Serć (giometrìa)

In dla giumetrìa dal piàṅ, al serć 'l è cla pert dal piàṅ tolta dèint'r in na sircunferèinsa^[1].

• sàinter
• râǵ
• diàmeter
• sircunferàinsa
• mêś serć
• êrc
• corda
• segmèint sirculêr
• tangìnt
• sgànta

• A savòm dai grēc antîg che 'l π 'l è cla costànt matemàtica ch'la parèśa tùt' eli amśurasiòun dal serć: difât, la lunghèsa dal só râǵ l'è cuntgnùda dàint'r a la só sircunferàinsa un nùmer ${\displaystyle 2\pi }$ ed volti:
  
  

Sircunferèinsa ${\displaystyle S=r\cdot 2\pi =2\pi r}$

• Dala giumetrìa dal piàṅ a savòm incòr che per catèr l'àrea di polìgon, a s à da fèr la multèplica dal só perìmeter per metê apotéma (A = P × 1/2a); mo pinsènd al serć c'ma ch'al fùs un polìgon c'n un nùmer tant élt ed cô c'ma ch'al fùs mia finî, dòunc'al só râǵ al dvintarèv cumpàgn a 'l só "apotéma", e a cal punt chè a psòm catèr la só àrea a la stèsa manéra di polìgon:
  
  

Àrea ${\displaystyle A={\frac {2\pi r\cdot r}{2}}=\pi r^{2}}$

'L àngol a 'l sàinter, ind un serć, 'l è cl àngol ch'al gh'à la só punta propi in dal sàinter dal serć e i du cô ch'i vàn a śghèr la só sircunferèinsa in du punt ciamê anca estrèm edl àngol.

'L àngol a la sircunferèinsa, ind un serć, 'l è cl àngol ch'al gh'à la só punta 'd lung a la só sircunferèinsa e i du cô ch'i vàn a sghèr sàimper la sircunferèinsa in dū punt, o almànc ùn ch'al la séga e cl èter ch'al la tànś, chi dū punt chè ciamê anca estrèm edl àngol.

In dal sistéma di âs carteśiàṅ x–y, al serć col sèinter in dal coordinèdi (a, b) e 'l râǵ r 'l è 'l insèm ed tùt i punt (x, y) ch'i obedìsen a la scrìta:

${\displaystyle \left(x-a\right)^{2}+\left(y-b\right)^{2}=r^{2}.}$

• sircunferàinsa
• curva piàna
• sàinter (giumetrìa)
• piàn (giumetrìa)
• polìgon
• apotéma (giumetrìa)
• trigunumetrìa