Aquileia

Aquileia Aquilêe
Italiako udalerria
Irudi gehiago
Administrazioa
Herrialdea	Italia
Eskualdea	Friuli-Venezia-Julia
Regional decentralization entity	regional decentralization entity of Udine
Jatorrizko izena	Aquilêe
Posta kodea	33051
ISTAT kodea	030004
Geografia
Koordenatuak	45°46′N 13°22′E / 45.77°N 13.37°E / 45.77; 13.37
Azalera	37,44 km²
Altuera	5 m
Mugakideak	Fiumicello Villa Vicentina (en) , Grado eta Terzo d'Aquileia
Demografia
Biztanleria	3.128 (2023ko urtarrilaren 1a) −178 (2018)
Dentsitatea	84 bizt/km²
Informazio gehigarria
Telefono aurrizkia	0431
Ordu eremua	UTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuak	Piran
Katastro kodea	A346
Sailkapen sismikoa	3 (Txikia)
Matrikula	UD
comune.aquileia.ud.it

Aquilea (friulieraz: Aquilêe; italieraz: Aquileia; alemanez: Aglar; eslovenieraz: Oglej), Italiako udalerria. 3.503 biztanle ditu eta Udineko probintzian (UD) dago. Antzinaroko hiri erromatarra da, Itsaso Adriatikoan urmaelen ertzean, eta Natiso ibaiaren (gaur egun, Natisone) gainean eraikita. Fiumicello, Grado (GO), Terzo d'Aquileia eta Villa Vicentina udalerriek mugatzen dute.

Aquileia erromatarren kolonia gisa sortu zen K.a 180-181 urteen inguruan, Natiso ibaiaren ondoan. Geroago, urre-meatzeak aurkitu ziren, eta komertzio-gune garrantzitsua bihurtu zen.

IV. mendearen erdialdean, Ausonik inperioko bederatzigarren hiri gisa izendatzen du, eta Italian Erromak, Milanek eta Capuak bakarrik gainditzen zuten.

452an Atilak guztiz suntsitu zuen, eta horren ondoren, nahiz eta hiria berreraiki zen, ez zuen berriro garrantzi bera izan.

• Pio I.a, italiar aita santua, jaio zen.

Aquileiak hurrengo hiri senidetuak ditu:^[1]

• Piran, Eslovenia
• Maria Saal, Austria

	Gizateriaren Ondarea Italian
Eoliar uharteak  • Alberobello  • Alpeen inguruko historiaurreko palafitoak  • Amalfiko kostaldea  • Aquileia  • Asis  • Burdinbide erretikoa Albula eta Bernina paisaietan1  • Piazza del Duomo (Pisa)  • Casertako jauregia, Vanvitelliren akueduktua eta San Leucioko multzoa  • Castel del Monte  • Cerveteri eta Tarquinia  • Cilento eta Vallo di Diano parke nazionala, Paestum eta Velia eta Padulako kartusia  • Crespi d'Adda  • Dolomitak  • Erroma2  • Ferrara  • Florentzia  • Genova  • Hadrianoren villa  • Mantua eta Sabbioneta  • Medicitarren villak  • Modenako katedrala, Torre Civica eta Piazza Grande  • Napoli  • Paduako Lorategi Botanikoa  • Piemonteko mahasti-paisaia: Langhe-Roero eta Monferrato  • Pienza  • Ponpeia, Herkulano eta Torre Annunziata  • Porto Venere, Cinque Terre eta uharteak (Palmaria, Tino eta Tinetto)  • Ravenna  • Savoiako errege etxearen egoitzak  • Piemonte eta Lombardiako Sacri Monti  • San Gimignano  • Santa Maria delle Grazie  • Sassi di Matera  • Siena  • Sirakusa eta Pantalicako nekropolia  • Su Nuraxi  • Urbino  • Val d'Orcia  • Val di Noto (Caltagirone, Militello in Val di Catania, Catania, Modica, Noto, Palazzolo Acreide, Ragusa, Scicli)  • Val Camonicako labar-artea  • Valle dei Templi  • Venezia  • Verona  • Vicenza eta Venetoko Palladioren villak  • Villa d'Este  • Villa del Casale 1 Suitzarekin batera; 2 Vatikanoarekin batera