Lenape
 | |
| Cineál | grúpa eitneach |
|---|---|
| Daonra iomlán | 16,000  |
| Teanga | Béarla agus Delaware (en)  |
| Creideamh | an Protastúnachas agus an Eaglais Bhundúchasach Mheiriceánach |
| Ball de | na Chéad Náisiúin |
| Eapainm | Delaware Bay (en) |
| Tíreolaíocht | |
| Stáit | Oklahoma, Wisconsin, Nua-Gheirsí agus Pennsylvania |
| Léarscáil dáileacháin | |
 | |
| Suíomh Gréasáin | delawaretribe.org |
Is dream eitneach bundúchasach ó bhunús oirthuaisceart na Stát Aontaithe iad na Lenape, ar a dtugtar freisin Len(n)i Lenape agus Delaware.[1][2] Renappi a thug na Sualannaigh orthu i ndeisceart a limistéir stairiúil, agus sa tuaisceart Loups a thug na Francaigh orthu.
Ar theacht na nEorpach, chónaíodar in New Jersey, deisceart stát Nua-Eabhrac, iarthar an Oileáin Fhada, oirthear Pennsylvania agus oirthear Delaware. Inniu, cónaíonn pobail Lenape in Oklahoma (dhá ghrúpa ar a dtugtar Náisiún Delaware agus an Treibh Indiach Delaware, an pobal Stockbridge-Munsee Community in Wisconsin, agus an Náisiún Munsee-Delaware, an Chéad Náisiún Moravian na Thames agus Sé Náisiún na nDelaware in Ontario.
Cultúr
[cuir in eagar | athraigh foinse]Pobal Algancach iad na Lenape. Bhí—agus tá—córas sóisialta máthairlíneach acu. Bhí trí chlann mhóra acu ar a dtugadh Mac tíre, Turtar agus Turcaí. Is dócha go bhfuil an cainteoir dúchais deireanach imithe anois, ach tá iarrachtaí ar siúl chun an teanga a mhúineadh do pháistí agus daoine fásta.
Stair
[cuir in eagar | athraigh foinse]Le linn an 18ú haois, cuireadh an chuid ba mhó de na Lenape siar as a dtír dhúchais. Dhíbir na hOlannaigh agus na Sasanaigh iad agus d'fhear na Móháic agus na Susquehannah, grúpaí Indiacha eile, cogadh orthu (ní raibh cead ag na Lenapa airm Eorpacha a cheannach, cé gur díoladh a lán díobh don dá threibh eile seo).
Dalta na mbundúchasach eile, fuair an t-uafás daoine den phobal bás den chalar agus de ghalair eile a tháinig isteach leis na hEorpaigh. Ghlac na Lenape taobh na gcoilíneach le linn Chogadh na Saoirse. Ach faoin am sin, ba i gcríoch Ohio a bhí an chuid ba mhó díobh. Sna 1860idí chuir rialtas na Stát Aontaithe siar go dtí an Limistéir Indiach (Oklahoma an lá atá inniu ann a bheag nó a mhór).
Stádas na Lenape inniu
[cuir in eagar | athraigh foinse]Inniu tá ar a laghad 16,000 Lenape ar an saol. Cónaíonn 11,195 duine díobh (2010) in Oklahoma, 1,565 in Wisconsin agus dream eile in Ontario, i gCeanada. Tá grúpaí beaga i New Jersey (na Ramapo i dtuaisceart an stáit chomh maith le scata beag trasna na teorann uathu i Nua-Eabhrac) agus banda beag eile i ndeisceart New Jersey.
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ William Penn on the Leni Lenape
- ↑ "The American Heritage Book of Indians" (1961). American Heritage Publishing Co., Inc..