Uppsala

Uppsala Bratach a' bhaile Gearradh-arm no Seula
Suidheachadh
Dùthaich	An t-Suain
Ceàrn	Uppland
Sgìre	Uppsala län
Co-chomharran	49° 51 00' Tuath 17° 38 00' Iar
Feartan fiosaigeach
Farsaingeachd	48.77 km²
Àireamh-shluaigh	140,454 (2010)
Dlùths	2,879.93/km²
Àireamh fòn	+ 46 018
Duilleag oifigeil	http://www.uppsala.se/

'S e baile mòr an am meadhan na Suaine a th' ann an Uppsala (IPA: /ˈɵpːˌsɑːla/). The suidhichte ri taobh na h-aibhne Fyrisån, aig dìreach 10m os cionn ìre na mara,^[1] anns an roinn Uppland,^[2] 403km air falbh bho Ghöteborg, 513km bho Helsingborg, 546km bho Mhalmö, 696km bho bhoden agus 61km bho Stockholm, prìomh-bhaile na dùthcha.^[3] Chaidh am baile a stèidheachadh anns an 13mh Linn agus chaidh Oilthigh a chur air bhog an seo ann an 1477. Tha 140,454 duine a' fuireach anns a' bhaile,^[4] an 4mh baile as motha na dùthcha.^[5]

Tha e coltach gur ann à dà fhacal ann an Seann-Lochlannais: up (suas/àrd) agus salla (talla) a tha an t-ainm.^[6] Bheireadh sin An Talla Àrd dhuinn sa Ghàidhlig air neo Uphall sa Bheurla Ghallda an latha an-diugh. 'S e co-dhàimh leis A' Bheurla Ghallda up a th' ann an upp agus leis a' Ghàidhlig talla a th' ann an salla.^[7] B' e Östra Aros (Àros an Ear) a chanadh ris roimhe.

Chaidh Oilthigh Saidheansail an Àiteachais a stèidheachadh ann an 1977 le campas ann an Uppsala fhèin, Alnarp, Skara agus Umeå.^[8] Thogadh Dag Hammarskjöld, Riochdaire dioplòmasach agus ceannard nan Dùthchannan Aonaichte bho 1953 gu ruige 1961, ann an caisteal faisg air Uppsala.

• Anders Celsius: (1701 – 1744) Matamataigear.
• Anna Maria Lenngren: (1754 – 1817) Sgrìobhadair.
• Svante Arrhenius: (1859 – 1927), Ceimigear.
• Nathan Söderblom: (1866 – 1931), Easbaig agus neach-poileataigs.
• Alva Myrdal: (1902 – 1986), Eòlaiche-comainn agus tè-poileataigs.
• Ingmar Bergman: (1918 – 2007): Rìochdadair fiolmaichean.
• Arvid Carlsson (1923): Bèo-eòlaiche eanchainn.
• Torsten Wiesel (1924): Bèo-eòlaiche eanchainn.
• Hans Blix: (1928) Rìochdadair Dioplòmasach.

• Bærum^[9]
• Craiova
• Daejeon^[10]
• Frederiksburg^[11]
• Hafnarfjörður^[12]
• Hämeenlinna^[13]
• Minneapolis^[14] (Minnesota)
• Tartu^[15]

• Riaghaltas na Sgìre
• Turasachd na Roinne

1. ↑ Mongabay
2. ↑ Nationalencyklopedin
3. ↑ Distance Calculator
4. ↑ Cunntas-sluaigh na Dùthcha
5. ↑ Bailtean na Cruinne^{[dead link]}
6. ↑ Runeberg
7. ↑ Mats Wahlberg, (2003). Svenskt ortnamnslexikon, Uppsala: Institutet för språk och folkminnen, ISBN 91-7229-020-X
8. ↑ Study in Sweden
9. ↑ Bærum Kommune
10. ↑ 대전광역시
11. ↑ Frederiksburg Kommune^{[dead link]}
12. ↑ Hafnarfjörðarkaupstaður
13. ↑ Hämeenlinna
14. ↑ City of Minneapolis
15. ↑ Tartu

Tha dealbhan ann an Wikimedia Commons cuideachd a tha ceangailte ris an aiste seo:

Uppsala