Steven Spielberg
Steven Allan Spielberg (1946ko abenduaren 18a, Cincinnati, Ohio) Ameriketako Estatu Batuetako film zuzendari eta ekoizlea da. Hollywood Berria aroaren sortzaileetako bat dela esan ohi da, eta zinemaren historian egondako film zuzendari eta produktore ezagunenetako bat da[1].
Spielberg Hollywoodenn telebista eta antzerki obra txikiak zuzentzen hasi zen lanean. Jaws (1975) zuzendu zuenean ezagun bihurtu zen, kritikak eta publikoak txalotu zuen filma eta historiako lehenengo udako arrakastatzat hartzen dena[2]. Bere ondorengo filmetan zientzia-fikzioa eta abentura landu zituen, Close Encounters of the Third Kind, Indiana Jones, E.T. the Extra-Terrestrial edo Jurassic Park filmekin. Hauek Hollywoodeko genero eskapista modernoaren arketipoak dira[3].
Spielbergek gai serioak landu zituen bere lanetan ondoren, adibidez The Color Purple (1985), Empire of the Sun (1987), Schindler's List (1993), Amistad (1997), eta Saving Private Ryan (1998). Praktika honekin bereziki lotu zen XXI. mendean zehar Munich (2005), Lincoln (2012), Bridge of Spies (2015), eta The Post (2017) lanekin. Amblin Entertainment eta DreamWorks Studiosen sortzaileetako bat da, filme arrakastatsu ugari produzitu dituzten estudioak, tartean Gremlins, Back to the Future, Men in Black eta Transformers serieak. Azke urteotan bideo-joko industriako hainbat jokoren produktore ere izan da.
Bi Oscar irabazi ditu, Schindler's List eta Saving Private Ryan filmengatik. Kritikariek zein ikusle arruntek zuzendari arrakastatsutzat jotzen dute, bere talentu eta aldakortasunagatik[4][5]. 2005ean, Empire aldizkariak historia osoko zuzendari handiena izendatu zuen. Bere filmeek lortutako diru-sarrerak historiako zinema-zuzendaririk arrakastatsuena egin dute[6]. 3.000 milioi dolar irabazi dituela kalkulatzen da[7].
Filmografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Zuzendari gisa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urtea | Filma | Banatzailea |
---|---|---|
1971 | Duel | Universal Pictures / CIC |
1974 | The Sugarland Express | Universal Pictures |
1975 | Jaws | Universal Pictures |
1977 | Close Encounters of the Third Kind | Columbia Pictures |
1979 | 1941 | Universal Pictures / Columbia Pictures |
1981 | Raiders of the Lost Ark | Paramount Pictures |
1982 | E.T. the Extra-Terrestrial | Universal Pictures |
1983 | Twilight Zone: The Movie | Warner Bros. |
1984 | Indiana Jones and the Temple of Doom | Paramount Pictures |
1985 | The Color Purple | Warner Bros. |
1987 | Empire of the Sun | Warner Bros. |
1989 | Always | Universal Pictures/United Artists |
1989 | Indiana Jones and the Last Crusade | Paramount Pictures |
1991 | Hook | TriStar Pictures |
1993 | Jurassic Park | Universal Pictures |
1993 | Schindler's List | Universal Pictures |
1997 | The Lost World: Jurassic Park | Universal Pictures |
1997 | Amistad | DreamWorks Pictures |
1998 | Saving Private Ryan | DreamWorks Pictures / Paramount Pictures |
2001 | A.I. Artificial Intelligence | Warner Bros. / DreamWorks Pictures |
2002 | Minority Report | 20th Century Fox / DreamWorks Pictures |
2002 | Catch Me If You Can | DreamWorks Pictures |
2004 | The Terminal | DreamWorks Pictures |
2005 | War of the Worlds | Paramount Pictures / DreamWorks Pictures |
2005 | Munich | Universal Pictures / DreamWorks Pictures |
2008 | Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull | Paramount Pictures |
2011 | The Adventures of Tintin | Paramount Pictures / Columbia Pictures |
2011 | War Horse | Walt Disney Studios |
2012 | Lincoln | Walt Disney Studios / 20th Century Fox |
2015 | Bridge of Spies | Walt Disney Studios / 20th Century Fox |
2016 | The BFG | Walt Disney Studios |
2017 | The Post | 20th Century Fox |
2018 | Ready Player One | Warner Bros. |
2021 | West Side Story | 20th Century Studios |
Ekoizle gisa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urtea | Filma | Oharrak | Ref. |
---|---|---|---|
1991 | An American Tail: Fievel Goes West | ||
2005 | Memoirs of a Geisha | ||
2006 | Flags of Our Fathers | ||
Letters from Iwo Jima | |||
2011 | Super 8 | ||
2014 | The Hundred-Foot Journey | ||
2015 | Auschwitz | Film laburra | [8] |
Ekoizle eragile gisa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urtea | Filmea | Oharrak | Erref. |
---|---|---|---|
1978 | I Wanna Hold Your Hand | ||
1980 | Used Cars | ||
1981 | Continental Divide | ||
1984 | Gremlins | ||
1985 | Back to the Future | ||
Young Sherlock Holmes | |||
1986 | An American Tail | ||
The Money Pit | |||
1987 | Batteries Not Included | ||
Innerspace | |||
1988 | Who Framed Roger Rabbit | ||
The Land Before Time | |||
1989 | Back to the Future Part II | ||
Tummy Trouble | Film laburra | ||
Dad | |||
1990 | Arachnophobia | ||
Dreams | |||
Back to the Future Part III | |||
Roller Coaster Rabbit | Film laburra | ||
Gremlins 2: The New Batch | |||
Joe Versus the Volcano | |||
1992 | Tiny Toon Adventures: How I Spent My Vacation | Bideoan argitaratua | |
1993 | Trail Mix-Up | Film laburra | |
The Citizens Of Los Angeles | |||
We're Back! A Dinosaur's Story | |||
1994 | The Flintstones | krediturik gabe | |
1995 | Casper | ||
Balto | |||
1996 | Twister | ||
1997 | Men in Black | ||
1998 | The Last Days | Dokumentala | |
The Mask of Zorro | |||
Deep Impact | |||
1999 | Wakko's Wish | ||
2001 | Jurassic Park III | ||
2002 | Men in Black II | ||
2005 | The Legend of Zorro | ||
2006 | Monster House | ||
2007 | Transformers | ||
2008 | Eagle Eye | ||
2009 | Transformers: Revenge of the Fallen | ||
The Lovely Bones | |||
2010 | Hereafter | ||
True Grit | |||
2011 | Transformers: Dark of the Moon | ||
Cowboys & Aliens | |||
Real Steel | |||
2012 | Men in Black 3 | ||
2014 | Transformers: Age of Extinction | ||
2015 | Jurassic World | ||
2017 | Transformers: The Last Knight | [9] | |
2018 | Jurassic World: Fallen Kingdom | ||
First Man | |||
Bumblebee | |||
2019 | Men in Black: International | [10] | |
Cats | [11] | ||
2020 | The Turning | [12] |
Zuzendutako filmen aktoreak, ekoizlea eta izenburuak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Taula honetan ikus daitezke filmaren bi aktore, enpresa ekoizlea eta beste izenburuak beste hizkuntza batera itzuli bada (gaztelania, frantsesa, euskara, katalana edo galiziera):
Urtea | Filma | Antzezleak | Ekoizlea | Hizkuntzak |
---|---|---|---|---|
1961 | Escape to Nowhere | |||
1964 | Firelight | |||
1967 | Slipstream | |||
1968 | Amblin' | |||
1971 | Murder by the Book | Peter Falk , Jack Cassidy | Universal Pictures | gaztelaniaz: Homicidio de acuerdo con el libro frantsesez: Le Livre témoin |
1971 | Duel | Dennis Weaver , Carey Loftin | Universal Pictures | |
1972 | Something Evil | Sandy Dennis , Ralph Bellamy | frantsesez: La Chose katalanez: Influència diabòlica galizieraz: O influxo do mal | |
1973 | Watch Dog | Martin Landau , Barbara Bain | frantsesez: Chantage à Washington galizieraz: Savage | |
1974 | The Sugarland Express | Goldie Hawn , Ben Johnson | Universal Pictures | frantsesez: Sugarland Express galizieraz: Viaxe a Sugarland |
1975 | Jaws | Roy Scheider , Robert Shaw | Universal Pictures | gaztelaniaz: Tiburón frantsesez: Les Dents de la mer katalanez: Tauró galizieraz: Tiburón |
1977 | Close Encounters of the Third Kind | Richard Dreyfuss , Melinda Dillon | EMI Films | frantsesez: Rencontres du troisième type katalanez: Encontres a la tercera fase galizieraz: Encontros na terceira fase |
1979 | 1941 | Dan Aykroyd , Ned Beatty | Columbia Pictures | |
1981 | Raiders of the Lost Ark | John Rhys-Davies , Harrison Ford | Lucasfilm | frantsesez: Les Aventuriers de l'arche perdue katalanez: A la recerca de l'arca perduda galizieraz: Na busca da arca perdida |
1982 | E.T. the Extra-Terrestrial | Dee Wallace , Peter Coyote | Amblin Entertainment | gaztelaniaz: E.T., el extraterrestre frantsesez: E.T., l'extra-terrestre katalanez: ET, l'extraterrestre |
1983 | Twilight Zone: The Movie | Burgess Meredith , Dan Aykroyd | Warner Bros. | frantsesez: La Quatrième Dimension |
1984 | Indiana Jones and the Temple of Doom | Harrison Ford , Kate Capshaw | Lucasfilm | frantsesez: Indiana Jones et le Temple maudit katalanez: Indiana Jones i el temple maleït galizieraz: Indiana Jones e o templo maldito |
1985 | The Color Purple | Danny Glover , Whoopi Goldberg | Amblin Entertainment | gaztelaniaz: El color púrpura frantsesez: La Couleur pourpre katalanez: El color púrpura galizieraz: A cor púrpura |
1987 | Empire of the Sun | Christian Bale , John Malkovich | Amblin Entertainment | gaztelaniaz: El imperio del sol frantsesez: Empire du soleil katalanez: L'imperi del Sol |
1989 | Always | Richard Dreyfuss , Holly Hunter | Amblin Entertainment | katalanez: Per sempre galizieraz: Always, para sempre |
1989 | Indiana Jones and the Last Crusade | Sean Connery , John Rhys-Davies | Lucasfilm | gaztelaniaz: Indiana Jones y la última cruzada frantsesez: Indiana Jones et la Dernière Croisade katalanez: Indiana Jones i l'última croada galizieraz: Indiana Jones e a última cruzada |
1991 | Hook | Dustin Hoffman , Robin Williams | Amblin Entertainment | frantsesez: Hook ou la Revanche du capitaine Crochet galizieraz: Hook, o capitán Garfo |
1993 | Schindler's List | Ralph Fiennes , Liam Neeson | Amblin Entertainment | gaztelaniaz: La lista de Schindler frantsesez: La Liste de Schindler katalanez: La llista de Schindler galizieraz: A lista de Schindler |
1993 | Jurassic Park | Richard Attenborough , Jeff Goldblum | Amblin Entertainment | gaztelaniaz: Parque Jurásico katalanez: Parc Juràssic galizieraz: Parque Xurásico |
1997 | Amistad | Anthony Hopkins , Morgan Freeman | HBO Films | |
1997 | The Lost World: Jurassic Park | Jeff Goldblum , Julianne Moore | Universal Pictures | frantsesez: Le Monde perdu : Jurassic Park katalanez: El món perdut: Jurassic Park |
1998 | Saving Private Ryan | Tom Hanks , Matt Damon | Amblin Entertainment | gaztelaniaz: Salvar al soldado Ryan frantsesez: Il faut sauver le soldat Ryan katalanez: Salvem el soldat Ryan |
1999 | The Unfinished Journey | |||
2001 | A.I. Artificial Intelligence | Haley Joel Osment , Jude Law | Amblin Entertainment | gaztelaniaz: Inteligencia artificial frantsesez: A.I. Intelligence artificielle |
2002 | Catch Me If You Can | Leonardo DiCaprio , Tom Hanks | Amblin Entertainment | gaztelaniaz: Atrápame si puedes frantsesez: Arrête-moi si tu peux |
2002 | Minority Report | Tom Cruise , Colin Farrell | 20th Century Studios | |
2004 | The Terminal | Tom Hanks , Catherine Zeta-Jones | Amblin Entertainment | gaztelaniaz: La terminal frantsesez: Le Terminal |
2005 | Munich | Eric Bana , Daniel Craig | Amblin Entertainment | gaztelaniaz: Múnich |
2005 | War of the Worlds | Tom Cruise , Dakota Fanning | Paramount Pictures | gaztelaniaz: La guerra de los mundos frantsesez: La Guerre des mondes katalanez: La guerra dels mons |
2008 | Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull | Harrison Ford , Shia LaBeouf | Lucasfilm | gaztelaniaz: Indiana Jones y el reino de la calavera de cristal frantsesez: Indiana Jones et le Royaume du crâne de cristal katalanez: Indiana Jones i el regne de la calavera de cristall |
2011 | War Horse | Jeremy Irvine , Emily Watson | DreamWorks | frantsesez: Cheval de guerre katalanez: Cavall de guerra |
2011 | The Adventures of Tintin: The Secret of the Unicorn | Amblin Entertainment | gaztelaniaz: Las aventuras de Tintín frantsesez: Les Aventures de Tintin : Le Secret de La Licorne euskaraz: « Tintinen Abenturak » katalanez: Les aventures de Tintín: El secret de l'Unicorn galizieraz: The Adventures of Tintin | |
2012 | Lincoln | Daniel Day-Lewis , Sally Field | 20th Century Studios | |
2013 | Jurassic Park 3D | |||
2015 | Bridge of Spies | Tom Hanks , Mark Rylance | Touchstone Pictures | frantsesez: Le Pont des espions katalanez: El pont dels espies |
2016 | The BFG | Mark Rylance , Ruby Barnhill | Walt Disney Pictures | frantsesez: Le Bon Gros Géant katalanez: El meu amic el gegant |
2017 | The Post | Tom Hanks , Meryl Streep | Amblin Entertainment | frantsesez: Pentagon Papers galizieraz: Os arquivos do Pentágono |
2018 | Ready Player One | Olivia Cooke , Ben Mendelsohn | Warner Bros. | |
2018 | Living Space | Georgia Chara , Andy McPhee | gaztelaniaz: Espacio vital | |
2021 | West Side Story | Ansel Elgort , Rachel Anne Zegler | Amblin Entertainment | |
2022 | The Fabelmans | Michelle Williams , Seth Rogen | Amblin Partners |
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Morris, Nigel, 1955-. (2007). The cinema of Steven Spielberg : empire of light. Wallflower ISBN 1904764886. PMC 70987629. (Noiz kontsultatua: 2019-04-20).
- ↑ (Ingelesez) «'Jaws': Revisiting Hollywood's First Summer Blockbuster» The Hollywood Reporter (Noiz kontsultatua: 2019-04-20).
- ↑ «Steven Spielberg to Harvard grads: Be the movie heroes of real life» The Economic Times 2016-05-27 (Noiz kontsultatua: 2019-04-20).
- ↑ (Ingelesez) «Steven Spielberg» IndieWire (Noiz kontsultatua: 2019-04-20).
- ↑ (Ingelesez) «The 25 Best Films of the 21st Century So Far.» The New York Times 2017-06-09 ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2019-04-20).
- ↑ (Ingelesez) «Box-Office Milestone: Steven Spielberg Is First Member of $10B Directors' Club» The Hollywood Reporter (Noiz kontsultatua: 2019-04-20).
- ↑ (Ingelesez) «Steven Spielberg» Forbes (Noiz kontsultatua: 2019-04-20).
- ↑ Auschwitz (2015) - Full Cast & Crew - IMDb
- ↑ (Ingelesez) Berney, Paul. (2016-06-01). «Guess Who’s Back for ‘Transformers: The Last Knight’!» Action A Go Go, LLC (Noiz kontsultatua: 2019-04-20).
- ↑ «Variety Insight - Home» www.varietyinsight.com (Noiz kontsultatua: 2019-04-20).
- ↑ (Ingelesez) D'Alessandro, Anthony; D'Alessandro, Anthony. (2018-08-31). «‘Cats’ Will Pounce During Christmas 2019 Frame; ‘Wicked’ Moves» Deadline (Noiz kontsultatua: 2019-04-20).
- ↑ (Ingelesez) «Steven Spielberg begins filming new horror movie The Turning in Wicklow» The Irish Sun 2018-02-21 (Noiz kontsultatua: 2019-04-20).
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Steven Spielberg |