bevennoù ar meurvor habask gant James Cook ha dizoloet kalz a Inizi er meurvor habask.
• Wahhabiegezh gant Muhammad ibn Abd al Wahhab