Diglosia

Diglosia (que provén do grego δίγλωσσος, "de dúas linguas") é a distribución dunha ou máis variedades lingüísticas que, dentro dunha comunidade (linguas en contacto), por mor dunha desigual repartición de usos, cumpren unhas funcións distintas e empréganse en situacións e contextos diferentes.

O concepto desenvolveuno Charles Nine Ferguson no artigo Diglossia publicado na revista Word en 1959 para caracterizar dúas variedades dunha mesma lingua, na que unha, codificada, se emprega só nos ámbitos elevados e a outra, sen codificación, só nos ámbitos privados nunha situación estable no tempo^[4]. Posteriormente o concepto evolucionou para cubrir situacións que implican dúas linguas e que poden mudar no tempo:

• Bilingüismo e diglosia.
• Diglosia sen bilingüismo: As dúas linguas compiten nos mesmos dominios. Unha delas acaba desaparecendo.
• Bilingüismo sen diglosia: (Fishman, 1980). Bélxica, Canadá, Suíza. Áreas monolingües, linguas protexidas polas institucións.
• Nin bilingüismo nin diglosia.

Tras reparar en que, a miúdo, os falantes dan en empregar unhas variedades lingüísticas ou outras segundo a situación en que se achen, Ferguson denominou diglosia á relación lingüística, ás veces conflitiva, que se establece entre esas variedades.

Fishman fai unha definición máis ampla nun estudo posterior, observa que a diglosia non equivale a bilingüismo e expresa que o termo pode referir as sociedades multilingües, aquelas que empregan unha lingua vernácula e outra clásica e mesmo a calquera sociedade na cal se empreguen dialectos ou variedades funcionalmente diferentes.

A diglosia pode ser de dous tipos:

• Endodiglosia, cando a diglosia se produce entre variantes dunha mesma lingua (en Marrocos o árabe clásico é a lingua oficial, mentres que o árabe magrebí se reserva para usos coloquiais).
• Exodiglosia, se se trata de dúas linguas diferentes (galego e castelán en Galicia).

Os estudos sobre a realidade lingüística galega coinciden en sinalar que a situación presente en Galiza é de diglosia sen bilingüismo de xeito que os ámbitos sociais de uso para cada unha das linguas son diferentes, pois emprégase o galego para as funcións de menor prestixio social (aínda que nalgúns ámbitos comparte usos co castelán, como nos referentes á administración autonómica), deixando o castelán para representar os usos formais (o mundo da xustiza, empresarial e medios de comunicación teñen unha presenza do castelán maioritaria e estábel), aquelas funcións máis cultas e de maior prestixio. Ademais tamén son diferentes os espazos xeográficos ó empregarse o galego no rural e nos alfoces das cidades, e o castelán nos núcleos das zonas urbanas. Por último, os interlocutores varían segundo o contexto requira un rexistro máis coloquial ou elevado entre unha lingua ou outra.

1. ↑ Goswami, Krishan Kumar (1994). Code Switching in Lahanda Speech Community: A Sociolinguistic Survey (en English). Kalinga Publications. p. 14. ISBN 978-81-85163-57-4. In a Hindi-Urdu speech community, we find Hindi (high), Urdu (high) and Hindustani in triglossia (Goswami 1976, 1978) where Hindi and Urdu are in the state of horizontal diglossia while Hindustani and Hindi-Urdu are in the vertical diglossia. 
2. ↑ Kachru, Braj B.; Kachru, Yamuna; Sridhar, S. N. (27 de marzo de 2008). Language in South Asia (en English). Cambridge University Press. p. 316. ISBN 978-0-521-78141-1. English, the language of the despised colonial ruler, obviously was made unacceptable, and there emerged a general consensus that the national language of free and independent India would be "Hindustani," meaning Hindi/Urdu, essentially digraphic variants of the same spoken language, cf. C. King (1994) and R. King (2001). Hindi is written in Devanagari script and Urdu in a derivative of the Persian script, itself a derivative of Arabic. 
3. ↑ Cameron, Deborah; Panović, Ivan (2014). Working with Written Discourse (en English). SAGE Publishing. p. 52. ISBN 978-1-4739-0436-1. Hindi and Urdu, two major languages of the Indian subcontinent, have also featured frequently in discussions of digraphia, and have been described as varieties of one language, differentiated above all by the scripts normally used to write them. 
4. ↑ Benigno Fernández Salgado e Henrique Monteagudo Do galego literario ó galego común. O proceso de estandarización na época contemporánea en Henrique Monteagudo (ed.) Estudios de sociolingüística galega. Sobre a norma do galego culto. Galaxia, 1995, páxina 103

• Sociolingüística
• Joshua Fishman
• Normalización lingüística
• Lingua minorizada