Καθορισμός των στρατηγικών προτεραιοτήτων
Η συνολική πολιτική στρατηγική της ΕΕ χαράσσεται από κοινού από τα θεσμικά της όργανα: το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ειδικότερα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο παρέχει την κατεύθυνση και τους στόχους της ΕΕ για περίοδο 5 ετών στο στρατηγικό θεματολόγιο της ΕΕ.
Κάθε πέντε χρόνια, κατά την έναρξη της νέας θητείας της Επιτροπής, ο πρόεδρος της Επιτροπής καθορίζει τις πολιτικές προτεραιότητες της επικείμενης θητείας.
Κάθε χρόνο, στην ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης, ο πρόεδρος της Επιτροπής παρουσιάζει και συζητά με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τα επιτεύγματα της Επιτροπής κατά το προηγούμενο έτος και ανακοινώνει τις βασικές πρωτοβουλίες που έχουν προγραμματιστεί για το επόμενο έτος. Οι πρωτοβουλίες αυτές κοινοποιούνται επίσης στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στην εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου στη λεγόμενη «επιστολή προθέσεων».
Με βάση τα ανωτέρω και τις πρωταρχικές προτεραιότητες της πενταετίας, στο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής καθορίζεται σχέδιο δράσης για το επόμενο ημερολογιακό έτος. Στο σχέδιο δράσης περιγράφεται με ποιο τρόπο οι πολιτικές προτεραιότητες θα μετουσιωθούν σε συγκεκριμένες δράσεις.
Μέσω της στρατηγικής ανάλυσης προοπτικών, η Επιτροπή επιδιώκει επίσης να ενσωματώσει τις μελλοντικές προοπτικές στη χάραξη πολιτικής, τον στρατηγικό σχεδιασμό και την ετοιμότητά της.
Προγραμματισμός από τις υπηρεσίες
Οι υπηρεσίες της Επιτροπής καταρτίζουν στρατηγικά σχέδια και σχέδια διαχείρισης στα οποία περιγράφουν πώς σκοπεύουν να συμβάλουν στην επίτευξη των προτεραιοτήτων της Επιτροπής και ορίζουν ξεκάθαρους στόχους και δείκτες παρακολούθησης και αναφοράς.
Για κάθε σημαντική νομοθετική πρωτοβουλία ή πρωτοβουλία χάραξης πολιτικής, οι υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εκπονούν εκτίμηση επιπτώσεων στην οποία αναλύουν τον πιθανό οικονομικό, περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπο της πρωτοβουλίας.
Ο κατάλογος των προγραμματισμένων πρωτοβουλιών της Επιτροπής καθώς και ο κατάλογος των πρωτοβουλιών που έχει εγκρίνει η Επιτροπή, επικαιροποιούνται σε τακτά διαστήματα και αποστέλλονται στα άλλα όργανα της ΕΕ προκειμένου αυτά να οργανώσουν τις δραστηριότητές τους.
Ανάπτυξη και εφαρμογή πολιτικών
Οι πολιτικές της ΕΕ σχεδιάζονται προς όφελος των πολιτών, των επιχειρήσεων και των ενδιαφερόμενων φορέων στην ΕΕ. Τα εργαλεία βελτίωσης της νομοθεσίας εξασφαλίζουν ότι κάθε νέα πολιτική βασίζεται σε τεκμηριωμένα στοιχεία και βέλτιστες πρακτικές.
Η Επιτροπή καταρτίζει και εφαρμόζει τις πολιτικές ΕΕ:
- προτείνοντας νομοθετικές πράξεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης
- βοηθώντας τις χώρες της ΕΕ να εφαρμόζουν την ευρωπαϊκή νομοθεσία
- διαχειριζόμενη τον προϋπολογισμό της ΕΕ και κατανέμοντας τα διαθέσιμα κονδύλια
- μεριμνώντας από κοινού με το Δικαστήριο για τη συμμόρφωση με το δίκαιο της ΕΕ
- εκπροσωπώντας την ΕΕ εκτός Ευρώπης από κοινού με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, τη διπλωματική υπηρεσία της ΕΕ
Ο προϋπολογισμός της ΕΕ
Ο προϋπολογισμός της ΕΕ είναι το εργαλείο που επιτρέπει στην ΕΕ να υλοποιεί τις πολιτικές της προτεραιότητες και να επενδύει σε έργα μεγάλης κλίμακας τα οποία οι χώρες της ΕΕ δεν θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν από μόνες τους. Με τη συγκέντρωση πόρων, ο προϋπολογισμός της ΕΕ δημιουργεί προστιθέμενη αξία, ενισχύει την οικονομία και τη γεωπολιτική θέση της Ευρώπης.
Ο προϋπολογισμός της ΕΕ σε κίνηση
Υποβολή εκθέσεων
Η Επιτροπή σχεδιάζει τις εργασίες της και υποβάλλει σχετικές εκθέσεις ακολουθώντας έναν ετήσιο κύκλο, τον λεγόμενο κύκλο «στρατηγικού σχεδιασμού και προγραμματισμού». Η Επιτροπή δημοσιεύει τακτικά εκθέσεις που προκύπτουν από κάθε κύκλο.
Στο τέλος κάθε οικονομικού έτους, όλες οι υπηρεσίες της Επιτροπής καταρτίζουν ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων όπου αναφέρονται οι επιδόσεις τους σε σχέση με την επίτευξη των στόχων τους. Οι εκθέσεις αυτές συγκεντρώνονται σε μια συγκεφαλαιωτική έκθεση που κοινοποιείται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Από το 2016, η συγκεφαλαιωτική έκθεση περιλαμβάνεται στην ετήσια έκθεση για τη διαχείριση και την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ.
Αξιολόγηση
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αξιολογεί συνεχώς κατά πόσο οι πολιτικές της ΕΕ ανταποκρίνονται στις ανάγκες των επιχειρήσεων και των πολιτών της Ευρώπης. Οι αξιολογήσεις εκτιμούν τις πολιτικές από άποψη αποτελεσματικότητας, αποδοτικότητας, συνάφειας, συνοχής και ενωσιακής προστιθέμενης αξίας. Οι αξιολογήσεις ανακοινώνονται με την έκδοση χαρτών πορείας.